Επιβράβευσαν αμετάκλητα καταδικασθέντα, με λαμπρή πολιτική καριέρα

Στην Ελλάδα για εκείνους που έχουν τις διασυνδέσεις στο πολιτικό σύστημα ή τις «βάσεις» στο συνδικαλιστικό στερέωμα, ακόμα και μια αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση του Αρείου Πάγου, αντί να τους εμποδίσει μπορεί να τους ωφελήσει ή και να εκτοξεύσει ακόμα την πολιτική τους καριέρα. Το παράδειγμα του επί χρόνια συνδικαλιστή της ΔΑΚΕ στη ΓΣΕΕ, πρώην Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου στον Οργανισμό Διεξαγωγής Ιπποδρομίων Ελλάδας, πρώην Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Υγείας και νυν αντιπεριφερειάρχη Π.Ε Κορινθίας είναι χαρακτηριστικό. Ο Πελοπίδας Καλλίρης έχει εις βάρος του μια αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση για παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση, ωστόσο απολαμβάνει της εμπιστοσύνης και αμέριστης στήριξης του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη, αλλά ιδιαίτερα όλων των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πώς η Τράπεζα Κύπρου ζημίωσε χιλιάδες επενδυτές

Όταν το φθινόπωρο του 2009 η Τράπεζα Κύπρου αποφάσισε την έκδοση και διοχέτευση στο επενδυτικό κοινό μετατρέψιμων αξιογράφων κεφαλαίου αορίστου διάρκειας και το 2011 την έκδοση μετατρέψιμων αξιογράφων ενισχυμένου κεφαλαίου (ΜΑΕΚ), κανένας μικροεπενδυτής δεν μπορούσε να διανοηθεί αυτό που θα ακολουθούσε. Την περίοδο εκείνη, η Τράπεζα Κύπρου εμφανίζεται ισχυρή, στην πραγματικότητα όμως αιθεροβατεί και βασίζεται σε πλασματικά νούμερα, που δυο χρόνια μετά, το 2013, θα οδηγούσαν στην πλήρη κατάρρευσή της. Αυτό ήταν βεβαίως γνωστό στους ιθύνοντες, αποσιωπήθηκε όμως, ώστε να καλυφθεί η τεράστια κεφαλαιακή ανεπάρκεια της τράπεζας, με το υστέρημα των επενδυτών. Έτσι κι έγινε…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Κλειστοί» οι δρόμοι για τους ρώσους τουρίστες

To καλοκαίρι του 2014 χρεοκόπησαν αρκετά μεγάλα ρωσικά τουριστικά πρακτορεία. Έπεσε η ζήτηση τουριστικών πακέτων, υποχώρησε το ρούβλι σε σχέση με το ευρώ και το δολάριο ή ήταν αποτέλεσμα της φυγής κεφαλαίων από τη Ρωσία; Πάντως σε καμιά περίπτωση δεν ήταν τυχαίο γεγονός η πτώχευση καλοκαιριάτικα μερικών εκ των μεγαλύτερων τουριστικών επιχειρήσεων της Ρωσίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Καλοί μου φιλάνθρωποι!

Η φιλανθρωπία δεν απαιτεί καλοσύνη. Απαιτεί αδικία και υποκρισία. Η αδικία είναι το υπόβαθρο που θα κάνει ακόμη και την προσφορά σκοπιμότητας να φαίνεται καλοσύνη. Και η υποκρισία το άλλοθι της διαιώνισης του ψέματος πως έτσι γίνεται ο κόσμος και εσύ καλύτερος, ακόμη και αν είσαι υπεύθυνος που γίνεται κάθε μέρα χειρότερος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Tech.doc
Το «μάτι» του Δία

Όταν οι ερευνητές της NASA κοίταξαν τις τελευταίες φωτογραφίες του Δία που είχε βγάλει το Χαμπλ, είδαν… τον Δία να τους κοιτάει πίσω. Δεν επρόκειτο για κάποιο απόκοσμο τέρας όμως, αλλά για τη σκιά του Γανυμήδη, δορυφόρου του Δία, που εκείνη τη στιγμή περνούσε πάνω από το μάτι της καταιγίδας του πλανήτη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ιστορίες, κτίρια, νοοτροπίες, ατάκτως ερριμμένα σε μια πλατεία των Αθηνών

Λίγα χρόνια αφότου ελευθερώθηκε, η Αθήνα αναζήτησε έναν τρόπο να επανασυνδεθεί με το ένδοξο παρελθόν της. Η προσπάθεια ήταν καταδικασμένη από την αρχή. Στην κλασική Αθήνα τα κτίρια, τα μνημεία και τα γλυπτά εξυπηρετούσαν υπαρκτές ανάγκες της δημοκρατίας, της θρησκείας και του εμπορίου. Στη νεοκλασική Αθήνα δημιουργήθηκαν, ως συνέχεια των φιλολογικών μεταφράσεων του Πλάτωνα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άνθρωποι στον Καιάδα της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης»

