Ένας για 10
Βασίλης Γισδάκης
«Λείπει η διεισδυτική ματιά του Ελύτη, του Ρίτσου, του Γκάτσσου»
Ο τελευταίος τραγουδιστής του Μάνου Χατζιδάκι ακολουθεί με συνέπεια μία καλλιτεχνική πορεία που στόχο έχει να φτάνει στην ψυχή και να γεννά διαχρονικά συναισθήματα. Ο Βασίλης Γισδάκης μας μιλάει για την τελευταία του δισκογραφική δουλειά, τους στίχους που τον συγκινούν και τη διορατικότητα των μεγάλων μας ποιητών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ευάγγελος Μαυρουδής
«Οι ηγέτες χρησιμοποιούν τη συλλογική μνήμη κατά το δοκούν, για να πείθουν»
Βιβλιοπροτάσεις
«Η ανάδειξη ηγετών είναι προαιώνια πολιτισμική ανάγκη. Η διαδικασία στην πολιτική δεν είναι ούτε συνήθης ούτε δεδομένη. Οι ψηφοφορίες στην πράξη επικυρώνουν συνήθως, και σπανιότερα αναδεικνύουν. Κάθε εποχή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Ενώ όμως τα πάντα φαίνονται διαφορετικά, όντας πειστικότερα έτσι, μια και οι άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν λάθη του παρελθόντος, στην πραγματικότητα παραμένουν κατά βάθος ίδια», καταθέτει στο Hot Doc ο Ευάγγελος Μαυρουδής, ο οποίος συνυπέγραψε με τον Κώστα Κουτσομύτη το Κόκκινο Τανγκό. Λίγο πριν ο τελευταίος φύγει από τη ζωή. Δεν πρόλαβε να το δει στα βιβλιοπωλεία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΚΑΘ΄ ΟΔΟΝ ΠΡΟΣ ΝΕΟ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ;
Νατοϊκό Ανακόντα στοχεύει τη Ρωσία
Οι μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου διεξήχθησαν επί ένα δεκαήμερο στη Δυτική Πολωνία. Στην «Επιχείρηση Ανακόντα 2016» συμμετείχαν 30.000 στρατιώτες, 3.000 βαρέα οχήματα, αεροσκάφη και πλοία 24 χωρών. Το σενάριο των ασκήσεων – προσομοίωση ρωσικής επίθεσης στην Πολωνία – περιελάμβανε νυχτερινή επίθεση με ελικόπτερο καθώς και ρίψη αλεξιπτωτιστών που θα έχτιζαν προσωρινή γέφυρα. Η επιχείρηση ήταν ο «προπομπός» της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί στη Βαρσοβία τον Ιούλιο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τα βασανιστήρια του «πατέρα»
«Λοιπόν Μασού, εξακολουθείς να είσαι βλάκας;» «Παραμένω γκολιστής, στρατηγέ μου!» Μια πληρωμένη απάντηση από έναν όμως πιστό οπαδό…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η ΔΙΕΘΝΗΣ
«Εμπρός της γης οι κολασμένοι!»
Για πάνω από 100 χρόνια είναι το τραγούδι της αντίστασης σε κάθε καταπίεση, είναι η έκκληση για τη ριζική επαναδιατύπωση του κόσμου. Η Διεθνής, δικαιώνοντας πλήρως το όνομα του τίτλου της, μεταφράστηκε σχεδόν σε όλες τις ομιλούσες γλώσσες και παρακίνησε την εργατική τάξη σε κάθε γωνιά του κόσμου σε έναν συνεχή αγώνα. Οι στίχοι της, γραμμένοι μέσα στη φωτιά της επανάστασης, από τον Ποτιέ, αγωνιστή της παρισινής Κομμούνας έμελλε να γίνουν ένα ζωντανό κομμάτι από την παγκόσμια ιστορία της εργατικής τάξης και ένα διαχρονικό σύμβολο για της γης τους κολασμένους…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Νίκος Φίλης
«Μου επιτίθενται στοχευμένα σε βαθμό αστειότητας»
Την ύπαρξη σχεδίου για 20.000 διορισμούς εκπαιδευτικών, το οποίο έχει κατατεθεί προς συζήτηση στους θεσμούς, αποκαλύπτει ο Νίκος Φίλης σε συνέντευξή του στο Hot Doc. Ο υπουργός Παιδείας εμφανίζεται παράλληλα αποφασισμένος να βάλει τέλος στο καθεστώς της αδιοριστίας και προαναγγέλλει χιλιάδες προσλήψεις αναπληρωτών, που θα καλύψουν τα λειτουργικά κενά στην εκπαίδευση, ενώ αναλύει τους τρόπους με τους οποίους τα πανεπιστήμια μπορούν να αντλήσουν επιπλέον πόρους, αποκλείοντας πάντως κατηγορηματικά την επιβολή διδάκτρων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Νίκος Κουρής
«Στις μέρες μας η αλαζονεία παραμένει ατιμώρητη»
Έπειτα από τον συνταρακτικό «Φάουστ», που ερμήνευσε σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου το χειμώνα που πέρασε, ο Νίκος Κουρής πλέον ετοιμάζεται να υποδυθεί τον Αγαμέμνονα στην «Ορέστεια» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, η οποία θα ανέβει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου πριν περιοδεύσει στην Ελλάδα. Φυσικό επόμενο, λοιπόν, ήταν η συζήτηση με τον Νίκο Κουρή να περιστραφεί γύρω από τον σκοτεινό κόσμο των Ατρειδών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένα δίλημμα για τη ΝΔ
Κανένα δίλημμα στην πολιτική δεν έχει μαγικές απαντήσεις, ακόμη κι αν αυτοί που καλούνται να το απαντήσουν το παίζουν μάγοι. Από τη Μεταπολίτευση και τον Παπανδρέου, ως την εποχή του εκσυγχρονισμού (της μίζας φυσικά) του Σημίτη και του success story αλά Σαμαρά, η Ελλάδα απαντά ανεπιτυχώς στα πολιτικά διλήμματα, όπως τουλάχιστον αποδεικνύει η σκληρή πραγματικότητα. Δεν πρόκειται για κακοδαιμονία, για το κακό το ριζικό μας, αλλά προσπάθεια να προσαρμοστούν οι πολιτικές ερωτήσεις σε επιθυμητές απαντήσεις αντί το αντίστροφο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η θερινή πρωτοβουλία Τσίπρα
Είναι άλλο ένα κόλπο τακτικής του Τσίπρα· φοβάται ότι θα χάσει τις εκλογές και γι’ αυτό δυσκολεύει την αυτοδυναμία της ΝΔ· προετοιμάζει τις συνθήκες διαχείρισης της ήττας του. Τέτοια και πολλά παρόμοια συνόδευσαν και συνοδεύουν τη θερινή πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να θέσει επί τάπητος θέμα ριζικής αλλαγής του εκλογικού νόμου και θέσπισης της απλής αναλογικής. Πρωτοβουλία, που, όπως όλα δείχνουν, ο Τσίπρας θα την προχωρήσει άμεσα, αφού βεβαίως ενημερώσει τους αρχηγούς των κομμάτων για τον εκλογικό νόμο τον οποίο σκοπεύει να προτείνει…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι λύκοι της Wall Street ζητάνε και τα ρέστα
Ο Λεονάρντο Ντικάπριο υποχρεώθηκε να καταθέσει σε δικαστήριο για την ταινία «Ο Λύκος της Wall Street». Πρώην στέλεχος της Stratton Oakmont θεωρεί ότι η ταινία του Σκορτσέζε «κατέστρεψε τη φήμη του». Ο Άντριου Γκριν πιστεύει ότι ενέπνευσε τον χαρακτήρα Νίκι Κοσκόφ (στην ταινία τον υποδύεται ο P.J. Byrne) και μήνυσε τις Paramount Pictures, Red Granite Pictures, Sikelia Production και την εταιρία του Ντικάπριο, Appian Way Productions. Κατά το Hollywood Reporter, η αρχική μήνυση του Γκριν για αποζημίωση 15 εκατ. δολαρίων απορρίφθηκε. Αλλά δικαστής του επέτρεψε να τροποποιήσει την υπόθεσή του. Τώρα υποστηρίζει ότι οι δημιουργοί της ταινίας τον παρουσίασαν κακό, με δόλο. Και ο Σκορτσέζε και ο συγγραφέας Τέρενς Γουίντερ έχουν δώσει καταθέσεις…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η «τραγωδία» της Βενεζουέλας
Πώς είναι δυνατόν να ασχολείται ολόκληρος ο πλανήτης με μια σχετικά μικρή, αλλά πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου, χώρα, την ώρα που άλλες καυτές ζώνες του κόσμου, όπως η Ουκρανία, θρηνούν μεν πολύ περισσότερα θύματα αλλά κερδίζουν την ίδια ώρα την Eurovision; Η απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα που αφορά τη Βενεζουέλα έχει δύο βασικές αναγνώσεις: την εξαιρετικά δραματική οικονομική και κοινωνική κατάσταση, αλλά και τους πραγματικούς λόγους που την οδήγησαν ως εκεί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Είναι ο Σουλτάνος γυμνός;»
Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να συμπεριφέρεται ως σύγχρονος σουλτάνος. Το τελευταίο του «φιρμάνι» είναι ότι δεν σκοπεύει να υποχωρήσει, ως προς την κατασκευή «ιστορικού μνημείου» στο πάρκο Γκετζί, τόπο μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων πριν τρία χρόνια. «Ένα από τα ζητήματα στα οποία πρέπει να είμαστε γενναίοι, είναι το πάρκο Γκετζί, στο Ταξίμ… Θα χτίσουμε εκείνο το ιστορικό μνημείο, εκεί», είπε. Το Μάιο και τον Ιούνιο του 2013, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν στο Γκετζί ενάντια στα σχέδια κατασκευής του «οθωμανικού μνημείου» – στην ουσία, μιας αναπαράστασης στρατώνων της οθωμανικής εποχής. Οι διαδηλώσεις, που πνίγηκαν στα δακρυγόνα και κατεστάλησαν βίαια, είχαν ξεκινήσει ως αντιδράσεις στο ξερίζωμα δένδρων του πάρκου και «ανάπτυξης» της περιοχής με κατασκευές. Γρήγορα πήραν έντονο πολιτικό χαρακτήρα, με αιτήματα για δημοκρατικές ελευθερίες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ελληνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό
Παράνομοι διαγωνισμοί, γεύματα με «χρυσά κουτάλια» και προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ
Ήταν Σεπτέμβριος του 2000 όταν ο Μιχάλης Μουρούτσος ανέβηκε στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ. Ήταν ο πρώτος έλληνας αθλητής που κατακτούσε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο άθλημα αλλά και ο πρώτος γενικά αθλητής του ταεκβοντό που κέρδισε χρυσό μετάλλιο στην ιστορία του αθλήματος σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα επόμενα χρόνια, η δημοφιλία του ταεκβοντό στη χώρα μας εκτοξεύθηκε. Χιλιάδες μαθητές προπονούνταν καθημερινά με όνειρο ένα ολυμπιακό μετάλλιο. Όσο «μεγάλωνε» το άθλημα στη χώρα μας, άλλο τόσο «μεγάλωνε» και η Ελληνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό. Ολοένα και περισσότερα χρήματα έπεφταν στο «δισάκι» της και έφτασε στο σημείο να διαχειρίζεται ετησίως δημόσιο χρήμα της τάξεως του ενός εκατομμύριου ευρώ. Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όμως, «καίει» την ΕΛΟΤ, εντοπίζοντας σε αρχικό στάδιο έλλειμμα, το οποίο μπορεί να αγγίζει ή ακόμα και να ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ. Πρώην αλλά και νυν μέλη της ομοσπονδίας, μέσω παράνομων διαγωνισμών και αναθέσεων, έδιναν χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο σε συγκεκριμένο ταξιδιωτικό γραφείο, το οποίο ανήκε σε υπάλληλο της ομοσπονδίας και στον πρώην σύζυγό της. «Χρυσοί» λογαριασμοί για αδικαιολόγητα γεύματα, δαπάνες για μετακινήσεις εντός Αθηνών στελεχών που διέμεναν στην Αθήνα καθώς και προσλήψεις υπαλλήλων εκτός ΑΣΕΠ, συνθέτουν το παζλ μιας πολυετούς κακοδιαχείρισης από τα Δ.Σ. της ΕΛΟΤ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
MIG – Grant Thornton: Όταν ο ελεγκτής συναλλάσσεται με τον ελεγχόμενο
Οσμή σκανδάλου αναδύει η σχέση της Marfin Investment Group (MIG), του Ανδρέα Βγενόπουλου, με τη διεθνούς φήμης ελεγκτική εταιρία Grant Thornton, η οποία εδώ και χρόνια αναλαμβάνει τον έλεγχο των οικονομικών πεπραγμένων τόσο του Ομίλου MIG όσο και άλλων θυγατρικών και συγγενικών εταιριών του…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ
και η ριζοσπαστική παιδαγωγική του Φρενέ
Με αυτό τον προκλητικό τίτλο o Ζαν-Πολ λε Σανουά φτιάχνει μια ταινία με θέμα μια πρωτοποριακή μέθοδο διδασκαλίας. Ωστόσο δεν είναι απλά μια ιστορία για έναν καλό δάσκαλο. Το Σκασιαρχείο είναι στην ουσία μια αναφορά στον παιδαγωγό Σελεστέν Φρενέ με τις ριζοσπαστικές ιδέες, μια ταινία που μέσα από την ασπρόμαυρη ποιητική φωτογραφία της μας υπενθυμίζει άλλο ένα ξεχασμένο αυτονόητο: Ότι μπορεί η εκπαίδευση από μόνη της να μην είναι ικανή να αλλάξει την κοινωνία, αλλά ούτε η κοινωνία μπορεί να αλλάξει χωρίς αυτή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μαρία Μητροσύλη
«Η παιδεία καταργεί τον στιγματισμό»
Βιβλιοπροτάσεις
Ποια είναι η πραγματικότητα γύρω από τη «μετέωρη» ψυχιατρική μεταρρύθμιση και το Ψυχιατρείο της Λέρου; Η Μαρία Μητροσύλη, νομικός με εξειδίκευση στο Δίκαιο της Υγείας και στην Κοινωνιολογία του Δικαίου, εξηγεί στο Hot Doc πως «η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν απέτυχε. Παραμένει ανολοκλήρωτη. Όποια κριτική και αν ασκήσουμε, κάτι μετακινήθηκε, συμβολικά και πραγματικά, προς την κοινοτική ψυχική υγεία και άφησε μνημονικά ίχνη στο σύστημα ψυχικής υγείας και στην κοινωνία των πολιτών»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Κορίνα Λεγάκη
«Δεν σκοπεύουμε να γίνουμε χαμένη γενιά»
Η Κορίνα Λεγάκη διατρανώνει και με την τέταρτη προσωπική της δουλειά, «Mosaic», την πεποίθηση που είχαμε διαμορφώσει από την αρχή της καριέρας της: ερμηνεύει μόνο τα τραγούδια που την αφορούν και την συγκινούν…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Αντύπας ραπίσας Κυριακού εφονεύθη αμυνομένου…»
Υπήρξε μια εποχή στην Ελλάδα, όπου «Έλληνες αδελφοί μας, γυμνοί και κάτισχνοι, εφ’ ων τα οστά μόνον και η επιδερμίς προσκολλώνται, χρησιμεύουσιν ως τα φορτηγά ζώα των ημεδαπών τυράννων». Ήταν η εποχή που έζησε ο Μαρίνος Αντύπας. Η εποχή, από την οποία εμάς τους ιστορικούς μας ενδιαφέρει να μιλάμε κυρίως για τις κυβερνήσεις, τους πρωθυπουργούς, τους πολέμους, τις ήττες και τις νίκες. Μια εποχή, όμως, και μια χώρα, που πρωτίστως πρέπει να ιστορηθούν ως σημεία μαρτυρίου για την πλειοψηφία του λαού…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Κίκα Γεωργίου
«Ακολουθώ το ένστικτό μου, το οποίο μέχρι στιγμής, ευτυχώς, δεν με έχει προδώσει»
Πολυτάλαντη (έχει σπουδάσει υποκριτική, μουσική και χορό στις ΗΠΑ), χαμογελαστή και με πηγαία αίσθηση του χιούμορ, η κυπριακής καταγωγής Κίκα Γεωργίου έπεσε σαν κομήτης από το πουθενά στην εγχώρια κινηματογραφική σκηνή πριν από 4 χρόνια, όταν με την πρώτη της σημαντική εμφάνιση στο σινεμά, την «Πόλη των παιδιών» του Γιώργου Γκικαπέππα κέρδισε το βραβείο της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για το 2012 από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Στην ταινία αυτή υποδύθηκε μια μετανάστρια από το Ιράκ, που αναγκάζεται να γεννήσει μόνη της σε ένα άδειο αθηναϊκό διαμέρισμα. Φέτος, παραλίγο να κάνει το… repeat με έναν εξίσου δύσκολο κι απαιτητικό ρόλο. Ως σοπράνο Διδώ που χάνει τη φωνή της, στο «Silent», ήταν και πάλι υποψήφια για την καλύτερη γυναικεία ερμηνεία από τα μέλη της Ακαδημίας. Ας την… ακούσουμε.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Σιωπή, η Βρετανία ψηφίζει
Ο Ντέιβιντ Κάμερον, γνωρίζοντας πως παίζεται και το πολιτικό του μέλλον στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου αν η κάλπη αποφανθεί υπέρ του Brexit, είχε διαμηνύσει στους ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες κρατών, να μην προβούν σε οιαδήποτε δήλωση υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ. Στο αενάως ευρωσκεπτικιστικό βασίλειο, αποδεικνύεται πως οποιαδήποτε «αταξία» ως προς αυτό έχει βαρύτητα. Ακόμη και ο λαλίστατος Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ συνεμορφώθη προς την υπόδειξη Κάμερον, εκτός κι αν, όπως σημείωσε το Spiegel, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις γείρουν υπέρ της αποχώρησης. Τότε, θα ομιλήσει, μη θέλοντας να περάσει στην ιστορία ως ο πρώτος πρόεδρος της Κομισιόν που άφησε σημαντικό κράτος-μέλος να την αποχαιρετίσει ενώ ο ίδιος απλώς κουνούσε μαντήλι. Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ το προσπάθησε, αλλά η παρόρμηση την ξεπέρασε. Και οι μέρες κυλούν προς το δημοψήφισμα, με τον βρετανό πρωθυπουργό να βαδίζει στις… μύτες των ποδιών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Euro σε κόκκινο συναγερμό
Το Euro 2016 κάνει σέντρα στο Παρίσι στις 10/6, με το ματς Γαλλία-Ρουμανία, όμως για αρκετό κόσμο το ποδόσφαιρο περνά σε δεύτερο πλάνο.
Οι υπολογισμοί προκαλούν ίλιγγο. Οι ξένοι επισκέπτες, που αναμένονται στη Γαλλία για τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική διοργάνωση του καλοκαιριού, το Euro 2016, αναμένεται σύμφωνα με την UEFA να ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο. Στα 10 γήπεδα σε όλη την επικράτεια της χώρας, που θα φιλοξενήσουν αγώνες του τουρνουά, οι επισκέπτες θα αγγίξουν τα 2,5 εκατομμύρια. Για πρώτη φορά φέτος στη διοργάνωση θα πάρουν μέρος 24 ομάδες, εφαρμόζοντας το νέο σύστημα της UEFA. Πώς ακριβώς μπορούν οι Αρχές της χώρας να εξασφαλίσουν την ασφάλεια, όταν τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε Γαλλία και Βέλγιο είναι τόσο νωπά; Μάλλον, δεν μπορούν.
