Ένας άδικος θάνατος…

Η φωτιά ξέσπασε ξαφνικά, ξημερώματα της 10ης Μαρτίου 1948. Ξεκίνησε από την κουζίνα και μέσα σε λίγα λεπτά άρχισε να καταστρέφει το κυρίως κτίριο. Όσοι θυμούνται εκείνη τη νύχτα, την περιγράφουν ως εφιαλτική. Το προσωπικό του νοσοκομείου στο Άσβιλ, στη Νότια Καρολίνα, μαζί με τους πυροσβέστες, προσπαθούσαν να το εκκενώσουν παίρνοντας σηκωτούς τους ασθενείς από τα κρεβάτια τους, με τους περισσότερους απ’ αυτούς να είναι τρόφιμοι της ψυχιατρικής κλινικής και ανήμποροι να αντιδράσουν. Κραυγές τρόμου και απόγνωσης ακούγονταν όλη τη νύχτα, όσο η φωτιά αργούσε να τεθεί υπό έλεγχο. Μέσα στον πανικό, εννέα ασθενείς δεν τα κατάφεραν…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πνεύμα και Ηθική

Η χούντα δεν ήρθε μόνο διά της στρατιωτικής επιβολής, αλλά και διά των ιδεών της. Γι’ αυτό άλλωστε κατάφερε να κυβερνήσει σχεδόν αδιατάρακτα 7 ολόκληρα χρόνια. Οι συνταγματάρχες υποσχέθηκαν μια Ελλάδα Ελλήνων και Χριστιανών. Μια Ελλάδα που θα ανήκει στους Έλληνες, όπως το έθεσαν κατοπινοί κυρίαρχοι του πάντα νικηφόρου εθνολαϊκιστικού πολιτικού σχεδιασμού…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι Ισραηλινοί που νίκησαν το ρατσισμό

Την ώρα που η διεθνής κατακραυγή για την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία του Ισραήλ και τη στάση της χώρας κατά της Παλαιστίνης (και) στο ποδόσφαιρο αυξάνεται, ένα σημαντικό κομμάτι οπαδών της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ, αηδιασμένο από το ρατσιστικό μίσος στις κερκίδες της ιστορικής ομάδας τους, δημιούργησε μια νέα, αυτοοργανωμένη ομάδα, αποφασισμένη να γίνει παράδειγμα αντιρατσισμού…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο τρόμος των γαλάζιων ουρανών

Πώς είναι δυνατόν ένα παιδί στην ηλικία των 13 ετών να δηλώνει μπροστά στην αμερικανική πολιτική ελίτ της Ουάσιγκτον ότι τρέμει στη θέα ενός καθαρού ηλιόλουστου ουρανού, κι αντ’ αυτού ότι αισθάνεται ασφαλής μόνον όταν πυκνή συννεφιά γεμίζει τον ορίζοντα; «Δεν αγαπώ πια τους καθαρούς ουρανούς. Στην πραγματικότητα, προτιμώ τα γκρίζα σύννεφα. Τα drones δεν πετούν όταν ο ουρανός είναι γκρίζος», είπε τον Οκτώβριο του 2013 ο πακιστανός Ζουμπάιρ ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ησυχία! Oι ηγέτες συσκέπτονται

Εν 21ω αιώνα, πανάκριβα πολεμικά αεροσκάφη επιφέρουν πλήγματα θαυμαστής ακριβείας, περισσότερο στη Συρία, αλλά και σε Ιράκ, Αφγανιστάν, Υεμένη… Ταυτοχρόνως, ο αιώνας μεταμφιέζεται σε μεσαίωνα φρικαλεοτήτων, με χαλιφάτα, αποκεφαλισμούς «απίστων» από τους τζιχαντιστές. Αλλά, κυρίως, όταν αντί για αποτελεσματικές αερομεταφορές προσφύγων εμπόλεμων περιοχών, γινόμαστε μάρτυρες μια επαίσχυντης περιφοράς, παγίδευσης, ουσιαστικά αργού βασανισμού γυναικόπαιδων και ευάλωτων ανθρώπων, στο πουθενά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το πόρισμα για το δυστύχημα στο Αλμπαθέτε
Μοιράζει τις ευθύνες σε εταιρία και πιλότους

Στις 26 Ιανουαρίου του 2015, η Πολεμική Αεροπορία και η Ελλάδα θρήνησαν δύο πιλότους, που έχασαν τη ζωή τους όταν το αεροπλάνο, το οποίο χειρίζονταν, έπεσε πάνω σε άλλα ΝΑΤΟικά, στην ισπανική αεροπορική βάση του Αλμπαθέτε. Το ελληνικό αεροπλάνο συμμετείχε σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα-άσκηση του ΝΑΤΟ στην ιβηρική χώρα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Χρυσή μπίζνα με προϊόντα τα παιδιά

«Η μητέρα μοιάζει με πηγή σε βουνό, που ποτίζει το δέντρο στις ρίζες του βουνού. Εκείνη, όμως, που μεγαλώνει το παιδί μιας άλλης μητέρας μοιάζει με το νερό που γίνεται σύννεφο και διασχίζει μια μεγάλη απόσταση για να ποτίσει ένα μοναχικό δέντρο στην έρημο». Ταλμούδ (στο Watkins & Fisher, 2007)…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΕΕΤΤ προς Digea: Και η συχνότητες, χάρισμα!

Ο βασικός λόγος που επικαλέστηκε ο Σίμος Κεδίκογλου στην ιστορική του πλέον ανακοίνωση, για να δικαιολογήσει το βάρβαρο κλείσιμο της ΕΡΤ, ήταν η οικονομική επιβάρυνση, που υφίσταντο οι έλληνες πολίτες από τη λειτουργία της. Η αναφορά, ωστόσο, του υπουργού Υποδομών και Δικτύων, Χρήστου Σπίρτζη, προς τον εισαγγελέα, που φέρνει στη δημοσιότητα το Hot Doc, σχετικά με το ρόλο που έπαιξε η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων κατά τη δημοπράτηση των τηλεοπτικών ψηφιακών συχνοτήτων υπέρ της Digea, οδηγεί στο συμπέρασμα πως κάποιοι λειτουργοί ζημίωσαν το δημόσιο συμφέρον. Υπό πολιτική καθοδήγηση;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Σαββαΐδου και στο βάθος Κόκκαλης και απόλυτη σιωπή…

Η πρώην γενική γραμματέας Εσόδων, Αικ. Σαββαΐδου, ελέγχεται από τη Δικαιοσύνη, γιατί, σύμφωνα με όσα της καταλογίζουν οι εισαγγελείς Γιάννης Δραγάτσης και Αγγελική Τριανταφύλλου, απέτρεψε την είσπραξη προστίμου 78 εκατομμυρίων από εταιρία, η οποία είχε κόψει εικονικά τιμολόγια για να εμφανίσει την τοκογλυφία στην οποία επιδιδόταν ως συναλλαγές. Η Σαββαΐδου, αντί να υπογράψει τις διαδικασίες που θα οδηγούσαν σε καταλογισμό των προστίμων, ζήτησε τον επανέλεγχο της εταιρίας. Δηλαδή, αμφισβήτησε τα πορίσματα των εφοριακών, που αφορούσαν την τοκογλυφία, και έδειξε να πιστεύει τους υπευθύνους της εταιρίας, που έλεγαν πως επρόκειτο για πραγματικές συναλλαγές. Ως εδώ η υπόθεση φαντάζει ως μια υπόθεση εξυπηρέτησης μιας άγνωστης εταιρίας, η οποία, ακόμη και αν δεν έκανε τοκογλυφία, έπρεπε να πληρώσει και στη συνέχεια να προσφύγει – όπως είναι αναγκασμένες να κάνουν ακόμα και ταβέρνες, στις οποίες η εφορία καταλογίζει πως δεν έκοψαν αποδείξεις…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η «προσωπική εγγύηση» και τα κόκκινα δάνεια

Οι πιέσεις του κουαρτέτου για τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας είναι ένα από τα κεντρικά ζητήματα της διαπραγμάτευσης, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα κλείσει εντός του Νοεμβρίου. Το κουαρτέτο θεωρεί ότι αν δεν υπάρχει απειλή έξωσης και πλειστηριασμού τα νοικοκυριά δεν θα πληρώνουν. Συνδυασμένες πληροφορίες, πάντως, δείχνουν πως τα ξένα κερδοσκοπικά funds επιδιώκουν εισβολή στην ελληνική αγορά, προφανώς για να ψωνίσουν τα στεγαστικά δάνεια στο 30% και να πουλήσουν στη συνέχεια τα ακίνητα είτε σε εταιρίες διαχείρισης ακινήτων είτε στη λιανική αγορά των γερμανών συνταξιούχων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλί ο εκβιαστής

Κυριακή σήμερα, ωραίο ημέρα, Αλί ήθελε πολύ είναι τώρα στο Βιέννη και βάζει μουσική Νίκο Σκαλκώτα, Il mare, suite dal balletto, και κάνει στη υπολογιστή μία σχόλιο για το συγγνώμη Τόνι Μπλερ, που έκανε τόσες μαλακίες στη Ιράκ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Γύπες», «αρπακτικά» και «καρακάξες»

Το τελευταίο διάστημα, το ξενοδοχείο Hilton της Αθήνας γνωρίζει πιένες. Και όχι μόνον γιατί στις νοικιασμένες αίθουσες γίνεται η διαπραγμάτευση των κυβερνητικών στελεχών με τους δανειστές για το πώς θα αντιμετωπιστεί το μέγα θέμα των «κόκκινων» δανείων, αλλά γιατί στους διαδρόμους καιροφυλαχτούν έτοιμοι να πέσουν στα γόνατα για μια ολιγόλεπτη έστω συνάντηση με τους «Δρακουλέσκους» οι συνήθειες ύποπτοι αγγελιοφόροι των ιθαγενών κουκουλοφόρων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Διαπλοκή: Εφτά ψυχές, ένας στόχος

Η ιστορία έχει το δικό της ενδιαφέρον: Οι μεγαλοεκδότες, σε μια συμμαχία, που αποδείχτηκε πρώτο στάδιο ή πρόδρομος της διαπλοκής, έστειλαν πριν 26 χρόνια τον Ανδρέα Παπανδρέου στο ειδικό δικαστήριο. Και μπορεί τελικώς ο κατηγορούμενος να αθωώθηκε, αλλά εδραιώθηκε τότε η γενική πεποίθηση ότι στην Ελλάδα η «μαφία» της κατ’ ευφημισμόν ενημέρωσης έχει τη δυνατότητα και τη δύναμη να καθίζει στο σκαμνί ακόμα και έναν πρωθυπουργό, ο οποίος έχει εκλεγεί με μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Είναι δύσκολο να είσαι ωραίος Τύπος

Το νομοσχέδιο για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι μια πραγματικότητα. Μια δεύτερη πραγματικότητα είναι οι αντιδράσεις των μιντιαρχών απέναντι στο νομοσχέδιο. Οι ψυχές και οι Ψυχάρηδες των συγκροτημάτων έχουν πάψει να επιχειρηματολογούν για το πόσο αναγκαίοι είναι στο επιχειρηματικό και μιντιακό τοπίο, κι απλώς δείχνουν ποιοι είναι, πράγμα το οποίο δεν στοιχειοθετεί το «αναγκαίος» αλλά ικανοποιεί την ανάγκη τους.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 87 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η μέρα που τον καθήλωσε σε αναπηρική καρέκλα

Ο πιο -κατά κοινή ομολογία- αντιδημοφιλής ευρωπαίος πολιτικός και υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ζει και δρα σ’ ένα αναπηρικό καροτσάκι από τις 12 Οκτωβρίου 1990.
Έμεινε παράλυτος στα κάτω άκρα όταν έπεσε θύμα δολοφονικής επίθεσης, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας. Στις 2 Δεκεμβρίου θα διεξάγονταν οι πρώτες εκλογές μετά τη γερμανική ενοποίηση.
Τις εκλογές είχε προκηρύξει ο χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος Χέλμουτ Κολ, ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας της γερμανικής ενοποίησης, ελπίζοντας σε μία θριαμβευτική επικράτηση της κεντροδεξιάς κυβερνητικής συμμαχίας, που την αποτελούσαν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU), οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας (CSU) και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP).
O υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Κολ, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ένας 48χρονος πρώην εφοριακός και επίδοξος δελφίνος του κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών, με το οποίο είχε εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής το 1972, περιόδευε στην εκλογική του περιφέρεια στο ομοσπονδιακό κρατίδιο της Βάδης – Βυρτεμβέργης, διεκδικώντας μία ακόμη επανεκλογή στην Ομοσπονδιακή Βουλή.
Το βράδυ της 12ης Οκτωβρίου βρέθηκε στο Όπεναου, ένα κεφαλοχώρι στο Μέλανα Δρυμό, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία, το οποίο είθισται να ψηφίζει Χριστιανοδημοκράτες. Στους 300 ενθουσιώδεις ψηφοφόρους του, που πήγαν στην τοπική μπυραρία για να τον ακούσουν, βρισκόταν και ο παρολίγον δολοφόνος του, Ντίτερ Κάουφμαν.
Γύρω στις 10 το βράδυ και μετά το τέλος της ομιλίας του, ο Σόιμπλε συνομιλούσε σε χαλαρό κλίμα με τους ψηφοφόρους του. Τότε, ο 31χρονος βοηθός τοπογράφου Ντίτερ Κάουφμαν, αφού περίμενε καρτερικά να τελειώσει την ομιλία του ο τότε υπουργός Εσωτερικών, έβγαλε από τη μαύρη δερμάτινη καμπαρντίνα του ένα 38άρι περίστροφο τύπου Smith &Wesson, το οποίο είχε κλέψει από τον πατέρα του, και πυροβόλησε τρεις φορές προς το μέρος του Σόιμπλε.
Δύο σφαίρες πέτυχαν τον γερμανό πολιτικό, η μία συνέθλιψε τη δεξιά πλευρά του σαγονιού του και η άλλη καρφώθηκε στη σπονδυλική του στήλη, ενώ η τρίτη τραυμάτισε έναν από τους σωματοφύλακές του, ο οποίος προσπάθησε ενστικτωδώς να τον προστατέψει.
Ο δημοσιογράφος και φίλος του Σόιμπλε, Χανς-Πέτερ Σιτζ, που ήταν αυτόπτης μάρτυρας, ανακαλεί στη μνήμη του το περιστατικό λέγοντας πως «αρχικά νόμιζα ότι έσκασαν δύο μπαλόνια, που ήταν άφθονα στην αίθουσα, μέχρις ότου είδα τον Σόιμπλε να σωριάζεται δίπλα μου και να ψελλίζει “δεν αισθάνομαι το πόδι μου”».
Και συμπληρώνει: «Αποτελούσε τη μεγάλη ελπίδα του Χέλμουτ Κολ. Προδιαγραφόταν μια σπουδαία καριέρα. Το μοιραίο βράδυ είχε συνεπάρει τα πλήθη με το λόγο που εκφώνησε, αποσπώντας θερμό χειροκρότημα». «Η κόρη του», διηγείται, «η Κριστίν ούρλιαζε, βλέποντας τον πατέρα της πεσμένο στο έδαφος».
Ο αιφνιδιασμός της αστυνομίας ήταν πλήρης, καθώς δεν μπόρεσε να προστατεύσει τον πολιτικό της προϊστάμενο. Ο Σόιμπλε μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Φράιμπουργκ, όπου ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου των γιατρών για να τον κρατήσουν στη ζωή.
Μετά από επίπονες προσπάθειες, οι γιατροί κατάφεραν να σώσουν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά με τίμημα να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του σε αναπηρική καρέκλα, καθώς η δεύτερη σφαίρα, που έπληξε τη σπονδυλική του στήλη, είχε προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά. Εν τέλει, ο κ. Σόιμπλε πήρε εξιτήριο από την κλινική Λάνγκερσταϊνμπαχ στις 22 Νοεμβρίου 1990.
Ποιος ήταν ο δράστης
Ο δράστης της επίθεσης, Ντίτερ Κάουφμαν, ήταν γιος δημάρχου της περιοχής και στα νιάτα του, θέλοντας να αναζητήσει την προσωπική του ελευθερία και την αυτοεπιβεβαίωση, έφυγε από τη Γερμανία και έζησε για πολλά χρόνια στην Ασία. Επίσης, ο Κάουφμαν υπήρξε χρήστης ναρκωτικών, γεγονός που του δημιούργησε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.
Στους αστυνομικούς, που τον συνέλαβαν, δήλωσε ότι ήθελε να εκδικηθεί το γερμανικό κράτος, και με δεδομένο ότι ο Σόιμπλε αποτελεί σύμβολο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας ήθελε με την πράξη του αυτή να του προκαλέσει ψυχολογικό αλλά και σωματικό τρόμο.
Το Μάιο του 1991, προσήχθη σε δίκη, αλλά κρίθηκε ανίκανος για τον καταλογισμό της πράξης του, καθώς έπασχε από βαριάς μορφής σχιζοφρένεια, με αποτέλεσμα να εγκλεισθεί σε ψυχιατρείο και να αφεθεί ελεύθερος υπό όρους το φθινόπωρο του 2004.
Η πολιτική «εκτόξευση» του Σόιμπλε
Αρχικά, υπήρχαν επιφυλάξεις για το εάν ο Σόιμπλε θα μπορούσε να ασκεί τα καθήκοντά του επιτυχώς, όμως έξι μόλις εβδομάδες μετά την απόπειρα δολοφονίας, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όχι μόνο επέστρεψε στους γνώριμους ρυθμούς της ζωής του, αλλά και στο πολιτικό του γραφείο, αποδεχόμενος το παιχνίδι που του επιφύλαξε η μοίρα.
Η απόπειρα δολοφονίας του εκτόξευσε τη δημοφιλία του. Εξελέγη πανηγυρικά βουλευτής στις εκλογές, που διεξήχθησαν στις 2 Δεκεμβρίου 1990, συνεχίζοντας την πολιτική του καριέρα από το αναπηρικό καροτσάκι. Η δημοφιλία του αυξήθηκε ακόμα περισσότερο στις 12 Οκτωβρίου 1995, όταν συγχώρεσε δημοσίως τον παρ’ ολίγον δολοφόνο του.
Το 1991 ο καγκελάριος της ενοποίησης, Χέλμουτ Κολ, του παρέδωσε τα ηνία του CDU, και ο Σόιμπλε επέστρεψε δριμύτατος στην κεντρική πολιτική σκηνή ως πρόεδρος πλέον της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Ο Κολ του αναγνώριζε έτσι τον καθοριστικό ρόλο, που διαδραμάτισε, από τη θέση του υπουργού Εσωτερικών, στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Ως εκ τούτου, αναδεικνύεται σε κεντρική φιγούρα της γερμανικής πολιτικής. Στη Γερμανία θεωρήθηκε από τις σημαντικότερες προσωπικότητες, που ανέδειξε το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα τις τελευταίες δεκαετίες, και μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον Χέλμουτ Κολ.
Μάλιστα, πολλοί έχουν εκφράσει την άποψη πως ήταν πολύ πιθανόν να είχε περάσει το κατώφλι της καγκελαρίας, αν οι Χριστιανοδημοκράτες δεν έχαναν τις εκλογές του 1998 και δεν βρισκόταν στο δρόμο του η ανατολικογερμανίδα Άνγκελα Μέρκελ.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc#81, τον Ιούλιο του 2015
Extra Hot άρθρο
Τα κόκκινα και τα γκρίζα δάνεια και οι διοικήσεις των τραπεζών