H επιβολή του ζουρλομανδύα των Μνημονίων θεωρείται για κάποιους καριερίστες της πολιτικής και δημοσιοσχεσίτες, η διάσωση της Ελλάδας. Η «σφαγή» στην υγεία, που περιλαμβάνει κλείσιμο νοσοκομείων, απολύσεις προσωπικού και μετατάξεις, ονομάζεται αναδιάρθρωση. Οι ίδιοι που κλείσανε νοσοκομεία όπως το πρώην Λοιμωδών και τον EOΠYY, εξήγγειλαν το κλείσιμο, μέχρι το 2015, τριών ψυχιατρικών νοσοκομείων: ΨΝΑ – Δαφνί, Δρομοκαΐτειο, ΨΝ Θεσσαλονίκης. Και αυτό το βάφτισαν «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Σημειωτέον, η Ελλάδα είχε συμφωνήσει με τους εταίρους της εδώ και δεκαετίες ότι θα δημιουργούσε τις ανάλογες δομές που θα αντικαθιστούσαν τα ψυχιατρεία. Οι πράξεις τους αποδεικνύουν, δυστυχώς, το αντίθετο.
Το μείζον θέμα δεν είναι το λουκέτο στα ψυχιατρεία της χώρας, αλλά ο παράλογα απότομος, ταχύς, βίαιος, ανεύθυνος και χωρίς ανάλογο σχεδιασμό για μεταβατικές δομές ψυχικής υγείας τρόπος που γίνεται. Δεν υπάρχει κανείς -ψυχίατροι, εργαζόμενοι σε κλινικές και αντίστοιχες δομές, ακόμα και οι οικογένειες των ανθρώπων με ψυχική νόσο- που να μην θέλει την υπαλληλοποίηση. Ωστόσο, οι ψυχίατροι στα δημόσια νοσοκομεία μιλούν για «εξαγωγή» του ψυχιατρείου σε μια κοινότητα χωρίς υποδομές. Οι εργαζόμενοι στις ψυχιατρικές κλινικές και δομές καταγγέλλουν πως δεν πρόκειται για μεταρρύθμιση, αλλά για απορύθμιση, διάλυση και πέταμα των ψυχικά ασθενών στο δρόμο. Στον Συνήγορο του Πολίτη μιλούν για «ξεπέταγμα» των ψυχικά ασθενών και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όσο για τις οικογένειες που ζουν με την σχιζοφρένεια, δηλώνουν εξοργισμένοι και γνωρίζουν πως σύντομα θα είναι παντελώς μόνοι, μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Το τραγελαφικό όμως στην υπόθεση, όπως διαπιστώνουν όλοι όσοι βιώνουν στο πετσί τους τα πραγματικά προβλήματα της ψυχικής υγείας, είναι πως κατά την ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση έχει ολοκληρωθεί!
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση καρκινοβατεί
Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας βρίσκεται σε «αποσύνθεση» και οι αντίστοιχες κλινικές τους υπό διάλυση, καθώς στα χρόνια της οικονομικής κρίσης υπήρξαν πολλές συνταξιοδοτήσεις, χωρίς να ακολουθήσουν οι απαραίτητες, έστω, προσλήψεις. Στο Δρομοκαϊτειο, που μέχρι το τέλος του 2015 δεν θα υπάρχει πια, γίνονται 2.500 εισαγωγές ετησίως, ενώ καταγράφονται περισσότερες από 20.000 επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ανθρώπων που πάσχουν από κάποιας μορφής ψυχική νόσο. Στο ίδιο νοσοκομείο τμήματα λειτουργούν με έναν νοσηλευτή για 30 άτομα. Από το απόγευμα και μετά δεν υπάρχει κάλυψη ούτε από παθολόγο, οπότε και όταν έρχονται μικτά περιστατικά ο εφημερεύων γιατρός δεν μπορεί να κάνει σωστή διάγνωση. Μάλιστα, υπάρχουν και μέρες όπου ένας ειδικευμένος ψυχίατρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει 350 ψυχικά ασθενείς και 100 άτομα σε ξενώνες, διαμερίσματα και οικοτροφεία (κοινότητα). «Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι θα βιώναμε όλα αυτά που προωθούνται από το υπουργείο Υγείας για την ψυχική υγεία τα οποία αποτελούν μια λαθροχειρία, έναν αποπροσανατολισμό από τους πραγματικούς στόχους της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Είναι βέβαιο πως θα περάσουμε από τον εγκλεισμό στην εγκατάλειψη», αναφέρει χαρακτηριστικά στο Hot Doc ο ψυχίατρος Γιώργος Αστρινάκης που έφυγε από το Δρομοκαΐτειο τον περασμένο Αύγουστο, μετά από 31 χρόνια υπηρεσίας.
Ίδια η εικόνα και στα υπόλοιπα γενικά νοσοκομεία που λειτουργούν ψυχιατρικές κλινικές, στις οποίες έχουμε θρηνήσει ακόμα και θύματα. Στον Ευαγγελισμό, η ψυχιατρική κλινική είναι δυναμικότητας 20 κλινών, αλλά φιλοξενούνται 50 ψυχικά ασθενείς, οι οποίοι στοιβάζονται στους διαδρόμους και μεταξύ άλλων κοιμούνται σε ράντζα. Θυμίζουμε εδώ πως πέρυσι μια ψυχικά ασθενής κάηκε ζωντανή στην ψυχιατρική κλινική του εν λόγω νοσοκομείου. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν οι ψυχίατροι, τα προγράμματα αποασυλοποίησης στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν καμία σχέση με ότι επιχειρείται στην Ελλάδα, καθώς στις υπόλοιπες χώρες οι πάσχοντες γίνονται ενεργά μέλη της κοινωνίας, ενώ και οι οικογένειες τους στηρίζονται από αντίστοιχες δομές, ώστε να μπορούν να ζήσουν ομαλότερα με την σχιζοφρένεια. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, επιλέγεται ένα διαφορετικό μοντέλο. Να στριμώχνουμε σε δωμάτια τους ψυχικά ασθενείς και να τους βλέπουμε ακόμα και να μαχαιρώνονται μεταξύ τους, όπως συνέβη πρόσφατα στον ξενώνα εφήβων της Παλλήνης που οργανικά ανήκει στο Σισμανόγλειο, όπου δυο πάσχοντες οδηγήθηκαν εκεί με εισαγγελική εντολή δίχως να έχει προηγηθεί καμία ιατρική εκτίμηση και ένας νοσηλευτής έχασε την ζωή του.
Από τον εγκλεισμό στην εγκατάλειψη
Πως θα μεταφερθούν άραγε οι κλινικές του Δρομοκαΐτειου, του Δαφνίου ή και του ΨΝ Θεσσαλονίκης στα γενικά νοσοκομεία των δυο μεγάλων πόλεων, όταν και οι δομές παρουσιάζουν εικόνα εγκατάλειψης και διάλυσης; «Προσπαθούν να μεταφέρουν τις ψυχιατρικές κλινικές σε γενικά νοσοκομεία, όπως για παράδειγμα στο Αμαλία Φλέμινγκ, αλλά κυρίως αυτοσχεδιάζουν και ό,τι τους κάτσει, ενώ η κα. Παπακώστα αρέσκεται να παίζει στο εσωτερικό επικοινωνιακά παιχνίδια και στο εξωτερικό να διαβεβαιώνει τους πάντες πως θα προχωρήσει το λουκέτο στην ψυχική υγεία με οποιοδήποτε κόστος», σημειώνει ο Δημήτρης Βαρνάβας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα τα όσα συμβαίνουν στην ψυχιατρική κλινική της Θεσσαλονίκης. Από το υπουργείο Υγείας αποφασίστηκε να μεταφερθεί στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της πόλης. Επειδή δεν υπήρχε ο χώρος, επέλεξαν να «κόψουν» την μισή οφθαλμολογική κλινική και να την διαθέσουν ως ψυχιατρική. Η οφθαλμολογική κλινική, όμως βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κτιρίου και σε 10 μέτρα ύψος. Όλα τα προγράμματα γύρω από την ψυχική υγεία επισημαίνουν πως οι ψυχιατρικές κλινικές πρέπει να είναι στο ισόγειο και να έχουν χώρο αυλισμού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως την ανεβάζουν σε ύψος 10 μέτρων που τα ατυχήματα μπορούν να είναι πάντα πιθανά και για ευνόητους λόγους, ενώ ως χώρο αυλισμού για περισσότερους από 20 ψυχικά ασθενείς διαθέτουν τον φωταγωγό του κτιρίου ο οποίος είναι διαστάσεων 2 επί 2.
«Αδειάζοντας τα δημόσια ψυχιατρεία, διαδικασία που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, θα τους περισσεύουν μετά και άνθρωποι για να βγάλουν σε διαθεσιμότητα, να απολύσουν και να διευκολύνουν έτσι την όποια δημοσιονομική προσαρμογή που έχουν συμφωνήσει με τους δανειστές μας. Με την κατάργηση αυτών των μονάδων όλες οι θέσεις των εργαζόμενων είναι επισφαλείς και οι μεταθέσεις τους ανά την Ελλάδα, εξίσου βέβαιες», υποστηρίζει ο Γιώργος Αστρινάκης, ο οποίος έζησε από κοντά τις επιπτώσεις της λεγόμενης μεταρρύθμισης. Για παράδειγμα, σήμερα ενώ υπάρχουν διαθέσιμα ασθενοφόρα στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, λόγω των περιορισμένων θέσεων σε οδηγούς ασθενοφόρων, δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης μεταφοράς των ψυχικά ασθενών σε περίπτωση ενός έκτακτου περιστατικού με αποτέλεσμα να μπαίνουν στη σειρά προτεραιότητας του ΕΚΑΒ.