Όπως μετέφερε στο Hot Doc γάλλος πολιτικός δημοσιογράφος, ανώτερο στέλεχος της κυβέρνησης είπε σε συζήτησή του με υπουργούς πως «δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι για τίποτα. Πρέπει να προσευχηθούμε». Το State Department, στην ενημέρωσή του προς τους αμερικανούς πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη, έγραψε: «Η Γαλλία θα διοργανώσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου από τις 10 Ιουνίου μέχρι τις 10 Ιουλίου. Τα γήπεδα, οι ζώνες για τους φιλάθλους καθώς και κέντρα, που θα προβάλλουν τους αγώνες του τουρνουά στη Γαλλία και την Ευρώπη, αποτελούν πιθανούς στόχους για τους τρομοκράτες, όπως και άλλες μεγάλου εύρους αθλητικές διοργανώσεις και δημόσια σημεία συνάντησης στην Ευρώπη. Η Γαλλία έχει επεκτείνει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 26 Ιουλίου, προκειμένου να καλυφθεί η περίοδος του Euro, καθώς και ο ποδηλατικός γύρος, που θα διεξαχθεί από τις 2 μέχρι τις 24 Ιουλίου».
Αστυνομία και στρατός
Δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ. Ο διευθυντής της Europol, Ρομπ Γουέινραϊτ τόνισε: «Δεν έχω αμφιβολία πως το Euro είναι στην πιθανή λίστα στόχων του Ισλαμικού Κράτους για προφανείς λόγους. Η απειλή είναι υψηλή, νομίζω. Το ρίσκο όμως δεν είναι απαραίτητα το ίδιο υψηλό, γιατί βλέπω μια τεράστια προετοιμασία ασφαλείας από της γαλλικές Αρχές με έξτρα αστυνομία και στρατό». Ο αριθμός των δυνάμεων που θα παραταχθούν στη χώρα, κατά τη διάρκεια του τουρνουά, μοιάζει βγαλμένος από εμπόλεμη ζώνη. Συνολικά 42.000 αστυνομικοί και 30.000 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων ανδρών των ειδικών δυνάμεων, θα τεθούν από την κυβέρνηση για την ασφάλεια, ενώ οι διοργανωτές έχουν μισθώσει και 10.000 άτομα από ιδιωτικές εταιρίες.
Περίπου 200 αξιωματικοί από ξένες υπηρεσίες θα συνδράμουν τους Γάλλους και οι fan zones, οι οποίες θα αποτελούν σημεία συνάντησης των φιλάθλων, τα αεροδρόμια και οι σταθμοί θα φυλάσσονται 24 ώρες το 24ωρο. Οι δυνάμεις της αστυνομίας δεν θα έχουν ρεπό ούτε άδειες και όλες οι προγραμματισμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες έχουν ανασταλεί, προκειμένου όλη η δύναμη να είναι επικεντρωμένη στο Euro. Κάθε εθνική ομάδα θα έχει στη διάθεσή της 17 αξιωματικούς και δύο πράκτορες από τις ειδικές δυνάμεις στις βάσεις της, ειδικά εκπαιδευμένους στην αντιτρομοκρατία. «Στόχος μας είναι το Euro να αποτελέσει μια μεγάλη γιορτή, αλλά πρέπει να πούμε στον κόσμο την αλήθεια. Η μη λήψη μέτρων αποτελεί 100% ρίσκο, όμως και τα μέτρα δεν εξασφαλίζουν 100% ότι δεν θα υπάρχει κίνδυνος», τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών, Μπερνάντ Σαζενοβό.
Ο τελικός Κυπέλλου
Στις 21 Μαΐου, στο Stade de France του Παρισιού, το οποίο θα φιλοξενήσει το εναρκτήριο ματς του Euro καθώς και τον τελικό, διεξήχθη ο τελικός του Κυπέλλου Γαλλίας ανάμεσα στην Μαρσέιγ και την Παρί Σεν Ζερμέν. Υποτίθεται πως η αναμέτρηση θα αποτελούσε ένα τεστ για τους ελέγχους και τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στη μεγάλη διοργάνωση. Όμως οπαδοί κατάφεραν να περάσουν απαγορευμένα αντικείμενα, όπως καπνογόνα και φωτοβολίδες, ενώ έγιναν και αναταραχές στους περιβάλλοντες χώρους.
«Αυτό δείχνει πως οι προσωπικοί έλεγχοι δεν δούλεψαν όπως αναμενόταν», δήλωσε ο Φιλίπ Γκαλί, δήμαρχος της περιοχής, που βρίσκεται το γήπεδο. «Οι τρομοκράτες πιθανότατα θα αποφύγουν τα μέρη με πολύ υψηλή ασφάλεια. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος εκτός των γηπέδων παρά εντός», είπε από την πλευρά του ο Γιοργκ Τραουμπότ, πρώην συνταγματάρχης του γερμανικού στρατού και νυν σύμβουλος σε ζητήματα ασφαλείας.
Τεχνολογία αντι-drone και φόβος για τις fan zones
Στο πλαίσιο των μέτρων ασφαλείας, οι αρχές της Γαλλίας απαγόρευσαν κάθε πτήση μη επανδρωμένου πάνω από τα 10 γήπεδα, που θα φιλοξενήσουν αγώνες, καθώς και από τα προπονητικά κέντρα. Ο Ζιαντ Κουρί, επικεφαλής ασφαλείας, τόνισε ότι με την τεχνολογία που έχουν εγκαταστήσει μπορούν να πάρουν τον έλεγχο σε drones, που είναι πιθανόν να ανιχνευτούν στον εναέριο χώρο. Θεωρούν πως υπάρχει ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν ως χημικά ή βιολογικά όπλα σε χώρους όπου θα είναι συγκεντρωμένα μεγάλα πλήθη. Ο Κουρί πρόσθεσε πως η τεχνολογία «είναι ένα αποτρεπτικό μέτρο, που δεν υπήρχε στις προηγούμενες αθλητικές διοργανώσεις».
Με επιστολή του προς τον Σαζενοβό, ο αρχηγός της αστυνομίας, Μισέλ Σαντό, υπογράμμισε την εξάντληση των δυνάμεων της αστυνομίας, όπως μετέδωσε χαρακτηριστικά το AFP. Η μεγάλη fan zone στο Παρίσι, ο χώρος δηλαδή που θα συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες οι οπαδοί των ομάδων και θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα παιχνίδια από γιγαντοοθόνες σε ένα τεράστιο ποδοσφαιρικό πάρτι, είναι για τον Σαντό ένας από τα πλέον επικίνδυνα μέρη. Ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς τόνισε πως όλες οι ζώνες φιλάθλων στις 10 πόλεις, που θα φιλοξενήσουν αγώνες, θα λειτουργήσουν κανονικά, εκτός αν υπάρξει συγκεκριμένη απειλή, όμως ο Σαντό πρότεινε οι οθόνες να μείνουν σβηστές κατά τη διάρκεια των 12 αγώνων στα δύο γήπεδα του Παρισιού. Μόνο για την περιφρούρηση των ζωνών αυτών, η γαλλική κυβέρνηση έχει ξοδέψει 8 εκατ. ευρώ. Εκπαιδευμένα σκυλιά, ανιχνευτές μετάλλων, καθώς και 400 εκπαιδευμένοι υπάλληλοι που θα παρακολουθούν από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης όλες τις κινήσεις. Η fan zone στον Πύργο του Άιφελ μπορεί να συγκεντρώσει μέχρι και 100.000 κόσμου.
Ανησυχία και για τους χούλιγκαν
Προφανώς, το ζήτημα της ασφάλειας όσον αφορά την τρομοκρατία, αλλά και τους σεσημασμένους χούλιγκαν, δεν αφορά μόνο τη Γαλλία. Οι Γερμανοί, προκειμένου να μειώσουν τις πιθανότητες παρείσφρησης, ανακοίνωσαν πως θα διεξάγουν ελέγχους στα σύνορα με τη Γαλλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Ο Ρόι Κάρολ, πρώην τερματοφύλακας του Ολυμπιακού και μέλος της αποστολής στην ομάδα της Βορείου Ιρλανδίας, ξεκαθάρισε στο Hot Doc πως οι παίκτες σκέφτονται μόνο το αθλητικό κομμάτι της διοργάνωσης και δεν συζητούν καθόλου για την ασφάλεια. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τα στελέχη των ομάδων, αφού οι συζητήσεις μεταξύ των Ομοσπονδιών και των Αρχών είναι συνεχείς.
Με όλη τη συζήτηση και ανησυχία για το φόβο τρομοκρατικής επίθεσης, έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα, τουλάχιστον όσον αφορά τα ΜΜΕ, η απειλή των κρουσμάτων χουλιγκανισμού. Στις 11 Ιουνίου η Ρωσία υποδέχεται την Αγγλία σε ένα από τα ματς με την υψηλότερη επικινδυνότητα. Μέσω αναρτήσεων σε social media, ένας από τους «ηγέτες» των ρώσων ακροδεξιών χούλιγκαν έδειξε σκηνές από την εκπαίδευσή τους σε δάση, προκειμένου να είναι έτοιμοι για μάχες με τους αντιπάλους τους. Το ματς θα γίνει στη Μασσαλία, ο αραβικός πληθυσμός της οποίας έχει ιστορία με τους Άγγλους από το Μουντιάλ του 1998. Το παλιό λιμάνι και η διπλανή παραλία είχε γίνει τότε πεδίο μάχης. Αναμετρήσεις όπως αυτή της Τουρκίας με την Κροατία, η οποία έχει γεωπολιτική αντιπαλότητα και επίσης ιστορικό επεισοδίων με τους Μουσουλμάνους της Βοσνίας, ή της Γερμανίας με την Πολωνία, είναι επίσης υψηλής επικινδυνότητας. «Στους σεσημασμένους θα απαγορευτεί η έξοδος από τη χώρα τους, ενώ έχουμε συλλέξει πληροφορίες για πιθανά ρίσκα και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε κατά τη διάρκεια του τουρνουά», δήλωσε ο Αντουάν Μπουτονέ, επικεφαλής του τμήματος οπαδικής βίας της γαλλικής αστυνομίας.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 103, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Ιστοσελίδες φτιαγμένες από χρυσάφι
Χορός εκατομμυρίων ευρώ και πολλά αναπάντητα ερωτήματα κρύβονται πίσω την προσπάθεια πολλών Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού σε όλη τη χώρα να εκσυγχρονιστούν ηλεκτρονικά, προς όφελος – όπως ισχυρίζονται – των πολιτών. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι τεράστια χρηματικά ποσά, κυρίως από Ευρωπαϊκά Προγράμματα, ξοδεύονται με συνοπτικές διαδικασίες και πολλές φορές κάτω από περίεργες συνθήκες, με το πρόσχημα της υλοποίησης αμφιβόλου χρησιμότητας και ποιότητας προγραμμάτων, για την κατασκευή ιστοσελίδων ή άλλων ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών μέσω ίντερνετ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μπορεί η Τουρκία να κουνάει το δάχτυλο στην Γερμανία;
Η κ. Μέρκελ μπορεί να εθεωρείτο περίπου «όμηρος» στις απαιτήσεις του νεο-σουλτάνου της Τουρκίας, ωστόσο η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από το γερμανικό Κοινοβούλιο ήταν ένα σαφές μήνυμα δυσαρέσκειας. Η γερμανίδα καγκελάριος αντιμετώπιζε στο εσωτερικό, εκτός της πίεσης από την κρίση προσφύγων, και απαξίωση για τις ηχηρές υποχωρήσεις της που άπτονταν και ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων. Διπλωμάτες των δύο χωρών προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλούς τους τόνους, αλλά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζεται για άλλη μια φορά προκλητικός και ανεξέλεγκτος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένα δείπνο στο Κρεμλίνο…
Ένα καλό γεύμα, πολύ κρασί και διάθεση για κουβέντα και κάπως έτσι σώζεται ο κόσμος. Καλοκαίρι του 1942, με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να βρίσκεται στο κρισιμότερο σημείο, ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ φθάνει στη Μόσχα για να συναντήσει τον σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο συναντήσεις, η μία σε πολύ καλό κλίμα, η δεύτερη ωστόσο έκανε τον Τσώρτσιλ να αναθεωρήσει, καθώς ο Στάλιν ήταν τελείως διαφορετικός. Δεν είχε διάθεση για κουβέντα. και κυρίως δεν είχε καμία διάθεση για συνεννόηση με τον παλαίμαχο βρετανό πολιτικό. Γι’ αυτό ο Τσώρτσιλ επένδυε πολλά σ’ αυτό το τρίτο ραντεβού. Κανόνισε λοιπόν μια κατ’ ιδίαν συνάντηση για να αλλάξει το κλίμα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι «Παραιτηθείτε» και ο μικροαστικός κινηματισμός
Ξαφνικά στην Ελλάδα δημιουργείται ένα νέο κίνημα, που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ κινήματος κατσαρόλας και μπουρζουάδικης αλληλεγγύης. Άνθρωποι οι οποίοι θεωρούσαν μέχρι πρότινος τη διαμαρτυρία κάτι σαν ποινικό αδίκημα και όχι συνταγματικό δικαίωμα, συσπειρώνονται για να αντιμετωπίσουν την καταστροφή, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από την κατοχή της εξουσίας από κάποιον που δεν είναι οι ίδιοι.
Αυτοί, που θεωρούσαν τις κινητοποιήσεις ως πλήγμα στον τουρισμό και μαχαιριά στην επιχειρηματικότητα, ανακαλύπτουν τις πορείες και τα συνθήματα, την αγανάκτηση και την απαίτηση. Θεωρητικά δεν έχει αλλάξει κάτι στην Ελλάδα.
Μέτρα υπήρχαν και υπάρχουν, μείναμε τελικώς Ευρώπη και μάλλον η πολιτική τους επιλογή ήταν να υπάρξουν ακόμη χειρότερα και κυρίως «με κάθε θυσία». Πρακτικά, αυτό που άλλαξε είναι πως δεν διαθέτουν πια την εξουσία, αλλά την κατέχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι που γεννά τη διαμαρτυρία.
Είναι εντυπωσιακό, που τύποι οι οποίοι μετέφραζαν ως κοινή συμπόρευση και αντιμετώπιση των προβλημάτων τη συμμετοχή σε TEDx, άντε και σε καμία εκστρατεία αφαίρεσης κολλημένων τσιχλών από τα καθίσματα στο Ηρώδειο, ανακάλυψαν δειλά-δειλά το πεζοδρόμιο. Στην αρχή ως Μενουευρώπηδες, με τη συνοδεία κρασιού και selfies και στη συνέχεια ως Παραιτηθείτε.
Η αγωνία τους να διοργανώσουν μια τεχνητή εικόνα λαϊκού αποτροπιασμού δεν είναι πολιτική αλλά δεν μπορεί και να ευνοήσει κανέναν από τους διοργανωτές πολιτικά. Δεν νομίζω πως υπάρχει ακόμη και δυσαρεστημένος πολίτης, ο οποίος θα διαμορφώσει εικόνα και απόφαση πολιτική επειδή η Μύκονος μετακόμισε στο Σύνταγμα και επειδή ο Άδωνις Γεωργιάδης με τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη στέλνουν φωτογραφίες από το λαϊκό ξεσηκωμό.
Η πληρωμένη διοργάνωση μπορεί μόνο να ικανοποιήσει μόνο τη μωροφιλοδοξία και τη διάθεση αυτών που θέλουν να νοιώσουν σε απόσταση αναπνοής από την εξουσία ενώ η πραγματικότητα τους κρατά απελπιστικά μακριά.
Οι κυβερνήσεις δεν πέφτουν γιατί οι αστοί αλληλέγγυοι θα φορέσουν τα συνολάκια τους για να τους τραβήξει η κάμερα, ούτε επειδή θα πιστέψουν πως το μίσος τους για τον Τσίπρα, που τους αφαίρεσε την ιδιοκτησία της εξουσίας, είναι καθολική αντίδραση. Οι κυβερνήσεις πέφτουν όταν οι κυβερνώντες δεν μπορούν να κυβερνήσουν ενώ ταυτόχρονα εμφανίζονται στον ορίζοντα αυτοί που ενδεχομένως μπορούν να το κάνουν αποτελεσματικά. Ή τουλάχιστον όταν έτσι πιστεύει ο κόσμος.
Οι Μενουερώπηδες, ή οι Παραιτηθειτολάγνοι, ή όπως θα αλλιώς θα μετασχηματιστούν ως μπράντα με όρους διαφήμισης αλλά σίγουρα όχι πολιτικής, ικανοποιούν μια εσωτερική ανάγκη. Να πιστέψουν τον εαυτό τους και την αυτοπαγίδευσή τους. Πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια παρένθεση που θα κλείσει, πως η εξουσία είναι το οικόπεδο που θα πάρουν πάλι πίσω.