Δύο παράξενα πράγματα έχουν συμβεί τελευταία στο χώρο των τραπεζών και φαίνεται πως ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας το κατάλαβε, γι’ αυτό και στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του επεσήμανε πως είναι η «τελευταία ευκαιρία» για την εξυγίανσή τους, καθώς «οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις απέτυχαν παταγωδώς». Ξεκαθάρισε επίσης ότι «οι τράπεζες που θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση θα έχουν και τις ανάλογες διοικήσεις»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο Αλί στη Τζιχάντ

Αλί τόσα χρόνια γράφει στη περιοδική Hot Doc ποτέ δε ζήτησε τίποτα από εκδότη. Μόνο 5 φορές αύξηση, 21 φορές να τη διορίσει στη δημόσιο, και 11 φορές να τη γνωρίσει τη Ραχήλ Μακρή. Εκδότη, δεν ενέδωσε ποτέ σε καμία αίτημα τη Αλί. Μια φορά που την έπρηζε πολύ, φίλο Βαξεβάνη υποσχέθηκε τη γνωρίσει σε Νίκο Νικολόπουλο, αντί για Ραχήλ Μακρή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Λέσβος
Το νησί της προσφυγιάς

Λεπτά πριν την προσγείωση του αεροπλάνου στο «Οδυσσέας Ελύτης», το πρώτο πράγμα που παρατηρείς κοιτώντας από το παράθυρο είναι οι εκατοντάδες πορτοκαλί κουκίδες στα παράλια. Αυτά τα σωσίβια αποτέλεσαν το μόνο διαβατήριο από τη μία όχθη στην άλλη, για μία ζωή μακριά από τους βομβαρδισμούς και τις σφαίρες των εχθροπραξιών στις χώρες της Μέσης Ανατολής…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Κίνα
Τα νέα πρόσωπα του Κόκκινου Δράκου

Πώς συνδυάζεται ο κομμουνισμός με τον άκρατο καπιταλισμό; Ποια είναι τα νέα πρόσωπα του Κόκκινου Δράκου; Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να διοικεί την αχανή αυτή χώρα; Ποιους συνδέει σήμερα ο Δρόμος του Μεταξιού;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
MEGAλα δάνεια, MEGAλη διαπλοκή

Στις 31 Δεκεμβρίου του 2012, το κανάλι MEGA, δηλαδή η επιχείρηση ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ των μεγαλοεκδοτών, χρωστούσε σε οκτώ ελληνικές τράπεζες 125 εκατομμύρια ευρώ. Οι έξι από αυτές τις τράπεζες, το 2012, σε εποχή κρίσης δηλαδή και στενής τραπεζικής πολιτικής, χορήγησαν στο «μεγάλο» κανάλι κοινοπρακτικό δάνειο 98 εκατομμυρίων ευρώ. Τα 88 από αυτά τα εκατομμύρια χρησιμοποιήθηκαν για αναδιάρθρωση των υπαρχόντων δανείων και τα 10 εκατομμύρια για να λειτουργήσει το κανάλι. Η σικ φράση «αναδιάρθρωση δανείων» περιγράφει την απόφαση των τραπεζών να δώσουν δάνειο για να αποπληρωθούν τα προηγούμενα και να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος δανείων, όπου η επιχείρηση ξεκινά από μηδενική βάση ενώ νομικά διατηρεί την εικόνα του πελάτη που αποπληρώνει τα δάνεια. Όλη αυτή η διαδικασία είναι πρακτικά η απόφαση των τραπεζών να κρατήσουν στον αναπνευστήρα μια επιχείρηση, που από το 2004 δανείζεται συνεχώς και από το 2009 έχει δείξει πως πεθαίνει. Όχι μόνο τη δανείζουν, αλλά την πληρώνουν και με διαφήμιση. Το 2013, ο οικονομικός εισαγγελέας ζήτησε από την Τράπεζα της Ελλάδος να παραδώσει πόρισμα, που αφορά το δανεισμό του MEGA. Το πόρισμα παραδόθηκε και είναι αποκαλυπτικό, αν και φροντίζει να μην μπαίνει στην ουσία του θέματος. Στα μάτια ενός εισαγγελέα, οι περιγραφές του δανεισμού μπορεί να φαντάζουν σαν μια σειρά από νόμιμες ενέργειες, αλλά τα πραγματικά γεγονότα περιγράφουν μια σκανδαλώδη διαδικασία, που χαρακτηρίζεται με μια λέξη που δεν έχει πάντα νομικές επιπτώσεις: Διαπλοκή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Καταλονία
Ο πικρός δρόμος προς την ανεξαρτησία

Την 11η Σεπτεμβρίου, ημέρα εθνικής εορτής της Καταλονίας, περίπου 1,5 εκατομμύριο Καταλανοί βγήκαν στους δρόμους για να θυμηθούν ξανά την απώλεια του «ονείρου» της ανεξαρτησίας τους στο μακρινό 1714 αλλά και να στείλουν ένα σαφές μήνυμα για τις τοπικές εκλογές, που θα ακολουθούσαν, λίγες μέρες αργότερα. Μια έμπρακτη απόδειξη ότι τουλάχιστον οι μισοί κάτοικοι της περιφέρειας δηλώνουν «παρών» στο κάλεσμα των πολιτικών δυνάμεων, που απαιτούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για απόσχιση από την Ισπανία. Παρ’ όλα αυτά, οι κάλπες της 27ης Σεπτεμβρίου έδειξαν μεν ότι το πολιτικό κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας είναι ισχυρό, όμως αυτό δεν αρκεί για να ανατρέψει τα σχέδια της Μαδρίτης, η οποία αναζήτησε και βρήκε στιβαρούς συμμάχους στις Βρυξέλλες αλλά και στα παγκόσμια οικονομικά κέντρα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Εκρηκτική ασάφεια γύρω από τη Συρία

Η έναρξη των ρωσικών βομβαρδισμών θέσεων του ISIS στη Συρία μοιάζει να κατέλαβε εξαπίνης τους Δυτικούς και υποχρέωσε σε μια σειρά αναθεωρήσεων. Μεταξύ άλλων, της τακτικής, που ακολουθούσε μέχρι πρόσφατα η ηγεσία των ΗΠΑ, να εξοπλίζει, εκπαιδεύει και ενισχύει «φιλικές» ομάδες ανταρτών σε χώρες του πάλαι ποτέ «άξονα του κακού», που εκ των υστέρων αποδεικνύονται πιο επικίνδυνοι από τους διακηρυγμένους αντιπάλους. Ο τωρινός άξονας; Το πόρισμα δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ παράλληλα είναι σε εξέλιξη μία άνευ προηγουμένου διεθνής τραγωδία. Εκατομμύρια Συρίων στους δρόμους της προσφυγιάς, με μια Ευρώπη απρόθυμη και δυσλειτουργική στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης. Εκατόμβη νεκρών από ύποπτες επιθέσεις αυτοκτονίας στην Άγκυρα. Ένα ποτάμι αίματος και καταστροφών, ως «παράπλευρη απώλεια» των γεωπολιτικών ανακατατάξεων που σχεδιάζονται επί χάρτου. Και μέσα στην αναμπουμπούλα, οι λύκοι χαίρονται. Αναζωπύρωση των επιθέσεων Ισραηλινών κατά Παλαιστινίων, πόλεμος «χαμηλής έντασης» στην Υεμένη κι ο χαλίφης του τρόμου, Μπαγκνατί, να βγαίνει αλώβητος από πλήγμα των ιρακινών δυνάμεων, όπως άλλοτε ο Οσάμα Μπιν Λάντεν. Σαν παραμύθι-εφιάλτης, με σπαρακτικό τέλος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πολύ κακό για να μην είναι αληθινό!

Με την πρώτη ανάγνωση, όλοι θα αναφωνήσουν ότι πρόκειται απλώς για μια ακραία θεωρία συνωμοσίας κι ότι τίποτε από αυτά δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΦΡΙΝΤΑ ΚΑΛΟ
¡Viva la vida!

Η εικόνα της, τα έντονα φρύδια και το χνούδι στο πάνω χείλος, είναι ίσως πιο αναγνωρίσιμη από τους πίνακές της. Η Φρίντα Κάλο, σχεδόν άγνωστη μέχρι τη στιγμή που γράφτηκε η βιογραφία της και έγινε ταινία η ζωή της, έχει πλέον καθιερωθεί ως ένα πολιτιστικό είδωλο. Είναι η ηρωίδα, που με ένα κορμί «σπασμένο» κατάφερε να χαράξει το δικό της δρόμο, η γυναίκα με την πολυτάραχη μυθιστορηματική ζωή. Θα αδικούσαμε όμως πολύ την πραγματική της φύση αν παραμέναμε μόνο σε αυτό, γιατί πάνω απ’ όλα η Φρίντα Κάλο ήταν μια κόρη της Επανάστασης…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Δεν υπάρχει ανάπτυξη με διαφθορά

Ακόμη και στη διαδικασία παρουσίασης των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, η επιχειρηματικότητα παρουσιάστηκε ως μια αναγκαία συνθήκη για να βγει η Ελλάδα από το τέλμα. Είναι μια πραγματιστική αντίληψη. Ανεξάρτητα με το τι θα γίνει στο μέλλον με το χρέος, η χώρα πρέπει να ρίξει μια ματιά στην παραγωγική της βάση, στους ανθρώπους που θέλουν να δημιουργήσουν, στις νέες ιδέες και την ανάπτυξή τους. Η Αριστερά, για πρώτη φορά, φεύγει από το βολικό κάποιες φορές μοτίβο πως για όλα φταίει μια καταστραμμένη οικονομία και αναγκαστικά προσεγγίζει το ερώτημα τι κάνουμε σε μια τέτοια οικονομία. Το παλιό μαρξιστικό «εποικοδόμημα», που δομείται πάνω στη «βάση» που είναι η οικονομία, αποδεικνύεται πιο δύσκολο στην ανάλυση και τις συνταγές απ’ ό,τι πίστευαν οι εραστές του αριστερού εμπειρισμού. Ώσπου να φτιαχτεί η οικονομία και πολλές φορές για να φτιαχτεί η οικονομία χρειάζεται όχι μόνο να οραματίζεσαι τις γενικές σχέσεις που πρέπει να τη διέπουν, και μάλιστα τοποθετημένες υπέρ των συμφερόντων του εργαζόμενου, αλλά και να εξυπηρετείς κάθε μέρα τον εργαζόμενο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας σύντομος πόλεμος

Στην εκπνοή του καλοκαιριού του 1896, οι Βρετανοί συγκέντρωσαν ξαφνικά στο λιμάνι της Ζανζιβάρης τρία καταδρομικά, δύο κανονιοφόρους, 150 πεζοναύτες και 900 Ζανζιβαρινούς, πιστούς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στόχος, το παλάτι του Σουλτάνου Χαλίντ μπιν Μπαργκάς, ο οποίος είχε διαδεχθεί μετά το θάνατό του τον φιλοβρετανό Σουλτάνο Χαμάντ μπιν Θουγουαΐνι. Ωστόσο, δεν είχε πάρει την έγκριση του βρετανικού θρόνου γι’ αυτό και του έστειλαν τελεσίγραφο να εγκαταλείψει το παλάτι…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Βαγγέλης Προβιάς
«Ποιος μπορεί να πει με απτούς όρους τι κάνει έναν εραστή εξαιρετικό;»
Βιβλιοπροτάσεις

«Η δημιουργική γραφή δεν κάνει τους ανθρώπους συγγραφείς. Η δουλειά τους, τους κάνει. Αυτό που τους δίδει όμως είναι ένα ξεκάθαρο και βιωμένο μήνυμα. Ότι αν θέλουν, μπορούν να γίνουν. Και την αυτοπεποίθηση να ξεκινήσουν», λέει στο Hot Doc o Βαγγέλης Προβιάς, συγγραφέας, μπλόγκερ, εισηγητής σεμιναρίων δημιουργικής γραφής στο Λεξικοπωλείο και συντονιστής της «Ομάδας Συγγραφής Πεζογραφίας» του προγράμματος Greece-UK Creative Writing Exchange, που διοργανώνει το Βρετανικό Συμβούλιο σε συνεργασία με το Kingston Writing School του Λονδίνου… Το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Τα Μαύρα Παπούτσια της Παρέλασης», κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ολκός τον Ιούνιο του 2014 και σε λιγότερο από ένα χρόνο έφτασε στη γ’ έκδοση…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Δεξιές αγωνίες

Δεν χρειάζεται να είσαι πολιτικός αναλυτής, για να διαπιστώσεις ότι μετά τις εκλογές η ΝΔ δεν αισθάνεται καθόλου καλά. Δεν είναι καθόλου καλά. Τα ψέματα με τον ψευτράκο και τον αγύρτη Τσίπρα τελείωσαν όταν άνοιξαν οι κάλπες και ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε πρώτος με μεγάλη διαφορά. Το τέλμα της κάποτε μεγάλης Κεντροδεξιάς αποδείχτηκε μόνιμη κατάσταση – δεν ξεκολλάει με τίποτε από τα ιστορικά χαμηλά ποσοστά της. Και το μέλλον δείχνει όχι απλώς άδηλο, αλλά μαύρο, αν δεν υπάρξουν οι αλλαγές που απαιτούν οι καιροί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 86 (B' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι Αμερικανοί και ο έλληνας κατάσκοπος των υποκλοπών