Με οδηγό το «Ψυχαργώς» που…ψυχορραγεί
Το υπουργείο Υγείας, όπως σημειώνουν όλοι, φρόντισε να «τρέξει» μόνο το κομμάτι της αποασυλοποίησης, υπακούοντας τυφλά στις επιταγές της άτακτης δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, αγνοώντας στην ουσία ακόμα και την έκθεση – καταπέλτη που το ίδιο ανέθεσε σε ιδιώτη για το εθνικό σχέδιο δράσης του «Ψυχαργώς 2010 – 2015», πάνω στο οποίο βασίζεται, υποτίθεται, και η μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία. «Μόνο στις δηλώσεις των Υπουργών και των διαδρομιστών του υπουργείου Υγείας υπάρχει πρόοδος στη μεταρρύθμιση. Ψάχνουν «άλλοθι» για να κλείσουν τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και να οδηγήσουν τους ψυχικά πάσχοντες ασθενείς στον ιδιωτικό Τομέα ή στα παγκάκια και τις στάσεις του μετρό», δηλώνει στο Hot Doc ο Πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων Δρομοκαϊτειου και Πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννακός.
Στον χώρο της ψυχικής υγείας, στις δημόσιες και στις ιδιωτικές μονάδες, η καταγραφή γίνεται αποσπασματικά, χωρίς μέθοδο και χωρίς κοινούς δείκτες. Οπότε, ό,τι νούμερα υπάρχουν είναι ή μη αντιπροσωπευτικά ή ελλιπή και έτσι ο καθένας τα ερμηνεύει όπως θέλει. Στην μεθοδολογία καταγραφής δεδομένων είμαστε επίσης ως χώρα αιώνες πίσω και το πρόβλημα είναι ότι οι αριθμοί δεν δείχνουν τις συνθήκες νοσηλείας των ασθενών. Για παράδειγμα, στους θανάτους δεν καταγράφονται σημαντικά στοιχεία, όπως για το πώς πεθαίνουν οι ασθενείς, ή τι γίνεται μετά, που αφορά στο αν υπάρχει διερεύνηση των θανάτων τους και αν αποδίδονται ευθύνες. Επίσης, δεν υπάρχουν δείκτες έκβασης της θεραπείας, δηλαδή, αν βελτιώνονται οι ασθενείς κατά την νοσηλεία τους ή και μετά αφού βγουν και πάνε σε μια δομή αποασυλοποίησης.
Αν ανοίξει κάποιος το χάρτη μονάδων ψυχικής υγείας, που αποτελεί βασικό κομμάτι του «Ψυχαργώς», θα διαπιστώσει εύκολα πως μιλάμε για εταιρίες ιδιωτών που έχουν συσταθεί από διάφορους επαγγελματίες του χώρου και δεκάδες Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις. Πουθενά δεν υπάρχει αναφορά για το που ανήκει η κάθε εταιρία ή για υπηρεσίες που να παρέχονται από κρατικούς φορείς σε συνεργασία με κάποιο γενικό νοσοκομείο ή κάποια ψυχιατρική κλινική. Είναι ένας χάρτης δύσχρηστος και αν κάποιος ψάξει δεν θα μπορέσει αποδεδειγμένα να βοηθηθεί. Επίσης, κανείς δεν ξέρει πόσους ανθρώπους εξυπηρετούν ή ποιες υπηρεσίες παρέχουν. «Μιλάμε και για κοινοτική ψυχιατρική, όταν πουθενά, σε καμιά συζήτηση, δεν υπάρχουν ούτε οι κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων για να μας βοηθήσουν. Ακούμε ότι υπάρχουν υπηρεσίες αλλά εμείς που ζούμε με την σχιζοφρένεια και δεν ακούμε απλά για αυτή, δεν τις βλέπουμε πουθενά», μας δήλωσε η Κατερίνα Αγγελή, Πρόεδρος στο σύλλογο αδελφών ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Αναζητώντας στοιχεία για το εύρος των διαγνώσεων, βρεθήκαμε ξανά μπροστά σε τοίχο καθώς επιδημιολογική έρευνα στην Ελλάδα δεν έχει γίνει, ούτε υπάρχουν Εθνικά δεδομένα. Η καταγραφή γινόταν με διαφορετικά ταξινομικά συστήματα, οπότε δεν υπάρχει εικόνα, ενώ όπως επισημαίνουν οι ψυχίατροι η διάγνωση που σπάει ρεκόρ σε εμφάνιση στους φακέλους των ασθενών είναι η «ψυχωσική συνδρομή». Ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα προκαλεί το γεγονός πως στην ίδια έκθεση που συντάχθηκε από ιδιώτες για το «Ψυχαργώς», αναφέρεται ότι το υπουργείο Υγείας δεν ελέγχει με κανέναν τρόπο την παροχή υπηρεσιών από τις μονάδες ψυχικής υγείας του ιδιωτικού κερδοσκοπικού τομέα. Τα όσα μας ανέφερε ο Χριστόφορος Παπαδάκης, επικεφαλής του Συλλόγου Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία στον Κορυδαλλό, είναι ενδεικτικά της χαώδους κατάστασης που κυριαρχεί: «Στόχος του συστήματος είναι να διώξουν τους πάσχοντες από τα δημόσια ψυχιατρεία γιατί το κόστος είναι μεγάλο. Πάμε ολοταχώς προς την ιδιωτικοποίηση με έμφαση στο βιοϊατρικό μοντέλο και όχι στο κοινωνικό, προκειμένου οι επαγγελματίες του χώρου να μην χαλάσουν τα μαγαζιά τους».
Προς το παρόν πάντως οι περισσότερες εξ αυτών των εταιριών και ΜΚΟ δεν ζητάνε χρήματα, καθώς ισχύει η χρηματοδότηση μέσω κοινοτικών πόρων, η οποία όμως βάση του συμφώνου ADOR που έχει υπογραφεί λήγει στο τέλος του 2014, οπότε και κάνεις δεν ξέρει τι θα γίνει μετά.
Πάσχοντες και από ανθρώπινα δικαιώματα
Χωρίς σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορούμε να μιλάμε για Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Το σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) «δεν υπάρχει υγεία, χωρίς ψυχική υγεία», αποδίδει την αξία της ψυχικής υγείας. Η ψυχική υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα, που συνάγεται τόσο από το Ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 21 παρ. 3) όσο και το Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα (Ν. 1532/1985). Παράλληλα, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση υπήρξε υπόθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς το αίσχος της Λέρου και των άλλων ασύλων, δεν ήταν ζήτημα κακής ιατρικής, αλλά παραβίασης βασικών ανθρώπινων αξιών.
Το δικαίωμα στην ψυχική υγεία έχει δύο όψεις. Μια θετική, που περιλαμβάνει το δικαίωμα στην περίθαλψη, στην αποκατάσταση, στην ανεξάρτητη ζωή στην κοινότητα, συμμετοχή στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή, στην εκπαίδευση και την εργασία. Και μια αμυντική, που αφορά το δικαίωμα στην ελευθερία, στην αξιοπρέπεια, στην ισότητα, στην επιλογή της θεραπείας, στην προστασία του απορρήτου και στην έννομη προστασία.
Σήμερα, το δικαίωμα στην ψυχική υγεία προσβάλλεται και στις δύο όψεις του, καθώς σε μια περίοδο κρίσης, ενώ αυξάνονται οι ψυχικές διαταραχές και, συνακόλουθα, οι ανάγκες για υπηρεσίες ψυχικής υγείας, το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται. Οι πόροι περιορίζονται, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μειώνονται και οι υποδομές μαραζώνουν. Αντίστοιχα, ενώ ο Π.Ο.Υ. έχει επισημάνει ότι «το κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων χωρίς κοινοτικές εναλλακτικές είναι εξίσου επικίνδυνο σαν να δημιουργείς κοινοτικές επιλογές χωρίς να κλείνεις τα ψυχιατρικά νοσοκομεία», το υπουργείο Υγείας εφαρμόζει ακριβώς αυτό. «Το κλείσιμο των ειδικών ψυχιατρικών νοσοκομείων, ένας παλιός στόχος, πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην κοινότητα, διαφορετικά δεν θα είναι παρά ένα απλό ξεπέταγμα των ψυχικά ασθενών», τονίζει σε δήλωση του στο Hot Doc o Ευτύχης Φυτράκης, διδάκτωρ νομικής και επιστημονικός συνεργάτης στον Συνήγορο του Πολίτη.