Ο μικροαστικός κινηματισμός θα λάμψει όπως οι διαμαρτυρίες για τις ταυτότητες και τον 666, και θα διασπαστεί στη μοναξιά και την απογοήτευση του καθενός κακομαθημένου της εξουσίας. Για να το γράψω διαφορετικά. Όλη αυτή η αγχώδης έξαρση θα έχει πάρει πολιτική υπόσταση, όταν οι φωτογραφίες από τη διαμαρτυρία, που αναρτούν στο Facebook, δεν θα υπάρχει πιθανότητα να τις εκλάβεις ως εικόνες από απογευματινό clubbing.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 103, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Είναι ο Τσίπρας αναλώσιμος;
Κάνουν ένα λάθος η μέτρια Δεξιά, η πολύ Δεξιά, η πολύ Αριστερά, και η λίγο-πολύ Κεντροαριστερά. Πιστεύουν –και στηρίζουν ολόκληρη τη στρατηγική τους σ’ αυτό– ότι ο Τσίπρας είναι αναλώσιμος. Ότι με τη συμφωνία, που υποχρεώθηκε να υπογράψει και τώρα εφαρμόζει, και με την επίθεση κατεδάφισης, που δέχεται καθημερινά από τη γνωστή συστοιχία των μέσων ενημέρωσης, θα τελειώσει γρήγορα. Θα φθαρεί μέχρι τελικής εξαφανίσεως. Θα ξεκουμπιστεί, σύμφωνα με την οργίλη δεξιά πρόβλεψη. Θα φύγει νύχτα, αν πιστέψουμε την αγανακτισμένη αριστερή πρόβλεψη. Δεν θα τον χωράει ο τόπος, κατά τους κεντροαριστερούς προφήτες. Κι έτσι θα απαλλαγούμε όλοι από το «τσογλάνι»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η πρόταση του Αλί για τη Συνταγματική Αναθεώρηση
Αλί Μπούρμπα χαιρετίζει το πρωτοβουλία κο Τσίπρα για συνταγματικό αναθεώρηση. Θα ερχόταν μάλιστα, σίγουρα στο 24 Ιουλίου που πρωθυπουργό κάνει επίσημες ανακοινώσεις, αλλά δυστυχώς έχει κανονίσει μία ραντεβού με φίλη στο Μύκονο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το χρονικό των επιθέσεων με άνθρακα στις ΗΠΑ
11 Σεπτεμβρίου 2001
Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άνθρακας
Όταν μια πανάρχαια απειλή μεταμορφώνεται σε θανατηφόρο βιολογικό όπλο
Είναι το νούμερο ένα βιολογικό όπλο μαζικής καταστροφής και όχι τυχαία. Δυο γραμμάρια άνθρακα που περιέχουν το καθένα από ένα τρισεκατομμύριο σπόρους του βακίλου του άνθρακα μπορούν να σκοτώσουν μέσα σε λίγες ημέρες 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Μιλάμε περίπου για τον πληθυσμό της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας μαζί. Ολόκληρες χώρες δηλαδή μπορούν να αφανιστούν μέσα σε μια βδομάδα εάν κάποιος επιλέξει να «φορτώσει» ένα αεροπλάνο με τους θανατηφόρους σπόρους και να τους ψεκάσει στην ατμόσφαιρα. Το θανατηφόρο σύννεφο που θα δημιουργεί υπό κατάλληλες καιρικές συνθήκες δεν θα έχει ούτε μυρωδιά ούτε χρώμα και θα είναι αόρατο. Θα σκορπίσει το θάνατο τόσο στους ανθρώπους που θα είναι έξω όσο και αυτούς που θα είναι κλεισμένοι μέσα στα σπίτια τους. Οι σπόροι του άνθρακα θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στο φαγητό, στο νερό αλλά και σε διάφορα προϊόντα όπως σκόνες, σπρέι κ.α. Επιζούν κάτω από αντίξοες συνθήκες στο έδαφος για περισσότερα από ογδόντα χρόνια ενώ μπορούν εύκολα να παραχθούν σε εργαστήρια. Αυτά είναι τα κυριότερα στοιχεία που έχουν μεταμορφώσει μια πανάρχαια απειλή σε νούμερο ένα θανατηφόρο βιολογικό όπλο μαζικής καταστροφής. Πριν τη δεκαετία του 2000, οι περισσότεροι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο δεν είχαν καν ακούσει για την ασθένεια του άνθρακα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άγγελος Χατζάκης
Πλούσιο βιογραφικό και ποινικό μητρώο
Το πλούσιο βιογραφικό του εν αργία καθηγητή Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής δίνει την εικόνα πως ο Άγγελος Χατζάκης σίγουρα αποτελεί πολυπράγμον άτομο. Εκτός από τις ακαδημαϊκές και ερευνητικές του δραστηριότητες, είχε μία ταραχώδη θητεία στο ΚΕΕΛΠΝΟ, ενώ το όνομά του εντοπίζεται και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πήγασος Εκδοτική, από τις 24 Δεκεμβρίου του 2003. Υπήρξε, επίσης, διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με παρουσία και στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Ρετροϊών. Ο κ. Χατζάκης είναι πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του φορέα της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρίας Έρευνας AIDS, όπως επίσης και ιδρυτής της ΜΚΟ Hepatitis B & C Public Policy Association, με έδρα το Λουξεμβούργο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Βάκιλος του άνθρακα σε ελληνικό εργαστήριο
Βάκιλος του άνθρακα, ο οποίος θεωρείται ως βιολογικό μέσο μαζικής καταστροφής, εντοπίστηκε πριν από επτά μήνες σε εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ο βάκιλος εντοπίστηκε και αφαιρέθηκε από το εργαστήριο με επιχείρηση ειδικών του Πυρηνικού, Βιολογικού και Χημικού Πολέμου του Ελληνικού Στρατού, με πλήρη μυστικότητα, και θεωρητικά απομακρύνθηκε ο κίνδυνος από την ουσία, η οποία είχε προκαλέσει πριν μερικά χρόνια υστερία στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Αυτό όμως είναι η μία πλευρά της ύποπτης υπόθεσης. Κάτοχος του άνθρακα εμφανίζεται, σύμφωνα με καταθέσεις στην Αντιτρομοκρατική, ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Άγγελος Χατζάκης. Κανένας δεν γνωρίζει τι ποσότητες άνθρακα έχουν παραχθεί από τον καθηγητή, ο οποίος είχε στην κατοχή του το βάκιλο επί 15 σχεδόν χρόνια, και ποιοι έχουν πιθανώς γίνει κάτοχοι του άνθρακα. Η Αντιτρομοκρατική ελέγχει τις σχέσεις του καθηγητή Άγγελου Χατζάκη με τη Μέση Ανατολή και με εντολή του αντεισαγγελέα Πρωτοδικών, Γιώργου Πέτρου, προσπαθεί να συνθέσει την ιστορία της πορείας του βακίλου, η οποία σχετίζεται, σύμφωνα με καταθέσεις, με μια περίεργη αποστολή στρατιωτικού σκάφους στην Κύπρο. Γι’ αυτή την αποστολή δεν υπάρχουν επίσημα έγραφα ή πρωτόκολλα, όπως και για την πορεία τα επόμενα χρόνια…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μια «ανελεύθερη» δημοκρατία
Διασχίζοντας τα νότια σύνορα της Ουγγαρίας, στο σημείο που τα όρια της χώρας εφάπτονται με τη Σερβία, συναντάς στο δρόμο δεκάδες εξαθλιωμένους μετανάστες, κυρίως από τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, αλλά και μεγάλου μεγέθους πινακίδες, οι οποίες στέλνουν μερικά άκρως απειλητικά μηνύματα. «Εάν έρθεις στην Ουγγαρία, δεν μπορείς να πάρεις τις δουλειές των Ούγγρων», λέει μια αφίσα. «Εάν έρθεις στην Ουγγαρία, θα σέβεσαι την κουλτούρα μας», αναφέρεται σε μια άλλη. Όλες φέρουν την υπογραφή του Εθνικού Συμβουλίου Μετανάστευσης και Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας, κι αποτελούν μέρος μιας μεγάλης καμπάνιας του κυβερνώντος κόμματος Fidesz – Ουγγρική Συμμαχία των Πολιτών, του πρωθυπουργού της χώρας, Βίκτορ Όρμπαν.
«Πολλοί ρωτούν εάν η διακυβέρνηση Όρμπαν εξελίσσεται σε ένα καθεστώς.
Αυτό το οποίο μπορώ να πω με σιγουριά, είναι ότι διαθέτει πολλά από εκείνα τα στοιχεία που ο πρωθυπουργός περιέγραψε σε μια ομιλία του με τις λέξεις “ανελεύθερη δημοκρατία”», σχολιάζει η δημοσιογράφος Μαρία Ν. – η οποία προτίμησε να μιλήσει στο Hot Doc με ψευδώνυμο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με τη δουλειά της.
Τι μπορεί να σημαίνει μια «ανελεύθερη δημοκρατία»
Το ζήτημα του μεταναστευτικού αποτελεί για την κυβέρνηση Όρμπαν τη μεγαλύτερη πρόκληση κι ένα μέσο πολιτικού επαναπατρισμού άκρως συντηρητικών στοιχείων της ουγγρικής κοινωνίας, τα οποία ελκύουν ακόμη πιο ακραίες πολιτικές δυνάμεις. Το κόμμα του δηλώνει φιλοευρωπαϊκό και πιστό στις δομές και τους κανόνες της ΕΕ, κι ο ίδιος ο ούγγρος πρωθυπουργός τονίζει σε κάθε Σύνοδο Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών ότι δεν συνιστά κανένα κίνδυνο για την ευρωπαϊκή συνέχεια της χώρας.
Όμως, σύμφωνα με την Μαρία Ν. τα πράγματα κάποιες φορές αλλάζουν ανάλογα με το ακροατήριο. «Όταν ο Βίκτορ Όρμπαν πάει στις Βρυξέλλες λέει εντελώς διαφορετικά πράγματα από αυτά που λέει αν πάει, για παράδειγμα, στη Ρουμανία. Μοιάζει με έναν άνθρωπο, ο οποίος αναφέρει μόνο αυτά που ο συνομιλητής του θέλει να ακούσει», τονίζει, καταδεικνύοντας μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του ούγγρου πρωθυπουργού στην ομιλία του στην ετήσια συγκέντρωση του κόμματός του στη γειτονική Ρουμανία.
«Τα φιλελεύθερα δημοκρατικά κράτη δεν είναι ικανά να αντεπεξέλθουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό», είπε ο Όρμπαν τον Ιούλιο του 2014, όπως κατέγραψε το Bloomberg. «Δεν πιστεύω ότι η συμμετοχή μας στην ΕΕ μπορεί να μας αποκλείσει από τη δημιουργία μιας νέας, ανελεύθερης πολιτείας, που θα βασίζεται στις εθνικές μας παραδόσεις», υποστήριξε ο ούγγρος πρωθυπουργός, σύμφωνα με ένα βίντεο που ανέβηκε στο ίντερνετ. Στην ίδια ομιλία, ο Βίκτορ Όρμπαν χαρακτήρισε χώρες όπως η Τουρκία, η Ρωσία και η Κίνα ως «επιτυχημένα έθνη», μερικά από τα οποία, όπως είπε, «δεν είναι καν φιλελεύθερα ενώ κάποια δεν είναι καν δημοκρατικά».
«Κανείς δεν κατάλαβε τι ακριβώς εννοούσε. Ίσως ότι θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί η χώρα μια δημοκρατία, αλλά να έχει ορισμένους περιορισμούς. Δεν υπάρχει όμως κάποιος, που να έχει την παραμικρή ιδέα τι ακριβώς θέλει να κάνει με αυτήν την “ανελεύθερη δημοκρατία”, πέρα από τον ίδιο», σχολιάζει η Μαρία, ενώ θυμάται την επίσκεψη της γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, στη χώρα, το Φεβρουάριο, και την άγνοιά της για το τι μπορεί να σημαίνει αυτή η «ανελεύθερη δημοκρατία» που επικαλέστηκε ο ούγγρος πρωθυπουργός, δηλώνοντας ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ΕΕ.
Η μετανάστευση βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας Όρμπαν Η στόχευση του πρωθυπουργού Όρμπαν στα αντιμεταναστευτικά ένστικτα μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας, ξεδιπλώνεται με πολύ μεγάλη επιτυχία το τελευταίο διάστημα. Οι πινακίδες με τα μηνύματα προς τους μετανάστες βρίσκονται σε αρκετές πόλεις, ενώ ο ούγγρος πρωθυπουργός κατάφερε να «γυρίσει» την τάση των δημοσκοπήσεων, μετά την ανακοίνωση της δημιουργίας ενός τεράστιου φράχτη στα νότια σύνορα της χώρας με τη Σερβία, μήκους 175 χιλιομέτρων και ύψους 4 μέτρων. «Στο άκουσμα της ανακοίνωσης του φράχτη, υπήρξαν δύο διαφορετικές αντιδράσεις. Ο κόσμος που θεωρείται υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, κυρίως στη Βουδαπέστη, το θεώρησε απαράδεκτο. Τρελό. Όμως αποδείχτηκε ότι ήταν ένα πολύ μικρό ποσοστό της κοινωνίας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, ίσως ακόμη και το 80%, θεωρεί ότι ο φράχτης είναι μια πολύ καλή ιδέα. Αυτό δεν είναι κάποιο επίσημο νούμερο, αλλά αποτελεί δική μου αίσθηση, με βάση όλες τις αντιδράσεις του κόσμου», σχολιάζει η Μαρία Ν.
Στα μέσα ενημέρωσης, αλλά και στην επίσημη ιστοσελίδα της ουγγρικής κυβέρνησης, οι εικόνες και οι ειδήσεις που αφορούν το φράχτη βρίσκονται ανάμεσα στα πρώτα θέματα, ενώ τα κυβερνητικά μηνύματα για τον «κίνδυνο» της μετανάστευσης κάνουν επίσης διακριτή την εμφάνισή τους. Μάλιστα, μέρος της πανεθνικής καμπάνιας για το ζήτημα της μετανάστευσης ήταν η αποστολή ενός ερωτηματολογίου σε κάθε πολίτη της χώρας. Όμως οι περισσότερες από τις 12 συνολικά ερωτήσεις, που περιείχε, ήταν εξαιρετικά διφορούμενες, δίνοντας τη δυνατότητα πολλαπλών ερμηνειών ανάλογα με τις προθέσεις της κυβέρνησης.
«Μια ερώτηση λέει: “Συμφωνείτε με την κυβέρνηση, ότι αντί για τους μετανάστες θα πρέπει να στηρίζονται οι ουγγρικές οικογένειες και τα παιδιά;”. Μια άλλη ρωτάει: “Ακούγονται πολλές απόψεις για τη μετανάστευση. Κάποιοι λένε ότι οι παράνομοι μετανάστες συνιστούν κίνδυνο για τις θέσεις εργασίας και τον τρόπο ζωής των Ούγγρων. Συμφωνείτε με αυτό;”. Τι απάντηση μπορεί να δώσεις ένας μέσος Ούγγρος σε κάτι τέτοιο;
Πώς μπορεί ο κόσμος να ερωτάται εάν συμφωνεί να “επαναπροωθούνται όλοι οι παράνομοι μετανάστες πίσω στις χώρες τους, όσο το δυνατόν συντομότερα”; Πρόκειται για εντελώς προκατειλημμένα ερωτήματα».
Οι «περίεργες σχέσεις» με την ΕΕ
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Ρίγα, τον περασμένο Μάιο, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έδειξε με έναν άκρως αφελή τρόπο το πώς η ηγεσία της ΕΕ προσλαμβάνει τις αμφιλεγόμενες πολιτικές του Βίκτορ Όρμπαν, όταν την ώρα που τον υποδεχόταν του είπε «χαίρε, δικτάτορα»! Η αμηχανία του Όρμπαν κρύφτηκε πίσω από ένα χαμόγελο και την ανταπάντηση «χαίρε Μεγάλε Δούκα». Όμως αυτή η αντιμετώπιση δεν έτυχε θετικής απήχησης στους κόλπους της ουγγρικής κυβέρνησης. Κάτι παρόμοιο συνέβη και στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για τη μετανάστευση, στα τέλη Ιουνίου, εκεί όπου ο ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, άφησε σαφείς αιχμές για συγκεκριμένες χώρες –μεταξύ αυτών και η Ουγγαρία– επειδή έδειξαν παντελή αδιαφορία για το τρομακτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως η Ιταλία και η Ελλάδα. «Αν αυτή είναι η γνώμη σας για το τί σημαίνει Ευρώπη, μπορείτε να την κρατήσετε. Ή υπάρχει αλληλεγγύη ή μην σπαταλάτε το χρόνο μας», φέρεται να είπε ο ιταλός πρωθυπουργός, την ώρα που ο Βίκτορ Όρμπαν εξασφάλιζε την εξαίρεση της χώρας του από το πρόγραμμα ανακατανομής ενός μικρού αριθμού μεταναστών από τον ευρωπαϊκό Νότο προς το Βορρά.
«Μετά από εκείνη τη Σύνοδο Κορυφής, όπου ο Ματέο Ρέντσι επιτέθηκε και στην Ουγγαρία για την αδιαλλαξία της στο μεταναστευτικό, ο Όρμπαν έδωσε μια έμμεση απάντηση στον ιταλό ομόλογό του σχολιάζοντας το γεγονός και λέγοντας: “Έχω μια επιλογή, κι αυτή η επιλογή ήταν να το καταπιώ”. Κάπου εκεί το επεισόδιο έληξε».
Η κυβερνητική ρητορική για τη μετανάστευση, όπως λέει η Μαρία Ν., είναι κάτι που έχει μπει για τα καλά στο μυαλό πολλών Ούγγρων. «Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η προπαγάνδα κάνει τον κόσμο να πιστέψει πραγματικά ότι όλοι οι μετανάστες είναι επικίνδυνοι. Για παράδειγμα, πριν μερικές μέρες ταξίδευα με το λεωφορείο. Δίπλα μου ήταν κάποιες κυρίες μεγάλης ηλικίας, που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, κι άρχισαν την κουβέντα περιμένοντας να ξεκινήσουν. Αυτό τις άκουσα να λένε: “Αυτοί οι μετανάστες, είναι επικίνδυνοι. Έρχονται εδώ για να σε φάνε, να σε σφάξουν με μαχαίρι”. Αυτό συμβαίνει εκεί έξω. Η προπαγάνδα λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά».
Η μάχη με την Άκρα Δεξιά για τις ψήφους
Η επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα και η αναγνώριση του μεταναστευτικού ζητήματος με όρους εθνικιστικούς, δεν ήρθε τυχαία. Η σκληρή πόλωση στις περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες έφερε τεράστια άνοδο των ρατσιστικών κομμάτων. Κι αυτό δεν άφησε την Ουγγαρία ανεπηρέαστη. Το ακροδεξιό και ξενοφοβικό κόμμα Jobbik (Κίνημα για μια καλύτερη Ουγγαρία), κερδίζει το τελευταίο διάστημα όλο και μεγαλύτερη δημοφιλία, με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις να το φέρνουν στη δεύτερη θέση πίσω από το Fidesz.
«Το Fidesz φοβάται πολύ αυτήν την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος», υποστηρίζει η Μαρία Ν. «Κι έτσι προσπαθεί να πάει πολύ πιο κοντά στις δικές του πολιτικές, για να αντλήσει ψήφους από την Ακροδεξιά».
Το «ψάρεμα» ψηφοφόρων από την Άκρα Δεξιά είναι πάντοτε πολύ επικίνδυνο. Κι αυτό, γιατί ήδη υπάρχουν υπόνοιες διασύνδεσης του Jobbik με μια νεοναζιστική ομάδα κρούσης, με την ονομασία Betyársereg. Μάλιστα, σε μια συνέντευξη που έδωσε ο ηγέτης αυτής της οργάνωσης, είπε ότι ένας από τους πιο στενούς του φίλους είναι ο ηγέτης του Jobbik. Κάτι το οποίο, όμως, επισήμως δεν έχει επιβεβαιωθεί από καμία πλευρά. «Το Jobbik, ως κόμμα, δεν είναι νεοναζί. Δεν έχει επίσημες ομάδες κρούσης. Έχει όμως κόσμο που το ακολουθεί και κάνει αυτή τη δουλειά», λέει η Μαρία Ν.
Μια από τις πρακτικές, που ακολουθούν οι ομάδες κρούσης των νεοναζί, είναι να παριστάνουν τους «καλούς Σαμαρείτες». Εάν, δηλαδή, κάποιος έχει «πρόβλημα» με μετανάστες, ή κυρίως με Ρομά, οι οποίοι αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της Ουγγαρίας και συνιστούν τεράστιο «πονοκέφαλο» για την κυβέρνηση, καλούν μέσω τηλεφώνου ή facebook για «βοήθεια». Οι ομάδες αυτές στέλνουν κόσμο στο σημείο που τους ζητήθηκε και παριστάνουν τους φρουρούς. «Απλώς κάνουν περιπολίες ή στέκονται απειλητικά στο σημείο, προσπαθώντας να τους τρομάξουν. Μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι δείχνουν πολύ απειλητικοί. Με ξυρισμένα κεφάλια, γυμνασμένοι, με στρατιωτικές στολές. Κι αυτό που κάνουν είναι να πηγαίνουν, για παράδειγμα, σε κάποιο χωριό, να στέκονται μπροστά από ένα σπίτι Ρομά, να τους φωνάζουν να φύγουν από τη χώρα και γενικά να τους εκφοβίζουν».
Τα κοινωνικά δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα
Το ζήτημα των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, μετά από κάποιες ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Όρμπαν, έχει προκαλέσει διεθνείς παρεμβάσεις και από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ αλλά και από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρήθηκε η κρατική παρέμβαση σε μη κυβερνητικές οργανώσεις για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, μετά από μια εισβολή της αστυνομίας με την πρόφαση ότι υπήρχαν υποψίες για οικονομικές ατασθαλίες. Οι συγκεκριμένες ΜΚΟ λαμβάνουν κυρίως χρήματα από την κυβέρνηση της Νορβηγίας, και ο Βίκτορ Όρμπαν θεωρεί ότι οι οργανώσεις αυτές δεν επιτελούν κοινωνικό έργο, αλλά, όπως λέει, «αποτελούν πολιτικούς ακτιβιστές, οι οποίοι εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα».