Το μαύρο AUDI πλησίασε στην μπάρα που έκλεινε την είσοδο στις εγκαταστάσεις του κτιρίου της οδού Εθνικής Αντιστάσεως στο Χαλάνδρι. Ο φύλακας στο γυάλινο κουβούκλιο έριξε μια ματιά και αναγνώρισε τον οδηγό. Δεν χρειαζόταν στοιχεία. Το συγκεκριμένο αυτοκίνητο και ο οδηγός δεν έπρεπε να έχουν κανένα έλεγχο. Το AUDI πάρκαρε μπροστά στην πόρτα, ακριβώς κάτω από το κόκκινο σήμα της VODAFONE, και ο οδηγός του βγήκε γρήγορα μέσα στην αυγουστιάτικη ζέστη και χάθηκε στο εσωτερικό του κτιρίου. Μια κοπέλα τον περίμενε ακριβώς έξω από το ασανσέρ. Τον χαιρέτησε με χαμόγελο και του παρέδωσε ένα φάκελο. Της χαμογέλασε, τον πήρε κι έφυγε χωρίς καθυστέρηση.
Σε λιγότερο από επτά λεπτά υπολόγιζε να είναι πίσω. Θα έφτανε ως το μέγαρο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη, θα παρέδιδε τον φάκελο στο γραφείο του υποδιοικητή και ίσως προλάβαινε να πιει έναν καφέ και να δει ίσως λίγο από Ολυμπιακούς Αγώνες. Αύγουστος 2004. Η Αθήνα ζει στον ρυθμό των Ολυμπιακών. Εθνική υπερηφάνεια, μεγάλες κουβέντες και πολλές ανοιχτές τηλεοράσεις. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διαξάγονται με ηρεμία, παρά τον εκφοβισμό για πιθανή τρομοκρατική επίθεση. Τα ακριβά συστήματα ασφάλειας που έχουν αγοραστεί, ανάμεσά τους και το C4I, δεν είναι καν σε λειτουργία, για τεχνικούς λόγους. Ο έλληνας πρωθυπουργός, ωστόσο, ξέρει πως δεν θα υπάρξει καμιά τρομοκρατική επίθεση.
Ο ίδιος ο πρέσβης της Παλαιστίνης έχει μεταφέρει στην ελληνική πλευρά τη διαβεβαίωση της Αλ Κάιντα πως δεν πρόκειται να επιχειρήσει κανένα χτύπημα στην Ελλάδα.
Στην αυλή του κτιρίου της ΕΥΠ στην Κατεχάκη, δύο μεγάλα τροχόσπιτα με δορυφορικά πιάτα και παράξενο ηλεκτρονικό εξοπλισμό έχουν εγκατασταθεί και φρουρούνται ακόμη και από τους έλληνες πράκτορες. Οι αμερικανοί χειριστές κρατούν αποστάσεις από το ελληνικό προσωπικό, αφήνοντας μόνο δύο Έλληνες να συνεργάζονται μαζί τους. Η ελληνική Υπηρεσία επίσημα δεν έχει καμιά ιδιαίτερη επιχειρησιακή συμμετοχή, πέρα από τη γενική πληροφόρηση. Οι Αμερικανοί επιλέγουν προσεκτικά για τι πράγμα θα ενημερώσουν τους έλληνες συναδέλφους τους.
Μία φορά τη μέρα μόνο, το υπηρεσιακό AUDI του υποδιοικητή της ΕΥΠ πηγαίνει ως τις κεντρικές εγκαταστάσεις της VODAFONE και ο οδηγός παραλαμβάνει ένα φάκελο με CDs, που περιέχουν συνομιλίες από υποκλοπές που γίνονται σε προεπιλεγμένους στόχους, μέσω του συστήματος καταγραφής του δικτύου κινητής τηλεφωνίας.
Οι Αμερικανοί δηλώνουν συνεχώς ικανοποιημένοι στην διοίκηση της ΕΥΠ.
Μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων και λίγο πριν αποχωρήσουν, εκτός από αναμνηστικές πλακέτες, αφήνουν στην ελληνική ομάδα των συνεργατών τους και ένα δώρο: Ένα φορητό βαλιτσάκι υποκλοπών και μπόλικα ανταλλακτικά.
Ξέρουν πολύ καλά πως η ομάδα θα χρησιμοποιήσει το βαλιτσάκι για τους δικούς της λόγους, για να κάνει «ιδιωτικές» παρακολουθήσεις, αλλά αυτό δεν τους ενδιαφέρει. Οι ίδιοι έχουν αυτό που θέλουν: Την Ελλάδα στο πιάτο, ηλεκτρονικά.
Όταν τα ροζ σύννεφα γίνονται μαύρα
Στις 2 Φεβρουαρίου 2006 τρεις υπουργοί της κυβέρνησης Καραμανλή καλούν τους δημοσιογράφους σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου. Ο Θόδωρος Ρουσόπουλος, υπουργός Επικρατείας ,ο Γιώργος Βουλγαράκης, υπουργός Δημόσιας Τάξης, και ο Αναστάσιος Παπαληγούρας, υπουργός Δικαιοσύνης, ανεβαίνουν στο βήμα και αφήνουν εμβρόντητους τους πάντες. Τα τηλέφωνα του πρωθυπουργού, υπουργών, αξιωματούχων του ελληνικού κράτους και δημοσίων προσώπων είναι υπό παρακολούθηση από άγνωστους, από το 2005, μέσα από το δίκτυο της VODAFONE, στης οποίας τις εγκαταστάσεις βρέθηκε παρείσακτο λογισμικό παρακολούθησης. Η κυβερνητική τριάδα επιδεικνύει περίεργα σχεδιαγράμματα και αναλύσεις για να εξηγήσει την τεχνική πλευρά των παρακολουθήσεων. Αλλά δεν δίνει καμία εξήγηση για το γιατί καθυστέρησε ένα χρόνο να ενημερώσει την κοινή γνώμη και για το αν πήρε μέτρα για να βρεθούν οι δράστες.
Στη συνέντευξη Τύπου αφήνονται κάποια υπονοούμενα, πως η τεχνολογική δραστηριότητα της παρακολούθησης εντοπίζεται σε ένα τρίγωνο γύρω από την αμερικανική πρεσβεία, αλλά μόνο αυτό. Αντί για απαντήσεις, από έρευνα ενός χρόνου, ανακοινώνεται πως τόσο το λογισμικό όσο και άλλα στοιχεία που μπορούσαν να οδηγήσουν στους υποκλοπείς έχουν καταστραφεί αντί να αξιοποιηθούν. Ένα σκάνδαλο κατασκοπίας ενάντια στον πυρήνα του κράτους μετατρέπεται σε παράσταση, όπου πολιτικοί αναλύουν τεχνικές λεπτομέρειες αντί να ανησυχούν επειδή κινδυνεύει η εθνική ασφάλεια.
Οι επίσημες διαρροές αφήνουν να εννοηθεί πως οι υποκλοπές ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, μετά από κοινή απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης και των Αμερικανών, για λόγους που αφορούσαν στην ασφάλεια. Στη συνέχεια όμως κάποιοι, άγνωστοι στην ελληνική κυβέρνηση, χρησιμοποίησαν τον μηχανισμό της παρακολούθησης για να παρακολουθούν 106 έλληνες πολίτες.
Είναι φανερό πως τα ροζ σύννεφα των σχέσεων με την αμερικανική πλευρά έχουν διαλυθεί, αλλά κάποιοι επιμένουν πως με όλα αυτά πέφτουν από τα, μαύρα έστω, σύννεφα της μπόρας. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν κατονομάζεται δράστης. Κάποιος, κάπου, κάποτε άνοιξε μια τρύπα ασφαλείας στη μέση της ελληνικής επικράτειας, αλλά δεν τον ξέρει κανείς. Ούτε η ΕΥΠ.
Το έξυπνο λογισμικό αναζητά βλάκες
Η ελληνική κυβέρνηση και οι υπηρεσίες του κράτους γνώριζαν για τις παρακολουθήσεις ένα χρόνο πριν. Στις 25 Ιανουαρίου 2005, η εταιρία κινητής τηλεφωνίας Q-telecom, η οποία χρησιμοποιεί το δίκτυο της Vodafone, διαμαρτύρεται γιατί μηνύματα που φεύγουν από χρήστες της δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Για το πρόβλημα ενημερώνεται η ERICSSON, η οποία είναι η προμηθεύτρια εταιρία του λογισμικού που χρησιμοποιεί η VODAFONE.
Η ERICSSON εντοπίζει πως στο σύστημα υπάρχει παρείσακτο λογισμικό και ενημερώνει την VODAFONE .
Στις 7 Μαρτίου 2005, ο διευθύνων σύμβουλος της VODAFONE έχει πλήρη ενημέρωση πως στις εγκαταστάσεις κινητής τηλεφωνίας υπάρχει λογισμικό υποκλοπών.
Στις 8 Μαρτίου, στην εταιρία λαμβάνει χώρα σύσκεψη, στην οποία συζητείται το θέμα.
Συμμετέχει ο Κώστας Τσαλικίδης, στέλεχος της εταιρίας, ο οποίος μάλιστα είχε παραλάβει το σύστημα νόμιμης συνακρόασης από την ERICCSON στο παρελθόν. Την ίδια μέρα ο Κορωνιάς δίνει εντολή να απομακρυνθεί το λογισμικό των παράνομων παρακολουθήσεων από το σύστημα. Δεν ενημερώνει ούτε την Εισαγγελία ούτε την ΑΔΑΕ, η οποία είναι κατά νόμο υπεύθυνη. Την επόμενη μέρα, ο Τσαλικίδης βρίσκεται κρεμασμένος στο σπίτι του. Στις 10 Μαρτίου, ο Κορωνιάς ενημερώνει το πρωθυπουργικό γραφείο για τις υποκλοπές. Τέσσερις μέρες αφότου έμαθε για τις υποκλοπές.
Στις 11 Μαρτίου, ο διοικητής και ο υπο- διοικητής της ΕΥΠ ενημερώθηκαν από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης για την κατάσταση και έλαβαν εντολή έρευνας. Τον Ιούλιο, συνέταξαν ένα πόρισμα, το οποίο –όπως θα δούμε αργότερα– είναι περισσότερο αποπροσανατολιστικό παρά διευκρινιστικό για το τι συνέβη.
Μόλις τον Φεβρουάριο του 2006, η αρμόδια αρχή, η ΑΔΑΕ, ενημερώνεται ταυτόχρονα με την κοινή γνώμη για την υπόθεση και ξεκινά έρευνα. Πολλά από τα στοιχεία έχουν ήδη καταστραφεί.
Η VODAFONE δίνει ελλειπή στοιχεία στην έρευνα της ΑΔΑΕ. Η Αρχή προχωρά σε επιτόπιες έρευνες, κατασχέσεις στοιχείων και προσομοιώσεις λειτουργίας του συστήματος για να δει τι συνέβη. Ανακαλύπτει, όπως περιγράφεται στο απόρρητο πόρισμά της, ότι η εγκατάσταση του παρείσακτου λογισμικού έγινε σε τρία από τα κέντρα, στις αρχές Αυγούστου, λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες δηλαδή. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι υπό παρακολούθηση αριθμοί διαγράφηκαν και στη συνέχεια ξαναμπήκαν στο σύστημα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Στη ψηφιακό κέντρο της Παιανίας (εγκαταστάσεις ΙΝΤΡΑΚΟΜ), η εγκατάσταση λογισμικού παρακολούθησης έγινε τον Οκτώβριο του 2004, μετά τους Ολυμπιακούς. Η φόρτωση αυτού του λογισμικού ήταν που επέφερε την ανωμαλία στην απο- στολή μηνυμάτων της Q-telecom και την τυχαία ανακάλυψή του.
Το λογισμικό, σύμφωνα με το πόρισμα της ΑΔΑΕ, τοποθέτησαν ειδικευμένα άτομα, τα οποία είχαν πρόσβαση στα ψηφιακά κέντρα. Στην Παιανία υπήρχαν 33 άτομα που είχαν πρόσβαση, ανάμεσά τους και ο χρήστης TSALIKID (προφανώς Τσαλικίδης). Παρότι εντοπίστηκε ακριβώς η ώρα τοποθέτησης του λογισμικού, δεν βρέθηκε ποιος ήταν αυτός που βρισκόταν στον χώρο, γιατί η VODAFONE είχε καταστρέψει τα βιβλία εισόδου εξόδου στις εγκαταστάσεις.
Το παρείσακτο λογισμικό ενεργοποιούσε το λογισμικό νόμιμης συνακρόασης. Κατάφερνε όμως να κρύβεται από τεχνικούς ελέγχους και να σβήνει τα ίχνη του χωρίς να δημιουργεί συναγερμούς, όπως συμβαίνει όταν σβήνονται ίχνη στο σύστημα. Πρόσθετε στο ψηφιακό κέντρο έναν χρήστη και είχε προεγκατεστημένο ένα συνθηματικό. Δίνοντας οποιαδήποτε αθώα εντολή και προσθέτοντας στο τέλος έξι κενούς χαρακτήρες και ENTER, μπορούσαν να εισαχθούν στη συνέχεια αριθμοί υπό παρακολούθηση. Παρείχε ακόμη τη δυνατότητα να προσδιορίζεται η θέση και η κίνηση των υπό παρακολούθηση αριθμών.
Τηλέφωνα-σκιές και σκιές πρακτόρων
Το σύστημα έστελνε τη συνομιλία σε προκαθορισμένα τηλέφωνα-σκιές, τα οποία μπορούσαν να στείλουν με τη σειρά τους για καταγραφή τις συνομιλίες αλλού. Υπήρχαν 14 τέτοια τηλέφωνα- σκιές. Η θέση αυτών των τηλεφώνων θα μπορούσε να προσδιοριστεί πλήρως, αν η ΑΔΑΕ είχε ενημερωθεί ώστε να επέμβει. Πράγμα που δεν έγινε, όπως και πολλά άλλα.
Τα τηλέφωνα-σκιές ήταν χωρισμένα σε δύο ομάδες. Η κάθε ομάδα δεν είχε καμία διασύνδεση με την άλλη. Αν υπήρχε μια κλήση σε κάποιο κινητό της ομάδας, και αυτό ήταν απασχολημένο, τότε γινόταν προώθηση της κλήσης σε άλλο κινητό της ομάδας. Τα τηλέφωνα-σκιές έκαναν κλήσεις μόνο για να ανανεώσουν χρόνο ομιλίας. Κάποια από αυτά δέχονταν μηνύματα από κέντρα μηνυμάτων στη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τη Σουηδία και από δορυφορικό τηλέφωνο στη Ρωσία.
Οι κυψέλες από τις οποίες παίρνουν σήμα τα τηλέφωνα-σκιές βρίσκονται κυρίως στο τρίγωνο γύρω από την αμερικανική πρεσβεία. Ογδόντα δύο τηλέφωνα επικοινωνούν με τα τηλέφωνα-σκιές.
Οι περισσότερες κλήσεις φαίνεται να μην έχουν σχέση με τις υποκλοπές, καθώς πρόκειται για τηλέφωνα που καλούν στην πραγματικότητα τον προ- ηγούμενο χρήστη του τηλεφώνου, που είναι ένας συνδρομητής ο οποίος δεν το έχει πια. Υπάρχουν όμως τηλέφωνα που σχετίζονται με τις υποκλοπές. Ένα κινητό τηλέφωνο με αριθμό 69446975** εμφανίζεται να επικοινωνεί με τρία τηλέφωνα-σκιές, πράγμα που το καθιστά άμεσα σχετιζόμενο μαζί τους. Στο άκρως απόρρητο πόρισμα της ΕΥΠ για τις υποκλοπές, παρότι εντοπίζεται η σημασία αυτής της «σύμπτωσης», η έρευνα δεν προχωράει. Αυτή η λεπτομέρεια, μαζί με ένα μοιραίο λάθος όμως, ήταν που οδήγησε στο δράστη των υποκλοπών. Η εξέταση της σύμπτωσης από τον τότε εισαγγελέα Εφετών Δημήτρη Δασούλα οδήγησε απευθείας σ τ η ν αμερικανική πρεσβεία.
Ο πράκτορας «Μάρκος Πέτρου» και η αμερικανική πρεσβεία
Η αρχική ανάληψη της εισαγγελικής έρευνας για τις υποκλοπές από τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο οδήγησε σε 13 μόλις καταθέσεις. Το 2006, την ανάκριση ανέλαβε ο εφέτης ανακριτής Παν. Πετρόπουλος, ο οποίος τελικά την έβαλε στο αρχείο. Είναι μάλλον περίεργο πως στην υπόθεση αυτή δεν ασκήθηκε καμία δίωξη στον διευθύνοντα σύμβουλο της VODAFONE Γ. Κορωνιά, ο οποίος κατέστρεψε αποδεικτικά στοιχεία (το λογισμικό) και δεν ενημέρωσε την αρμόδια αρχή (ΑΔΑΕ) για να ξεκινήσει έρευνα. Το 2010, η υπόθεση άνοιξε και πάλι. Ο εισαγγελέας Εφετών Δημ. Δασούλας στηρίχτηκε περισσότερο σ τ α επιστημονικά στοιχεία από την έρευνα της ΑΔΑΕ και λιγότερο στις καταθέσεις, στις οποίες οι μάρτυρες αναμασούσαν πως δεν ξέρουν τίποτα. Προσπάθησε να εντοπίσει τα σημεία απ’ όπου αγοράστηκαν τα τηλέφωνα-σκιές. Τρία από τα τηλέφωνα-σκιές είχαν αγοραστεί από το κατάστημα κινητής τηλεφωνίας του Θωμά Μπουρτσάλα στον Πειραιά. Ο εισαγγελέας ζήτησε τα τιμολόγια πώλησης από το κατάστημα. Του δόθηκαν και διαπιστώθηκε πως τα τρία τηλέφωνα είχε αγοράσει πελάτης με το όνομα «Μάρκος Πέτρου», στις 8 Ιουνίου 2004. Δεν είχε αγοράσει όμως μόνο τα τρία τηλέφωνα- σκιές αλλά και ένα τέταρτο. Το τέταρτο δεν χρησιμοποιήθηκε στις υποκλοπές ως τηλέφωνο-σκιά, αλλά ο αγοραστής έκανε ένα μοιραίο λάθος. Το έβαλε στην μπρίζα για να φορτίσει κι έτσι έδωσε στο δίκτυο την ταυτότητά του, δηλαδή τον αριθμό ΙΜΕΙ (International Mobile Equipment Identifier). Τοποθέτησε την κάρτα SIM που αντιστοιχούσε στον αριθμό 69429778**, αλλά στη συνέχεια σε αυτή τη συσκευή τοποθετείται μια άλλη κάρτα SIM με αριθμό 69443939**.
Ο εισαγγελέας αναζήτησε τον συνδρομητή του αριθμού που τοποθετήθηκε στο τηλέφωνο που αγοράστηκε από τον «Πέτρου» μαζί με τα τηλέφωνα-σκιές και ανακάλυψε πως είναι η αμερικανική πρεσβεία στην Ελλάδα. Αυτό το τηλέφωνο καλεί ακόμη σταθερούς αριθμούς της πρεσβείας, καθώς και κινητά τηλέφωνα των υπαλλήλων της αμερικανικής πρεσβείας, Paul Johnson, Barus Nathan και Gude Saqve.
Αυτή όμως δεν είναι η μόνη σχέση των στοιχείων από την έρευνα των υποκλοπών με την αμερικανική πρεσβεία. Η έρευνα αποκάλυψε και μία τρίτη κατηγορία τηλεφώνων, που μοιάζουν με τα τηλέφωνα-σκιές, τα οποία είναι της εταιρίας ΤΙΜ. Οι αριθμοί αυτοί επικοινωνούν με τα τηλέφωνα-σκιές. Ένας από τους αριθμούς, ο 69394572** (στο πόρισμα της ΑΔΑΕ είναι το τηλέφωνο Τ1), χρησιμοποιεί την τέταρτη συσκευή που αγοράστηκε από τον Πειραιά. Προφανώς ο «Μάρκου» θεώρησε ασφαλές να αλλά- ζει κάρτες SIM σε μια συσκευή που θεωρούσε πως δεν θα συνδεθεί με τις υποκλοπές. Η συσκευή με τον αριθμό 69394572**, στις 2 και 3 Ιουλίου 2004, καλεί τους αριθμούς 0014102452450 και 0014104615388 στο Μέριλαντ των ΗΠΑ.
Η αίτηση δικαστικής συνδρομής που έκανε ο Εισαγγελέας Δημ . Δασούλας, προκειμένου να διευκρινιστεί σε ποιον ανήκουν αυτά τα νούμερα, δεν είχε αποτέλεσμα.
Η βίλα του Π. Ψυχικού και το τηλέφωνο Γ45
Τα τηλέφωνα του «Πέτρου», ο οποίος σύμφωνα με καταθέσεις πρέπει να είναι Έλληνας, καλούν μια σειρά από τηλέφωνα στην Αθήνα και την επαρχία. Ένα από αυτά, με μεγάλη συχνότητα.
Η έρευνα γύρω από το ποιο είναι αυτό το άτομο αποκάλυψε πως πρόκειται για τον σπιτονοικοκύρη του «Πέτρου» στο Παλαιό Ψυχικό. Στην κατάθεσή του υποστηρίζει πως νοικιάζει το σπίτι από το 1996 στην αμερικανική πρεσβεία και κατά καιρούς μένουν εκεί διάφοροι υπάλληλοι. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού δεν μπορεί να πει ποιος είναι αυτός που διέμενε την περίοδο των υποκλοπών στο νοικιασμένο σπίτι.
Ένας από τους αριθμούς που εμφανίζεται να κάνει διαδοχικές κλήσεις στα τρία τηλέφωνα-σκιές που αγοράστηκαν από τον «Πέτρου» είναι ο αριθμός 69446975**, ο οποίος στο πόρισμα της ΑΔΑΕ αναφέρεται με τον κωδικό Γ45.
Η έρευνα γύρω από τον αριθμό οδήγησε σε έναν έλληνα ναυτικό, ο οποίος είχε το κινητό με σύνδεση μέχρι πριν τις υποκλοπές. Όταν έκλεισε τη σύνδεση, ο αριθμός εμφανίζεται να γίνεται καρτοκινητό και να ανήκει στον ίδιο.
Ο ναυτικός όμως έχει καταθέσει πως ουδέποτε ζήτησε να το κάνει καρτοκινητό ή χρησιμοποίησε το τηλέφωνο μετά το κλείσιμο της σύνδεσης. Πραγματικά το τηλέφωνο φαίνεται να κάνει κλήσεις ενώ ο ίδιος είναι σε ταξίδι. Η αγορά και οι ενέργειες για το τηλέφωνο φαίνεται να έχουν γίνει και αυτές από το κατάστημα στον Πειραιά απ’ όπου αγοράστηκαν τα κινητά του «Πέτρου». Οι εργαζόμενοι στο κατάστημα και ο ιδιοκτήτης έχουν καταθέσει πως δεν γνωρίζουν σε ποιον ανήκει ο αριθμός και υποστηρίζουν πως κάποιος έκανε κλήσεις προς τα τρία τηλέφωνα-σκιές χρησιμοποιώντας την κοινόχρηστη συσκευή του καταστήματος.
Η «άκρως απόρρητη» συγκάλυψη της ΕΥΠ
Η ΕΥΠ ήταν η πρώτη η οποία υποτίθεται πως κλήθηκε να διαλευκάνει την υπόθεση των υποκλοπών, από τον Μάρτιο του 2005 ακόμη. Μετά από έρευνα τεσσάρων μηνών, κατέθεσε ένα πόρισμα, του οποίου τα συμπεράσματα είναι κατά πολύ υποδεέστερα της πιο πρόχειρης δημοσιογραφικής έρευνας. Ανακρίβειες, ασάφειες και ψέματα συνθέτουν ένα «ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ» σημείωμα 12 σελίδων που αναφέρεται στις υποκλοπές. Στην έρευνα της ΕΥΠ αναζητούνται τα τηλέφωνα που επικοινώνησαν με τα τηλέφωνα-σκιές. Αυτοί που εμφανίζονται ως κάτοχοι αυτών των τηλεφώνων δεν είναι οι ίδιοι που τα είχαν κατά τη διάρκεια των υποκλοπών.
Όπως διαπιστώσαμε από την προσωπική μας έρευνα σε ανθρώπους που είχαν κατά την περίοδο των υποκλοπών τηλέφωνα που επικοινώνησαν με τηλέφωνα-σκιές, δεν ρωτήθηκαν όλοι αν επικοινώνησαν και για ποιο λόγο.
Η έκθεση εμπειρογνωμόνων της ΑΔΑΕ, που κατατέθηκε στις 29 Μαρτίου 2010, είναι καταπέλτης για την ΕΥΠ. Σύμφωνα με την έκθεση, η ΕΥΠ εμφανίζει τη VODAFONE να σβήνει το λογισμικό στις 15 Μαρτίου, ενώ δηλαδή είχαν ενημερωθεί οι Αρχές, ενώ η πραγματικότητα είναι πως το έκανε στις 8 Μαρτίου χωρίς να ενημερώσει κανέναν. Η ΕΥΠ αναφέρει πως 6 από τα τηλέφωνα-σκιές έσβησαν μόνα τους από έλλειψη μπαταρίας και γι’ αυτό δεν εντοπίστηκαν, αλλά δεν προκύπτει πως από τις 11 Μαρτίου έως τις 15 Μαρτίου που ενημερώθηκε η ΕΥΠ χρησιμοποίησε το δίκτυο καταγραφών και γεωγραφικού εντοπισμού για να βρει πού βρίσκονται τοποθετημένα τα κινητά-σκιές.
Η ΕΥΠ είχε αποφανθεί στο άκρως απόρρητο πόρισμα πως το κινητό ΤΙΜ δέχτηκε δύο κλήσεις από τηλέφωνο-σκιά, ενώ αποκαλύφθηκε πως ο αριθμός αυτός είχε επικοινωνήσει με τηλέφωνα-σκιές αλλά και με άλλα τηλέφωνα με αριθμό της ΤΙΜ, αλλά και με αριθμούς στις ΗΠΑ. Το στοιχείο αυτό που απέκρυψε ήταν εκείνο που οδήγησε αργότερα στην εξυχνίαση. Υπάρχει συνδρομητής COSMOTE, ο οποίος πραγματοποιεί επανειλημμένα κλήσεις σε τηλέφωνο-σκιά, και από την ΕΥΠ απλώς αναφέρεται χωρίς άλλα στοιχεία έρευνας. Ο ανακριτής βρήκε εύκολα τον κάτοχο του κινητού, ο οποίος οδήγησε σε άλλο χρήστη.
Για την περίπτωση του τηλεφώνου Γ45, το οποίο καλεί διαδοχικά 3 τηλέφωνα-σκιές, η ΕΥΠ συμπεραίνει πως ανήκε σε πολλούς χρήστες, ενώ ανήκει σε έναν. Αποδέκτης του πορίσματος της ΕΥΠ είναι ο διενεργών την έρευνα εισαγγελέας Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, ο οποίος λίγο αργότερα αναλαμβάνει επικεφαλής της ΕΥΠ. Τόσο ο ίδιος όσο και η ΕΥΠ δεν θέλησαν να συνδέσουν τον θάνατο του Κώστα Τσαλικίδη, σημαντικού κρίκου στη λειτουργία της VODAFONE και στην υπόθεση των υποκλοπών, με τις υποκλοπές. Η Αστυνομία αντιμετωπίζει και αυτή την υπόθεση ως μια κλασική αυτοκτονία.
Τα νέα στοιχεία που προκύπτουν από τις έρευνες οδηγούν απευθείας στους δράστες, ακόμη και αν αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία νομικά, αφού πρόκειται για άτομα με διπλωματική ασυλία και πράκτορες για τους οποίους μπορούν να κατασκευαστούν ακόμη και υπηρεσιακά άλλοθι.
Ουσιαστικά όμως και πολιτικά η υπόθεση είναι ξεκάθαρη. Οι υποκλοπές, το μεγαλύτερο σκάνδαλο κατασκοπίας στη χώρα, οργανώθηκαν και εκτελέστηκαν από τις ΗΠΑ, μέσω ειδικής ομάδας που ήρθε από το Μέριλαντ. Στην Ελλάδα συνεργάστηκαν μαζί της άνθρωποι μέσα από τις εταιρίες, αλλά κυρίως πολιτικοί στο πιο δύσκολο κομμάτι, αυτό της συγκάλυψης.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #12, τον Οκτώβρη του 2012
Extra Hot άρθρο
«Τον νάρκωσαν και τον κρέμασαν»