Από την άλλη, η προσβολή των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών προσλαμβάνει σχεδόν ενδημική μορφή. Η αναγκαστική ψυχιατρική νοσηλεία αποφασίζεται και εφαρμόζεται ανεξέλεγκτα. Ψυχιατρικό και δικαστικό σύστημα «κολυμπούν» στην παρανομία, χωρίς κανείς να νοιάζεται. Ακόμα και οι δύο (2) καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Βενιός κατά Ελλάδος, 2011, και Καραμανώφ κατά Ελλάδος, 2011) πέρασαν στο «ντούκου». Οι καθηλώσεις επιβάλλονται χωρίς την τήρηση των αναγκαίων προϋποθέσεων. Οι ακαταλόγιστοι ψυχικά ασθενείς, κατ’ άρθρ. 69 ΠΚ παραμένουν σε ένα ασαφές καθεστώς, συχνά στερούμενοι των δικαιώματων τόσο του ασθενούς όσο και του κρατουμένου. Μάλιστα, η στέρηση δικαιοπρακτικής ικανότητας μέσω της δικαστικής συμπαράστασης σε ψυχικά ασθενείς επιβάλλεται χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και παρακολούθηση. Βέβαια, στο υπουργείο Υγείας το αυτί των διοικούντων δεν ιδρώνει, για αυτό και δρομολογούν με γοργούς ρυθμούς τη δημιουργία δικαστικών ψυχιατρείων, όπου οι ψυχικά ασθενείς, έχοντας διαπράξει κάποιο αδίκημα, πρώτα θα οδηγούνται σε αυτά και στη συνέχεια θα βιώνουν εκτός των άλλων και τις συνθήκες διαβίωσης των φυλακών. Επίσης, προωθείται η εξωνοσοκομειακή υποχρεωτική ιατροφαρμακευτική αγωγή που θα επιβάλλεται από τον εισαγγελέα στην οικογένεια των ψυχικά ασθενών.
Σοκαρισμένες οικογένειες, άστεγοι ψυχικά ασθενείς
Εκείνοι που βιώνουν με τον χειρότερο τρόπο τις βίαιες αλλαγές στην ψυχική υγεία είναι οι ίδιοι οι πάσχοντες και ακολούθως οι οικογένειές τους. Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με το χάος, η ισορροπία χάνεται και οι ψυχικά ασθενείς υποτροπιάζουν. Από εκεί που είχαν μια φροντίδα υγείας, ένα στήριγμα για να ακουμπήσουν, έχοντας μπει σε μια σειρά, αντιμετωπίζουν ξαφνικά διαλυμένες δομές και το επερχόμενο λουκέτο των ψυχιατρικών νοσοκομείων. «Το δράμα το ζούμε καθημερινά και το βλέπουμε να εξελίσσεται μπροστά μας. Αν κάνετε μια βόλτα στους δρόμους της Αθήνας θα δείτε άστεγους σε πλατείες να αναζητούν τροφή ή να τρέχουν στα συσσίτια του δήμου και της Μητρόπολης, ακόμα και να κοιμούνται στα αφύλαχτα γήπεδα της Αττικής. Οι περισσότεροι είναι ψυχικά ασθενείς που δεν τους περιθάλπτουν σωστά ή και καθόλου», σημειώνει ο κ. Χριστόφορος Παπαδάκης.
Ήδη, αρκετές περιπτώσεις οικογενειών βρίσκονται σε οικονομικό τέλμα και απόγνωση. Για παράδειγμα ψυχιατρική κλινική στα Βριλήσσια, που κοστολογούσε προς 1500 ευρώ μηνιαίως τη νοσηλεία ενός ψυχικά ασθενή και ζητούσε συμμετοχή 10%, τώρα ζητά συμμετοχή 40% από τις οικογένειες τους, για να μην οδηγηθεί στο κλείσιμο. Και μιλάμε για περιπτώσεις ψυχικά ασθενών με νοητική στέρηση που δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι τους στην κοινότητα.
Πολλές είναι όμως και οι περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν ήδη την εγκατάλειψη και την παράνοια των αποφάσεων εκείνων που διοικούν και που θεωρητικά έχουν επαφή με τη λογική. Η Μαρία, μια κοπέλα 35 χρονών που ψυχικά νοσεί, ζει μόνη της σε μεγάλο δήμο της Δυτικής Αττικής. Νοσηλευόταν στο Δρομοκαϊτειο και προσφάτως την έδιωξαν από ψυχιατρική κλινική της Πεντέλης. Είναι άστεγη, αναζητεί απελπισμένα κάποιον να την φροντίσει ξανά, ενώ τα βράδια κοιμάται κάτω από την σκάλα ενός σχεδόν ερειπωμένου σπιτιού, χρησιμοποιώντας μια τουαλέτα βρώμικη χωρίς πόρτα και με τα ποντίκια κυριολεκτικά να «βολτάρουν» παντού τριγύρω της. Η ίδια, σιτίζεται από το ΚΑΠΗ του εν λόγω δήμου και το μόνο θετικό είναι πως ακόμα λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή αλλά και αυτό χάρη στις προσπάθειες εθελοντικών φορέων και οργανώσεων.
Ο Άρης, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της σκληρότητας με την οποία αντιμετωπίζονται από το κράτος οι πάσχοντες από ψυχική νόσο. Είναι 28 χρονών και η οικογένεια του αδυνατώντας να κατανοήσει την ψυχασθένεια και να τον στηρίξει, όντας η ίδια αδύναμη οικονομικά και χωρίς καμία υποστήριξη από το αρμόδιο υπουργείο, αναγκάστηκε να τον «αφήσει» σε ένα γηροκομείο της ανατολικής Αττικής. Η θεραπευτική του αγωγή δεν συνεχίζεται, ενώ ο ίδιος έχει χάσει πολλά κιλά, από την στενοχώρια του, αντιλαμβανόμενος πως ζει ανάμεσα σε 80χρονους, όταν θα μπορούσε σε κατάλληλο περιβάλλον να θεραπευτεί. Μάλιστα, σε λίγο καιρό δεν θα μπορούν ούτε εκεί να τον κρατήσουν, ενώ στις εκκλήσεις του ίδιου προς την οικογένειά του δεν βρίσκει καμία θετική ανταπόκριση. Παράλληλα, ο Άρης δεν παρακολουθείται από ψυχίατρο, αλλά από κοινωνική λειτουργό. Μέχρι πρόσφατα μπαινόβγαινε στο Δρομοκαϊτειο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τώρα, γνωρίζει πως για τον ίδιο το να καταλήξει άστεγος είναι μονόδρομος.
Στον χώρο της ψυχικής υγείας, αλλά και της υγείας ευρύτερα, δεν χωράνε πολιτικές και αποχρώσεις. Μοναδικό μέλημα πρέπει να είναι το συμφέρον του ασθενούς, τόσο απλά. Όταν το σύστημα όμως βλέπει τους ψυχικά ασθενείς όχι ως ανθρώπους, αλλά, όπως στη ναζιστική Γερμανία, απόβλητους, βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό που πρέπει να πεταχτούν στον δρόμο για την ικανοποίηση των διεθνών δανειστών και τοκογλύφων, τότε φυσικά και δεν μπορούμε να μιλάμε για μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία. Τα κενά που υπάρχουν είναι τεράστια και τεχνηέντως κρύβονται. Όμως στα χαρτιά, στους νόμους και στις οδηγίες είμαστε Σουηδία…
Το υπουργείο Υγείας απαντά
Δεν θα πάψω να λέω, ότι δεν πρόκειται περί «λουκέτου», όπως πολλοί σπεύδουν να κινδυνολογήσουν επιχειρώντας να σαμποτάρουν την όποια αλλαγή, αλλά για μετάβαση. Πλέον, η ψυχική υγεία εντάσσεται στα νοσοκομεία, για να μπορεί κάποιος απενοχοποιημένα να λάβει υπηρεσίες, όπως θα προσέφευγε για οποιαδήποτε πάθηση, χωρίς κοινωνικό στιγματισμό. Κανένας πόρος δεν θα πάει χαμένος, καμία δομή, κανένας εργαζόμενος. Αντιθέτως, ενόψει του μετασχηματισμού των ψυχιατρικών νοσοκομείων, το Υπουργείο έχει αιτηθεί την πρόσληψη περίπου 1.800 ατόμων για όλη την Ελλάδα, με προτεραιότητα σε 500 από αυτά. Φυσικά, εντοπίζονται προβλήματα στην εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων, αλλά τα παρακολουθούμε στενά και το επόμενο διάστημα, θα προβούμε σε περαιτέρω ενέργειες αποκατάστασης, σεβόμενοι πάνω από όλα τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι τα κόστη ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έχουν μειωθεί κατά 30εκ. ετησίως σε σχέση με το 2012, χωρίς να υπάρχουν απλήρωτοι εργαζόμενοι και χωρίς να γίνονται εκπτώσεις στην ποιότητα. Έχουμε λάβει δε τα εύσημα από την Ε.Ε. για τον τρόπο ελέγχου των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Hot Doc #63 , τον Νοέμβρη του 2014
Extra Hot άρθρο
Πετώντας τα δεσμά του Διαδικτύου