«Αυτό είναι πολύ διφορούμενο, γιατί είμαστε μέλη της ΕΕ, έχουμε δημοκρατία», λέει η Μαρία. «Αλλά η κυβέρνηση μέσω του υπουργείου Εξωτερικών έχει ξεκινήσει πρόσφατα ένα πρόγραμμα με την ονομασία “Άνοιγμα προς Ανατολάς”. Αφορά τις οικονομικές συνεργασίας της Ουγγαρίας με Ρωσία, Κίνα, αραβικές χώρες. Αυτό το οποίο προσπαθούν, είναι να ενισχύσουν τις σχέσεις με αυτές τις χώρες αλλά και με τη Λατινική Αμερική».
Η αμφιλεγόμενη στάση του Βίκτορ Όρμπαν, ιδιαίτερα μετά τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο, του έδωσε τη δυνατότητα να εξασφαλίσει την ενισχυμένη πλειοψηφία στις εκλογές του Απριλίου του 2014, παρότι στην ουσία απώλεσε δυνάμεις σε σχέση με τις εκλογές του 2010. Κι αυτό, γιατί η ενίσχυση του πρώτου κόμματος σε έδρες, στις περιφέρειες που υπήρχαν μεγάλες εκλογικές διαφορές, έδωσε στο Fidesz 44% στην κάλπη, και 66% στο κοινοβούλιο.
Επιπλέον, το πεδίο και στα μέσα ενημέρωσης είναι αποκαρδιωτικό. Η ιδρυθείσα το 2010 Κρατική Αρχή Μέσων Ενημέρωσης βρίσκεται υπό τον έλεγχο του κράτους, και τα τρία δημόσια κανάλια κατηγορούνται από την αντιπολίτευση ότι λειτουργούν ως κυβερνητικοί βραχίονες. Αυτό τόνισε και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, όπου ο πορτογάλος συντονιστής της ομάδας παρατηρητών, Αντάο Σίλβα, δήλωσε ότι «μια περιοριστική νομοθεσία για την προεκλογική εκστρατεία, μια μεροληπτική κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης και προεκλογικές δραστηριότητες, που θόλωναν τον διαχωρισμό ανάμεσα στο πολιτικό κόμμα και το κράτος, παρείχαν ένα ανάρμοστο πλεονέκτημα στο κύριο κόμμα στην εξουσία».
Βαθιές σχέσεις πολιτικής και οικονομικής ελίτ
Οι σχέσεις του πρωθυπουργού Όρμπαν με τους ισχυρούς της ουγγρικής οικονομίας παραμένει προνομιακή, παρότι πρόσφατα έχασε έναν από τους μεγαλύτερους συμμάχους του: τον –μεταξύ άλλων– μιντιάρχη και «εθνικό εργολάβο», Λάγιος Σιμίτσκα, ο οποίος είναι και ιδιοκτήτης ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού, εφημερίδας και ραδιοφώνου.
Έως το 2014, ο Σιμίτσκα ήταν στενός συνεργάτης του Όρμπαν, με πολλές συνεργασίες των επιχειρήσεων του με το Δημόσιο. Στο παρελθόν, μάλιστα, υπήρξε και επικεφαλής των φορολογικών αρχών της χώρας. Όμως τα σχέδια του ούγγρου πρωθυπουργού να επιβάλει οριζόντια φορολόγηση 5% στις διαφημίσεις, τον μετέτρεψαν σε έναν από τους πιο ορκισμένους εχθρούς του. Μια απόφαση, που στην πορεία προκάλεσε την αντίδραση της Κομισιόν και την απόσυρσή της, αλλά αποτέλεσε ένα μικρό δείγμα του πώς λειτουργεί το καθεστώς δούναι και λαβείν σε πολλά στρώματα του πολιτικού κι επιχειρηματικού status quo της χώρας.
Άλλωστε, οι καταγγελίες για ύποπτες συναλλαγές ενέπλεξαν ακόμη και τον γαμπρό του Όρμπαν και σύζυγο της μεγαλύτερης κόρης του, Ίστβαν Τίμπορς. Ο Τίμπορς φέρεται να ανέλαβε μια σειρά από έργα, που αφορούσαν κυρίως εργασίες δημόσιου φωτισμού, καθώς, όπως αναφέρουν ουγγρικά μέσα ενημέρωσης, 33 δημοτικές αρχές της χώρας έλαβαν μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια για να μεταβούν σε νέες τεχνολογίες φωτισμού κι η επιχείρησή του ανέλαβε να διεκπεραιώσει το 71% των έργων αυτών. Όπως, μάλιστα, ανέφερε σε δημοσίευμά της στις αρχές Ιουλίου η ουγγρική ιστοσελίδα sztarklikk.hu, οι ευρωπαϊκές αρχές καταπολέμησης της διαφθοράς (OLAF) έχουν ήδη ξεκινήσει τη διεξαγωγή έρευνας, που αφορά την εταιρία που μέχρι πρότινος ανήκε στον γαμπρό του ούγγρου πρωθυπουργού, και δεν έχει να κάνει μόνο με το καθεστώς των αναθέσεων αλλά και με πιθανές υπερτιμολογήσεις. Κι αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές περιπτώσεις, που απασχολούν ήδη τις ευρωπαϊκές αρχές από το 2014, όπως έδειξε η ετήσια έρευνα της OLAF. Στη λίστα της OLAF, η Ρουμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση με έρευνες για 36 περιπτώσεις διαφθοράς, ενώ δεύτερη έρχεται η Ουγγαρία με 13 περιστατικά.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #83, το Σεπτέμβριο του 2015
Extra Hot άρθρο
Η μαφία του ΚΕΕΛΠΝΟ
Έδιναν χορηγία ακόμη και στον Κοτσώνη του ναρκόπλoιου NOOR ONE
Ένας δημόσιος οργανισμός, που μοιάζει περισσότερο με άνδρο μαφίας παρά με οργανισμό κοινωνικής προσφοράς – έτσι σκιαγραφείται καθημερινά το ΚΕΕΛΠΝΟ, με βάση τα στοιχεία που αποκαλύπτονται καθημερινά. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, όπως έχει αποκαλύψει με επανειλημμένα δημοσιεύματα το Hot Doc, είχε μετατραπεί σε ένα «μαγαζάκι του τρόμου», που παρήγαγε φόβο για λιμούς, καταποντισμούς και πάσα νόσο, για τα οποία αναλάμβανε να ενημερώσει υποτίθεται τον κόσμο, μοιράζοντας φυσικά εκατομμύρια για επικοινωνία και διαφήμιση. Η βιομηχανία της επικοινωνίας για «το κοινό που κινδύνευε» μοίραζε χρήμα σε συγκροτήματα Τύπου και δημοσιογράφους, οι οποίοι, αντιγυρίζοντας την προσφορά, φαίνεται πως κρατούσαν πλήρη σιωπή για όσα άλλα συνέβαιναν στο Κέντρο. Το ΚΕΕΛΠΝΟ μετατράπηκε επιμελώς σε νησίδα αυθαιρεσίας, αρχικώς με νομικές ρυθμίσεις που το εξαιρούσαν από το ΑΣΕΠ ή άλλες απαιτήσεις που αφορούν στο Δημόσιο, ενώ στη συνέχεια στεγανοποιήθηκε ως το μαγαζί κάποιων που έκαναν ό,τι επέλεγαν, πέρα από διαφάνεια, αξιοκρατία και κυρίως λογαριασμό για το δημόσιο χρήμα. Από το ξεκίνημα των ερευνών μας, το 2013, είχαμε δεχθεί καταγγελίες πως το ΚΕΕΛΠΝΟ στην ουσία κατασκευάστηκε για να κινείται το χρήμα που δόθηκε με τη σύμφωνη γνώμη των πολιτικών στους ίδιους τους πολιτικούς ως μαύρο χρήμα. Οι καταγγελίες αυτές στάθηκε δύσκολο να στοιχειοθετηθούν, αλλά η συμπεριφορά των υπουργών και όσων είχαν την ευθύνη του ελέγχου του ΚΕΕΛΠΝΟ ή των νομικών ρυθμίσεων, που το μετέτρεπαν σε βολική εξαίρεση του Δημοσίου , δημιουργεί ερωτήματα. Γιατί το εξαίρεσαν και το μετέτρεψαν σε χώρο όπου οι προσλήψεις, η δια- κίνηση του χρήματος και όλες οι διαδικασίες ήταν χωρίς κανένα κανόνα;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τα Εμιράτα των γυναικών, της οικολογίας και του αντι – φονταμενταλισμού
Τι χρώμα έχει τελικά το θαύμα του πετρελαίου; Τι φύλο; Και πόση διάρκεια; Ποιοι είναι οι φίλοι του και ποιοι οι εχθροί του; Απόβαση στο Άμπου Ντάμπι. Εκεί που το σύγχρονο μεσανατολικό όνειρο είναι «πράσινο» και γένους θηλυκού, αφού τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όχι μόνο συνεχίζουν να «κοιτάζουν ψηλά» μετά την κρίση, αλλά σημειώνουν και μια αξιοσημείωτη στροφή «οικολογική, με άρωμα γυναίκας και εναντίον της ισλαμιστικής τρομοκρατίας». Αυτό είναι και το τρίπτυχο του νεοεμιρατικού οράματος, που μοιάζει να δίνει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από την προσδοκώμενη στο θαύμα του πετρελαίου. Και όπως όλα δείχνουν, σύντομα και αρκετά ανεξάρτητη από τα αποθέματα του μαύρου χρυσού.
Τελικά υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στην «Ελβετία της Μέσης Ανατολής», όπως αποκαλούνται εναλλακτικά τα Εμιράτα, κυρίως όσον αφορά στο κράτος πρόνοιας και στη νομιμοφροσύνη λόγω ευημερίας; Σε αυτή μας την ερώτηση, είναι όλοι κατηγορηματικοί: «Καμία πιθανότητα. Εδώ δεν έχουμε κανένα λόγο για τρομοκρατία. Καμία σχέση με τζιχαντιστές. Καμία αιτία για εγκληματικότητα». Τα ίδια λόγια εκφέρονται από τα χείλη του Μοχάμεντ, κατοίκου HAE και υπαλλήλου του κράτους, ο οποίος την ημέρα μας απευθύνεται μέσα από τη «λευκή κελεμπία» και το βράδυ μέσα από δυτική αμφίεση. Με τα ίδια λόγια μας απαντά και η Νούρα, μέσα από τη σκουρόχρωμή της αμπάγια και τις ψηλοτάκουνες επώνυμες γόβες της. Η μαντήλα της καλύπτει τα μαλλιά, αλλά το έντονο μακιγιάζ και τα φανταχτερά κοσμήματα αποπροσανατολίζουν το βλέμμα από το μουσουλμανικό ένδυμα.
Η ανερχόμενη δύναμη της Μέσης Ανατολής θεωρείται, μαζί με το Κουβέιτ, το πιο κατάλληλο έδαφος για να ζει, να εργάζεται, ακόμα και να «πολιτεύεται» μια γυναίκα… Οι γυναίκες δεν έχουν μόνο κατοχυρωμένη συνταγματική ισότητα, αλλά γίνονται αποδέκτες και των ίδιων ευκαιριών με τους άντρες, από το κράτος. Απόδειξη; Το 65% των φοιτητών είναι γυναίκες, ενώ το θηλυκό στοιχείο έχει εισχωρήσει και στα υψηλότερα κλιμάκια του δικαστικού κλάδου, του στρατού, της πολεμικής αεροπορίας, των επιχειρήσεων. Επιπλέον, ήδη τέσσερις γυναίκες συμμετέχουν στο Ομοσπονδιακό Υπουργικό Συμβούλιο, επτά είναι βουλευτές και τρεις ηγούνται πρεσβειών.
Τα εμιράτα του αντιεξτρεμισμού
Στη διοικητική πρωτεύουσα των Εμιράτων, που περιβάλλεται από αστάθεια, δεδομένης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, η ατμόσφαιρα είναι εορταστική λόγω της 43ης επετείου της ίδρυσης της ομοσπονδίας. Τα εμβληματικά κτίρια του Άμπου Ντάμπι, όπως το παλιό παλάτι του σεΐχη, είναι τυλιγμένα με τεράστιες σημαίες των Εμιράτων…Τα γυάλινα κτίρια, που αγγίζουν τον ουρανό, φορούν πολύχρωμα φώτα και το νούμερο «43». Αυτό είναι και το νούμερο που σηματοδοτεί τη μεγάλη στροφή τόσο στην άμυνα, όσο και στη μάχη ενάντια στην ισλαμιστική τρομοκρατία, ενός κράτους που κάποτε είχε περιορισμένη παρουσία στη διεθνή σκηνή.
Ως γνωστόν, οι στρατιωτικές δαπάνες των Εμιράτων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης, το 2013 τα ΗΑΕ είχαν την 15η υψηλότερη στρατιωτική δαπάνη από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Τα Εμιράτα αποκτούν προηγμένα όπλα, καθιερώνουν την καθολική στρατιωτική θητεία, καθώς και την επέκταση του στόλου τους σε μαχητικά αεροσκάφη και βαρέα οχήματα… για να μπορούν να επιδείξουν τη στρατιωτική τους ισχύ σε μια χαοτική, μετά την Αραβική Άνοιξη, Μέση Ανατολή.
Κι ενώ βαδίζουν ολοταχώς προς την κατεύθυνση της κατάκτησης του τίτλου της τρίτης μεγαλύτερης αμυντικής εισαγωγέως στον κόσμο το 2015, συμμετέχουν πλέον ενεργά στο κυνήγι των τζιχαντιστών. Παρόλο που, όπως επιμένουν, δεν αισθάνονται κανένα κίνδυνο και πως εκείνοι «είναι στο απυρόβλητο, γιατί ζουν τη δική τους άνοιξη εδώ και 43 χρόνια»…
Η έντονη παρουσία του Hedayah στον Αραβικό Κόλπο, του πρώτου διεθνούς οργανισμού που δημιουργήθηκε ενάντια σε κάθε μορφή βίαιου εξτρεμισμού, αποδεικνύει πως τα ΗΑΕ θέλουν να είναι έτοιμα για όλα…Ο οργανισμός Hedayah δεν παίρνει τα όπλα. Ή, πιο σωστά, πολεμά με «διάλογο, συνεργασία και έρευνα» την εκδήλωση κάθε εξτρεμιστικού φαινομένου. Βασικός στόχος, η μείωση των εξτρεμιστικών ομάδων στην ευρύτερη περιοχή δίχως να χυθεί αίμα.
Τα πράσινα εμιράτα
Αν το αρχιτεκτονικό όραμα των ΗΑΕ κοίταξε ψηλά και το αντίστοιχο καλλιτεχνικό κοίταξε δυτικά, ρίχνοντας γέφυρες μεταξύ της Ευρώπης και του ισλαμικού κόσμου, το «οικολογικό όραμα» των ΗΑΕ αναδύεται από την έρημο και εξαπλώνεται. Επικεντρώνεται στη διοικητική πρωτεύουσα των Εμιράτων, το αλλοτινό ψαροχώρι. Η γη των γαζελών –όπως αποκαλείται εναλλακτικά το Άμπου Ντάμπι– κάνει «πράσινα σχέδια» για το μέλλον, βαδίζοντας πάντα πιστά στα χνάρια του οράματος του βεδουίνου ιδρυτή των ΗΑΕ, σεΐχη Ζάγεντ μπιν Σουλτάν αλ Ναχαγιάν, τη στιγμή που το κοσμοπολίτικο Ντουμπάι διήγαγε και συνεχίζει να διάγει πολυτελή βίο, στο «χρώμα της χλιδής».Ο σεΐχης Ζάγεντ, ο ηγέτης που το 1971 συνένωσε τα επτά Εμιράτα και έθεσε τον πλούτο του πετρελαίου στην υπηρεσία των πολιτών, είχε μεταξύ άλλων και «πράσινο όραμα», καθώς ήταν εκείνος που είχε αποφασίσει τη φύτευση περισσότερων από 5 εκατομμύρια δέντρων και τη δημιουργία δεκάδων πάρκων.
Το μεγαλύτερο στοίχημα όμως των ΗΑΕ ήταν και είναι η απολύτως οικοευαίσθητη πόλη Μάσνταρ, όπου σχεδόν όλη η ενέργεια που απαιτείται για τις ανάγκες της θα παράγεται εκεί… Η Masdar City, η οποία φιλοδοξεί να αναδειχθεί ως το παγκόσμιο οικολογικό και ενεργειακό κέντρο σε μια χώρα που θα συνεχίσει να αποτελεί μια όαση σταθερότητας στην εύφλεκτη Μέση Ανατολή. Η Masdar City, «Πόλη Πηγή» στα ελληνικά, αναμένεται να στεγάσει 10.000 ανθρώπους σε ένα οικολογικό, τεχνολογικά προηγμένο περιβάλλον… Για την ακρίβεια, θα διαθέτει ηλιακό σύστημα παραγωγής ενέργειας και φωτοβολταϊκά, τα οποία θα συντελούν στην παραγωγή περίπου του 80% της απαιτούμενης ενέργειας της πόλης.
Η ολοκλήρωσή της έχει μετατεθεί για το 2020-2025 και το κόστος κατασκευής της ανέρχεται στα 20 δισ. δολάρια. Στόχος είναι η συντήρηση της πρότυπης πόλης μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η μετακίνηση δίχως καύσιμα, αφού οχήματα και μέσα μεταφοράς θα είναι αυτοοδηγούμενα και δεν θα χρησιμοποιούν πετρέλαιο ή βενζίνη, και κατοικίες με πράσινες οροφές και κάθετους κήπους…Στην πρότυπη αυτή πόλη εδρεύει και το Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας MASDAR, το οποίο λειτουργεί υπό την αιγίδα της κρατικής εταιρίας MASDAR και συνεργάζεται με το Αμερικανικό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης – ΜΙΤ. Εξαιτίας του εξαιρετικά υψηλού ερευνητικού επιπέδου και των σπουδαίων υποδομών, προσελκύει ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο. Όπως και αρκετά από τα περίβλεπτα πλέον πανεπιστήμια των ΗΑΕ…
«Αραβικός κομμουνισμός», ισότητα και αλληλεγγύη… με γυναικεία υπογραφή
Τα Εμιράτα δεν χρησιμοποιούν τα πετροδόλαρα μόνο για ιδία κατανάλωση, αλλά μοιράζονται το «αραβικό θαύμα» απλόχερα με όσους έχουν ανάγκη. Πάντα με όχημα το μαύρο χρυσό και τη συνδρομή της δυτικής τεχνογνωσίας. Δίχως «θρησκευτικές διακρίσεις». Οι ΜΚΟ των Εμιράτων βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στη Γάζα, στο πλευρό των Παλαιστινίων, ενώ ενίσχυσαν με διάφορα προγράμματα από τους πλημμυροπαθείς στη Σερβία και την Κροατία μέχρι τους πρόσφυγες από τη Συρία, που βρίσκονται σε στρατόπεδα στην Ιορδανία και το Ιράκ. «Φυσικά στηρίζουν ενεργά την παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση του Έμπολα», όπως μας ενημερώνει η σεΐχα Αλ Λούμπνα μπιντ Κάλιντ Κασίμι, υπουργός Διεθνούς Συνεργασίας, υπεύθυνη για την Αναπτυξιακή Βοήθεια, με τίτλους σπουδών από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Συναντήσαμε τη σεΐχα Λούμπνα, η οποία προηγουμένως έχει διατελέσει και υπουργός Οικονομικού Σχεδιασμού, στο πλαίσιο των εργασιών του National Media Council, με αφορμή τον εορτασμό των 43 ετών της εθελούσιας ένωσης των Εμιράτων, για να μας μιλήσει τόσο για το ρόλο των γυναικών όσο για την ανάγκη των ΗΑΕ να «αποδώσουν ένα μέρος από τον πλούτο τους σε εκείνους που έχουν ανάγκη, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό».