«Αμερικανοί βρίσκονται πίσω από τις υποκλοπές, ο αντισυνταγματάρχης της ΕΥΠ γνωρίζει και ο Κώστας Τσαλικίδης, του οποίου ο θάνατος συνδέεται με τις υποκλοπές, δολοφονήθηκε με το δηλητήριο κουράρε». Τον Απρίλιο του 2006, όταν αυτή η ανώνυμη επιστολή έφτασε στα γραφεία των δικηγόρων της οικογένειας Τσαλικίδη,για τα ΜΜΕ ήταν μια έκρηξη συνωμοσιολογίας. Ίσως και ένα τρικ για να ανοίξει ξανά η υπόθεση της αυτοκτονίας Τσαλικίδη.
Εξι χρόνια μετά, και επτά από τον θάνατο του Τσαλικίδη, υπάρχουν ίσως ελάχιστοι σε αυτή τη χώρα που πιστεύουν πως ένας νέος άνθρωπος που γνώριζε τα μυστικά των υποκλοπών αυτοκτόνησε, αφού το προηγούμενο βράδυ αγόρασε γλυκά και σχεδίαζε τι θα κάνει το σαββατοκύριακο.

Ο Κώστας Τσαλικίδης, λίγες ώρες πριν βρεθεί νεκρός, ζητούσε συνταγές για γλυκά από τον φίλο του ζαχαροπλάστη Κώστα Λιακατά
Αν ο Τσαλικίδης αυτοκτόνησε, τότε είναι ο πρώτος απαγχονισμένος στον κόσμο που κατάφερε να το κάνει χωρίς σπασμούς, τραυματισμούς και αγωνία. Σαν να αυτοκτόνησε ενώ κοιμόταν.
Το διαμέρισμα του Κώστα Τσαλικίδη, στον 2ο όροφο της οδού Ευκλείδου 18 στον Κολωνό, μοιάζει με μουσείο τακτοποιημένων αναμνήσεων. Μια αντίσταση που κάνει η ζωή, παραθέτοντας μικρά αντικείμενα απέναντι στον θάνατο.
Δίσκοι βινυλίου, μια συλλογή από μικρά τενεκεδένια παιχνίδια, ιστορικά βιβλία. Από εκείνο το πρωί της 9ης Μαρτίου του 2005, που το νεκρό σώμα του Τσαλικίδη βρέθηκε να αιωρείται στον διάδρομο πλάτους 70 εκ. από την ίδια τη μητέρα του, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στο διαμέρισμα. Καμιά φορά η μητέρα του, Γεωργία Τσαλικίδη, ή νύφη του, Ελένη Γκλίνου, ανοίγουν την πόρτα, χάνονται για λίγο στον κόσμο που φαίνεται να δίνει για λίγο ζωή σε κάτι που δεν υπάρχει πια, και στη συνέχεια φεύγουν με τα δικά τους φαντάσματα.
Όταν μπήκα στο διαμέρισμα του Κώστα Τσαλικίδη, μπήκα σε έναν χώρο με οικεία πράγματα. Ήμασταν συνομήλικοι, και στο κλειστό διαμέρισμα καταλάβαινα πως υπήρχαν πολλά κοινά πράγματα. Μοιραία το ερώτημα μέσα μου τέθηκε: «Γιατί αυτοκτονεί κάποιος σαν εμένα;» Μπορεί να μην είναι τόσο «τίμιο» δημοσιογραφικά, αλλά από την άλλη σε βοηθά να διαβάσεις τους ανθρώπους, εκτός από τις δικογραφίες και τις εκθέσεις των ιατροδικαστών.
Συναντήθηκα με τους γονείς του Κώστα Τσαλικίδη, τον αδελφό του, Παναγιώτη, τη νύφη του, μερικούς φίλους και την Σάρρα Γαλανοπούλου, τη σύντροφό του.
Όλοι τους είχαν ένα κοινό στοιχείο. Δεν μιλούσαν μόνο για την απώλεια, αλλά για τη μεγάλη κοροϊδία που είχε συμβεί. Ουδέποτε πίστεψαν πως ο Κώστας αυτοκτόνησε. Όταν στις 2 Φεβρουαρίου 2005, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του δικού τους ανθρώπου, είδαν τον Γιώργο Βουλγαράκη να σχεδιάζει μπροστά στις κάμερες τους κύκλους και τα τρίγωνα των υποκλοπών, τότε όλη η ιστορία της αυτοκτονίας δεν μπορούσε πια να είναι μια αμφιβολία. Έγινε απαίτηση για να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά αυτή η απαίτηση είναι πιο ισχυρή από τον θρήνο.
Στη διάρκεια της πολύμηνης έρευνας που κάναμε για τις υποκλοπές, σε ό,τι αφορά το κομμάτι τού πώς έγιναν, μου έκανε εντύπωση η ένταση με την οποία κάποιοι άνθρωποι έκρυβαν την αλήθεια, αλλά και η ένταση με την οποία κάποιοι άλλοι, πολλοί από αυτούς σχετιζόμενοι υπηρεσιακά με την υπόθεση, προσπαθούσαν να την αποκαλύψουν.
Στο κομμάτι που αφορούσε τον θάνατο του Τσαλικίδη υπήρχαν δύο συγκλονιστικές στιγμές. Η μία ήταν στο μικρό χολ του διαμερίσματος όπου βρέθηκε κρεμασμένος. Γονατισμένοι μπροστά στους τοίχους του στενού διαδρόμου, προσπαθούσαμε να διακρίνουμε έστω και ένα ίχνος που να δήλωνε πως ο αυτόχειρας λίγο πριν πεθάνει χτυπήθηκε πάνω στους τοίχους, όπως ήταν φυσικό, έχοντας επιθανάτιους σπασμούς ή το ένστικτο της επιβίωσης.
Η δεύτερη σκηνή είναι πάνω από τις φωτογραφίες του νεκρού Τσαλικίδη, να παρατηρούμε μια γαλήνια μορφή, χωρίς ίχνος που να δηλώνει πως υπήρξε απαγχωνισμός. Ο Κώστας Τσαλικίδης έμοιαζε με κοιμισμένο και όχι βίαια σκοτωμένο. Αυτές τις φωτογραφίες συνειδητά επιλέξαμε να δημοσιεύσουμε, γιατί δεν είναι οι φωτογραφίες ενός νεκρού, αλλά τα αποδεικτικά στοιχεία για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην Ελλάδα.
Ο Κώστας Τσαλικίδης ήταν σχεδιαστής Δικτύου και διευθυντής Τεχνολογίας της VODAFONE. Ήταν το στέλεχος εκείνο της VODAFONE που παρέλαβε από την ERICSSON το λογισμικό των νόμιμων παρακολουθήσεων, πάνω στο οποίο πάτησε το παρείσακτο λογισμικό των υποκλοπών. Είναι πολύ πιθανό είτε ο Τσαλικίδης να ήταν από τους ανθρώπους που λόγω της θέσης τους συνεργάστηκαν με τις Αρχές για την τοποθέτηση του παρείσακτου λογισμικού πριν αυτό χρησιμοποιηθεί για τις παράνομες υποκλοπές, είτε να ανήκει σε αυτούς που εντόπισαν το πρόβλημα λόγω της εξειδίκευσής τους. Όταν στις 25 Ιανουαρίου 2005 η εταιρία Q-telecom ενημέρωσε τη VODAFONE πως το δίκτυό της έχει πρόβλημα με την αποστολή μηνυμάτων, πράγμα που οδήγησε στην αποκάλυψη του παρείσακτου λογισμικού, ο Τσαλικίδης ήταν φυσιολογικά από τους λίγους που ενημερώθηκαν. Ο Τσαλικίδης ήταν από αυτούς που είχαν πρόσβαση σε ψηφιακά κέντρα της VODAFONE, αφού βρέθηκε εξουσιοδότηση εισόδου στο ψηφιακό κέντρο της Παιανίας με κωδικό TSALIKID.