Ο Μεγάλος Αγιατολάχ, Νασέρ Μακαρέμ Σιραζί, το χαρακτήρισε «ανήθικο», «εχθρό του Ισλαμικού Νόμου» και «λάσπη». Εξαιτίας της ελεύθερης χρήσης του, πολίτες-δημοσιογράφοι και ακτιβιστές τιμωρήθηκαν με δεκάδες χρόνια φυλάκισης. Παρόλα αυτά, επτά στους δέκα νέους εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν παρακάμπτοντας τα κυβερνητικά φίλτρα. Το λογοκριμένο ίντερνετ στο Ιράν αποτελεί από το 2009 και μετά, μια «μαύρη» σελίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα κι ένα σύγχρονο πεδίο μαχών για όσους αψηφούν τις επιπτώσεις…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Το σώμα σε κρίση»

«Η εξουσία ασκείται πρωτίστως στα σώματα των ανθρώπων», σημείωνε ο γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ, αναφερόμενος στους πειθαρχικούς μηχανισμούς που μετασχηματίζουν το ανθρώπινο σώμα και το κανονικοποιούν. Αν το σώμα ήταν ανέκαθεν ένας «χώρος εκτύλιξης σχέσεων εξουσίας», πλέον βρίσκεται επιπρόσθετα και σε απόλυτη κρίση. Αυτή είναι η διαπίστωση της διεθνούς ψυχαναλυτικής – ψυχιατρικής κοινότητας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Όταν οι ναζί «εκφύλιζαν» την τέχνη και εξόριζαν τους δημιουργούς της

Έως το 1937, η έννοια του εκφυλισμού είχε στεριώσει γερά μέσα στη ναζιστική πολιτική. Στις 30 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς, ο Γκέμπελς έθεσε τον Άντολφ Τσίγκλερ, τον επικεφαλής του Επιμελητηρίου για τις Οπτικές Τέχνες, υπεύθυνο μιας εξαμελούς επιτροπής της οποίας αποστολή ήταν η κατάσχεση, από τα μουσεία και τις συλλογές τέχνης σε ολόκληρο το Ράιχ, οποιουδήποτε έργου τέχνης που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μοντέρνο, εκφυλισμένο, ή υπονομευτικό. Η τέχνη και η κουλτούρα στη Γερμανία είχαν υποταχθεί πλέον στην εξουσία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Γιώργος Σκούρτης
«Όσο η επανάσταση καταλήγει σε εξουσία, τόσο ο άνθρωπος καταντάει υπάνθρωπος»

«Όσο ο καπιταλισμός αναγκάζεται να γίνει πιο “ανθρώπινος”, τόσο πιο άγρια θέλει να επανακτήσει τα κεκτημένα, και όσο η επανάσταση καταλήγει σε εξουσία, τόσο ο άνθρωπος καταντάει υπάνθρωπος» λέει στο Hot Doc ο Γιώργος Σκούρτης , ο οποίος επέστρεψε στα ελληνικά γράμματα με το «Χειρόγραφο της Αντάρας» και το θεατρικό ρέκβιεμ «ο Σαίξπηρ ζει στο καταφύγιο». ο αντικομφορμιστής βετεράνος θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος είχε πρωτοεμφανισθεί το 1970 με το θεατρικό έργο «οι νταντάδες», ένα έργο-σταθμό της σύγχρονης δραματουργίας μας. Έκτοτε μέσα από τα γραπτά του, καταγγέλλει την πολιτική και την κοινωνία, αναδεικνύοντας παράλληλα τις υπαρξιακές αγωνίες του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου ανθρώπου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τι κρύβεται πίσω από τα τεστ αντοχής των τραπεζών