Εκεί ήταν και η δρ. Αμάλ αλ Κουμπάισι, η πρώτη γυναίκα βουλευτής που εξελέγη στο Ομοσπονδιακό Εθνικό Συμβούλιο του Άμπου Ντάμπι το 2006 και νυν αντιπρόεδρος του νομοθετικού σώματος. Όπως και η Μάιθα αλ Σάμσι, υπουργός για Θέματα Ισότητας και διδάκτωρ κοινωνιολογίας. Όλες υπερθεμάτισαν πάνω στην «αλλαγή θέσης και πλεύσης» των γυναικών στα ΗΑΕ. Και το αποδεικνύουν μέσα από τη δική τους παρουσία σε θέσεις- κλειδιά. Το αποδεικνύουν τα προνόμια του κοινωνικού κράτους των ΗΑΕ, που απευθύνονται τόσο σε γυναίκες όσο και άντρες. Το αποδεικνύουν τα κοριτσίστικα γέλια, που «σκεπάζουν» τις αγορίστικες φωνές μέσα στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων της αλλοτινής γης των γαζελών, των ψαράδων και των βεδουίνων.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #73, το Μάρτιο του 2015
Extra Hot άρθρο
Βιβλιοπροτάσεις
Τάσος Τσακίρογλου
«Απομάγευση» ή η ιστορία επαναλαμβάνεται
«Σήμερα χρειαζόμαστε μια συλλογική δουλειά και μια συνεργασία ανάμεσα στους δημόσιους διανοούμενους και τα κινήματα – πολιτικά και κοινωνικά – που αμφισβητούν τον αρπακτικό καπιταλισμό», λέει στο Hot Doc ο Τάσος Τσακίρογλου, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας των Προσώπων της Απομάγευσης, ενός βιβλίου με τίτλο εμπνευσμένο από τη «διαδικασία απομάγευσης» του Μαξ Βέμπερ – διαδικασία που αφαίρεσε από την κοινωνική ζωή το μυστήριο, το μυστικισμό και τη μαγεία που εμπεριείχε ένας κατά βάση προνεωτερικός κοινοτικός πολιτισμός. Τότε που «η παραδοσιακή υποταγή στην εξουσία και οι αισθητικές αξίες και μέρος της μεταφυσικής πίστης διαλύθηκαν βίαια από τις καλπάζουσες καπιταλιστικές σχέσεις και βεβήλωσαν καθετί ιερό», όπως σημειώνει ο συγγραφέας, αποδεικνύοντας, μέσα από μια νέου τύπου «απόμαγευση», πως η ιστορία επαναλαμβάνεται και πως ένα βιβλίο επικαιρότητας μπορεί να είναι διαχρονικό.
Τα πρόσωπα της Απομάγευσης – 38 συνεντεύξεις [ξένων θεωρητικών] για την κρίση και το μέλλον, πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στο Νοέμβριο του 2012 και τον Ιανουάριο του 2014. Ποιες παραμένουν πάντα περισσότερο από επίκαιρες και ποιους ξεχωρίζετε από τους συνεντευξιαζόμενους στοχαστές;
Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ευρώπη και τα ερωτήματα που θέτουν για το πού θα πάει η ήπειρός μας και με ποιο τρόπο θα πορευτεί, καθιστούν τον κύκλο αυτών των συνεντεύξεων εξαιρετικά επίκαιρο. Ο αναγνώστης μπορεί, μέσω των απόψεων των σημαντικότερων στοχαστών και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, να κατανοήσει ποιες είναι οι πηγές της κρίσης, πώς συνοψίζονται τα βασικά προβλήματα που προκύπτουν και ποιες είναι δυνητικά οι πολιτικές επιλογές που θα μπορούσαν να μας βγάλουν από το σημερινό αδιέξοδο και την αίσθηση παρακμής. Παράλληλα, οι απαντήσεις τους προσεγγίζουν το θέμα της οικονομικής κρίσης όχι μόνο με τα εργαλεία της πολιτικής οικονομίας, αλλά, επίσης, της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας, της πολιτικής επιστήμης και της ιστορίας. Μ’ αυτή την έννοια, στο σύνολό τους παραμένουν επίκαιρες. Όσο για τα πρόσωπα; Εάν καταχρηστικά ήθελα να ξεχωρίσω κάποια, θα έλεγα τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν, τον Χένρι Ζιρού, τον Σαμίρ Αμίν, τον Έντσο Τραβέρσο, αλλά και τους Τζον Γκρέι, Κλάους Όφε και Μορίς Γκοντελιέ.
Μπορείτε να συνοψίσετε σε λίγες φράσεις την άποψη των ξένων διανοουμένων για την σύγχρονη Ελλάδα;
Ο κοινός τόπος στον οποίο συγκλίνουν, παρά τις διαφορές τους, οι απόψεις των στοχαστών αυτών είναι ότι δεν υπάρχει μια ιδιαίτερη «ελληνική περίπτωση» ή «ελληνικό πρόβλημα», αλλά ένα συνολικότερο ευρωπαϊκό πρόβλημα, που αφορά όχι μόνο την αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, αλλά και το λεγόμενο «δημοκρατικό έλλειμμα» στην ήπειρό μας. Με αυτή την έννοια, η Ελλάδα δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα των στρεβλώσεων που προκαλεί η κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού τομέα και η λειτουργία της ευρωζώνης σαν άλλη αυτοκρατορία με υποτελή έθνη τις χώρες του Νότου – και όχι μόνο.
Ποιες από τις ερμηνείες της κρίσης -κοινωνιολογικές, φιλοσοφικές, ανθρωπολογικές, οικονομικές, πολιτικές- σας έπεισαν περισσότερο;
Το συμπέρασμα που βγαίνει από τον κύκλο των συνεντεύξεων είναι πως, για να κατανοήσουμε την κρίση, απαιτείται μια πολυεπίπεδη και πρισματική ανάλυση, η οποία προϋποθέτει τη συνεργασία πολλών διαφορετικών επιστημών και όχι μόνο της οικονομίας, η οποία τα τελευταία χρόνια λειτούργησε σαν απολογητική για τις κυρίαρχες τάξεις και όσους αποκομίζουν κέρδη από τη δυστυχία εκατομμυρίων ανθρώπων. Με αυτή την έννοια, θα μπορούσα να δανειστώ στοιχεία από πολλούς από τους στοχαστές, με τους οποίους μίλησα, προκειμένου να υπάρξει μια συνθετική απάντηση στο σημερινό πρόβλημα. Άλλωστε, η εποχή που ένας μόνο διανοούμενος μπορούσε να δώσει τη «σωστή» απάντηση έχει παρέλθει.
Αν υπάρξει δεύτερος κύκλος προσώπων της Απομάγευσης, ποιοι θα είναι οι επόμενοι πρωταγωνιστές του βιβλίου και ποια τα κυρίαρχα ερωτήματα;
Ήδη υπάρχει ένας δεύτερος κύκλος, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, με ονόματα όπως ο Ιμάνουελ Βαλερστάιν, ο Σλαβόι Ζίζεκ, ο Ζακ Ρανσιέρ, ο Ντέιβιντ Γκρέμπερ, ο Πιέρ Ροζανβαλόν, ο Ίαν Κέρσοου και αρκετοί άλλοι. Οι συνεντεύξεις έχουν ξεπεράσει πλέον τις εκατό. Όσο για τα ερωτήματα: Στα προηγούμενα έχουν προστεθεί και εκείνα που αφορούν την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, με την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ και τις συνέπειες αυτής της αλλαγής στο συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΑΠΟΜΑΓΕΥΣΗΣ
Συγγραφέας: Τάσος Τσακίρογλου Εκδότης: Οκτώ ISBN: 9978-618-5077-03-7 Σελ: 254 / Τιμή: 13,00€
Ένα βιβλίο διεπιστημονικής προσέγγισης της κρίσης, μέσα από 38 συνεντεύξεις με πρόσωπα που επιχειρούν να οραματιστούν ένα μέλλον πέρα-από-τον-νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό. Μέσα από τις συνομιλίες του Κώστα Τσακίρογλου με τους σύγχρονους στοχαστές προτείνονται νέα νοηματικά σχήματα, συχνά και νέοι όροι, για την αποκρυπτογράφησης της πορείας ενός κόσμου που ανθίσταται επίμονα σε κάθε μονοδιάστατη ανάλυση, ενώ επιχειρείται η απαλλαγή από τον ασφυκτικό βρόχο της πολιτικής και ιδεολογικής «ορθότητας» που μας περιβάλλει απ’ όλες τις μεριές.
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ
Συγγραφέας: Walter Puchner Εκδότης: Κίχλη ISBN :978-618-5004-22-4 Σελ: 134 / Τιμή : 9,00€
Ένα βιβλίο-μελέτημα, που παρουσιάζει τις βασικές έννοιες και τάσεις της επιστήμης του Θεάτρου, σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο, επισκοπώντας τις σχετικές συζητήσεις και επιχειρώντας να διαπιστώσει τι από όσα επιδιώχθηκαν έχει πραγματοποιηθεί αλλά και τι μένει ακόμη να γίνει. Εκτός από τις εξελίξεις της έρευνας στο χώρο της θεατρολογίας, προσεγγίζονται εκτενώς ζητήματα θεωρίας, παιδαγωγικής, κοινωνιολογίας, ανθρωπολογίας και ιστοριογραφίας του θεάτρου σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Συγγραφέας: Michal Kalecki Εκδότης :Ποταμός ISBN: 978-960-545-048-9 Σελ: 52/ Τιμή: 6,30€
Ένα δοκίμιο με την υπογραφή του λησμονημένου αλλά δικαιωμένου από τους καιρούς πολωνού οικονομολόγου, Μίχαλ Καλέτσκι, όπου υπογραμμίζεται με επιχειρήματα, πως σε περιπτώσεις όπου το ιδιωτικό κεφάλαιο δεν μπορεί να εξασφαλίσει την πλήρη απασχόληση, το κράτος οφείλει να παρεμβαίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ιδέες του δοκιμίου, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1943, καθίστανται εκ νέου επίκαιρες, συστήνοντας μια πρόταση/πρόκληση του συγγραφέα προς τους σύγχρονους οικονομολόγους.
ΑΠΟΔΡΑΣΗ
Συγγραφέας: Αλίς Μονρό Εκδότης: Μεταίχμιο ISBN: 978-960-566-676-7 Σελ: 408 / Τιμή: 14,94€
Η βραβευμένη με Νόμπελ συγγραφέας υπογράφει μια συλλογή ιστοριών της, με θέμα την αγάπη καθώς και τις άπειρες προδοσίες και τις αναπάντεχες εκπλήξεις που μας επιφυλάσσει. Οι ήρωές της –γυναίκες όλων των ηλικιών, οι φίλοι τους, οι εραστές, οι γονείς και τα παιδιά τους– αποκτούν σάρκα και οστά, γίνονται εντελώς αναγνωρίσιμοι, σαν να ζούσαν δίπλα μας, χάρη στη μοναδική γραφή της Αλίς Μονρό.
WOLINSKI ΣΚΕΨΕΙΣ
Πρόλογος: Στάθης Εκδότης: Ροές ISBN: 978-960-283-432-9 Σελ: 208 / Τιμή: 10€
Οι «Σκέψεις» του Ζωρζ Βολίνσκι, του γάλλου σκιτσογράφου και συγγραφέα, που δολοφονήθηκε στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στο «Charlie Hebdo», ξεδιπλώνονται σε ένα βιβλίο που συγκροτεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του ευθυμογράφου με το βιτριολικό χιούμορ. Ο Βολίνσκι, ο οποίος σ’ όλη του τη ζωή αγωνιζόταν ενάντια στα ταμπού, είχε επιλέξει να «σχολιάζει» με τον πιο ωμό και τραχύ τρόπο την επικαιρότητα, πιστεύοντας πως πρέπει να εξωθούμε την πραγματικότητα στα ακραία της όρια…
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #73, το Μάρτιο του 2015
Extra Hot άρθρο
Tech.doc
5elafabook: Το facebook των τζιχαντιστών!
Στο λανσάρισμα του δικού τους κοινωνικού δικτύου φαίνεται πως προχώρησαν οι τζιχαντιστές, αφού facebook και twitter κλείνουν τους λογαριασμούς τους τον ένα μετά τον άλλο. Σύμφωνα με το Reuters, το 5elafabook.com είναι ανεξάρτητο site και έχει ως στόχο του να «διευκρινίσει στον κόσμο ότι οι υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους δεν κουβαλούν μόνο όπλα, αλλά επιθυμούν την ισλαμική πρόοδο». Δεν είναι σαφές ποιοι δημιούργησαν το site αλλά και πόσα μέλη διαθέτει.
Η πρώτη ομπρέλα με… bluetooth
Τη λύση για να μην ξεχάσει ποτέ ξανά κάποιος την ομπρέλα του, φαίνεται πως βρήκε ο Dave Kahng. Λάνσαρε την πρώτη ομπρέλα που ειδοποιεί τον χρήστη της με μήνυμα στο κινητό του όταν πάει να φύγει χωρίς αυτήν. Η «έξυπνη» ομπρέλα συνδέεται μέσω bluetooth με smartphone κινητά και διαθέτει πρόγραμμα που ενημερώνει για τον καιρό.
Οι δολοφόνοι γίνονται ή γεννιούνται;
Οι δολοφόνοι εμφανίζουν μειωμένη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό, δηλαδή την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις. Τα πιο επιρρεπή στο θυμό και την οργή μυαλά των δολοφόνων οφείλονται στη σωματική και ψυχολογική βία που υπέστησαν μικροί αλλά και στην έλλειψη του γονιδίου ΜΑΟΑ, που «τιθασεύει» τη βία.
«Έξυπνα» έπιπλα φορτίζουν συσκευές ασύρματα
Στην αγορά πρόκειται να κυκλοφορήσουν σύντομα τα «έξυπνα» έπιπλα, τα οποία θα φορτίζουν ασύρματα τα κινητά τηλέφωνα καθώς και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές όταν αυτές τοποθετούνται πάνω τους ή κοντά τους. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία, η εν λόγω ιδέα πρόκειται να κάνει ευκολότερη τη ζωή μέσα στο σπίτι, καθώς αρκετοί είναι αυτοί που δυσαρεστούνται όταν μπλέκεται το καλώδιο του φορτιστή τους. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία, που επικαλείται η εταιρία, πολλοί άνθρωποι χάνουν το φορτιστή τους. Η λύση λοιπόν το να φορτίζει κανείς τις συσκευές του χωρίς καλώδια, από τα έπιπλα του, φαντάζει ιδανική.