Οι φωτογραφίες ενός νεκρού και τα αποδεικτικά στοιχεία για ένα απ’ τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην Ελλάδα
Στις 7 Μαρτίου, η VODAFONE ξέρει πως υπάρχει το λογισμικό των υποκλοπών. Στις 8 Μαρτίου, συγκαλείται σύσκεψη με αυτό το αντικείμενο στα κεντρικά της VODAFONE στο Χαλάνδρι. Η εταιρία δεν έδωσε ποτέ στις Αρχές τα πρακτικά αυτής της τόσο σοβαρής σύσκεψης. Την ίδια μέρα, το λογισμικό αφαιρείται παράνομα από τα κέντρα της εταιρίας, και την επόμενη μέρα, ο Τσαλικίδης βρίσκεται νεκρός στο διαμέρισμά του. Η αστυνομική και εισαγγελική έρευνα την εποχή εκείνη δεν συσχετίζουν τις δύο υποθέσεις, ούτε γίνεται κάποια ανακοίνωση.
Ο φάκελος Τσαλικίδη κλείνει και επανέρχεται πρόσφατα μέσα από τις νομικές κινήσεις των δικηγόρων της οικογένειας, Νίκου Κωνσταντόπουλου, Φραγκίσκου Ραγκούση, Ζωής Κωνσταντοπούλου και Σταύρου Χούρσογλου, ως υπόθεση που συνδέεται με τις υποκλοπές. Στο διαμέρισμα του ανθρώπου που είχε ίσως κεντρικό ρόλο στις υποκλοπές δεν πήγε ποτέ η ΕΥΠ για έρευνα, ούτε η Σήμανση, ούτε και ο ιατροδικαστής.
Άνθρωπος-κλειδί
Η τελευταία μέρα του Κώστα Τσαλικίδη ήταν σίγουρα μια πολύ δύσκολη μέρα στη δουλειά. Η σύσκεψη για τις υποκλοπές στη VODAFONE ήταν κάτι που είχε εκμυστηρευτεί στην σύντροφό του, Σάρρα Γαλανοπούλου. Το απόγευμα της 8ης Μαρτίου, λίγες ώρες πριν βρεθεί νεκρός, ο Τσαλικίδης πέρασε από τον φούρνο στο ισόγειο του σπιτιού του, αγόρασε γλυκά και, όπως μας είπε ο ιδιοκτήτης Κώστας Λιακατάς, του ζήτησε να του δώσει τη συνταγή από το γλυκό που αγόρασε. Είναι προφανές πως ο άνθρωπος που σκοπεύει να αυτοκτονήσει δεν ζητά συνταγές ζαχαροπλαστικής.
Στις 21:30 ο Τσαλικίδης μίλησε με τη σύντροφό του στο τηλέφωνο και της μετέφερε την ανησυχία του, γιατί η μητέρα του είχε πυρετό. Στις 23:00 ξαναμίλησε με τη μνηστή τουκαι την καληνύχτισε με κάθε φυσικότητα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ο Τσαλικίδης φαίνεται να είναι συνδεδεμένος με το λάπτοπ του στο δίκτυο της εταιρίας και στέλνει μάλιστα κάποια email. Τίποτα απ’ όσα έκανε δεν δηλώνει άνθρωπο που σκοπεύει να βάλει τέλος στη ζωή του.
Δύο μέρες πριν από τον θάνατό του είχε ζητήσει από τη Σάρρα Γαλανοπούλου να κλείσει ξενοδοχείο στην Καλαμπάκα για το τριήμερο της 25ης Μαρτίου. Η Σάρρα ωστόσο παραδέχεται πως ο Κώστας της είχε εκμυστηρευτεί, καιρό πριν από το συμβάν, πως «υπάρχει κίνδυνος να κλείσει η VODAFONE» και της ζήτησε να μην πει τίποτα σε κανέναν. Απ’ ό,τι αποδεικνύεται εκ των υστέρων, η εταιρία δεν αντιμετώπιζε άλλο θέμα πέραν των υποκλοπών, για το οποίο είναι δεδομένο πως κάποιοι άνθρωποι στο εσωτερικό της γνώριζαν, τουλάχιστον από τον Ιανουάριο του 2005, όταν εντοπίστηκε πρόβλημα με τα μηνύματα της Q-telecom. Τον Φεβρουάριο του 2005, ο Τσαλικίδης είχε επίσης εκμυστηρευτεί στη Σάρρα ότι «πρέπει να φύγει από τη VODAFONE, γιατί είναι ζήτημα ζωής και θανάτου». Ο Τσαλικίδης υπέβαλε μάλιστα την παραίτησή του στον προϊστάμενό του, Νίκο Πλεύρη, αλλά δεν έγινε δεκτή, και τελικά επέστρεψε στη δουλειά του με μεσολάβηση του στελέχους της εταιρίας Κώστα Βασιλείου.
Είναι μάλλον προφανές πως ο Τσαλικίδης δεν παρουσίαζε συμπεριφορά ανθρώπου που ήθελε να αυτοκτονήσει, αλλά σχετιζόταν άμεσα με τα προβλήματα που εμφανίζονταν στη VODAFONE. Μέσα σε 24 ώρες, από τη VODAFONE εξαφανίστηκαν τα δύο πιο ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία των υποκλοπών: Το λογισμικό παρακολούθησης, το οποίο αφαίρεσε ο διευθύνων σύμβουλος Γ. Κορωνιάς αντί να ενημερώσει τις Αρχές, και ο άνθρωπος-κλειδί.
«Ναρκώθηκε ή δηλητηριάστηκε και κρεμάστηκε»

Το νεκρό σώμα του Τσαλικίδη βρέθηκε να αιωρείται στο διάδρομο πλάτους 70 εκ. από την ίδια την μητέρα του
Στις 7:35 το πρωί, στις 9 Μαρτίου 2005, η Γεωργία Τσαλικίδη άνοιξε την πόρτα του διαμερίσματος του γιου της, επειδή δεν απαντούσε στο τηλέφωνο, και τον βρήκε κρεμασμένο στον διάδρομο του σπιτιού. Ένα σχοινί ξεκινούσε από μια σωλήνα του παταριού και κατέληγε στον λαιμό του Κώστα. Το άψυχο σώμα απείχε μόλις μερικά εκατοστά από το πάτωμα.
Ο αδελφός του Κώστα, Παναγιώτης, μία ώρα μετά έφτασε τυχαία στο διαμέρισμα του αδελφού του. Έκοψε το σχοινί, ξάπλωσε το σώμα του αδελφού του στο κρεβάτι και, συγκλονισμένος όσο και απορημένος, έκανε αυτό που καθορίζει σήμερα την υπόθεση: Τράβηξε φωτογραφίες του νεκρού αδελφού του.
Την έρευνα για τον θάνατο του Κώστα Τσαλικίδη ανέλαβε το Αστυνομικό Τμήμα Κολωνού. Πολύ γρήγορα βγήκε μια ιατροδικαστική έκθεση νεκροψίας νεκροτομής, στην οποία ο ιατροδικαστής Γιώργος Ντιλέρνια αποφαίνεται πως πρόκειται για αυτοκτονία. Ο ιατροδικαστής δεν κάνει τον κόπο να πάει για αυτοψία στο σπίτι, όπως ορίζει ο νόμος, γιατί, όπως κατέθεσε, «δεν υπήρχε λόγος», αφού η Αστυνομία διαβεβαίωσε πως δεν υπήρχαν ίχνη διάρρηξης. Δηλαδή, σύμφωνα με τη λογική της Αστυνομίας και του ιατροδικαστή, κάποιος άνθρωπος δεν μπορεί να δολοφονηθεί από κάποιον ο οποίος έχει αντικλείδι ή είναι, για παράδειγμα, κλειδαράς.
Όταν τον Φεβρουάριο του 2006 η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά στην ανακοίνωση του σκανδάλου των υποκλοπών, για την οικογένεια Τσαλικίδη δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία πως ο Κώστας είχε δολοφονηθεί για όσα γνώριζε για την υπόθεση των υποκλοπών. Από το 2005 η οικογένεια είχε στείλει την έκθεση νεκροψίας του Ντιλέρνια μαζί με τις φωτογραφίες από τον νεκρό Κώστα Τσαλικίδη στον καθηγητή ιατροδικαστικής του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου, Στέφεν Καρς.
Ο καθηγητής συντάσσει μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η οποία φαίνεται να ακυρώνει τις εκτιμήσεις των ελλήνων ιατροδικαστών που εξέτασαν τον Τσαλικίδη. Σύμφωνα με τον Καρς, οι συνάδελφοί του δεν πήγαν ποτέ στη σκηνή της αυτοκτονίας για να ελέγξουν αν τα δεδομένα συνηγορούσαν σε αυτή την εκδοχή. Όπως λέει χαρακτηριστικά:
«Δεν συνεκτιμήθηκαν τα κρίσιμα δεδομένα του ύψους και του βάρους του θανόντος και της θερμοκρασίας του πτώματος και του δωματίου, ούτε έγινε προσπάθεια καθορισμού της ακριβούς ώρας θανάτου». Οι φωτογραφίες που εξετάζει ο βρετανός ιατροδικαστής, όμως, είναι το καθοριστικό στοιχείο.
Το σημάδι από το σχοινί στον λαιμό του Τσαλικίδη είναι παράλληλα με τους ώμους. Αν είχε κρεμαστεί,τότε έπρεπε να είναι πλαγιαστά, ξεκινώντας από χαμηλά στον λαιμό και καταλήγοντας υπό γωνία στη βάση του κεφαλιού.
«Η θέση του σημαδιού», λέει ο Καρς, «είναι πιο συμβατή με στραγγαλισμό απ’ ό,τι με απαγχονισμό». Επίσης «δεν υπήρχαν στοιχεία υποστάσεως, συγκέντρωσης του αίματος στα πόδια, όπως είναι αναμενόμενο μετά από κανονικό απαγχονισμό. Αυτό έρχεται σε αντιπαράθεση με την εκδοχή του απαγχονισμού.
Ίσως είναι πιο σημαντικό ότι ο καθένας περιμένει να δει κάποιο είδος βλάβης στον λεπτό ιστό εντός και κάτω από τον λαιμό. Βλάβες είναι παρούσες στο 1/3 των απαγχονισμών. Δεν βρέθηκαν βλάβες μέσα στον λαιμό, γεγονός που είναι περίεργο. Βλάβη στη συνδεσμολογία των μεγάλων αγγείων του λαιμού είναι σύνηθες εύρημα στον στραγγαλισμό, αλλά αυτή η εξέταση ποτέ δεν διεξάχθηκε».
Ο Βρετανός σημειώνει επιπλέον πως δεν υπάρχουν τραυματισμοί και εκδορές στο σώμα του νεκρού, πράγμα που έπρεπε να ισχύει, αφού ο Τσαλικίδης φυσιολογικά έπρεπε να αυτοτραυματιστεί μετά από επιθανάτιους σπασμούς. Η χροιά του προσώπου του είναι φυσιολογική, «ούτε είχε συμφόρηση, ούτε ήταν ωχρό», ώστε να φαίνεται απαγχονισμός ή στραγγαλισμός. Ο ιατροδικαστής θεωρεί επίσης πως ο κόμπος που έγινε στο σχοινί δεν είναι ένας συνήθης κόμπος που κάνει κάποιος υποψήφιος αυτόχειρας, αλλά ειδικός κόμπος που θέλει γνώσεις. Ο Καρς καταλήγει κατηγορηματικά: «Το πιθανότερο σενάριο, βασισμένο στα ανά χείρας μου στοιχεία, είναι ότι ο θανών ναρκώθηκε ή και δηλητηριάστηκε και μετά θάνατον κρεμάστηκε».
Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και ο καθηγητής Ιατροδικαστικής Θεόδωρος Βουγιουκλάκης, ο οποίος αντικρούει τον ιατροδικαστή Φίλιππο Κουτσάφτη, ο οποίος είχε διατυπώσει την άποψη πως ο Τσαλικίδης δεν παρουσιάζει ενδείξεις απαγχονισμού γιατί έπαθε ανακοπή ενώ είχε κρεμαστεί. Ο Βουγιουκλάκης γράφει στην έκθεσή του: « Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι πιθανό και μάλιστα σε σημείο ώστε να στηρίξει κάποιος με βεβαιότητα, αφού είναι γνωστό ότι ο ερεθισμός των πνευμονογαστρικών νεύρων απαντάται κυρίως σε περιπτώσεις πίεσης του λαιμού με τα χέρια, κάτι που είναι γνωστό και περιγράφεται στα κλασικά συγγράματα».
Δηλαδή ή ο Τσαλικίδης κρεμάστηκε αφού ναρκώθηκε από κάποιους ή, στην περίπτωση που έπαθε ανακοπή, όπως υποστηρίζει ο ιατροδικαστής Φίλιππος Κουτσάφτης, αυτό συνέβη γιατί κάποιος τον στραγγάλισε και μετά τον κρέμασε.
Το κουράριο και η βαλίτσα
Το 2006, μετά την ανακοίνωση του σκανδάλου των υποκλοπών, στα γραφεία του δικηγόρου της οικογένειας Τσαλικίδη έφτασαν ανώνυμες επιστολές που υποστήριζαν πως ο Τσαλικίδης δηλητηριάστηκε με «κουράρε» ή αλλιώς κουράριο, ένα μυοχαλαρωτικό που χρησιμοποιείται για κυνήγι από τους ιθαγενείς στην Αφρική, και στη συνέχεια κρεμάστηκε. Ο ανώνυμος επιστολογράφος γράφει επίσης: «Ο Κ. Τσαλικίδης είχε ένα μικρό φόβο ότι κάτι κακό θα του συμβεί και γι’ αυτό κάθισε και δούλευε μέχρι το πρωί. Αλλά, δυστυχώς, πίστεψε ότι είχε περάσει ο κίνδυνος και γι’ αυτό το πρωί αφέθηκε λίγο να κοιμηθεί και οι “κακοί” στη δεύτερή τους προσπάθεια πέτυχαν τον σκοπό τους. Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες τους ήταν για ψάρεμα».
Ο Τσαλικίδης, όπως υποστηρίζουν οι οικείοι του, ήταν πραγματικά ανήσυχος. Η Ελένη Γκλίνου υποστηρίζει πως τα τηλέφωνα της οικογένειας εμφανίζονταν να έχουν τρελαθεί κατά την επίμαχη περίοδο. Τα καλούσαν άγνωστοι αριθμοί, ή χτυπούσαν ταυτόχρονα. Υπήρξε ένα περιστατικό το οποίο, παρότι έχει καταγραφεί μέσω καταθέσεων, δεν ερευνήθηκε ιδιαίτερα ποτέ. Πάνω από το διαμέρισμα του Τσαλικίδη υπήρχε ένα ίδιο διαμέρισμα, το οποίο είχαν νοικιάσει φοιτήτριες από την Καλαμάτα. Δέκα μέρες πριν από τον θάνατο του Τσαλικίδη, οι φοιτήτριες έχασαν τα κλειδιά τους. Όταν άδειασε το διαμέρισμα, ο ιδιοκτήτης άνοιξε το πατάρι, όπου βρήκε μια μεγάλη βαλίτσα- μπαούλο. Επικοινώνησε με τις φοιτήτριες για να τους πει ότι την ξέχασαν, αλλά αυτές δήλωσαν άγνοια. Δεν είχαν βαλίτσα και ούτε υπήρχε στο πατάρι όταν νοίκιασαν το διαμέρισμα.
Από την οικογένεια το περιστατικό αξιολογείται ως επιχείρηση-πρόβα που έκαναν οι δολοφόνοι του Τσαλικίδη στο πανομοιότυπο διαμέρισμα του πάνω ορόφου. Από αυτό άλλωστε μπορούσαν να έχουν πρόσβαση μέσω του ανοιχτού παραθύρου της τουαλέτας του Κώστα Τσαλικίδη.
Η αποκάλυψη επιπλέον πως οι υποκλoπές είναι μια επιχείρηση κατασκοπίας των Αμερικανών κάνει όλα αυτά τα σενάρια και τις εκτιμήσεις να φαίνονται πλέον πολύ πιθανά. Πρόσφατα οι δικηγόροι της οικογένειας Τσαλικίδη κατάφεραν να ξανανοίξει η υπόθεση και να γίνει η εκταφή της σορού του Τσαλικίδη, πρoκειμένου να διενεργηθούν τοξικολογικές εξετάσεις. Παρότι οι τρεις ιατροδικαστές που ορίστηκαν ως πραγματογνώμονες στην εκταφή δεν έχουν ενημερωθεί για τα αποτελέσματα των τοξικολογικών, δημοσιεύματα μήνες πριν, δημιουργούν την εικόνα πως δεν υπάρχει ένδειξη δηλητηριώδους ή άλλης ουσίας στο σώμα του Τσαλικίδη. Αυτή η επιλογή των διαρροών δείχνει να δημιουργεί εκνευρισμό στους ιατροδικαστές, οι οποίοι αφήνουν να εννοηθεί με τη σειρά τους πως κάποιοι στην υπόθεση Τσαλικίδη δεν ενδιαφέρονται για το επιστημονικό αποτέλεσμα, αλλά για ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Σε κανέναν άνθρωπο δεν αξίζει να νιώσει το είδος της έκπληξης που ένιωσα μαζί με την οικογένεια του Κώστα Τσαλικίδη το πρωί της 9ης Μαρτίου 2005 όταν ο Κώστας βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στον Κολωνό. Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να κληθεί να συλλάβει ένα γεγονός τέτοιας βιαιότητας, μπροστά στην οποία ακόμα και η ξαφνική απώλεια του πατέρα μου όταν ήμουν 19 ετών έμοιαζε ένα μέτριας βαρύτητας τραύμα από αυτά που η ζωή δίνει το χρόνο και τη δύναμη να επουλωθούν.
Ο θάνατος του Κώστα διέκοψε βίαια και απότομα την πιο ευτυχισμένη περίοδο της ζωής μου που ξεκίνησε στις 19 Μαρτίου 1997 και τερμάτισε στις 9 Μαρτίου του 2005. Η άρνησή μου να μιλήσω ενώπιον μιας κάμερας για την προσωπική μας ζωή θεωρώ ότι είναι από όλους σας σεβαστή και ξέρετε σε μένα επιβάλλεται να τηρήσω τη στάση μου αυτή και για έναν ακόμα λόγο: τον Κώστα διέκρινε μια ιδιαίτερα αξιοπρεπής στάση απέναντι στη κοινή μας ζωή και ήταν εξαιρετικού ήθους άνθρωπος έτσι ώστε δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να παραβώ τα όρια με μια τέτοια ενέργεια. Είχε όμως και μια εξαιρετική επικοινωνία με τους ανθρώπους και για αυτό το λόγο αγαπημένους φίλους. Ένοιωθε συγκινητική τρυφερότητα για τους γονείς του και αγαπούσε και θαύμαζε τον αδελφό του. Είχε μια ιδιαίτερη αγάπη για τα παιδιά και εκείνα του την ανταπέδιδαν καθώς δεν τον άφηναν ποτέ να φύγει από κοντά τους. Μιλούσε με όλους τους ανθρώπους δίχως ίχνος προσποίησης ή τυπικότητες. Είχε καθαρό βλέμμα. Ένοιωθα κοντά του προστατευμένη και ήρεμη.
Με παρέσυρε το κέφι του. Θαύμαζα το ενδιαφέρον του για τα κοινά, για την ιστορία που μελετούσε τα βράδια. Ευχαριστιόμασταν τα καλοκαιρινά απογεύματα στα νησιά, τα παιγνίδια στη θάλασσα, τα ταξίδια μας, τις γιορτές, τους περιπάτους στο Μοναστηράκι. Είχε ιδιαίτερη αγάπη στα παλιά πράγματα, στα τσίγκινα παιγνίδια, στη μουσική με αποτέλεσμα να χανόμαστε με τις ώρες στα παζάρια και στα παλιά μαγαζιά σε όποιο μέρος και αν βρισκόμασταν. Ήταν εργατικός και έντιμος. Με άλλα λόγια είχε μια εξαιρετική ισορροπία ψυχική και συναισθηματική και αγαπούσε τη ζωή γιατί ήξερε να την ανακαλύπτει. Θέλαμε τρία παιδιά, κάναμε όνειρα μαζί και αισθανόμασταν χαρά και σιγουριά για το μέλλον. Νομίζω ότι είναι σπανιότατο δώρο να νιώθεις ερωτευμένος και χαρούμενος και να αγαπάς και καθώς περνούν τα χρόνια να αγαπάς ακόμα περισσότερο και ακόμα πιο δυνατά. Αυτό το ζήσαμε εμείς.
Δυστυχώς τους τελευταίους μήνες ένοιωθε εξαιρετικά πιεσμένος από τις συνθήκες στον επαγγελματικό του χώρο. Μου εκμυστηρεύτηκε ότι υπήρχε κίνδυνος να κλείσει η Vodafone δίχως όμως να μου εξηγήσει το λόγο. Επιθυμούσε να φύγει για αυτό και 20 περίπου μέρες πριν από το τραγικό πρωινό είχε κοινοποιήσει στην εταιρία την απόφασή του να αποχωρήσει. Η παραίτηση του τελικώς δεν έγινε δεκτή. Έμεινε εκτός δουλειάς για λίγες μέρες και τον γύρισαν πίσω. Όμως κάποια Κυριακή μετά από αυτό επανήλθε στο θέμα λέγοντας μου ότι είναι ‘ζήτημα ζωής και θανάτου’ να φύγει από την εταιρία. Σοκαρίστηκα που χρησιμοποίησε αυτή την ακραία έκφραση και σκέφτηκα ότι μιλώντας έτσι μετέφερε μια οριακή κατάσταση στη δουλειά του. Τον παρακίνησα έντονα να φύγει την ίδια στιγμή από την Vodafone και του θύμισα άλλες δουλειές που είχαμε συζητήσει στο παρελθόν και θεωρούσα ότι θα ήταν ενδιαφέρουσες για τη ζωή του και όχι σε τέτοιο βαθμό πιεστικές. Η κυριολεξία της έκφρασης του Κώστα φάνηκε με τον τραγικότερο τρόπο λίγες μέρες μετά.
Παρόλο που εξακολουθούσε να είναι πιεσμένος, συνέχισε να είναι λειτουργικός και δεν σταμάτησε να είναι κοινωνικός. Κάναμε σχέδια για ένα ταξίδι, ψάχναμε σπίτι για να παντρευτούμε το καλοκαίρι, δεν έδινε την εικόνα ενός ανθρώπου που ετοιμάζεται να αποχωρήσει.
Όταν ο Κώστας σταμάτησε να ζει πέρα από το μαρτύριο και την οδύνη που ζούσα μου συνέβη το εξής: έχασα κάθε εμπιστοσύνη στη ζωή, άρχισα να πείθομαι ότι οιαδήποτε στιγμή, οποιοσδήποτε ψυχικώς υγιής άνθρωπος είναι σε θέση να βάλει μόνος του τέρμα στη ζωή του. Όλοι εκτός από μένα. Και εκεί δεν καταλάβαινα. Πως ενώ βρισκόμουν σε μια κόλαση δίχως τέλος και ζούσα αυτή τη μοναδική φρίκη δεν μπορούσα να κάνω το ίδιο και κρατιόμουν απ’ τη ζωή. Με οργή αλλά κρατιόμουν. Ένα χρόνο αργότερα μέσα από την αποκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών ένοιωσα ότι μου δόθηκε επιτέλους μια πρώτη απάντηση. Οι υγιείς άνθρωποι δε φεύγουν από τη ζωή όταν είναι ευτυχισμένοι στην προσωπική, την οικογενειακή και την κοινωνική τους ζωή. Φεύγουν όταν τους την αφαιρούν. Οι υπόλοιπες απαντήσεις θα δίνονταν από την εξέταση αυτού που θεωρήθηκε η μεγαλύτερη μεταπολεμική υπόθεση κατασκοπείας σε βάρος της εθνικής ασφάλειας. Δεν μπορούσα να προβλέψω τότε ότι η έρευνα θα κατέληγε σε μια χοντρή προσβολή. Διότι θεωρώ ως προσβολή στη μνήμη του Κώστα Τσαλικίδη στους ανθρώπους του αλλά και στο αίσθημα δικαίου και αξιοπρέπειας κάθε Έλληνα την παραπομπή της υπόθεσης στο αρχείο, κίνηση που δηλώνει όχι αδυναμία αλλά έλλειψη βούλησης για εξιχνίασή της και τιμωρία των ενόχων.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Σάρρα Γαλανοπούλου
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #12, τον Οκτώβρη του 2012
Extra Hot άρθρο
Ο «Πειραιάρχης» με τις υπερκοστολογήσεις και το πλαστό πτυχίο