Τα πρόσφατα τεστ αντοχής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) «γιορτάστηκαν» από τα κέντρα εξουσίας ως μια μεγάλη επιτυχία, ως απόδειξη ότι οι τράπεζες της Ευρώπης (μαζί τους και οι ελληνικές) εξυγιάνθηκαν και έπαψαν να αποτελούν μαύρες τρύπες που απειλούν τις κοινωνίες μας. Η αλήθεια, δυστυχώς, διαφέρει εντυπωσιακά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η Ελλάς ως κτήμα

Υπουργός παριστάνει τον άνεργο για να φεσώσει τον ασφαλιστικό του φορέα. Υπουργοί διορίζουν στρατιές ημετέρων συμβούλων στα υπουργεία τους. Υπουργοί δίνουν δουλίτσες στην εταιρία της συζύγου τους. Πρώην υπουργοί καταθέτουν ερωτήσεις στη Βουλή καθ’ υπαγόρευση επιχειρηματιών, έναντι αμοιβής. Υψηλά ιστάμενοι του Μαξίμου διορίζουν συγγενείς και φίλους σε υπουργεία φίλων. Πρωθυπουργοί θέτουν υπό τη σκέπη τους τα πρωθυπουργικά τέκνα που συλλαμβάνονται να αντιγράφουν στο σχολείο. Και υπό διωγμό τους καθηγητές που τα έπιασαν στα πράσα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΑποΤΥΠΟματα
Η αλυσίδα της διαπλοκής
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι των κυρίαρχων ΜΜΕ που είδαν την «επιτυχία» των ελληνικών Τραπεζών στα πρόσφατα stress tests. Αποκρύπτοντας τα πραγματικά στοιχεία του ελέγχου, τα οποία έτσι κι αλλιώς έγιναν γνωστά μέσα από τα δημοσιεύματα των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων, μετέδωσαν και προέβαλλαν το γεγονός όπως ακριβώς συνέφερε τους πιστωτές τους, δηλαδή τους τραπεζίτες. Η διεθνής ειδησεογραφία, όπως είναι γνωστό, αντιγράφεται σχεδόν επί λέξη από τα ελληνικά Μέσα. Μετά τις τόσες απολύσεις και περικοπές δεν διαθέτουν καν προσωπικό που να μπορεί να εκτιμήσει και να εξάγει συμπεράσματα από τα διεθνή γεγονότα. Έτσι παπαγαλίζουν ό,τι γράφουν και μεταδίδουν τα διεθνή ΜΜΕ. Δεν το έπραξαν στην περίπτωση των stress tests. Εκεί πήραν φωτιά οι τηλεφωνικές συνδέσεις. Φημολογείται πως διευθυντής ειδήσεων μεγάλου καναλιού έφθασε στο σημείο να τηλεφωνήσει απ’ ευθείας στο Μαξίμου για να ρωτήσει αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα διεθνούς πρακτορείου ότι απέτυχαν δυο ελληνικές τράπεζες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πόση πολιτική αλήθεια αντέχουμε;

Το πόση αλήθεια αντέχουμε ως άτομα και ως κοινωνίες είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Η ψυχανάλυση, η κοινωνική ψυχολογία, η ανθρωπολογία, η ιστορία έχουν επιχειρήσει απαντήσεις. Το θέμα όμως παραμένει ανοιχτό, γιατί το κρυφτό που παίζουμε με την πραγματικότητα καθημερινά είναι η ίδια μας η ζωή, με την αλήθεια του εαυτού μας και την αλήθεια των άλλων· και έτσι χτίζουμε ισορροπίες μέσα στις αυταπάτες και τις φαντασιώσεις μας, κι εμείς κι άλλοι· μέσα σε εικονικές πραγματικότητες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Sports ΄63
Απάλλαξαν τους υπόλογους για το «έγκλημα» του «Αθήνα ‘97»

Με μια βουλευτική τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε στις 7 Οκτωβρίου 2014, απαλλάχθηκαν οι υπόλογοι των ελλειμμάτων που είχαν προκύψει για τη διοργάνωση του παγκοσμίου πρωταθλήματος στίβου του 1997 στην Αθήνα, αφού όλες οι δαπάνες για τη διοργάνωση νομιμοποιήθηκαν. Αυτό κατήγγειλε δημοσίως η αντιπρόεδρος της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Δέσποινα Κωνσταντάρα κατά διάρκεια συνέντευξης δικαστικών. «Πρόσφατα το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατέληξε σ’ ένα πόρισμα σε σχέση μ’ ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός που διοργάνωσε η χώρα μας. Το παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου. Το πόρισμα εντόπιζε ελλείμματα κατά υπολόγων που είχαν αναλάβει τη διαχείριση του πρωταθλήματος αυτού», ανέφερε η κ. Κωνσταντάρα και συμπλήρωσε με νόημα: «με κατάπληξη, πικρία και απογοήτευση, στις 7 Οκτωβρίου 2014 ψηφίστηκε βουλευτική τροπολογία με την οποία νομιμοποιήθηκαν αυτές οι δαπάνες. Κι αυτό, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο βρισκόταν σε διαδικασία αναζήτησης των ελλειμμάτων από τους υπολόγους»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Ελισάβετ Κωνσταντινίδου

Στην καριέρα της είναι δύσκολο κάποιος να αριθμήσει τόσο τις συμμετοχές της σε θέατρο, τηλεόραση και σινεμά, όσο και τις επιτυχίες της. Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε μέσα από τον ρόλο της Ζουμπουλίας στο «Παρά Πέντε», και η ανοδική της πορεία έκτοτε έχει τοποθετήσει την Ελισάβετ Κωνσταντινίδου ανάμεσα στους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς μας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Doculture

Πάμε Φεστιβάλ στην Αθήνα…
Το 8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, μια διοργάνωση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, διοργανώνεται από τις 12 έως 23 Νοεμβρίου.
Με αφιερώματα σε εξέχοντες δημιουργούς, διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, εξαιρετικά σημαντικές ειδικές προβολές, οργάνωση παράλληλων εκδηλώσεων (ημερίδα, masterclasses, εικαστικές εκθέσεις), το 8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας ανοίγει αυλαία την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου.
Αναλυτικά τα αφιερώματα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλί το φιλόσοφο

Τη μεγαλύτερο μυστήριο που έχουν τη φίλοι τη Αλί είναι πώς καταφέρνει να ρίξει γκόμενες. Γιατί ωραίο δε τη λες, τη ντύσιμο είναι made in Pakistan, τη πρόσωπο επίσης, για τη πουλί δε… άσ’ τα να πάνε! Από τη σύνορα με το Κίνα. Τη μυστικό, φίλοι, σας τη πει Αλί, μάθετε κι εσείς ρίχνετε κανένα γκόμενο. Αλί είναι φιλόσοφο, λέει φοβερές ατάκες στη φίλες, μπάμ! Πέφτουν αυτές ξεροί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Tο δράμα των ζάμπλουτων

Δεν είναι κρίμα κι άδικο, μόλις 85 άνθρωποι να βρίσκονται αντιμέτωποι με 7 δισεκατομμύρια; Να είναι οι δακτυλοδεικτούμενοι του πλανήτη και να απορροφούν όλες τις κατάρες του κόσμου;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Στο «καμίνι» ο Εθνικός Κήπος