Το ξέρατε ότι…
♣ Το 90% ενός παγόβουνου βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα
♣ Ο σκελετός ενός ενήλικα ανθρώπου αποτελείται από 206 οστά
♣ Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι εφηύρε το ψαλίδι
♣ Η ηλεκτρική καρέκλα ανακαλύφτηκε από οδοντίατρο
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #73, το Μάρτιο του 2015
Extra Hot άρθρο
Δημήτρης Στεφανάκης
«Τίποτε δεν αλλάζει αν δεν το αποφασίσει ο μέσος άνθρωπος»
Βιβλιοπροτάσεις
«O κόσμος δεν αλλάζει. Δεν τον αλλάζει η τέχνη, όσο μεγάλη κι αν είναι. Δεν τον αλλάζουν κάποιοι άνθρωποι, όσο σημαντικοί κι αν αποδεικνύονται. Τίποτε δεν αλλάζει αν δεν το αποφασίσει ο μέσος άνθρωπος», λέει στο Hot Doc ο Δημήτρης Στεφανάκης, ο πολυβραβευμένος συγγραφέας που ήδη έχει στις αποσκευές του το Διεθνές Βραβείο Καβάφη 2011 και το Prix Méditerranée Étranger 2011. Χώρια τα διάσημα του Ιππότη Τάγματος των Γραμμάτων και Τεχνών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Στο «πετσί» ενός ξεριζωμένου παιδιού
Πώς βιώνει τον ξεριζωμό το παιδί-πρόσφυγας; Ένα παιδί που διέσχισε ξυπόλητο τα σύνορα, που παρευρέθηκε σε ραντεβού με διακινητές ανθρώπων, που ταξίδεψε μέσα στις βάρκεςτης ντροπής και του θανάτου, που ξύπνησε μέσα σε δωμάτια και καμιόνια που αφανίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Τι είδους ενήλικας θα γίνει μεθαύριο ο έφηβος που περιπλανήθηκε μέσα σε θάλασσες που πνίγουν… από τα νησιά του Αιγαίου, στο λιμάνι του Πειραιά και την Ειδομένη, μέχρι το Καλαί στη Γαλλία… εκεί όπου το γαλλικό δικαστήριο επικύρωσε με το βιαιότερο τρόπο την εντολή μερικής εκκένωσης της «Ζούγκλας» που είχαν εκδώσει οι αστυνομικές αρχές στην πόλη – λιμάνι της βορειοδυτικής Γαλλίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πολ Κρεγκ Ρόμπερτς
«Για άλλη μια φορά, οι Αμερικάνοι ξεγελάστηκαν από τον Πούτιν»
Ο Πολ Κρεγκ Ρόμπερτς είναι πρώην υφυπουργός των Ηνωμένων Πολιτειών και πρώην συντάκτης της εφημερίδας Wall Street Journal. Έχει συγγράψει περισσότερα από 20 επιστημονικά άρθρα και 12 βιβλία, με το τελευταίο του βιβλίο να έχει τίτλο «Η Νεοφιλελεύθερη Απειλή στην Παγκόσμια Τάξη: Ο Επικίνδυνος Πόλεμος της Ουάσιγκτον για Ηγεμονία». Μίλησε πρόσφατα στο Hot Doc για το χρέος, τις ιδιωτικοποιήσεις, για τις γεωστρατηγικές «βλέψεις» των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και για τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η καπότα της εξουσίας
«Οι αρθρογράφοι του protagon βλέπουν την Αριστερά όπως οι Καθολικοί την καπότα: ένα διαβολικό και αφύσικο εμπόδιο», έγραψε κάποιος (o @TolisKoskinas) στο twitter. Νομίζω πως η εκτίμηση αυτή δεν ταιριάζει μόνο στους αρθρογράφους του site, που ίδρυσε και που όπως υποστηρίζει δεν κατέχει πια ο Σταύρος Θεοδωράκης. Παλιοί αριστερίζοντες, εξ αριστερών πλαγιοκόποι της εξουσίας, παραδοσιακοί υποστηρικτές των δικαιωμάτων της πολικής αρκούδας ή της ελεύθερης διασταύρωσης των κολεοπτέρων, δεν αναγνωρίζουν μόνο ένα δικαίωμα: αυτό της Αριστεράς να είναι στην εξουσία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Από τη σταφίδα στο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο
Το αγαπημένο γλύκισμα των Βρετανών το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ήταν η πουτίγκα. Για δεκαετίες είχε υπερισχύσει η νόστιμη συνταγή με σταφίδες, που τις εισήγαγαν από τη μοναδική τότε παραγωγό χώρα, την Ελλάδα. Το πιο μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου ήταν καλυμμένο με αμπέλια, κι από το περιβόητο σταφύλι τους γινόταν η πολύτιμη σταφίδα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας «μπάτλερ» στη θέση της Ρούσεφ
Λίγους μήνες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βραζιλία, οι ειδήσεις από τη μεγαλύτερη λατινοαμερικανική χώρα έχουν να κάνουν με άλλους αγώνες και αρκετές, ίσως δευτερεύουσες, μοιάζουν βγαλμένες από τη φαντασιακή λογοτεχνία της ευρύτερης περιοχής. Η πρώτη γυναίκα πρόεδρος είναι πια παρελθόν και ο αντικαταστάτης της, απόγονος λιβανέζων προσφύγων, «ποιητής», λάτρης ωραίων γυναικών, εύπορος των παρασκηνίων της πολιτικής για χρόνια, δοκιμάζει τις δυσκολίες του προσκηνίου. Η χώρα συγκλονίζεται από διαδηλώσεις στις μεγαλύτερες πόλεις, υποστηρικτές της πρώην αντάρτισσας Ντίλμα Ρούσεφ μιλούν για «πραξικόπημα», οι ελπίδες για παγκόσμιο ρόλο των λεγόμενων BRICS έχουν πέσει σε… κατάθλιψη και η χαμηλή τιμή του πετρελαίου φαίνεται να καθορίζει αρνητικές εξελίξεις σε μία ακόμη χώρα, που ονειρεύτηκε την πρόοδο και την ευημερία μέσω αριστερής επιλογής – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό σήμερα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα
Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυβέρνησης –ίσως, μάλιστα, το μεγαλύτερο– είναι να αποδείξει εάν διαθέτει στην «ομάδα» της σοβαρούς ανθρώπους, με όραμα, που θα αναλάβουν να διοικήσουν το νέο υπερταμείο για την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και μόνο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο νευρικός εραστής Κυριάκος
Συνταγματικά, πολιτικά, θεσμικά, αλλά και με βάση την κοινή λογική, η αξιωματική αντιπολίτευση παίζει καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στην ποιότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης αλλά και στην πορεία της χώρας. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί, ως επερχόμενη κυβέρνηση, προϊδεάζει με τη σημερινή πολιτική της για το κυβερνητικό της αύριο, αλλά και γιατί έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει άμεσα το γενικό κλίμα. Με απλά λόγια, άλλη κατάσταση –στο πολιτικό σκηνικό, στην οικονομία, στην κοινωνία– με μια αντιπολίτευση ήρεμης δύναμης, και εντελώς άλλη με μια αντιπολίτευση νευρική και επιθετική…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η Έβελιν πέφτει…
Μάιος του 1947. Ένα λευκό μεταξωτό μαντήλι έπεφτε από ψηλά. Πλησίαζε στο έδαφος, όταν το πήρε είδηση ο αστυνομικός που περιπολούσε στην 34η οδό, ακριβώς κάτω από το Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ. Το κοιτούσε προσπαθώντας να καταλάβει από πού ακριβώς ερχόταν. Ξαφνικά, άκουσε έναν δυνατό κρότο, σαν κάτι να έπεφτε με ορμή πάνω σε κάτι άλλο. Μια σύγκρουση, νόμιζε στην αρχή, αυτοκινήτων, εξαιτίας κάποιων απρόσεκτων οδηγών. Το πλήθος είχε μαζευτεί ήδη στο σημείο και κοιτούσε αποσβολωμένο. Άνοιξε δρόμο για να δει και ο ίδιος: Πάνω στο καπό μιας μαύρης Κάντιλακ των Ηνωμένων Εθνών, μια γυναίκα ξαπλωμένη, σα να κοιμόταν…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Θάνος Μικρούτσικος – Μίλτος Πασχαλίδης
«Κανένα τραγούδι δεν έκανε τον καπιταλισμό σοσιαλισμό, κανένα θεατρικό έργο δεν έκανε τη φεουδαρχία καπιταλισμό»
Το φετινό καλοκαίρι ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Μίλτος Πασχαλίδης βρίσκονται ξανά στη σκηνή, έπειτα από το μακρινό 2008, και θα ταξιδέψουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό με πυξίδα τους τα «τραγούδια κοινού αισθήματος», τραγούδια που πέρασαν και έμειναν ζωντανά σε τρεις γενιές ανθρώπων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αποσπασμένος με τροπολογία στην Ξάνθη αλλά τον ψάχνουν οι Επιθεωρητές
Μια πολύ ενδιαφέρουσα υπόθεση, που ξεπερνά τα ποδοσφαιρικά όρια και έχει έντονο πολιτικό άρωμα, εκτυλίσσεται τον τελευταίο καιρό στην Ξάνθη με επίκεντρο τον team manager της ποδοσφαιρικής ομάδας της Ξάνθης και γνωστό σε όλη τη χώρα, Γιώργο Κασναφέρη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άνθρωποι στα αζήτητα…
Πλούσιο υλικό για σενάριο των X-files αποτελεί ο θάνατος κάποιων ανθρώπων, που έζησαν ανάμεσά μας επί αρκετά χρόνια, περπάτησαν δίπλα μας και πέθαναν δίχως να βρεθεί ποτέ η ταυτότητά τους και χωρίς φυσικά να τους αναζητήσει κάποιο φιλικό η συγγενικό τους πρόσωπο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Καταβολές έτους 2014 ανά προμηθευτή άνω των 30.000 € (καθαρά), όπως προκύπτουν από το πόρισμα για το ΚΕΕΛΠΝΟ
ΙΣΑΛΟΣ
Η εταιρία ΙΣΑΛΟΣ φέρεται να έχει λάβει από το ΚΕΕΛΠΝΟ ποσό ύψους 104.938,11 ευρώ. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 7699 του 2003, στην εταιρία παίρνει μερίδιο ο δημοσιογράφος Γιάννης Μακρυγιάννης. Το 2008, σύμφωνα με το ΦΕΚ
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Δικαστές και εισαγγελείς έπαιζαν τον… γιατρό εις βάρος ασθενών κρατουμένων στο «Κολαστήριο»
Δικαστές και εισαγγελείς του Πρωτοδικείου Πειραιά, αντί να εφαρμόσουν το νόμο Παρασκευόπουλου, έπαιζαν τον… γιατρό εις βάρος ασθενών κρατουμένων του Νοσοκομείου Κρατουμένων Κορυδαλλού, γνωστό ως «Κολαστήριο». Αποφάσιζαν με βάση την «κοινή πείρα» και μία δεδικασμένη απόφαση, τη στιγμή που κάποιοι μεγαλόσχημοι αποφυλακίζονταν, κάνοντας χρήση του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα πριν αυτός τροποποιηθεί.
Να εξηγήσουμε πως ο νόμος Παρασκευόπουλου για την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ’ είχε διττή στόχευση.
Εκτός από τον τίτλο, σκόπευε στην αποσυμφόρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων, με ευεργετικές διατάξεις για τους ασθενείς κρατουμένους με υψηλά ποσοστά αναπηρίας.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 110Α παρ. 2 του ΠΚ σημειώνεται: «Η απόλυση χορηγείται, ανεξαρτήτως… β) στους κατάδικους με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω. Σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης, απαιτείται να έχει εκτιθεί το ένα πέμπτο (1/5) της ποινής».
Παρ’ όλα αυτά, δικαστές και εισαγγελείς φέρονται να είχαν άλλη άποψη από τον νομοθέτη, καθώς σε γνωμάτευσή τους (Συμβ. Πλημμ/κών Πειραιά αρ. πρωτ. 636/15) χαρακτηρίζουν το νόμο «κερκόπορτα σε βάρος της Δημόσιας Τάξης».
Το Hot Doc δημοσιεύει τρία βουλεύματα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πειραιά, τα οποία απέρριπταν την υπό όρον απόλυση ισάριθμων ασθενών κρατουμένων. Οι δύο αιτούντες πάσχουν, μεταξύ άλλων, από HIV και ο τρίτος από κίρρωση του ύπατος, έχοντας – σύμφωνα με τα πιστοποιητικά αναπηρίας από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) – 67% ποσοστό αναπηρίας ή και παραπάνω, ενώ παράλληλα είχαν εκτίσει το 1/5 της ποινής τους.
Απόφαση με βάση την «κοινή πείρα»
Η διαδικασία είναι απλή. Εφόσον ο κρατούμενος πληροί τις προϋποθέσεις, κάνει το ανάλογο αίτημα στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών ή Εφετών, ανάλογα αν έχει καταδικασθεί σε πρόσκαιρη ή ισόβια κράτηση αντίστοιχα.
Στη συνέχεια, ο εισαγγελέας εξετάζει την αίτηση και κάνει τη σχετική πρόταση προς το Συμβούλιο, το οποίο παίρνει και την τελική απόφαση.
Στην περίπτωση του κατάδικου Ιωάννη Μάχου, η εισαγγελέας Πρωτοδικών,Μαρία Σπυροπούλου, έλαβε τον πίνακα υπολογισμού έκτισης ποινής από τη διευθύντρια του ΝΚΚ, που αποδείκνυε ότι ο Μάχος είχε εκτίσει το 1/5 της ποινής. Έτσι, σημείωσε στην πρότασή της προς το Συμβούλιο ότι η γνησιότητα του πιστοποιητικού αναπηρίας από το ΚΕΠΑ ελέγχθηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Πειραιά.
«Ο εν λόγω κρατούμενος, μετά από αξιολόγηση από Πρωτοβάθμια Υγειονομική Επιτροπή του ΚΕΠΑ πάσχει από σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας υπό αντιρετροϊκή αγωγή (φέρει ποσοστό αναπηρίας 50%), διαταραχή προσωπικότητας σε έδαφος χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών, χρόνια ηπατίτιδα C άνευ αγωγής, το συνολικό δε ποσοστό αναπηρίας ανέρχεται σε 75% κατά ιατρική πρόβλεψη από 1/3/2014 έως 29/2/2016», αναφέρει η εισαγγελέας, προτείνοντας προς το Συμβούλιο αφενός την απόλυση υπό όρο τουΙωάννη Μάχου και αφετέρου την απαγόρευση εξόδου του από τη χώρα, όπως άλλωστε ορίζει ο ΠΚ.
Το Συμβούλιο, που συνεδρίασε υπό τον πρόεδρο των Πρωτοδικών, Ηλία Πολλάκη, δεν συμφώνησε με το σκεπτικό της εισαγγελέως. Στο βούλευμα με αριθμό 563/2015 γίνεται αρχικά μία ανυπόστατη – σύμφωνα με τις καταγγελίες – ερμηνεία του νόμου, καθώς υπογραμμίζεται ότι «των προβλεπόμενων πρόσθετων μέτρων επιείκειας τυγχάνουν οι κρατούμενοι εκείνοι, οι οποίοι οριστικά, με βάση τα επιστημονικά δεδομένα της παρούσας στιγμής, ευρίσκονται σε κατάσταση βαριάς αναπηρίας και όχι εκείνοι των οποίων η κατάσταση της υγείας τους είναι βάσιμα δυνατό να διαφοροποιηθεί». Παράλληλα, το Συμβούλιο χρησιμοποίησε ως υποστηρικτικό στοιχείο για την απόφασή του το απορριπτικό βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Πειραιά με αριθμό 117/2015.
Το Συμβούλιο διατηρούσε και επιφυλάξεις για το πιστοποιητικό αναπηρίας του ΚΕΠΑ, αφού επισημαίνεται στο βούλευμα: «Δεν προκύπτει αν αυτό το ποσοστό αναπηρίας είναι μόνιμο και μη αναστρέψιμο στο μέλλον ή εάν επιδέχεται βελτίωση και σε ποιο βαθμό», μία παράμετρος που όπως αποδείχθηκε παραπάνω δεν αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 110Α.
Η παραπάνω θέση υποστηρίχτηκε με το επιχείρημα ότι μόνο για το σύνδρομο επίκτητης ανοσιολογικής ανεπάρκειας αναγράφεται συγκεκριμένο ποσοστό (50%), χωρίς να γίνεται το ίδιο για την ηπατίτιδα C και τη διαταραχή προσωπικότητας.
Επιπρόσθετα, έγινε επίκληση στην «κοινή πείρα», με τα μέλη του Συμβουλίου να αποδεικνύουν πως έχουν και ιατρικές εκτός από νομικές γνώσεις.
«Δεδομένου μάλιστα ότι η τελευταία αυτή πάθηση (σ.σ. διαταραχή προσωπικότητας), σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, δεν έχει πάντοτε μόνιμο χαρακτήρα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις επιδέχεται βελτίωση υπό την παροχή κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής», τονίζει το Συμβούλιο, ξεχνώντας ενδεχομένως να σημειώσει και την κατάλληλη συνταγή φαρμάκων στον ασθενή…
Για τους παραπάνω λόγους το Συμβούλιο διέταξε την προσκομιδή νεότερης διευκρινιστικής γνωμοδότησης από το ΚΕΠΑ για τον κατάδικο Ιωάννη Μάχο, έτσι ώστε να διευκρινίζεται με κάθε λεπτομέρεια το ποσοστό αναπηρίας για κάθε νόσο – πάθησή του, το σύνολο των οποίων ήταν 75%.
«Είναι φορέας του AIDS ή νοσεί;»
Η επόμενη περίπτωση αφορά τον κατάδικο Φερεδή Τζόρτζα, ο οποίος πάσχει και αυτός από HIV αλλά και χρόνια ηπατίτιδα, με το ποσοστό αναπηρίας του να υπολογίζεται από το ΚΕΠΑ σε 67%, ενώ είχε εκτίσει το 1/5 όπως ορίζει ο νόμος.
Η αίτησή του απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πειραιά, λόγω και της αρνητικής εισήγησης (αρ. πρότασης 348/2015) που έκανε η εισαγγελέας, Χαρίκλεια Θάνου. Η κ. Θάνου εξηγεί την αρνητική της εισήγηση ως εξής: «Ωστόσο, στη γνωμάτευση δεν αναφέρεται εάν ο ως άνω κρατούμενος νοσεί από σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας, σύμφωνα με την ακριβή διατύπωση του ως άνω άρθρου 110Α ΠΚ, ή είναι απλός φορέας του ως άνω συνδρόμου, με αποτέλεσμα να μην διαπιστώνεται εάν πληρούται στο πρόσωπο του αιτούντως κρατουμένου η προϋπόθεση που τίθεται από το άρθρο 110Α παρ. 2 α’ του ΠΚ. Επομένως, πρέπει να απορριφθεί από το Συμβούλιό σας». Κοινώς, δηλαδή, η κ. Θάνου θέτει το ερώτημα: Είναι φορέας του AIDS ή νοσεί;
Τελικά, ο κρατούμενος αποφυλακίστηκε αρκετό καιρό αργότερα, κάνοντας χρήση του ν.4322 του ΠΚ, αφού ολοκλήρωσε τα 2/5 της θητείας του.
Στην τρίτη περίπτωση, ο κρατούμενος Στέφανος Κατσούρας έχει ποσοστό αναπηρίας 75%, λόγω κίρρωσης του ύπατος μη αντιρροπούμενης, χρόνιας ενεργού ηπατίτιδας Β, ιστορικό λήψεως τοξικών ουσιών, πρόσφατη υπαραχνοειδή αιμορραγία και λήψη αντιεπιληπτικής αγωγής, έχοντας εκτίσει το 1/5 της ποινής του.
Η εισαγγελέας Πρωτοδικών, Ζωή Νιοκολάου, κάνει αρνητική εισήγηση, λαμβάνοντας τα εύσημα από το Συμβούλιο, που συγκροτήθηκε υπό τον πρόεδρο Πρωτοδικών, Ηλία Σταυρόπουλο. Η κ. Νικολάου επικαλείται αφενός ότι το ποσοστό αναπηρίας του κρατουμένου δεν έχει αναγνωρισθεί αορίστως «αλλά κατά ιατρική πρόβλεψη από 12/6/2015 έως 30/6/2016» και αφετέρου το δεδικασμένο του βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Πειραιά αριθμ.117/2015, όπως και στην περίπτωση του κρατούμενου Ιωάννη Μάχου.
Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο απορρίπτει με το βούλευμα 751/2015 την αίτηση του κρατουμένου, με την εισαγγελέα να επαινείται από το Συμβούλιο για τις «ορθές και νόμιμες σκέψεις της».
Ένας νόμος που εφαρμόστηκε για λίγους μήνες
Το ερώτημα που προκύπτει είναι: από πότε δικαστές και εισαγγελείς έχουν το δικαίωμα να προβαίνουν σε ιατρικές γνωματεύσεις, με πρόσχημα την «κοινή πείρα», υπερβαίνοντας τον ευδιάκριτο διαχωρισμό μεταξύ νομικής και ιατρικής επιστήμης;
Αν η Δικαιοσύνη λειτουργούσε με κύριο άξονα τις δεδικασμένες υποθέσεις, τότε όλοι όσοι καλούνται να εφαρμόσουν το νόμο θα ήταν ανεπάγγελτοι, αφού οι πολίτες θα έπρεπε απλά να ανατρέξουν στο αρχείο για να δουν την απόφαση που είχε παρθεί για μία παρόμοια υπόθεση. Κάποιος εύλογα θα ισχυριστεί ότι οι νόμοι δεν αποτελούν σταθερές, αφού δέχονται τροποποιήσεις. Σαφώς.
Δεν συνεπάγεται, όμως, ότι κάθε δικαστική υπόθεση είναι ίδια, οπότε το δεδικασμένο είναι ένα σημείο αναφοράς.
Ο νόμος Παρασκευόπουλου ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2015, όμως, σύμφωνα με τις πληροφορίες, για το Πρωτοδικείο Πειραιά ίσχυσε μέχρι τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Ίσως για τέτοιου είδους πρακτικές το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμπεριέλαβε την αντικατάσταση της παραγράφου 4 του άρθρου 110Α στο νομοσχέδιο για το Σύμφωνο Συμβίωσης.
«Εάν πρόκειται για πρόσκαιρη αναπηρία ο αρμόδιος εισαγγελέας υποβάλλει ένα (1) μήνα πριν τη λήξη του προσδιοριζόμενου χρόνου αναπηρίας στο αρμόδιο συμβούλιο την πρότασή του για την επανεξέταση της, χορηγηθείσας απόλυσης υπό όρο», αναγράφεται στο νομοσχέδιο, αποσαφηνίζοντας πως ο κρατούμενος θα περνάει και πάλι από πραγματογνωμοσύνη ή από αρμόδιο ΚΕΠΑ για την εκ νέου διακρίβωση του ποσοστού αναπηρίας, όντας όμως υπό όρο απόλυση.
Το πιο ειρωνικό είναι πως για μεγαλόσχημους κατάδικους του «λευκού κολάρου» ο νόμος τηρείται κατά γράμμα. Την αρχή έκανε ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, ενώ πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό του πρώην υπουργού της Κύπρου, Ντίνου Μιχαηλίδη, ο οποίος είχε καταδικασθεί για τις μίζες που μετέφερε για τα εξοπλιστικά επί Τσοχατζόπουλου.
Tο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου έχει επιβάλει αρκετές χιλιάδες ευρώ πρόστιμα για τις συνθήκες κράτησης, ενώ αναμένονται κι άλλες αποφάσεις από νεότερες προσφυγές κρατουμένων στο «Κολαστήριο».
Τέλος, οι ασθενείς κρατούμενοι στο «Κολαστήριο» απέστειλαν πριν λίγες εβδομάδες επιστολή διαμαρτυρίας προς την πρόεδρο και την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, καταγγέλλοντας τις πρακτικές και τις αποφάσεις των δικαστικών λειτουργών του Πειραιά.
Το Hot Doc επικοινώνησε με την προϊστάμενη της Διεύθυνσης Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας, Ελένη Νιαρχάκου, η οποία απάντησε σε σχετική ερώτηση πως «υπάρχει ένας καταρχήν διαχωρισμός βάσει του Κανονισμού Ασφαλιστικής Αρμοδιότητας του ΙΚΑ, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα αρχίσουμε να λέμε: «HIV 50%, ηπατίτιδα 10% «», ξεκαθαρίζοντας πως μία νόσος δεν μπορεί να αποτυπωθεί με αμιγώς μαθηματικούς όρους.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #101, το Μάιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Ο κολοσσός που θέλει να ελέγξει την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων
Παγκόσμιο γενετικό πείραμα; Έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και κατ’ επέκταση ολόκληρης της ανθρωπότητας; Ή απλώς μια πολυεθνική εταιρία που ξέρει να κινείται καλά στις παρυφές της εξουσίας; Η εταιρία παραγωγής γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών Monsanto είναι ίσως από τις λίγες εταιρίες που η δράση τους έχει ξεσηκώσει εκατομμύρια διαμαρτυρίες ανά τον κόσμο.