Ο Κλέαρχος Ρούτσης, ο επονομαζόμενος και «Πειραιάρχης» για τα πεπραγμένα του αναφορικά με τις αναλήψεις έργων του ΟΛΠ, τα οποία υπερκοστολογούνταν σε μόνιμη βάση ζημιώνοντας τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αυτή τη φορά ανανέωσε το εργοληπτικό πτυχίο μίας εκ των τεχνικών εταιριών που διατηρεί (Κλέαρχος Γ. Ρούτσης Α.Ε.) με πλαστή φορολογική ενημερότητα, με συνέπεια να τίθεται εν κινδύνω η ολοκλήρωση έργων, που αφορούν τόσο τον ΟΛΠ όσο και τη ΣΕΠ Α.Ε. (COSCO)…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Κρέμασαν την αλήθεια

Οι υποκλοπές του 2004-2005 δεν είναι μια δικαστική υπόθεση, όπως θέλουν να δείχνουν κάποιοι. Είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο κατασκοπείας με θύμα τη χώρα, τον πρωθυπουργό της και τον πυρήνα της εξουσίας. Ο Κώστας Καραμανλής, οι υπουργοί του, οι άνθρωποι που κινούσαν τα νήματα στην Ελλάδα, είχαν πιαστεί στον ιστό μιας σύγχρονης τεχνολογικής αράχνης. Αμέσως μετά την εθνική ευωχία των Ολυμπιακών Αγώνων, αφού καταναλώσαμε ό,τι προϊόν ασφάλειας πρότειναν οι σύμμαχοί μας και οι εταιρίες τους, αποδείχθηκε πως είμαστε ανήμποροι και καθόλου ασφαλείς.
Η υπόθεση αποκαλύφθηκε ένα χρόνο μετά, τυχαία και αφού ένας άνθρωπος, στέλεχος της Vodafone, ο Κώστας Τσαλικίδης, βρέθηκε κρεμασμένος. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας, μέσω της οποίας γίνονταν οι παρακολουθήσεις, κράτησε για μέρες κρυφή την υπόθεση ύστερα από τον εντοπισμό των παρακολουθήσεων.
Το χειρότερο είναι πως διέγραψε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον εντοπισμό των δραστών, και στη συνέχεια ενημέρωσε τον πρωθυπουργό. Όχι όμως την αρμόδια σύμφωνα με τον νόμο Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
Ένα χρόνο μετά, τρεις υπουργοί (Ρουσόπουλος, Βουλγαράκης, Παπαληγούρας) σε μια συνέντευξη Τύπου, που έμοιαζε περισσότερο ερασιτεχνική παρουσίαση νέων ηλεκτρονικών γκάτζετς παρά δημοσιοποίηση ενός μεγάλου σκανδάλου ασφάλειας, ανακοίνωσαν πως η χώρα ήταν υπό παρακολούθηση.
Έχουν περάσει περίπου επτά χρόνια από τότε. Έλαβε χώρα μια έρευνα της ΕΥΠ για το θέμα, η οποία κατέληξε σε ένα προκλητικό και συγκαλυπτικό πόρισμα με στοιχεία παραπλάνησης. Στη δικαστική έρευνα που ξεκίνησε, ο τότε προϊστάμενος της Εισαγγελίας και μετέπειτα επικεφαλής της ΕΥΠ, Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, στη διάρκεια ενός χρόνου πήρε μόλις 13 καταθέσεις.
Μόνο όταν την υπόθεση ανέλαβε, το 2010, ο εισαγγελέας Εφετών Δημήτρης Δασούλας, κατάφερε μέσα από μια μικρή λεπτομέρεια σε ένα τιμολόγιο αγοράς των επίμαχων συσκευών να καταλήξει στους δράστες.
Σε πολιτικό επίπεδο, η ηγεσία της χώρας είχε όλα τα στοιχεία για το τι πραγματικά συνέβη. Οι ΗΠΑ διενήργησαν εναντίον της χώρας επιχείρηση κατασκοπίας. Χρησιμοποίησαν τη συνεργασία των Ολυμπιακών Αγώνων για να χτυπήσουν τη χώρα. Οι ίδιοι που μας έβαζαν να αγοράζουμε συστήματα για την ασφάλειά μας.
Τα ευρήματα που υπάρχουν από την έρευνα της Δικαιοσύνης είναι συντριπτικά. Οι άνθρωποι που αγόρασαν τα τηλέφωνα-σκιές, μέσω των οποίων γίνονταν οι καταγραφές των επικοινωνιών του πρωθυπουργού και των ελλήνων αξιωματούχων, δούλευαν για την αμερικανική πρεσβεία.
Οι υποκλοπείς επικοινωνούσαν μεταξύ τους, δείχνοντας άθελά τους την ταυτότητά τους. Ένα λάθος του πράκτορα ελληνικής καταγωγής που δούλευε για τους Αμερικανούς εξέθεσε όλο το σύστημα.
Ανάμεσα στα ευρήματα είναι και μια γιάφκα στο Ψυχικό, νοικιασμένη και αυτή στην αμερικανική πρεσβεία από το 1996. Πρόκειται προφανώς για ένα από τα κτίρια κάλυψης και μυστικών επιχειρήσεων. Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν τόλμησαν να κατονομάσουν τον δράστη-σύμμαχο. Ούτε καν να αφήσουν να διαρρεύσουν τα στοιχεία, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, για να τα εκμεταλλευτούν διπλωματικά.
Σωπαίνουν με τον ίδιο τρόπο που σωπαίνουν για τον θάνατο του Κώστα Τσαλικίδη. Ένας νέος άνθρωπος, καθοριστικός κρίκος στην υπόθεση των υποκλοπών, ερωτευμένος, με σχέδια για το μέλλον, σύμφωνα με τις Αρχές αυτοκτόνησε.
Την αυτοκτονία δεν αρνείται μόνο η οικογένειά του, αλλά και η απλή λογική. Δεν αυτοκτονεί κάποιος που λίγες ώρες πριν αγοράζει γλυκά από τον φούρνο του γείτονα, μιλάει με τη σύντροφό του για το πού θα πάνε το σαββατοκύριακο και ζητάει από τη μητέρα του να τον ξυπνήσει το πρωί. Ο Τσαλικίδης βρέθηκε κρεμασμένος στο χολ του σπιτιού του. Δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια να ακουμπήσει τους τοίχους δίπλα στους οποίους υποτίθεται πως κρεμόταν πριν ξεψυχήσει.
Πράγμα πρωτοφανές για κάθε αυτόχειρα. Ο Τσαλικίδης αυτοκτόνησε χωρίς σπασμούς και έκφραση αγωνίας στο πρόσωπό του. Οι φωτογραφίες που επιλέξαμε να δημοσιεύσουμε ως ντοκουμέντο δείχνουν ένα γαλήνιο πρόσωπο, που δεν ταιριάζει σε έναν απαγχονισμένο που πεθαίνει με την αγωνία του βρόγχου.
Ο Τσαλικίδης μάλλον δεν αυτοκτόνησε. Αυτοκτόνησε όμως η χώρα. Η αξιοπρέπεια, η ασφάλεια και βέβαια η αλήθεια. Κρεμάστηκε από την υποκρισία εκείνων που την κυβερνούν.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #12, τον Οκτώβρη του 2012
Extra Hot άρθρο
Η ομάδα που νίκησε το ρατσισμό

Οι Ρομά στην περιοχή του Βόλου βρήκαν διέξοδο μέσω του Α.Σ. Δημητριάς, της ομάδας που δημιουργήθηκε από την ανάγκη τους να παίξουν ποδόσφαιρο, σε μια κοινωνία όπου ήταν αποκλεισμένοι. Και οι μεγαλύτερες επιτυχίες τους δεν είναι αθλητικές…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το Γηροκομείο Αθηνών και το τέλος της «αυτοκρατορίας» Μπούμπα