«Το πάρκο παραμένει στη μνήμη μου όσο κανένα άλλο πάρκο που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Η πεμπτουσία ενός πάρκου είναι όπως όταν κάποιος κοιτά έναν πίνακα ή ονειρεύεται, να βρίσκεται σε έναν τόπο που όμως δεν μπορεί ποτέ να πάει». Αυτά έγραψε ο αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ για τον εθνικό κήπο το 1939. Από τότε μέχρι σήμερα η εικόνα του ωραιότερου σημείου της Αθήνας έχει αλλοιωθεί. Παρ’ όλα αυτά ένας περίπατος στα στενά χωμάτινα μονοπάτια του κήπου δεν έχασε ποτέ την αξία του και την ικανότητα του να σε ταξιδεύει στα παιδικά σου χρόνια τότε που το τάισμα της πάπιας ήταν μέρος της κυριακάτικης βόλτας με τη γιαγιά.
Ο κήπος έχει πλέον παραμεληθεί -κάποιοι λένε σκόπιμα- η ουσία όμως είναι, ότι την ώρα που φίλοι του κήπου αλλά κυρίως επιστημονικοί φορείς δίνουν μια μάχη για να σωθεί το μοναδικό πράσινο κομμάτι του κέντρου της Αθήνας, ο Δήμος κάνει ότι είναι δυνατόν ώστε ο Εθνικός Κήπος να γίνει ιδιωτικός με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να συντηρηθεί. Η έρευνα του Hot Doc ωστόσο, αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο.
Ο Βασιλικός Κήπος δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα. Έχει χαρακτήρα βοτανικού κήπου περιλαμβάνοντας περίπου 500 διαφορετικά είδη καλλωπιστικών δέντρων. Το συνολικό του μέγεθος είναι 154 στρέμματα. Το 1839 φυτεύτηκαν εκεί 15.000 καλλωπιστικά φυτά που μεταφέρθηκαν από τη Γένοβα. Το ενδιαφέρον της βασίλισσας Αμαλίας για τον κήπο ήταν τέτοιο που λέγεται ότι περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με την φροντίδα του. Το 1842 μάλιστα φύτεψε η ίδια τις ουασινγκτόνιες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην είσοδο της λεωφόρου Αμαλίας. Ο Κήπος μετονομάστηκε σε Εθνικό το 1927 κατά την περίοδο της αβασίλευτης Δημοκρατίας και ξεκίνησε να είναι ανοιχτός για το κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του Ηλίου.
Μέχρι το 2004 τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου είχε η Περιφέρεια Αττικής. Τότε δημιουργήθηκε ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) με στόχο την προστασία του χαρακτήρα του Κήπου. Οι φίλοι και οι θαμώνες του Κήπου υποστηρίζουν ότι εκείνη την εποχή η κατάσταση έμπαινε σιγά σιγά σε μια σειρά. Δίπλα στο ΝΠΔΔ δημιουργήθηκε και η Εταιρία Φίλων Εθνικού Κήπου με σκοπό να βοηθήσει στο έργο του Νομικού Προσώπου κυρίως οικονομικά. Όπως κι έγινε όσες φορές χρειάστηκε.
Εν τω μεταξύ τον Μάρτιο του 2011 το Νομικό Πρόσωπο απευθυνόμενο στο υπουργείο Παιδείας κατάφερε να χαρακτηρίσει τον Εθνικό Κήπο ιστορικό τόπο κάτι που προκάλεσε δυσκολίες στα σχέδια εκείνων που ήθελαν να «παρέμβουν».
Τυχαία ή όχι μετά από έναν χρόνο το Νομικό Πρόσωπο καταργείται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου χωρίς ο λόγος να γίνεται σαφής ούτε καν στο ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε και το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι: «εγκρίνουμε την κατάργηση του ΝΠΔΔ ‘’Δήμος Αθηναίων – Εθνικός Κήπος’’ καθώς με τον νέο οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Αθηναίων έχει συσταθεί το τμήμα Εθνικού Κήπου της Διεύθυνσης Πρασίνου και Περιβάλλοντος με σκοπό την οργάνωση και λειτουργία της δημοτική αυτής υπηρεσίας με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων της Αθήνας». Να σημειωθεί ότι η κατάργηση δεν έγινε για οικονομικούς λόγους καθώς κανένα από τα μέλη του ΔΣ του Νομικού Προσώπου δεν πληρωνόταν. Στη θέση του πάντως δημιουργήθηκε μια συμβουλευτική επιτροπή η οποία δεν λειτούργησε ποτέ.
Αμέσως μετά την απόφαση, τον Εθνικό Κήπο αναλαμβάνει η Διεύθυνση Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων και ο Κήπος μπαίνει στην ίδια μοίρα με την πλατεία Κολωνακίου και με κάθε άλλο πάρκο της Αθήνας .Είναι η στιγμή που ξεκινάει η χειρότερη φάση του Κήπου. Οι εικόνες που εκτυλίσσονταν όπως αναφέρουν και οι φίλοι το κήπου ήταν θλιβερές. Κηπουροί που δεν γνώριζαν πως να φερθούν στα δέντρα κλάδευαν ακόμα και την άνοιξη κλαδιά που πάνω τους είχαν φωλιάσει πουλιά. Τα φυτά εγκαταλείπονταν και όλα έδειχναν ότι ο Εθνικός Κήπος θα θυσιαστεί στο βωμό της κρίσης. Παράλληλα το ήδη λιγοστό προσωπικό είχε αποδεκατιστεί στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων με αποτέλεσμα είτε όλα να γίνονται από τύχη, είτε να μην γίνονται καθόλου.
Το παράδοξο είναι ότι, όπως τα νούμερα δείχνουν, η εγκατάλειψη του Κήπου δεν προέκυψε λόγω έλλειψης ρευστότητας καθώς εν μέσω κρίσης τα κονδύλια γι’ αυτόν άγγιζαν τα 2 εκάτ. ευρώ. Συγκεκριμένα σε έγγραφο του Δημοτικού Συμβουλίου το οποίο αποφασίζει κατά πλειοψηφία για τον απολογισμό Εσόδων-Εξόδων του οικονομικού έτους 2011 αναφέρεται ότι τα έσοδα του κήπου είναι 760.687 ευρώ και τα έξοδα 278.920 ευρώ (αφορούν λειτουργικές δαπάνες, ενώ κατά καιρούς κάλυπταν και τις μισθοδοσίες του έκτακτου προσωπικού) ενώ το ταμειακό υπόλοιπο που αναγράφεται στο έγγραφο του Δημοτικού Συμβουλίου είναι 481.766 ευρώ.
Εν τω μεταξύ το 2012 το υπουργείο Εσωτερικών προσφέρει τακτική επιχορήγηση μόνο για δαπάνες μισθοδοσίας των υπαλλήλων του Εθνικού Κήπου 936.600 ευρώ και για δαπάνες συντήρησης φύλαξης και διαχείρισης του Εθνικού Κήπου 239.400 ευρώ. Το πόσο παραμένει μεγάλο και την επόμενη χρονιά με τις δαπάνες μισθοδοσίας που χορηγήθηκαν, να φτάνουν τις 612.000 ευρώ κι εκείνες για τη φύλαξη, διαχείριση και συντήρηση να αγγίζουν τις 216.000.
Η ουσία είναι ότι τη στιγμή που μελή του ΝΠΔΔ αναφέρουν ότι το προσωπικό που απασχολείται στο Εθνικό Κήπο μετριέται στα δάχτυλα του ενός χεριού -πράγμα που φαίνεται άλλωστε και από την εικόνα εγκατάλειψης που έχει ο Κήπος- ο Δήμος Αθηναίων έχει πάρει μέσα σε δυο χρόνια από το κράτος περίπου 1,5 εκατ. ευρώ μόνο για την μισθοδοσία και 450.000 για τη φύλαξη, τη διαχείριση και τη συντήρηση. Στο ετήσιο πρόγραμμα δράσης για το 2012 το Νομικό Πρόσωπο είχε αναφέρει ότι υπάρχει σοβαρή έλλειψη προσωπικού τόσο στο κομμάτι της συντήρησης του πρασίνου όσο και στη φύλαξη αλλά και στη συντήρηση του εξοπλίσου του Κήπου. Είναι επομένως άξιο απορίας, πόσοι εργαζόμενοι υπάγονται στις μισθοδοσίεςτου Εθνικού Κήπου.
Ο ΝΕΟΝ κήπος
Έναν χρόνο μετά την κατάργηση του ΝΠΔΔ, τον Σεπτεμβρίο του 2013 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων εγκρίνει πρόταση του οργανισμού ΝΕΟΝ με ιδρυτή τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο και με τίτλο «Ανακαλύπτοντας τον Κήπο».
Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ με ημερομηνία 19 Οκτωβρίου 2004, ο Εθνικός Κήπος παραχωρήθηκε «δωρεάν κατά χρήση, για διάρκεια 90 ετών στον Δήμο Αθηναίων μαζί με την περίφραξη και τις υπάρχουσες σε αυτόν κάθε είδους εγκαταστάσεις». Το ΦΕΚ της παραχώρησης αναφέρει ότι «ο Δήμος Αθηναίων υποχρεούται, με ευθύνη του, να συντηρεί και να βελτιώνει τη βλάστηση, να διοικεί, διαχειρίζεται, εκμεταλλεύεται και φυλάσσει και γενικά να προστατεύει τον παραχωρούμενο Εθνικό Κήπο, ο οποίος θα διατηρεί στο ακέραιο τον δασικό του χαρακτήρα και προορισμό και θα εξακολουθεί να διέπεται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας». Η παραχώρηση έγινε με τις επιπλέον υποχρεώσεις οι κάθε είδους μελέτες παρεμβάσεων να υποβάλλονται υποχρεωτικά προς έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και οι κάθε είδους εργασίες α εκτελούνται ύστερα από έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού (Γ’ ΕΚΠΑ) και υπό την επίβλεψη εκπροσώπου της, επειδή ο Εθνικός Κήπος είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος.
Αυτές είναι οι δεσμεύσεις του Δήμου Αθηναίων όπως ορίζει ο νόμος όσον αφορά τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου. Ωστόσο, μετά την έγκριση της πρότασης του οργανισμού ΝΕΟΝ από το Δημοτικό Συμβούλιο (κατά την ψηφοφορία υπέρ τάχθηκαν 20 μέλη και κατά 14), ο δήμαρχος παραχώρησε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ με σκοπό να παρουσιάσουν στους δημοσιογράφους τις παρεμβάσεις που προτείνει ο Οργανισμός. Η πρόταση του Οργανισμού δεν προέκυψε μετά από προκήρυξη του Δήμου, αλλά μετά από προσωπικό ενδιαφέρον του ΝΕΟΝ για τη «σωτηρία του Κήπου». Οι αλλαγές που προτάθηκαν, αφορούσαν παρεμβάσεις σε οκτώ σημεία του Κήπου και πρόγραμμα εκθέσεων σύγχρονης τέχνης επί δύο μήνες ανά διετία. Παράλληλα προτάθηκαν η αφαίρεση των φοινικόδεντρων που ο Δήμος είχε αναλάβει να διασώσει, η αφαίρεση αυτοφυών δέντρων και μιας συκιάς στην περιοχή της λίμνης και η φύτευση νέων στο δωμάτιο των γλυσινών. Μια από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις σύμφωνα με την μελέτη του ΝΕΟΝ ήταν να επανέλθει η οπτική επαφή που υπήρχε στο μακρινό παρελθόν με την Ακρόπολη γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να κοπούν δέντρα και ενδεχομένως όπως αναφέρουν στο Hot Doc γεωπόνοι να χρειαστεί να γκρεμιστούν ακόμα και κτίρια ώστε το όραμα του γάλλου αρχιτέκτονα τοπίου Λουί Μπενέκ, στενού συνεργάτη του ΝΕΟΝ να γίνει πραγματικότητα.
Με λίγα λόγια η μελέτη χαρακτηρίζεται από μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Εργοληπτών Γεωπόνων ουτοπική και υπερκοστολογημένη όπως και το ίδιο έργο. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι σύμφωνα με τις αντικειμενικές τιμές έργων πρασίνου του Δημοσίου, η κατασκευή του έργου συνολικά δεν γίνεται να ξεπεράσει τις 60.000 ευρώ όταν αυτό υπολογίζεται από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ ότι θα φτάσει στα 1,5 εκατομμύρια. Μπορεί το κόστος αυτό να αφορά αποκλειστικά τον κ. Δασκαλόπουλο ωστόσο όπως αναφέρουν γεωπόνοι «έχει υπερκοστολογήσει αυτά που θα προσφέρει».
Οι αντιδράσεις
Η συγκεκριμένη παραχώρηση όπως ήταν αναμενόμενο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις από τον επιστημονικό κόσμο με πρώτη την Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων η οποία καταδικάζει τέτοιου είδους παρεμβάσεις λέγοντας ότι «ο Εθνικός Κήπος αδιαμφισβήτητα χρειάζεται επειγόντως φυτοτεχνικά έργα συντήρησης και προστασίας. Τα έργα αυτά όμως για να είναι αποτελεσματικά πρέπει να σχεδιαστούν και υλοποιηθούν από ειδικούς επιστήμονες με σεβασμό των αρχών της φυτοτεχνίας και όχι ως ‘’εικαστικές παρεμβάσεις’’ κάποιων μη ειδικών, οι οποίοι σχεδιάζουν την κοπή μεγάλων κωνοφόρων για την αποκατάσταση της ‘’οπτικής επαφής με την Ακρόπολη και με το κτίριο της Βουλής’’, φυτεύσεις για τις ανάγκες της Μπιενάλε, την κίνηση βαρέων οχημάτων μέσα στον Κήπο για τις μεταφορές των εκθεμάτων και την κατασκευή έργων προβολής τους». Σοβαρή ανησυχία για τις προτεινόμενες παρεμβάσεις στον Εθνικό Κήπο εξέφρασε σε ανακοίνωσή του και το ελληνικό τμήμα του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών). «Οι επεμβάσεις θα αλλοιώσουν όχι μόνο την ιστορική μορφή, φυσιογνωμία και βοτανική σύνθεση του Κήπου, αλλά παράλληλα θα επηρεάσουν δυσμενώς τη βιοκλιματική συμπεριφορά του στον άμεσο περιβάλλοντα αστικό χώρο», αναφέρει μεταξύ άλλων το ICOMOS. Παράλληλα το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, σε επιστολή του προς τον Γιώργο Καμίνη με ημερομηνία 3 Ιανουαρίου 2014, επισημαίνει τη φυσική, χωροταξική και ιστορική βαρύτητα του Κήπου για την Αθήνα και υπογραμμίζει ότι η οποιαδήποτε ανάπλαση θα πρέπει να εξασφαλίζει τη διατήρηση του δασικού χαρακτήρα και την ανάδειξη του υφιστάμενου κηποτεχνικού ρυθμού.
Αρχιτέκτονες τοπίου που έχουν μεγάλη εμπειρία από τον Εθνικό Κήπο αναφέρουν στο Hot Doc ότι κινδυνεύει ακόμη και ο δημόσιος χαρακτήρας του Κήπου, καθώς κανένας δεν μπορεί να δεσμευτεί ότι μόλις τοποθετηθούν τα έργα τέχνης θα επιτρέπεται η είσοδος σε παιδιά. Με λίγα λόγια τα παιδιά που μέχρι τώρα έπαιζαν ανέμελα στον Κήπο με την παρουσία των έργων θα βρίσκονται υπό αυστηρή επίβλεψη. Παράλληλα ο φωτισμός των έργων μοντέρνας τέχνης όταν ο Κήπος κλείνει με τη δύση του ήλιου ώστε να ηρεμεί η φύση, διαταράσσει την οικολογική ισορροπία των ζώων και των πουλιών που φιλοξενεί.
Σοβαρό πρόβλημα προκύπτει και από το είδος των εγκαταστάσεων, καθώς ο Εθνικός Κήπος, στο υπέδαφος του οποίου βρίσκονται ίχνη του αρχαίου Λυκείου του Απόλλωνα, το αρχαίο υδραγωγείο του Πεισίστρατου και το υδραγωγείο του Υμηττού, είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, με αποτέλεσμα, τόσο οι εγκαταστάσεις όπου θα τοποθετηθούν τα έργα τέχνης, όσο και τα φορτηγά που ήδη μετακινούνται στα χωμάτινα μονοπάτια του Κήπου, να αποτελούν μεγάλο κίνδυνο.
Εν τω μεταξύ αίτηση ακύρωσης και αναστολής της απόφασης του Δήμου Αθηναίων βάσει της οποίας αλλάζει πρόσωπο ο Εθνικός Κήπος υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας η Εταιρεία Φίλων του Εθνικού Κήπου και δέκα πολίτες. Η απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη ωστόσο ακόμα και να μην γίνει δεκτή, για να ξεκινήσουν τα έργα «σωτηρίας» του Κήπου θα πρέπει πρώτα ο ΝΕΟΝ να λάβει ειδική αδειοδότηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, το Δασαρχείο και τη Γενική Γραμματεία Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Περιφέρειας. Αν όλες αυτές οι υπηρεσίες δεχτούν να γίνει ο Εθνικός Κήπος γκαλερί τότε το καλύτερο «οικόπεδο» της Αθήνας θα αποκτήσει ιδιοκτήτη.
Στείλαμε τα ερωτήματα που προκύπτουν από την έρευνα μας στο Δήμο Αθηναίων ωστόσο δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση.
το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Hot Doc #62, τον Οκτώβριο του 2014
Extra Hot άρθρο
Ένας σουλτάνος στην εποχή του twitter
Πως ο Ερντογάν δεν νίκησε το τέρας