Μετρώντας ήδη πάνω από 110 χρόνια ζωής, ο αμερικανοεβραϊκός κολοσσός έχει κατορθώσει να κρατά τα ηνία στον χώρο των εταιριών παραγωγής γενετικά τροποποιημένων οργανισμών παγκοσμίως. Με 17.500 και πλέον υπαλλήλους και με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 12 δισ. δολάρια, δείχνει να μην έχει επηρεαστεί διόλου από τη διεθνή οικονομική κρίση.
Η λειτουργία της θυμίζει καλοστημένο σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Με τη μόνη διαφορά ότι το σενάριο περιλαμβάνει τα πάντα: Χρήμα, επιρροή, εξουσία, πολιτικές πιέσεις, διαφθορά, χρηματισμό και μια αίσθηση σιδερένιας πυγμής στις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο.
Η εταιρία διαθέτει ενεργή παρουσία και στη χώρα μας. H δραστηριότητά της αφορά κυρίως τον χώρο του φυτοφαρμάκου, μέσω της διάθεσης και της εμπορίας του ζιζανιοκτόνου Roundup. Πρόκειται για ένα από τα πιο διαδεδομένα ζιζανιοκτόνα, το οποίο χρησιμοποιείται στην ελληνική γη τα τελευταία χρόνια και το οποίο έχει δεχτεί ουκ ολίγες φορές κριτική, αναφορικά με πιθανές παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό.
Αν και η παρουσία της εταιρίας είναι διακριτική, παραμένει πιστή στις επιταγές της μητρικής εταιρίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Kατά το παρελθόν έχει προσπαθήσει αρκετές φορές να επηρεάσει τη στάση της χώρας σε κρίσιμες ψηφοφορίες στην ΕΕ που αφορούν τα μεταλλαγμένα. Καλά γνωρίζοντες του παρασκηνίου θυμούνται τα στελέχη της Monsanto σε αλλεπάλληλα ραντεβού με υπουργούς, προκειμένου να μεταφέρουν τις επιθυμίες της εταιρίας. Και όσο για τις πιέσεις που ασκούνταν, αυτές χαρακτηρίζονταν ως αφόρητες, καθώς πολλές φορές επιστρατεύονταν υψηλές γνωριμίες και δαιδαλώδεις φιλίες από την αμερικανική πολιτική σκηνή.
Τις στενές επαφές της Monsanto με τα υψηλά κλιμάκια της αμερικανικής πολιτικής ελίτ επιβεβαιώνει ένα περιστατικό που έλαβε χώρα πριν από κάποια χρόνια, όταν επιτετραμμένος της αμερικανικής πρεσβείας στη χώρας μας ήταν ο πρώην πρέσβης Τόμας Μίλερ. Τότε, ανώτατα στελέχη της Monsanto πραγματοποίησαν ταξίδι-αστραπή στο σπίτι του κ. Μίλερ με ιδιωτικό αεροσκάφος, για μία μόνο ημέρα. Το τι ακριβώς συζητήθηκε σε εκείνο το δείπνο είναι κάτι που ουδείς γνωρίζει, ωστόσο το γεγονός ότι η αφρόκρεμα του κολοσσού επισκέφτηκε τον απεσταλμένο των ΗΠΑ στην Ελλάδα δείχνει τη στενή σχέση μεταξύ της εταιρίας και της αμερικανικής κυβέρνησης.
Δούρειος ίππος η μεταλλαγμένη σόγια
Στην Ελλάδα η καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων προϊόντων απαγορεύεται βάσει της ελληνικής νομοθεσίας. Ο δούρειος ίππος ωστόσο για την είσοδο της Monsanto και άλλων εταιριών βιοτεχνολογίας είναι η εισαγωγή κάθε χρόνο χιλιάδων τόνων μεταλλαγμένης σόγιας, η οποία σε πρώτη όψη φαντάζει εντελώς αθώα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, μόνο το 2011 η χώρα μας εισήγαγε περί τους 571.000 τόνους σόγιας. Από αυτούς, το 70%, δηλαδή περί τους 400.000 τόνους, αποτελούσαν μεταλλαγμένη σόγια, της οποίας οι σπόροι ελέγχονται από παγκόσμιους κολοσσούς βιοτεχνολογίας, με τη μερίδα του λέοντος να κατέχει η Monsanto.
Η μεταλλαγμένη σόγια χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην κτηνοτροφία και κυρίως στην εκτροφή πουλερικών και χοιρινών. Λόγω της υψηλής της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, που μπορεί να αγγίξει ακόμη και το 40%, γίνεται ανάρπαστη τόσο από κτηνοτρόφους όσο και από μεγάλες εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων.
Μεγάλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και συσκευασία γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς επίσης και εγχώριες εταιρίες πουλερικών, χρησιμοποιούν, σύμφωνα με στοιχεία της Greenpeace, μεταλλαγμένη σόγια αφειδώς στην εκτροφή των ζωοειδών. Ο κίνδυνος όμως παραμονεύει. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι η Monsanto λειτουργεί αθόρυβα αλλά μεθοδικά, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να δράσει.
Το πρόβλημα είναι διττό και αφορά κυρίως τον έλεγχο της παραγωγής τροφίμων. Κάτι που η μητρική Monsanto προσπαθεί εδώ και δεκαετίες να καταφέρει. Από τη μία, ανυποψίαστοι αγρότες προμηθεύονται μεταλλαγμένους σπόρους για καλλιέργεια από την εταιρία, οι οποίοι υπόσχονται υψηλές αποδόσεις. Ωστόσο, την επόμενη χρονιά, ο αγρότης, εφόσον επιθυμεί να καλλιεργήσει ξανά τον ίδιο σπόρο, θα πρέπει να τον προμηθευτεί αποκλειστικά από την εταιρία, καθώς η διάρκεια ζωής του σπόρου είναι μονοετής εκ κατασκευής του.
Από την άλλη, όταν το σύνολο της κτηνοτροφικής παραγωγής βασίζεται στη μεταλλαγμένη σόγια, τότε δημιουργείται ένας κίνδυνος εξάρτησης από τις εταιρίες βιοτεχνολογίας όπως η Monsanto. Πιο απλά, η εταιρία δεν ελέγχει το τελικό προϊόν, αλλά ελέγχει έμμεσα όλα τα στάδια παραγωγής.
«Τα βασικά προβλήματα είναι διπλής φύσης. Αφενός πριν από λίγο καιρό παρουσιάστηκε στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου μια πρώτη μελέτη, η οποία τεκμηριώνει ότι η χρήση μεταλλαγμένης σόγιας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Αφετέρου, εάν ισχύσει το άνοιγμα στα μεταλλαγμένα, θα υπάρξει ένα ιδιόμορφο πατρονάρισμα των σπόρων. Κάθε αγρότης θα καλείται να αγοράσει νέους σπόρους για την ετήσια σοδειά. Η ανθρώπινη εφευρετικότητα, δηλαδή, αντί να κάνει τους σπόρους να αντέχουν, τους κάνει να πεθαίνουν, στοχεύοντας αποκλειστικά στο κέρδος και εμμέσως στον έλεγχο της παραγωγής των τροφίμων», υπογραμμίζει στο Hot Doc ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης.
Παράλληλα, η εισαγωγή χιλιάδων τόνων μεταλλαγμένης σόγιας κρύβει και μια άλλη πτυχή. Το κόστος για το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας μας είναι τεράστιο, καθώς κάθε χρόνο απαιτείται περί το 1,5 δισ. ευρώ προκειμένου να εισαχθούν οι τεράστιες ποσότητες που απαιτούνται για την ελληνική κτηνοτροφία.
Αντιδράσεις από αγρότες και οικολογικές οργανώσεις Ενάντια στην εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, είτε ως τρόφιμα είτε ως ζωοτροφές, έχουν ταχθεί στη χώρα μας τόσο οικολογικές οργανώσεις όσο και ο αγροτικός κόσμος της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ με ψήφισμά της έχει ταχθεί ανοιχτά κατά της εξάπλωσης των μεταλλαγμένων οργανισμών από το 2007 και ανθίσταται σε κάθε προσπάθεια εισόδου των μεταλλαγμένων στη χώρα μας.
Και αυτό λόγω «της αβεβαιότητας και της ασάφειας των επιστημονικών πειραμάτων και ερευνών, που μέχρι σήμερα δεν μπορούν να εγγυηθούν την υγιεινή διατροφή των καταναλωτών, ούτε είναι φυσικά δυνατό να ελεγχθεί η χρήση γενετικά τροποποιημένων προϊόντων που δεν προορίζονται για ανθρώπινη χρήση».
Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Φεβρουάριο του 2002, η Αμερικανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών κατέληξε στο συμπέρασμα πως η κυκλοφορία των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην Αμερική διέπεται από ανακολουθίες. Λίγο πιο πριν είχε διαπιστωθεί ότι καλαμπόκι μη εγκεκριμένο για ανθρώπινη χρήση είχε χρησιμοποιηθεί σε πολλά τρόφιμα, με αποτέλεσμα περισσότερες από 300 εταιρίες παραγωγής τροφίμων να αναγκαστούν να αποσύρουν τα είδη τους από τα αμερικανικά καταστήματα λιανικής πώλησης.
Επιπλέον, οικολογικές οργανώσεις, όπως για παράδειγμα η Greenpeace, και χιλιάδες πολίτες έχουν ζητήσει από τις εγχώριες κτηνοτροφικές μονάδες και τις εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων να αλλάξουν πολιτική σε ό,τι αφορά το θέμα της σόγιας και να στραφούν σε εγχώρια προϊόντα, όπως για παράδειγμα το κουκί, το ρεβίθι, το μπιζέλι και το λούπινο. Τα προϊόντα αυτά, εκτός του γεγονότος ότι είναι ελληνικά, έχουν και πολύ χαμηλότερο κόστος σε σχέση με την εισαγόμενη σόγια.
Επιπλέον, αυτό που έχει ζητηθεί είναι όλα τα ζωικά προϊόντα που περιέχουν ίχνη γενετικά μεταλλαγμένης σόγιας να περιέχουν μια ειδική σήμανση AGRO7.
Με τη σήμανση αυτή ο καταναλωτής θα μπορεί να αντιληφθεί εάν όντως το προϊόν περιέχει ίχνη γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών. Ωστόσο προς τα παρόν όλες οι εκκλήσεις έχουν μείνει στα λόγια.
Εκτός όμως από τους χιλιάδες τόνους σόγιας που εισάγονται και χρησιμοποιούνται στη ζωική παραγωγή, ίχνη σόγιας περιέχουν χιλιάδες συσκευασμένα προϊόντα στα ράφια των σουπερμάρκετ.
Γκοφρέτες, μπισκότα, παιδικές τροφές και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, περιέχουν λεκιθίνη σόγιας. Το αν η τελευταία είναι μεταλλαγμένη ή όχι είναι κάτι το οποίο οφείλεται να αναγράφεται υποχρεωτικά πάνω στη συσκευασία για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Δεν αποκλείεται μελλοντικά η εταιρία να νομιμοποιηθεί, ώστε να πατρονάρει δεκάδες προϊόντα που περιέχουν ίχνη σόγιας, όπως άλλωστε έχει επιχειρήσει και στο εξωτερικό. «Στην Ελλάδα υπάρχει το πρωτόκολλο AGRO7, το οποίο επιτρέπει την εθελοντική σήμανση τροφίμων που έχουν αποκλείσει στην παραγωγική τους διαδικασία τις μεταλλαγμένες ουσίες», τονίζει στο Ηot Doc ο ευρωβουλευτής και προσθέτει ότι «συγκεκριμένα για το καλαμπόκι, υπάρχει ειδική σήμανση των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη, αλλά αντιστέκεται το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ενημέρωση για τα ζωικά προϊόντα με τροφές από μεταλλαγμένα, όπως για παράδειγμα το τυρί, το γάλα ή το βούτυρο».
Η Ελλάδα ανθίσταται σθεναρά Απέναντι στα μεταλλαγμένα η Ελλάδα διαθέτει μια διαχρονική πολιτική άρνησης, παρά τις υψηλές πιέσεις που δέχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το 2004 η Ελλάδα, εκπροσωπούμενη στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας από τον τότε υπουργό Γεωργίας Σάββα Τσιτουρίδη, ψήφισε αρνητικά μαζί με άλλες πέντε χώρες –Γαλλία, Πορτογαλία, Αυστρία, Δανία, Λουξεμβούργο– αναφορικά με το ζήτημα της έγκρισης άδειας εισαγωγής του γενετικά τροποποιημένου γλυκού καλαμποκιού.
Ωστόσο, σε εκείνη την ψηφοφορία ψήφισαν θετικά έξι χώρες –Ιταλία, Βρετανία, Ολλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία, Φινλανδία–, ενώ από την ψηφοφορία απείχαν η Ισπανία και το Βέλγιο. Με τον τρόπο αυτό το Συμβούλιο των Υπουργών δεν κατέληξε σε καμία απόφαση, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, τον Μάρτιο του 2004, την εισαγωγή του γενετικά τροποποιημένου γλυκού καλαμποκιού (Βt11). Με την απόφαση αυτή καταργήθηκε το μορατόριουμ που είχε επιβληθεί στην ΕΕ για την αναστολή των διαδικασιών έγκρισης των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, το οποίο είχε υιοθετηθεί με πρωτοβουλία της Ελλάδας. Το 2010 η τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή τάχθηκε κατά της καλλιέργειας της γενετικά μεταλλαγμένης πατάτας τύπου Amflora στη χώρα μας, ενώ παράλληλα η Ελλάδα κατόρθωσε τη δυνατότητα άρνησης των μεταλλαγμένων.
«Είμαστε μέσα στις 8 χώρες που έχουμε απαγορεύσει τα μεταλλαγμένα και έχουν εγκριθεί ότι είναι Ζώνες Ελευθέρας Παραγωγής, δηλαδή όχι για μεταλλαγμένα. Οι χώρες αυτές είχαν ζητήσει να απαλλαχθούν από την υποχρέωση καλλιέργειας μεταλλαγμένων. Πριν 10 χρόνια περίπου, εφόσον απελευθερωνόταν ένα προϊόν από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό ΕΦΕΤ, τότε αυτός ο σπόρος θα έπρεπε να περάσει υποχρεωτικά για καλλιέργεια σε όλα τα κράτη μέλη. Σε όλη τη διαδικασία διαπραγμάτευσης των μεταλλαγμένων μέσα σε αυτά τα πλαίσια κατορθώσαμε να έχουμε τη δυνατότητα άρνησης μεταλλαγμένων και αυτό έχει κατοχυρωθεί», επισημαίνει στο Hot Doc η κυρία Μπατζελή.
Ποια είναι η Monsanto
Η Monsanto ιδρύθηκε το 1901 και έκτοτε έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές όχι μόνο τα φώτα της δημοσιότητας αλλά και τα έδρανα των δικαστηρίων. Στον μακρύ κατάλογο των προϊόντων της περιλαμβάνονται προϊόντα που θεωρούνται επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, ενώ έχουν χρησιμοποιηθεί από τον αμερικανικό στρατό και σε πολεμικές επιχειρήσεις. Μεταξύ αυτών το PCB (πυραλένιο) ή το ζιζανιοκτόνο Agent Orange, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στον πόλεμο του Βιετνάμ. Από το 1962 έως το 1971 οι αμερικανοί στρατιώτες χρησιμοποιούσαν το Agent Orange προκειμένου να αποψιλώσουν τη βλάστηση της ζούγκλας, η οποία αποτελούσε και τη φυσική προστασία των Βιετκόνγκ, ενώ παράλληλα κατέστρεφε τις σοδειές τους. Η τοξικότητα όμως του Agent Orange ήταν τεράστια, με θύματα ακόμη και τους ίδιους του αμερικανούς στρατιώτες, οι οποίοι λάμβαναν εντολές να τα χρησιμοποιούν δίχως και οι ίδιοι να γνωρίζουν τι ακριβώς είναι.
Πολλά από τα θύματα στράφηκαν στην αμερικανική δικαιοσύνη και έπειτα από μακροχρόνιους αγώνες κατάφεραν να δικαιωθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 1984, τα δικαστήρια των ΗΠΑ επιδίκασαν σε 250.000 δικαιούχους και τις οικογένειές τους το ποσό των 180 εκατ. δολαρίων. Από αυτά, σχεδόν τα μισά κλήθηκε να καταβάλει η Monsanto, καθώς η δική της παραγωγή διέθετε πολύ υψηλότερες τιμές συγκέντρωσης διοξίνης από την παραγωγή όλων των άλλων εταιριών.
Η Monsanto όμως και τα στελέχη της δεν φάνηκαν να πτοούνται. Λίγα χρόνια μετά η εταιρία αποφασίζει να κάνει το πρώτο της άλμα προς τη βιοτεχνολογία, με την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης για βοοειδή (BGH και BST). Η συγκεκριμένη ορμόνη υποτίθεται ότι θα κατόρθωνε να αυξήσει την παραγωγή γάλακτος στα βοοειδή έως και 20%, εξασφαλίζοντας υπερκέρδη για όσους δραστηριοποιούνται στην κτηνοτροφία. Οι υποσχέσεις όμως αποδείχθηκαν φρούδες. Διάφορες επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι η ορμόνη ήταν άκρως επιβλαβής για την υγεία των βοοειδών, καθώς επίσης και ότι τους προκαλούσε μαστίτιδα. Παράλληλα, μια σειρά από άλλες έρευνες συνέδεσαν το γάλα BGH με την πρόκληση του καρκίνου του προστάτη και του στήθους.
Και όσο για το πώς κατόρθωσε να λάβει την απαραίτητη άδεια από τις ελεγκτικές αρχές; Οι συμπτώσεις σε αυτή την περίπτωση αποδεικνύονται διαβολικές, καθώς στελέχη του FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων) είχαν διατελέσει κατά το παρελθόν δικοί της υπάλληλοι.
Δικό της δημιούργημα επίσης είναι και το παρασιτοκτόνο Roundup, το οποίο κατέχει ίσως τις περισσότερες πωλήσεις ανά τον κόσμο και για το οποίο η Monsanto αναγκάστηκε να αποσύρει, το 1997, διαφημίσεις της που υποστήριζαν ότι είναι «βιοδιασπώμενο» και «φιλικό προς το περιβάλλον».
Η επέλαση των μεταλλαγμένων
Παρά τις καταδίκες όμως και τον σάλο που έχουν προκαλέσει οι παρενέργειες των δημιουργημάτων της, η Monsanto εξακολουθεί να κρατά τα ηνία στον χώρο της βιοτεχνολογίας παγκοσμίως. Αυτή τη στιγμή το 91% των σπόρων γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων παγκοσμίως ανήκει στην ίδια. Το μεγάλο άλμα τόσο για την ίδια όσο και για τις υπόλοιπες εταιρίες παραγωγής και εμπορίας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών συνέβη το 1998.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το New York Times Magazine, στις 28/10/1998, χαρακτήριζε τη Mοnsanto ως «Microsoft» της βιοτεχνολογίας στη γεωργία. Από τότε η εταιρία έχει ξοδέψει αστρονομικά ποσά σε διαφημιστικές εκστρατείες ανά τον πλανήτη προκειμένου να πείσει ότι η γενετική μηχανική στη γεωργία είναι η λύση στα προβλήματα υποσιτισμού της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, τόσο επιστήμονες όσο και διεθνείς οργανώσεις ανά τον κόσμο έχουν διαφορετική άποψη. Αυτό που υποστηρίζουν είναι ότι ο αμερικανοεβραϊκός κολοσσός κινείται αργά και μεθοδικά όχι για την επίλυση του παγκόσμιου υποσιτισμού, αλλά για τον έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Πιο απλά, για τον έλεγχο ολόκληρης της ανθρωπότητας, κατά το δόγμα του Χένρι Κίσινγκερ.