Μάρτιος 2013. Το Hot Doc, πρώτο, δημοσιεύει αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για το μεγάλο και πολυετές φαγοπότι στο Γηροκομείο Αθηνών. Έκτοτε, ακολούθησαν δεκάδες δημοσιεύματα τόσο στο περιοδικό όσο και στο koutipandoras.gr, τα οποία ξετύλιγαν το κουβάρι ενός τεράστιου σκανδάλου. Δυο χρόνια μετά τη γνωστοποίηση του θέματος, το Γηροκομείο παραμένει ακόμα θύμα της επί πολλών ετών κακοδιαχείρισης των Δ.Σ. της Ελεήμονος Εταιρίας Αθηνών, με πρωτεργάτη τον πρόεδρό του, αρχιμανδρίτη Μπούμπα. Μια κακοδιαχείριση, που μεταφράζεται σήμερα σε χρέη άνω των 35 εκατ. ευρώ. Οι ποινικές όμως διώξεις, που ασκήθηκαν τον Ιούλιο του 2015 από την εισαγγελία Διαφθοράς σε τρία μέλη του Δ.Σ., συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Μπούμπα, φαίνεται να ανοίγουν το δρόμο στη δικαιοσύνη και να δίνουν επιτέλους κάποιες ελπίδες ότι στο ιστορικό αυτό ίδρυμα ίσως δεν μπει «λουκέτο»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το βρόμικο παιχνίδι της Τράπεζας της Ελλάδας
Ένοχοι και αθώοι κατά παραγγελία

Το Hot Doc επί τρία χρόνια πρωτοστατεί στις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα στο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας. Έχει αποκαλύψει πως η πλειοψηφία των τραπεζών στην Ελλάδα χρησιμοποίησε την κρίση για να καλύψει τις μαύρες τρύπες, που δημιουργήθηκαν στο τραπεζικό σύστημα από τους ίδιους τους τραπεζίτες. Δάνεισαν συγκεκριμένους επιχειρηματίες με εικονικές εγγυήσεις, πολλές φορές και δικές τους offshore εταιρίες και στη συνέχεια έγραψαν τα δάνεια αυτά στις ζημιές της τράπεζας. Οι μαύρες αυτές τρύπες αποδόθηκαν στην κρίση και όχι σε μια μεγάλη ληστεία, στην οποία είχε επιδοθεί το τραπεζικό σύστημα. Στη συνέχεια, με χρήματα των πολιτών οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν, με το επιχείρημα πως δεν έπρεπε να καταρρεύσουν γιατί θα κατέρρεε η οικονομία της χώρας. Στην πραγματικότητα, ανακεφαλαιοποιήθηκαν οι τραπεζίτες και όχι οι τράπεζες, ενώ δεν αναζητήθηκαν ποτέ οι ευθύνες γι’ αυτή την κατάσταση, που αποτέλεσε την πιο μεγάλη ληστεία των τελευταίων δεκαετιών. Η ληστεία αυτή δεν γινόταν αν η Τράπεζα της Ελλάδος, η κεντρική τράπεζα, που είχε την ευθύνη για τη λειτουργία και τον έλεγχο των τραπεζών, δεν κάλυπτε εκείνους που την σχεδίασαν. Η Τράπεζα της Ελλάδος όχι μόνο δεν ήλεγχε τις τράπεζες και δεν απέτρεψε τη ληστεία, αλλά αντιθέτως, διαβεβαίωνε για την καλή λειτουργία τους…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Και ο Αλί στην κούρσα διαδοχής της ΝΔ

Δηλαδή φίλοι Νεοδημοκράτες, δε σας πειράζει Βαγγέλα Μεϊμαράκη, δε σας πειράζει Απόστολο Τζιτζικώστα, δε σας πειράζει Κυριάκο Τζιτζιφιόγκο, σας πειράζει όμως Αλί Μπούρμπα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τώρα θα δείτε τι σας περιμένει…

Έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα, αν πιστέψουμε εκείνους που δεν κατάφεραν όσα υπολόγιζαν – ή απλώς ηττήθηκαν – στις εκλογές. Τώρα θα δείτε τι σας περιμένει, είναι η προφητεία. Το μνημόνιο Τσίπρα, λέει με κρυφή χαρά η ΝΔ, που προειδοποιεί μάλιστα ότι δεν πρόκειται να ψηφίζει με κλειστά μάτια, όπως μέχρι τώρα, σκληρά μέτρα. Αρμαγεδώνας, λέει η ΛΑΕ, που βλέπει το «μνημονιακό τόξο» να ετοιμάζεται για τα χειρότερα. Αντιλαϊκή λαίλαπα, λέει το ΚΚΕ. Τα ίδια και χειρότερα, λέει το Ποτάμι. Καταιγίδες και παγίδες, λέει το ΠΑΣΟΚ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο Σαντάμ, ο αιδεσιμότατος και το κλειδί του Ντιτρόιτ

Ο αιδεσιμότατος Τζέικομπ Γιάσο κάποτε ήταν πολύ υπερήφανος, που είχε συναντήσει από κοντά τον ιρακινό δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν και του είχε σφίξει το χέρι. Ο Γιάσο, τη μακρινή πλέον δεκαετία του ογδόντα, είχε ταξιδεύσει μέχρι τη Βαγδάτη για να τον ευχαριστήσει και να του παραδώσει το κλειδί μιας ιστορικής αμερικανικής πόλης, του Ντιτρόιτ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Κουτσοί, στραβοί στη … ΝΔ

Η ΝΔ βρίσκεται στο μεγάλο σταυροδρόμι της ιστορίας της. Να επιλέξει Άδωνη, να εμπιστευτεί τον Μεϊμαράκη, που δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του, ή να υποκύψει στην πολιτική κομψότητα του Πατούλη; Την εποχή που ο Βασίλης Λεβέντης ανεβαίνει στο βήμα της Βουλής, διάφοροι Λεβέντες και λεβέντες διεκδικούν την αρχηγία της συντηρητικής παράταξης στην Ελλάδα. Από τον κληρονόμο της καρέκλας Κυριάκο ως την εκλεκτή του θρόνου Άννα Μισέλ, το ενδιαφέρον για την προεδρία αποκτά επικίνδυνο ενδιαφέρον, καθότι η διαφορά μεταξύ πολιτικής σκηνής και θιάσου τείνει να γίνει δυσδιάκριτη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Volkswagen: Η δυστυχία του «Ισχυρού»

«Ώστε κλέβατε και λέγατε ψέματα. Και η Ευρώπη θα πληρώσει το τίμημα;» ρωτάει ένας ρακένδυτος έλληνας ποδηλάτης την Άνγκελα Μέρκελ, η οποία βρίσκεται στο πίσω κάθισμα ενός «δηλητηριώδους» Volkswagen. Αυτό ήταν το σκίτσο του Patrick Chappate στους New York Times, με αφορμή το σκάνδαλο γιγαντιαίων διαστάσεων, με εκατομμύρια «πειραγμένα» πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα του γερμανικού κολοσσού, στηλιτεύοντας την τάση του άφθαρτου Βερολίνου να κουνά το δάχτυλο σε ολόκληρη την Ευρώπη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Των αγίων φόρων το ανάγνωσμα…

Ήρθε λοιπόν η ώρα να μαζέψει η κυβέρνηση της «δεύτερης ευκαιρίας» λεφτά, γύρω στα 10 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου… και ταυτόχρονα, να προχωρήσει στην πολλοστή «φορολογική μεταρρύθμιση» με την ελπίδα ότι, αυτή τη φορά, οι εισπρακτικοί στόχοι θα επιτευχθούν και οι φορολογούμενοι θα αισθανθούν πως τα βάρη μοιράστηκαν σωστά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο
Οι 75.000 μικρομέτοχοι ζητούν δικαίωση και καταγγέλλουν την πολιτεία

«Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Σταθερά δίπλα σας», ήταν το σλόγκαν γνωστής διαφήμισης για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (ΤΤ), που προβαλλόταν διαρκώς από τα κανάλια τις εποχές που το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα μεσουρανούσε. Με τη μόνη διαφορά ότι ναι μεν σταθερά δίπλα στους έλληνες πολίτες το ΤΤ έμεινε, όχι όμως και η ελληνική πολιτεία, η οποία μεθόδευσε το κλείσιμό του προς όφελος της Eurobank. Κίνηση, που είχε ως αποτέλεσμα να ζημιωθούν 75.000 μικρομέτοχοι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Γιώργος Βέης
«Το συναρπαστικότερο μέρος του ταξιδιού είναι η ανάμνησή του»
Βιβλιοπροτάσεις

«Ο διπλωμάτης χτίζει γέφυρες. Σε προσωπικό, υπηρεσιακό, κρατικό, διμερές και βεβαίως σε πολυμερές επίπεδο. Ό, τι, εν ολίγοις, εξ ορισμού αποτελεί το αίτιο και το αιτιατό της γνωστής, υπηρεσιακής του καθημερινότητας. Το ταξίδι αφορά τόσο στην ατομική καλλιέργειά του, όσο και στη συντήρηση περαιτέρω δεσμών με τη διάχυτη ετερότητα. Αν μάλιστα ενεργεί και ως ποιητής, τότε οι γέφυρες, τις οποίες περιποιείται και προεκτείνει, καθίστανται δίαυλοι της συναίσθησης», λέει στο Hot Doc ο Γιώργος Βέης, πολυβραβευμένος ποιητής, διπλωμάτης καριέρας, έμπειρος ταξιδευτής και πλέον μόνιμος αντιπρόσωπος μας στην UNESCO, που υπογράφει το «Παντού» στα χνάρια των σπουδαίων της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Έρνεστ Χέμινγουεϊ
«Να γράφεις μεθυσμένος, να διορθώνεις ξεμέθυστος»

Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα και ένας πολιτικοποιημένος ρεπόρτερ. Απολάμβανε αχόρταγα τη ζωή με το πάθος του επαναστάτη αλλά και του μπον βιβέρ, κι ένιωθε εξίσου άνετα στη βάρκα ενός κουβανού ψαρά όσο και σε ένα πολυτελές παριζιάνικο μπαρ. Η περιπετειώδης ζωή του, που δικαίως πήρε διαστάσεις μύθου, ήταν αυτή που του έδινε την πρώτη ύλη για τα βιβλία του…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι πολιτικές οικογένειες ως εταιρίες

Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε με στόμφο, κατά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας, ότι «πρέπει να τελειώνουμε με τους βαρόνους», ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλο του επίτιμου προέδρου της διεθνούς των συνωμοσιολόγων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλβανία
Αγιοαμαρτίες για τον Έντι Ράμα

Ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, είχε διατελέσει δήμαρχος των Τιράνων για 11 χρόνια. Έγινε διεθνώς γνωστός ως «ο δήμαρχος των χρωμάτων», καθώς, καλλιτέχνης ο ίδιος, προώθησε ένα πρόγραμμα μεταμόρφωσης της γκρίζας και ταλαιπωρημένης από διαφθορά και εγκληματικότητα πρωτεύουσας· και τα Τίρανα άλλαξαν· ακόμη και η εγκληματικότητα μειώθηκε. «Ακόμα ζωγραφίζω. Αγαπώ τη χαρά που μπορεί να δώσει το χρώμα στις ζωές και στις κοινότητές μας», είχε δηλώσει στο TEDx της Θεσσαλονίκης. «Προσπαθώ να φέρω κάτι από τον καλλιτέχνη, που έχω μέσα μου, στην πολιτική». Όμως, η επικαιρότητα τοποθετεί το τελευταίο διάστημα και τον ίδιο σε μια γκρίζα ζώνη εκτεταμένης διαφθοράς…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 85 (A' Οκτώβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η άλλη Ευρώπη που «μπορεί»