Οι κινήσεις της εταιρίας μέχρι στιγμής είναι αργές αλλά μεθοδικές. Μπροστά στις αντιδράσεις που συναντά στην εξάπλωση των μεταλλαγμένων χρησιμοποιεί πλάγια μέσα. Δεν είναι λίγες οι καταγγελίες για χρηματισμούς κυβερνητικών στελεχών σε χώρες του εξωτερικού ή και για απόκρυψη ερευνών με αρνητικά αποτελέσματα για τα προϊόντα της. Ωστόσο, όπως έχει αποδείξει η μέχρι σήμερα πορεία του αμερικανοεβραϊκού κολοσσού, το κυριότερο μέσο που επιστρατεύει για την επίτευξη του στόχου της είναι η κατοχύρωση της πατέντας στις αγροτικές καλλιέργειες, μέσω δικαστικών αποφάσεων.
Πατεντάρισμα προϊόντων
Στις αρχές του περασμένου Φλεβάρη κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αίτηση για την εκδίκαση μιας υπόθεσης που πέρασε στα ψιλά των ελληνικών ΜΜΕ. Η οργάνωση «No patents on seeds», η οποία υποστηρίζεται από το γερμανικό τμήμα της Greenpeace, κατέθεσε μήνυση εναντίον της ευρωπαϊκής πατέντας ΕΡ1962578.
Η ευρωπαϊκή Αρχή Πνευματικών Δικαιωμάτων κατοχύρωσε ως ευρεσιτεχνία στον αμερικανικό κολοσσό Monsanto το ινδικό πεπόνι, ένα είδος που έχει φυσική αντίσταση στον ιό CYSDV, ο οποίος πλήττει τις καλλιέργειες πεπονιού σε όλο τον κόσμο. Πιο απλά, τα δικαιώματα καλλιέργειας του εν λόγω πεπονιού ανήκουν αποκλειστικά πλέον στη Monsanto και μόνο. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να καλλιεργήσει το συγκεκριμένο είδος θα πρέπει να λάβει την άδεια της εταιρίας, διαφορετικά θα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ποινής.
Όπως σημείωσε στο Hot Doc o κ. Αρσένης, «Το παράδειγμα της Ινδίας είναι γνωστό σε όλους. Κατόπιν τεράστιας κρατικής προπαγάνδας για καλλιέργεια προϊόντων με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων σπόρων, οι οποίοι θα αύξαναν τα αγροτικά έσοδα, καθώς δεν απαιτούνταν φυτοφάρμακα, άπαντες έσπευσαν να την υιοθετήσουν. Αποτέλεσμα ήταν στη συνέχεια να μην έχουν να αποπληρώσουν τα δάνεια που σύναψαν για να αγοράσουν τους πατενταρισμένους σπόρους και να οδηγηθούν σε μαζικές αυτοκτονίες».
Μία από τις κατηγορίες που προσάπτουν πολλοί στη Monsanto είναι ότι προωθεί την τεχνολογία της παγκοσμίως, απευθυνόμενη πολλές φορές σε κοινό που εκ των πραγμάτων δεν έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει οικονομικά. Σε αυτό της το εγχείρημα δέχεται συνήθως την αμέριστη συμπαράσταση των εκάστοτε κυβερνήσεων, έχοντας όμως εν συνεχεία αποτελέσματα όπως την τραγωδία της Ινδίας, που οι αγρότες, μη έχοντας τους πόρους να εξασφαλίσουν τους ακριβούς αλλά αποδοτικούς σπόρους της, πνίγηκαν στα χρέη και τα δάνεια.
Η μέθοδος της πατέντας φαίνεται ότι είναι κάτι το προσφιλές στην εν λόγω εταιρία. Πριν από ενάμιση χρόνο η εταιρία κατέθεσε αίτηση προκειμένου να κατορθώσει να αποκτήσει τα δικαιώματα πατέντας στη μαργαρίνη και τα μπισκότα.
Το σκεπτικό της ήταν ότι στα προϊόντα αυτά υπάρχουν ίχνη σόγιας, τα οποία έχουν κατοχυρωθεί στην εταιρία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Monsanto ζήτησε να μην επιτρέπεται έλεγχος για ίχνη γενετικά μεταλλαγμένων ουσιών στα προϊόντα που έχει κατοχυρώσει, κάτι που σημαίνει πως, έχοντας πατεντάρει ένα προϊόν σε τελικό στάδιο παραγωγής, θα έχει παράλληλα μονοπωλήσει και όλη τη διαδικασία παραγωγής του. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί να ελέγχει όχι μόνο το προϊόν αλλά και να χρησιμοποιεί γενετικά μεταλλαγμένα είδη στην παραγωγή του, χωρίς να υπόκειται στους ευρωπαϊκούς νόμους που δεν επιτρέπουν την εισαγωγή τους στην Ευρώπη.
Η ευρωπαϊκή Αρχή Πνευματικών Δικαιωμάτων, αν και δεν επιτρέπει την κατοχύρωση της διαδικασίας, επιτρέπει όμως την κατοχύρωση του τελικού προϊόντος. Δίνει δηλαδή το δικαίωμα σε μια τεράστια πολυεθνική να πατεντάρει ένα προϊόν ως ευρεσιτεχνία, αλλά όχι τα στάδια της παραγωγής της. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ισπανική Consejo Superior de Investigationes Cientificas έχει καταφέρει να κατοχυρώσει ως ευρεσιτεχνία το συμβατικό ηλιέλαιο, καθώς και όλα τα προϊόντα που το περιέχουν. Το 2004 το Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά εξέδωσε μια πρωτοφανή απόφαση που αλλάζει ίσως άρδην τα δεδομένα στον τομέα της καλλιέργειας. Ο Πέρσι Σμάισερ, ένας αγρότης, κλήθηκε να καταβάλει αποζημίωση στη Monsanto. Ο λόγος, σύμφωνα με το δικαστήριο, ήταν το γεγονός ότι ο Σμάισερ παραβίασε τα δικαιώματα πατέντας της Monsanto με το να καλλιεργήσει γενετικά τροποποιημένη ελαιοκράμβη (Round-up Ready Canola) στη γη του. Ο ίδιος ωστόσο ουδέποτε χρησιμοποίησε κανένα σπόρο της εν λόγω εταιρίας, απλώς η σοδειά του μολύνθηκε από τον ιό GM Canola.
H απόφαση του δικαστηρίου στηρίχθηκε σε έναν παλαιότερο νόμο του 1991, σύμφωνα με τον οποίο οι πατέντες έχουν πλεονέκτημα έναντι των δικαιωμάτων των αγροτών. Αυτό σημαίνει ότι, εάν η σοδειά ενός αγρότη επιμολυνθεί από GM σπόρους, τότε ο αγρότης είναι ενδεχομένως υπόχρεος να πληρώσει την εταιρία βιοτεχνολογίας, καθώς σύμφωνα με τη νομοθεσία ωφελήθηκε από την τεχνολογίας της!
«Το παράδειγμα του Καναδά προκαλεί μεγάλη εντύπωση, καθώς αγρότες κλήθηκαν να πληρώσουν εξωπραγματικά πρόστιμα επειδή οι σοδιές τους βρέθηκαν να περιέχουν ίχνη σόγιας, τα οποία είχαν μεταφερθεί από επικονίαση. Πρόκειται για μια παράλογη και επικίνδυνη διαδικασία», επισημαίνει ο κ. Αρσένης.
Πατέντα και στα γουρούνια
Ο έλεγχος όμως της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων δεν περιορίζεται μόνο στις καλλιέργειες. Το 2005 η Monsanto επεδίωξε να αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα στην αναπαραγωγή των γουρουνιών και των απογόνων τους. Ο οργουελικός της ισχυρισμός περιλάμβανε τη δημιουργία, κατόπιν έρευνας με μεθόδους διασταύρωσης και επιλογής ειδικών χαρακτηριστικών, τεχνητής γονιμοποίησης και άλλων τεχνικών αναπαραγωγής ενός νέου είδους γουρουνιού. Το γουρούνι αυτό αποτελούσε εφεύρεση επειδή δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό αυτών των στοιχείων με σκοπό να επιταχυνθεί ο κύκλος αναπαραγωγής του.
Για τον λόγο αυτό η εταιρία κατέθεσε δύο αιτήσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό για τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στη Γενεύη. Απώτερος στόχος ήταν να της δοθούν τα αποκλειστικά δικαιώματα ευρεσιτεχνίας στα γουρούνια σε περισσότερες από 160 χώρες ανά τον κόσμο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όποιος εκτρέφει γουρούνι με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά θα πρέπει πρώτα να λαμβάνει την άδεια της Monsanto, ή πιο απλά να περνά πρώτα από το ταμείο της. Τελικά η αίτηση της εταιρίας έπεσε στο κενό, ωστόσο η Monsanto δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Με ανάλογες μεθόδους η εταιρία προσπάθησε να επεκτείνει τον έλεγχό της και σε άλλα προϊόντα. Λουκάνικα, σαλάμι, ζαμπόν, αβγά, υποπροϊόντα ψαριών είναι μόνο μερικά από τα προϊόντα, και όσο περνά ο χρόνος η λίστα όλο και θα μεγαλώνει. Το επιχείρημά της είναι πως στη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων αυτών χρησιμοποιήθηκε σόγια προκειμένου να ταϊστούν τα ζώα που παρήγαγαν τα προϊόντα αυτά.
Τεχνολογία terminator και ολοκληρωτικός έλεγχος
Την ίδια ώρα η Monsanto διεξάγει μία ακόμη προσπάθεια επιρροής, αυτή τη φορά στους γενετικά τροποποιημένους σπόρους με τη συνδρομή της τεχνολογίας. Πρόκειται για τους λεγόμενους «αυτοκαταστροφικούς σπόρους», ή αλλιώς τεχνολογία Terminator. Οι σπόροι αυτοί έχουν τροποποιηθεί γενετικά και ουσιαστικά πρόκειται για νεκρούς- στείρους σπόρους. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η επανακαλλιέργειά τους έπειτα από τη συγκομιδή της σοδειάς. Όποιος επιθυμεί δηλαδή να προχωρήσει στην καλλιέργεια με τέτοιου είδους σπόρους θα πρέπει να τους προμηθεύεται αποκλειστικά από τη Monsanto, διαφορετικά η καλλιέργεια θα είναι αδύνατη.
Η προσπάθεια αυτή αλλάζει άρδην τα δεδομένα στον χώρο των καλλιεργειών. Γύρω στο 1,4 δισ. ανθρώποι ανά τον κόσμο εξαρτώνται αποκλειστικά από τους σπόρους που επανακαλλιεργούν.
Οι σπόροι φυτεύονται, η σοδειά μαζεύεται και οι σπόροι φυτεύονται εκ νέου τη νέα χρονιά. Οι περισσότεροι αγρότες δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν νέους σπόρους κάθε χρόνο, έτσι η συλλογή και η επανακαλλιέργεια των σπόρων είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους και τον κύκλο της γεωργίας. Με αυτό τον τρόπο καλλιεργείται η τροφή για χιλιάδες χρόνια.
Εδώ θα πρέπει να προστεθεί και η διαχρονική προσπάθεια τόσο της Monsanto όσο και άλλων εταιριών παραγωγής για την είσοδο και καλλιέργεια τέτοιου είδους σπόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι πιέσεις προς τις κυβερνήσεις είναι τεράστιες.
Codex Alimentarius
Ραμμένος στα μέτρα και τις προτιμήσεις κολοσσών της παγκόσμιας βιομηχανίας τροφίμων είναι όμως και ο παγκόσμιος διατροφικός κώδικας. Ο τελευταίος φαίνεται ότι σχεδιάζει μόνος του και χωρίς κανέναν έλεγχο τους όρους παραγωγής και κατανάλωσης των γεωργικών προϊόντων σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο Codex Alimentarius φροντίζει για τις διατροφικές συνήθειες και το καθημερινό πιάτο των ανθρώπων από το 1961 και έχει καταφέρει να χαρτογραφήσει πλήρως την ποιότητα και τους τρόπους παραγωγής των προϊόντων. Με το πρόσχημα της προστασίας των καταναλωτών και της ασφάλειας των διακινούμενων αγαθών, προάγει τα συμφέροντα πολυεθνικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της διατροφικής βιομηχανίας. Οι τρόποι που πατεντάρονται τα εκάστοτε προϊόντα, απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε να τα καλλιεργήσει, αποτελούν ένα συγκερασμό της εξέλιξης της γενετικής τεχνολογίας και της τεχνολογίας τροφίμων με μια αρρωστημένη ιδέα παγκόσμιας κυριαρχίας και επισιτιστικής κρίσης. Ένας αγρότης απαγορεύεται να παράγει κάποιο συγκεκριμένο είδος πατάτας, διότι στα λιπάσματα που χρησιμοποίησε υπάρχει γενετικά μεταλλαγμένο στοιχείο, τα δικαιώματα του οποίου έχει κατοχυρώσει μία εταιρία. Αποτέλεσμα είναι η επίμαχη εταιρία να έχει στα χέρια της και το μαχαίρι και το καρπούζι, ζητώντας ό,τι ποσό επιθυμεί για να παραχωρήσει τα δικαιώματα καλλιέργειας.
Τη μερίδα του λέοντος από τα κεκτημένα του Codex Alimentarius απολαμβάνουν εταιρίες όπως η Μosanto, που μέσα από το πατεντάρισμα προϊόντων επιχειρούν να καταστήσουν μονοπώλιο την παραγωγή και εμπορία συγκεκριμένων γεωργικών και ζωικών αγαθών, εφαρμόζοντας στην πλέον ακραία εκδοχή του το δόγμα Κίσινγκερ. Στην ελληνική επικράτεια δραστηριοποιούνται σχεδόν 80 εταιρίες πιστοποίησης προϊόντων, από τις οποίες περισσότερες από 20 κινούν τα νήματα σε όλη τη διαδικασία παραγωγής, μεταφοράς και διάθεσης των προϊόντων, εναρμονισμένες πάντα με τις επιταγές και τους άξονες που έχει χαράξει ο Codex Alimentarius.
Η ΕΤΑΑ χρηματοδοτεί τη Monsanto
Μεγάλη εντύπωση προκαλούν οι στενές σχέσεις της Monsanto με το τραπεζικό σύστημα και οι υψηλές της προσβάσεις διεθνώς. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την εταιρία με 40 εκατομμύρια ευρώ.
Συγκεκριμένα, η τράπεζα αποφάσισε να διαθέσει αυτό το ποσό προκειμένου να συμμετάσχει στο χαρτοφυλάκιο της εταιρίας για τη χρηματοδότηση σπόρων και προϊόντων φυτοπροστασίας σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Σερβία, η Τουρκία και η Ουγγαρία.
Μέσω της χρηματοδότησης αυτής, η εταιρία θα μπορεί να αυξήσει τα όρια του δανεισμού, ώστε χιλιάδες αγρότες να μπορούν να επωφεληθούν από τα προϊόντα της, όπως αναφέρει το project της τράπεζας. Ή, πιο απλά, να μεταφέρει το ρίσκο της επένδυσης η Monsanto στους απλούς αγρότες.
Η ΕΤΑΑ, ωστόσο, δεν είναι μια τυχαία τράπεζα, αλλά μια γιγαντιαία πολυεθνική επενδυτική τράπεζα με μετοχικό κεφάλαιο που έχει συγκεντρωθεί από 60 χώρες και διεθνείς οργανισμούς.
Η λειτουργία της αποσκοπεί στο να πραγματοποιεί επιχειρήσεις μόνο σε ιδιωτικές εταιρίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στις χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη Ρωσία και στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, και ειδικεύεται κυρίως σε θέματα ενέργειας. Το να χρησιμοποιείται δημόσιο χρήμα προκειμένου να διασφαλιστεί ο κίνδυνος της επένδυσης μιας ιδιωτικής εταιρίας με αμφιλεγόμενη λειτουργία είναι κάτι που ξεπερνά κάθε φαντασία και αποκαλύπτει τις υψηλές της διασυνδέσεις ανά τον κόσμο.
Οι αντιδράσεις που ξεσήκωσε η συγκεκριμένη απόφαση ήταν ουκ ολίγες. Το ευρωπαϊκό τμήμα της Greenpeace απέστειλε επιστολή προς την ΕΤΑΑ, στην οποία αναφέρει ότι «δεν πρόκειται να μοιραστούμε το ρίσκο της Monsanto», καθώς επίσης και ότι «δεν είμαστε διατεθειμένοι οι κυβερνήσεις μας να χρησιμοποιούν δημόσιο χρήμα για την κάλυψη των κινδύνων της Monsanto». Ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποιεί δημόσιο χρήμα ή όχι η εταιρία, ο κίνδυνος παραμονεύει. Το μακροπρόθεσμο σενάριο του ελέγχου της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων ίσως τελικά να μην αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Μένει μόνο να το συνειδητοποιήσουν και οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο.
Εταιρίες μεταλλαγμένων στην Ευρώπη
Εκτός όμως από τη Monsanto, υπάρχουν και άλλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των ΓΤΟ και μάλιστα και ευρωπαϊκές.
Η γερμανική Basf είναι μία από τις πιο γνωστές εταιρίες χημικών και πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει τις πειραματικές καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένης πατάτας σε περιοχές της Ανατολικής Γερμανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας. Λόγω των αντιδράσεων στην Ευρώπη, η εταιρία μετέφερε, τους τελευταίους μήνες, το μεγαλύτερο μέρος των ερευνών της στις ΗΠΑ. Δικά της δημιουργήματα είναι η γενετικά τροποποιημένη πατάτα Amflora, ενώ έχει κάνει πειραματικές καλλιέργειες στην Ευρώπη που αφορούν την πατάτα υψηλού αμύλου Modena και την πατάτα Fortuna.
Η επίσης γερμανική Bayer Cropscience έγινε γνωστή για το μη εγκεκριμένο ΓΤ ρύζι Liberty Link, που το 2006 μόλυνε το αμερικανικό ρύζι και προκάλεσε οικονομική ζημιά στους Aμερικανούς, καθώς οι εξαγωγές τους μειώθηκαν κατά 40%, και για το ΓΤ καλαμπόκι StarLink της θυγατρικής της Aventis CropScience, που ενοχοποιήθηκε για σοβαρές αλλεργίες σε καταναλωτές.
Η ελβετική Syngenta είναι δημιουργός του ΓΤ κτηνοτροφικού καλαμποκιού ΒΤ 176, που αποσύρθηκε από την κυκλοφορία το 2007 και ενοχοποιείται για πτώση παραγωγής γάλακτος και θανάτους αγελάδων, και δημιουργός του ΓΤ γλυκού καλαμποκιού Bt 11, το οποίο προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση και καλλιεργείται ακόμη και σήμερα στη Eυρωπαϊκή Ένωση.
Άλλες εταιρίες είναι η KWS SAAT AG, με έδρα τη Γερμανία που ειδικεύεται στην παραγωγή ΓΤ Ζαχαρότευτλων, καθώς επίσης οι ολλανδικές Renessen LLC και Florigene Ltd, που ειδικεύονται στο ΓΤ καλαμπόκι και στα ΓΤ τροποποιημένα άνθη αντίστοιχα.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #16, το Νοέμβριο του 2012
Extra Hot άρθρο