«Δεν είµαστε Ελλάδα», ήταν µια φράση που ακουγόταν πολύ συχνά από πολιτικά στελέχη χωρών του ευρωπαϊκού νότου, όταν η δική µας χώρα µπήκε στον χορό των διασώσεων. Πίστευαν πως, κρατώντας αποστάσεις, θα απέφευγαν τα χειρότερα. Ωστόσο, µετά τις τελευταίες ευρωεκλογές και µε όλο και µεγαλύτερο ποσοστό στις ίδιες αυτές χώρες να συνειδητοποιεί ότι το δρεπάνι της λιτότητας δεν ξεχωρίζει σύνορα, το µήνυµα «πρώτη φορά αριστερά» που έστειλε η Ελλάδα, µε ό,τι συνεπάγεται, µοιάζει µαγνήτης αισιοδοξίας και αχνής ελπίδας σε µια Ευρώπη όπου µεγάλα κέρδη κατέγραψαν οι νοσταλγοί του εφιάλτη της Ευρώπης, του ναζισµού.
Οι μεγάλοι χαμένοι των εκλογών αυτών είναι τα συστημικά κόμματα. Όμως τα ίδια, με την ίδια ευκολία που είτε προωθούσαν, είτε υιοθετούσαν χωρίς ουσιαστικές ενστάσεις κεντρικές αποφάσεις των Βρυξελλών που είχαν τεράστιο κόστος στο ανθρώπινο δυναμικό της ηπείρου, αποδύονται τώρα σε μια κούρσα καταστολής της όποιας αισιοδοξίας και σε επιχειρήσεις περιορισμού των ζημιών που υπέστησαν. Η σπουδή αποκαλύπτει πως με μεγάλη ευκολία ξεπερνούν το μήνυμα στον βωμό της συνέχειας μιας πολιτικής που πόρω απέχει από τα οράματα μιας Ευρώπης των λαών της και πως, αντί να προβληματιστούν, προκειμένου να γαντζωθούν στην εξουσία γέρνουν προς ακροδεξιές πολιτικές που υποτίθεται τους ανησύχησαν. Κατάφωρο παράδειγμα, η αμεσότητα με την οποία ο Ολάντ έκλεισε το μάτι στους θαυμαστές της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, στέλνοντας τη γαλλική αστυνομία να διαλύσει κατασκήνωση μεταναστών στο Καλαί. Μία άλλη κυρίαρχη τάση είναι της καταγραφής του αποτελέσματος των εκλογών ως «πολιτικού σεισμού» προέλασης του αντιευρωπαϊσμού, του ευρωσκεπτικισμού και του λαϊκισμού, με την αφελή, αν δεν ήταν ύποπτη, άθροιση των ποσοστών των ακροδεξιών πάσης αποχρώσεως, με την ψήφο αντίβαρο στη λιτότητα.
Σχολιαστής παρέμβασης που απαριθμούσε τα δεινά της Ευρώπης παρατηρούσε λακωνικά: «Το πραγματικό μάθημα για τους πολιτικούς μας ηγέτες είναι πως, όταν εφαρμόζεις πολιτικές της δεκαετίας του ’30, εισπράττεις πολιτική των 30s». Ο Τόνι Τσένι από το Ίπσουιτς είχε γράψει: «Δεκαεννέα εκατομμύρια άνεργοι σε όλη την Ευρώπη. Τι σοκαριστική σπατάλη σε ζωές και ανθρώπινο δυναμικό, όταν τόσο πολλά πρέπει να γίνουν – στέγαση, περιβάλλον, εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας… Πώς μπορούν οι κυβερνήσεις της Ευρώπης να την δικαιολογήσουν; Η πιο ισχυρή κριτική του καπιταλισμού και των ιδιωτικοποιήσεων είναι ότι οι εταιρίες δεν έχουν το παραμικρό ενδιαφέρον για την ευημερία των πολιτών. Δουλειά τους είναι να μεγιστοποιούν τα κέρδη προς όφελος των λίγων προνομιούχων. Είναι καιρός οι κυβερνήσεις να επανεκτιμήσουν την εξουσία τους – να σταματήσει το φαινόμενο να κυβερνούν χώρες μη εκλεγμένα στελέχη εταιριών που δεν λογοδοτούν για προσωπικό τους κέρδος και να αρχίσουν να οργανώνονται οι ευρωπαϊκές χώρες προς όφελος όλων των πολιτών τους. Ή τα 19 εκατομμύρια ίσως αρχίσουν να ψηφίζουν νεοναζί σε μεγαλύτερους αριθμούς. Έχει συμβεί».
Οι δυστυχείς
«Ευρώπη, η ήπειρος για κάθε τύπο δυστυχίας», ο τίτλος άλλου άρθρου, που υποστήριζε ότι στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ υπάρχουν 28 ποικιλίες δυστυχισμένων ανθρώπων. Ο Σάιμον Χιξ, ειδικός σε θέματα Ευρωκοινοβουλίου, ξεχώριζε τρεις διαφορετικές σχολές. Των βορειοευρωπαίων εκτός ευρωζώνης (Βρετανοί, Δανοί), των βορειοευρωπαίων εντός (όπως το είδος των Γερμανών, που εξασφάλισαν στο αντιευρωπαϊκό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία αρκετές έδρες) και νοτιοευρωπαίων εντός ευρωζώνης (Ελλάδα, Πορτογαλία). «Το όνειρο των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ για την πολιτική της ευρωζώνης είναι ο εφιάλτης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία». Το μόνο κοινό είναι ο φόβος για το μέλλον των παιδιών. Πριν 10 χρόνια υπήρχε η γενική εκτίμηση ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα για την επόμενη γενιά Ευρωπαίων. Δημοσκόπηση του ευρωβαρόμετρου έδειξε πως πάνω από τους μισούς Ευρωπαίους πιστεύουν ότι οι ζωές των παιδιών στην ΕΕ θα είναι πιο δύσκολη από τη δική τους.
Επιχείρηση εξαφάνισης της Αριστεράς
Στην πλειοψηφία των αναλύσεων λείπουν ή παρατίθενται εν συντόμω οι επιδόσεις της ευρωπαϊκής αριστεράς, γιατί διαφορετικά οι τίτλοι θα έπρεπε να είναι: «Αριστερή επέλαση κατά της λιτότητας σαρώνει την ήπειρο»! « Έξι χώρες που πήγαν αριστερά, όχι δεξιά», ήταν ωστόσο τίτλος ρεπορτάζ στον Guardian, όπου εκτός της επίδοσης του ΣΥΡΙΖΑ υπήρχαν σημειώσεις για Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Ρουμανία.
Στην Ισπανία το κυβερνών Λαϊκό και το Σοσιαλιστικό κόμμα έχασαν πέντε εκατομμύρια ψήφους σε σύγκριση με τις επιδόσεις τους το 2009, αν και το πρώτο ήταν από τα λίγα κυβερνητικά κόμματα που πήρε τη μεγαλύτερη μερίδα των ψήφων. Το κόμμα διαμαρτυρίας Podemos (μπορούμε) πήρε 8% και πέντε έδρες, παρότι διαμορφώθηκε μόλις πριν τέσσερις μήνες. Προέρχεται από τους Indignados, τους ισπανούς αγανακτισμένους. Ο συνασπισμός της Ενωμένης Αριστεράς κατέκτησε επίσης τέσσερις έδρες, ανεβάζοντας την εκλογική του δύναμη κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες – το καλύτερο αποτέλεσμά του από τη δεκαετία του ’90.
Μετά από χρόνια κακών εκλογικών αποτελεσμάτων και εσωτερικών διαμαχών, η αριστερά στην Ιταλία κατέγραψε επιτυχία. Συμμαχία που δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο, μετά από έκκληση που δημοσιεύτηκε στην Il Manifesto από επτά βετεράνους αριστερούς, που καλούσαν για κοινή λίστα υποστήριξης της υποψηφιότητας του Αλέξη Τσίπρα για την Κομισιόν. Η συμμαχία «Μια άλλη Ευρώπη – με τον Τσίπρα» ένωσε τα περισσότερα κόμματα στα αριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος, περιλαμβανομένου του SEL του Νίκι Βέντολα και την Κομμουνιστική Επανίδρυση, καθώς και κοινωνικά κινήματα. Η συμμαχία κέρδισε τρεις έδρες, γεγονός που σηματοδοτεί το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα της αριστεράς εδώ και χρόνια. Το σημαντικότερο, η εκστρατεία έδωσε ώθηση στην αριστερά και σήμερα γίνεται συζήτηση για δημιουργία ενός ιταλικού ΣΥΡΙΖΑ. Στην Πορτογαλία δεν προέκυψε κάποιο ιδιαίτερα ευρωσκεπτικιστικό κόμμα. Οι Σοσιαλιστές της αντιπολίτευσης συγκέντρωσαν 31,5%, αφήνοντας πίσω το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό. To Κομμουνιστικό Κόμμα και άλλες αριστερές δυνάμεις συγκέντρωσαν περίπου 19%. Ήταν ένα σαφές μήνυμα του εκλογικού σώματος κατά των μέτρων λιτότητας.
Στη Σλοβακία, από το 13% των εκλογέων που προσήλθε στις κάλπες, η πλειοψηφία ενίσχυσε το κυβερνών σοσιαλιστικό κόμμα Σμερ. Μία έδρα μόνο πήραν οι ευρωσκεπτικιστές φιλελεύθεροι του SaS. Αλλά αν μιλάμε για ευρωσκεπτικισμό στη συγκεκριμένη χώρα, όπως και σε αρκετές άλλες, είχε τη μορφή της ευρωαποχής. Για τη Ρουμανία, ο συντάκτης σημείωνε το 37% των Σοσιαλδημοκρατών του πρωθυπουργού Βίκτορ Πόντα, ευχόμενος να καθίσει ο ηγέτης του βρετανικού Ukip Νάιτζελ Φαράτζ δίπλα «σε κάποιους καλούς ρουμάνους βουλευτές». Στην ιστοσελίδα Counterfire, άρθρο με τίτλο «Το γαλλικό σοκ» παρατηρούσε ότι στο ανησυχητικό μετεκλογικό τοπίο όπου το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν ήρθε πρώτο, μόλις το 10% των καταγεγραμμένων γάλλων εκλογέων εξέφρασε σε αυτό την υποστήριξή του. «Η πρώτη θέση τους είναι τόσο αντανάκλαση της φθοράς των κομμάτων του συστήματος όσο και επιτυχία του φασισμού στη Γαλλία». Ψήφους δεν έχασαν μόνο οι Σοσιαλιστές, αλλά και το δεξιό UMP, όπως και οι Πράσινοι. «Τιμωρήθηκαν όσα κόμματα εφάρμοσαν την κυβερνητική λιτότητα», μεταφράζει ο αρθρογράφος. Το Αριστερό Μέτωπο του Μελανσόν κατάφερε να διατηρήσει τη δύναμή του, ενώ η άκρα αριστερά συνέχισε να χάνει εκλογική δύναμη.
Απόρριψη της λιτότητας
Το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα νίκης της αντίθεσης στη λιτότητα είναι η Ελλάδα. «Το αποτέλεσμα αποτελεί μια εξαιρετική νίκη, αν ληφθεί υπόψη ο πόλεμος προπαγάνδας που εξαπέλυσαν κατά του ΣΥΡΙΖΑ οι κυβερνώσες τάξεις της Ελλάδας και της Ευρώπης. Μετά τη νίκη, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε, «οι Ευρωπαίοι πανηγυρίζουν την ήττα της λιτότητας σε μια χώρα που η ευρωπαϊκή ηγεσία επέλεξε ως πειραματόζωο της κρίσης». Δεν μπορούσε να προβλέψει πως τα βρετανικά μέσα θα αγνοούσαν τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να μιλήσουν για την αύξηση του ποσοστού της Χρυσής Αυγής. Σίγουρα το τελευταίο είναι πηγή μεγάλης ανησυχίας, όμως είναι σαφές ότι έπονται πολύ πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ».
Στην Ισπανία, απόρριψη της λιτότητας σήμανε πως αμφότερα τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, Λαϊκό και Σοσιαλιστικό, έχασαν ψήφους. Οι Σοσιαλιστές είχαν εκδιωχθεί από την εξουσία το 2011 μετά την εφαρμογή προγράμματος λιτότητας που προκάλεσε τεράστια αύξηση της ανεργίας (25%). Λαϊκό και Σοσιαλιστικό κόμμα έπαιρναν 80% των ψήφων. Στις τελευταίες ευρωεκλογές πήραν μόνο 60%. Έτσι, στην Ισπανία η εικόνα δεν αφορά την ακροδεξιά, αλλά μεγάλες απώλειες στα κόμματα της λιτότητας. Δεν είναι μια εικόνα που θα δείτε στον Τύπο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Αλφρέδο Πέρεζ Ρουμπακάλπα ανακοίνωσε μετά το ιστορικά χειρότερο αποτέλεσμα του κόμματος ότι παραιτείται (σ. σ. Τέτοια ευαισθησία, δεν είδαμε στο αντίστοιχο ελληνικό σοσιαλιστικό κόμμα, το μετεξελιχθέν σε Ελιά).
Στην Ιρλανδία, το Sinn Fein, πολιτικό κόμμα μετεξέλιξη του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού, αύξησε κατά σχεδόν 10% το ποσοστό του, ενώ στη Βόρεια Ιρλανδία ήρθε πρώτο με 24,1%. Και μάλιστα παρά την ετεροχρονισμένη πρεμούρα των κρατούντων να διερευνήσουν εγκλήματα από τα χρόνια των ταραχών, αδιαφορώντας για την τύχη της ειρηνευτικής συμφωνίας. Μπροστά στον προεκλογικό τους πανικό, ενέπλεξαν σε φόνο και φυλάκισαν για τρεις μέρες τον ιστορικό ηγέτη του κόμματος Τζέρι Άνταμς. Οι Ιρλανδοί αποδείχθηκαν πιο συνετοί.
Στην ανατολική Ευρώπη τα πράγματα είναι διαφορετικά. Έχοντας ιστορικά διαφορετικά κομματικά συστήματα, τα κόμματα συνέχισαν τους δικούς τους πολιτικούς κύκλους, που δεν είναι άσχετοι από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά είναι διαφορετικοί από της υπόλοιπης Ευρώπης. Το πρόβλημα είναι η έλλειψη αυθεντικής αριστεράς. Όπου θα έπρεπε να υπάρχει, καλύπτεται από πρώην κομμουνιστικά κόμματα, που υποστηρίζονται από ηλικιωμένους νοσταλγούς.
Δυσανεξία στις θυσίες χωρίς αντίκρυσμα
Όταν χτύπησε η ύφεση, οι σχολιαστές αρέσκονταν να διακηρύσσουν ότι αυτό θα σήμαινε σχεδόν εξαφάνιση της αριστεράς, καθώς οι άνθρωποι θα στρέφονταν σε μια ατομικιστική δεξιά. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια τα πράγματα ήταν δύσκολα. Όμως η δυσφορία που προκάλεσαν τα χρόνια των δεινών και οι συνεχείς απαιτήσεις για θυσίες με ελάχιστα ανταλλάγματα τώρα βγαίνει στην επιφάνεια. Και σε πολλά σημεία της ηπείρου η αριστερά αναβιώνει, σε αντίθεση με τα κόμματα που ήπιαν και πίνουν νερό στο όνομα του νεοφιλελευθερισμού. Μέχρι και ο Τόνι Μπλερ, ο τριτοδρομικός ηγέτης που μετατράπηκε σε πειθήνιο όργανο των νεοσυντηρητικών του Μπους και συνέβαλε στην έναρξη του πολέμου στο Ιράκ, θορυβείται τώρα από την άνοδο του Ukip, βγαίνει στο προσκήνιο για να συστήσει στους Ευρωπαίους ηγέτες «να ακούσουν», αλλά και –μην ξεχνιόμαστε– «να ηγηθούν». Οι Times έγραφαν ότι το Ευρωκοινοβούλιο προήδρευσε μιας κρίσης χρέους και παρατεταμένης πτώσης του βιοτικού επιπέδου στις χώρες της ΕΕ. «Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί πρέπει να σταματήσουν για να επανεκτιμήσουν τα ουτοπικά τους οράματα», τόνιζε ο αρθρογράφος. «Θα το κάνουν;», αναρωτιόταν ο Τίμοθι Γκάρτον Ας στον Guardian. « Έχω ένα κακό προαίσθημα ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος μπορεί να γράψουν για τις εκλογές αυτού του Μάη, ‘Εκφράστηκε ένα μήνυμα αφύπνισης, αλλά η Ευρώπη απέτυχε να ξυπνήσει’».
Σε μια τόσο δραματική στιγμή για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, αξίζει να ανατρέξει κανείς στις αρχές του. Στο συνέδριο του Κογκρέσου της Ευρώπης το 1948, ο βετεράνος υπέρμαχος του πανευρωπαϊσμού Ρίτσαρντ Κούντενχοουβ Καλέργκι δήλωνε στους συνιδρυτές του: «Ας μην ξεχνάμε, φίλοι μου, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι μέσο, όχι σκοπός». Αυτό ισχύει και σήμερα, όπως τότε. Η ΕΕ δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι μέσο για να επιτευχθεί ο σκοπός καλύτερης ζωής –ευπορότερης, ελεύθερης, ασφαλούς– για τους λαούς της. Κι είναι και ο Τσίπρας, που επιμένει ότι «το μήνυμα είναι ότι αυτή η καταστροφική πολιτική λιτότητας πρέπει να τερματιστεί. Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να επενδύσουν στη δημοκρατία, την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη». Ακούγεται αντιευρωπαϊκό και λαϊκιστικό;
άρθρο του Hot Doc#54, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2014
Extra Hot άρθρο
Δικαστικό πραξικόπημα στο στάδιο της δίωξης Βγενόπουλου

Λίγες μέρες πριν ο εισαγγελέας αποφασίσει για τη δίωξη του Ανδρέα Βγενόπουλου και τριών συνεργατών του, δικογραφία με όλα τα στοιχεία, που αφορούσαν το υπό έρευνα σκάνδαλο, διαβιβάσθηκε από την εισαγγελία Διαφθοράς στο γραφείο της εισαγγελέως Εφετών, Γεωργίας Τσατάνη, μετά από αίτημά της. Το επιχείρημα ήταν πως ήθελε να τη συσχετίσει με άλλη δικογραφία για την υπόθεση. Η Γεωργία Τσατάνη, η οποία είναι σύζυγος πρώην νομάρχη και πολιτευτή της ΝΔ και μητέρα της υποψήφιας της ΝΔ, Ελένης Τσατάνη, έδρασε με πρωτοφανή στα δικαστικά χρονικά τρόπο, τον οποίο συνάδελφοί της εισαγγελείς χαρακτηρίζουν δικαστικό πραξικόπημα και παράβαση καθήκοντος. Η αφαίρεση δικογραφίας από εισαγγελέα πριν αυτός ασκήσει δίωξη δεν είχε επιχειρηθεί ούτε από τους πρωταγωνιστές των παραδικαστικών. Παρότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη επί ενάμιση χρόνο στην εισαγγελία Διαφθοράς, η κυρία Τσατάνη θυμήθηκε πως πρέπει να τη συσχετίσει με κάποια δικιά της πριν ασκηθούν οι διώξεις. Η εξέλιξη αυτή είναι η πιο προκλητική προσπάθεια παραγόντων της Δικαιοσύνης, προκειμένου να μην προχωρήσουν οι έρευνες για τον Βγενόπουλο στο στάδιο των διώξεων. Η ίδια η εισαγγελέας του Αρείου προσπάθησε στο παρελθόν να παραβλέψει ενοχοποιητικά στοιχεία για τον Βγενόπουλο, ενώ υπάρχουν μια σειρά από στοιχεία που αποδεικνύουν πως τμήμα της Δικαιοσύνης, που χειρίζεται υποθέσεις του Αντρέα Βγενόπουλου, προσχηματικά δεν προχωρά σε ουσιαστική έρευνα και σε διώξεις παρά τα στοιχεία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 84 (A' Σεπτέμβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το κλίμα των εκλογών

Οι εκλογές ήταν κάτι αναμενόμενο (82%), ταυτόχρονα ανεπιθύμητο (67%) και μάλιστα προκηρύχθηκαν εν μέσω κλίματος απαισιοδοξίας για την κοινωνία. Σήμερα, η απαισιοδοξία έχει σκαρφαλώσει στο 76%. Παρ’ όλα αυτά, το ενδιαφέρον για τα κόμματα δηλώνεται υψηλό (μόνο ένα 13% δηλώνει ότι αισθάνεται μακριά από όλα τα κόμματα). Κατά συνέπεια μιλάμε για εκλογές εξαναγκασμού μεν, κρίσιμες δε. Η αντιφατική φύση αυτών των εκλογών δημιουργεί εν δυνάμει δύο ομάδες αντιδράσεων. Η πρώτη είναι αυτή του ορθολογισμού (παρότι δεν με ευχαριστεί, αντιλαμβάνομαι την κρισιμότητα της κατάστασης και παίρνω θέση), ενώ η δεύτερη αυτή του συναισθήματος (αντιδρώ στον καταναγκασμό και υιοθετώ τιμωρητική ή απαξιωτική στάση, μορφή της οποίας είναι και η αποχή).
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 84 (A' Σεπτέμβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Αλέξης Μάρκου

Ένας νέος εικονογράφος με εκφραστικά σκίτσα και κοφτερή αισθητική, ο οποίος συνεργάζεται με μεγάλες εταιρίες όπως η Nike, η BMW, η Hewlett Packard και άλλες. Μεγάλωσε στη Λάρισα και έζησε για κάποια χρόνια στο εξωτερικό. Με εργαλεία τα μολύβια του, τις νερομπογιές και τα πινέλα του μακιγιάζ, σκιαγραφεί ένα διαφορετικό σύμπαν, που αξίζει να γνωρίσουμε από κοντά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 84 (A' Σεπτέμβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ελισάβετ Χρονοπούλου
«Η ιδέα του ελαττωματικού εθνικού γονιδίου είναι η γενεσιουργός ιδέα του φασισμού»

Η Ελισάβετ Χρονοπούλου είναι μία σκηνοθέτις, που απέδειξε από την πρώτη στιγμή –το ντεμπούτο της στο σινεμά έγινε με το βραβευμένο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη»– πως διαθέτει το κριτήριο να ισορροπεί την προβληματική της ανάμεσα στο καλλιτεχνικό και το εμπορικό. Στις φετινές «Νύχτες Πρεμιέρας» παρουσιάζει την τρίτη της ταινία «Μικρή Άρκτος» που θα παιχτεί στο Δαναό, στις 26/9…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 84 (A' Σεπτέμβριος 2015)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.