Η απαγόρευση του Twitter και του YouTube στην Τουρκία έφερε στο προσκήνιο ένα βαθύτερο πρόβλημα, αυτό του σκοταδισμού. Το σίγουρο είναι πάντως ότι η τουρκική νεολαία ξέρει να αντιδρά σ΄αυτές τις μορφές απολυταρχισμού. Αυτό προκύπτει και από τη συζήτηση με τέσσερις χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι νέοι είναι αποφασισμένοι και έχουν ένα ισχυρό όπλο στα χέρια τους: Το διαδίκτυο.
«Τo Twitter, το Facebook και το YouTube θα πρέπει να σεβαστούν τους τουρκικούς νόμους. Η Τουρκία δεν είναι Μπανανία. Θα εξαλείψουμε το Twitter. Δεν με νοιάζει τι λέει η διεθνής κοινότητα. Όλοι θα δουν τη δύναμη της Τουρκικής Δημοκρατίας». Τα λόγια αυτά δεν ανήκουν σε κάποιον ανεγκέφαλο ιμάμη που προσπαθεί να παρασύρει με το κήρυγμά του ένα εξίσου ανεγκέφαλο πλήθος. Ανήκουν στον πρωθυπουργό μιας χώρας που έχει αξιώσεις να γίνει μέρος της Ευρώπης. Τον τελευταίο καιρό, όσο πλησιάζαν οι δημοτικές εκλογές στην Τουρκία, παρακολουθούσαμε τον Ερντογάν να επιδίδεται σε μια σταυροφορία σκοταδισμού. Το δυστύχημα είναι πως όλοι αυτοί που τον άκουγαν και τον ακούν είναι άνθρωποι που θεωρούν το διαδίκτυο όργανο του διαβόλου και μπαίνουν εύκολα σε ένα κυνήγι μαγισσών, το οποίο συνήθως στέλνει ανθρώπους, ιδέες και σκέψεις στην πυρά.
Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι τα social media προσφέρουν θεάρεστο κοινωνικό έργο, όμως είναι δικαίωμα του καθενός και βασική αρχή κάθε δημοκρατίας να μπορεί να επιλέγει πώς θα εκφραστεί. Είναι αλήθεια πως λίγα πράγματα μπορούν να φανούν πιο δικτατορικά από αυτή την απόφαση για μερική απαγόρευση του ίντερνετ, δηλαδή για απαγόρευση της πρόσβασης σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Σεξ, σκάνδαλα και υποκλοπές
Ο Ερντογάν προσπάθησε να εφαρμόσει στην πράξη αυτό που έκαναν στο παρελθόν και οι σουλτάνοι: Πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι! Τους τελευταίους δύο μήνες ήρθε στο φως ο ανοιχτός πόλεμος του τούρκου πρωθυπουργού με τον αυτοεξόριστο στις Ηνωμένες Πολιτείες ιμάμη και άλλοτε φίλο και πνευματικό του πατέρα, Φετουλάχ Γκιουλέν. Είναι ο άνθρωπος που τον βοήθησε να τα βάλει με τους στρατηγούς και να τους στείλει φυλακή με την κατηγορία της συνωμοσίας, εκμεταλλευόμενος τα σκάνδαλα Εργκενεκόν και Βαριοπούλα. Φαινομενικά ο πόλεμος ξέσπασε όταν ο Ερντογάν προσπάθησε να περιορίσει την δύναμη του ιμάμη στην Τουρκία, βάζοντας λουκέτο σε πολλά από τα ιερατικά φροντιστήριά του, προκαλώντας βέβαια την οργή του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα βαθύτερο και σκληρότερο παιχνίδι εξουσίας.
Ξαφνικά άρχισαν να βγαίνουν στο φως σκάνδαλα διαφθοράς. Ο ίδιος ο Ερντογάν, ο γιος του, η κόρη του, στενοί του συνεργάτες και πρώην πλέον υπουργοί φέρονται να έπαιρναν μίζες από επιχειρηματίες για να εγκρίνουν δημόσια έργα. Σχεδόν καθημερινά δίνονταν στη δημοσιότητα μέσω διαδικτύου ηχογραφήσεις που είχαν υποκλαπεί, φέρνοντας σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, που δεχόταν και δέχεται τη σφοδρή επίθεση της αντιπολίτευσης. Το εύκολο για τον Ερντογάν ήταν να αποπέμψει δικαστικούς και αστυνομικούς που ερευνούσαν το σκάνδαλο διαφθοράς και να κατεβάσει τους διακόπτες στα μέσα εκείνα που φιλοξενούσαν τις αποκαλύψεις, δηλαδή το Twitter, το Facebook, το YouTube, και βέβαια το έκανε, προκαλώντας συν τοις άλλοις την οργή κυρίως των νέων.
Κινήθηκε μάλιστα πολύ γρήγορα, καθώς δύο μέρες πριν από τις εκλογές είχε κυκλοφορήσει η φήμη για ένα ροζ βίντεο με τον ίδιο τον Ερντογάν και μια πρώην Μις Τουρκία και νυν παρουσιάστρια σε κανάλια φίλα προσκείμενα. Βίντεο που δεν βγήκε ποτέ στο διαδίκτυο. Τελευταία αποκάλυψη, η συνομιλία υψηλόβαθμων τούρκων αξιωματούχων που προετοίμαζαν πολεμική σύρραξη με τη Συρία για αντιπερισπασμό, για να πάψει δηλαδή ο κόσμος να ασχολείται με τα σκάνδαλα διαφθοράς.
Μια εβδομάδα λοιπόν πριν από τις δημοτικές εκλογές και με τη δημοτικοτητά του παραδόξως στα ύψη, κατεβάζει διακόπτες στο Twitter, ερχόμενος σε αντιπαράθεση ακόμη και με τον ισλαμιστή πρόεδρο Γκιουλ. Μ΄αυτή την κίνηση η Τουρκία εισέρχεται σε μια περίοδο μακαρθισμού, η οποία όμως δεν επηρεάζει την κομματική πελατεία του Ερντογάν, που δεν ασχολείται ιδιαίτερα μ΄αυτά τα μέσα. Όμως συχνοί χρήστες είναι πολλά μέλη της κυβέρνησης, κυβερνητικοί βουλευτές, φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι και αναλυτές, ακόμη και μέλη της οικογένειας του τούρκου πρωθυπουργού.
Ο θρίαμβός του στις δημοτικές εκλογές τον ενθαρρύνει και απειλεί με εκδίκηση. Ωστόσο το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφασίζει πως η απαγόρευση είναι αντισυνταγματική. Μια ημέρα μετά ο Ερντογάν δηλώνει: «Θα εφαρμόσουμε αυτή την απόφαση, αλλά δεν την συμμερίζομαι».
Το Hot Doc μίλησε με τέσσερις τούρκους χρήστες των social media και βέβαια του Twitter (την Ισίκ Ματέρ, τον Μουράτ Οζγκούκ, τον Ότις Αγκαμπέι και τον @radiyogafa, ακτιβιστή-δημοσιογράφο ο οποίος θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του) για το πώς βλέπουν τις κινήσεις Ερντογάν και το μέλλον αυτής της χώρας. Το συμπέρασμα είναι πως ο Ερντογάν είναι επί της ουσίας μόνος σ΄αυτόν τον αγώνα. Τι γίνεται όμως στο μέλλον;
Ισίκ Ματέρ
Μετά το Γκεζί σίγουρα κάτι άλλαξε μέσα μου. Και ξέρω ότι δεν είμαι η μόνη που αισθάνεται έτσι. Το Γκεζί άλλαξε το κίνημα των νέων προς το καλό. Δεν με νοιάζει αν ο πρωθυπουργός γίνεται ισχυρότερος και ζητά εκδίκηση. Δεν είμαι θυμωμένη μαζί του πια. Στην πραγματικότητα είμαι ευγνώμων, γιατί μας δίνει το κίνητρο να κάνουμε κάτι σωστό! Τώρα είμαστε πιο συγκεντρωμένοι, πιο αποφασισμένοι και πιο παθιασμένοι από ποτέ! Tο μέλλον των νέων της Τουρκίας μου φαίνεται πολύ φωτεινό.
Η Τουρκία έχει τον νεότερο πληθυσμό στη Δυτική Ευρώπη, ο οποίος προσαρμόζεται πολύ γρήγορα στις νέες τεχνολογίες. Μόνο το βράδυ της απαγόρευσης του Twitter γράφτηκαν 2,5 εκατομμύρια μηνύματα. Οι νέοι έχουμε κάνει τόσο τρόπο ζωής τις νέες τεχνολογίες που είναι αδύνατον να επιστρέψουμε στον Μεσαίωνα. Τώρα είμαι βέβαιη ότι ο πρωθυπουργός πρόκειται να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία. Νομίζω ότι το να γίνει πρόεδρος της Τουρκίας ήταν ο κύριος στόχος του από την αρχή της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Και θα το πετύχει αργά ή γρήγορα. Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει άλλο Γκεζί, γιατί οι άνθρωποι σήμερα εστιάζουν στο να ιδρύουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, να συμμετέχουν σε κοινωνικά κινήματα. Για παράδειγμα, έχω εργαστεί στον τομέα της πληροφορικής. Είμαι μέλος του Εναλλακτικού Συνδέσμου Πληροφορικής και τώρα εργαζόμαστε σε ένα πρόγραμμα που ονομάζεται Kemgözleresis (Κλείστε το κακό μάτι), το οποίο βοηθά τους ανθρώπους να μάθουν πώς να προστατεύσουν την ιδιωτική τους ζωή στο διαδίκτυο, αλλά και τον εαυτό τους από την παρακολούθηση της κυβέρνησης. Πιστεύω ότι όλα αυτά θα είναι η σωτηρία μας και όχι να ερχόμαστε αντιμέτωποι με δακρυγόνα.
Μουράτ Οζγκούκ
Αυτό που οι άνθρωποι ξεχνούν είναι πως η νεολαία στην Τουρκία δεν είναι μονολιθική και πως συχνά οι χρήστες του διαδικτύου έχουν τη δική τους πραγματικότητα. Το παράδοξο είναι πως το 60% των χρηστών είναι οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος και μόνο ένα 25% ανήκει στην αντιπολίτευση. Όλοι αυτοί κάνουν εκστρατείες στο διαδίκτυο. Σκεφτείτε ότι μια καμπάνια, μια αφίσα, μπορεί εύκολα να αποκτήσει δέκα εκατομμύρια υποστηρικτές. Όλα τα άλλα είναι σκοταδισμός, ξενοφοβία, ένα κόμπλεξ κατωτερότητας που βγαίνει στις κοινωνίες οι οποίες ζουν στη σκιά του ένδοξου αυτοκρατορικού παρελθόντος τους.
Είναι δύσκολη η επιστροφή στον Μεσαίωνα. Όταν ήμουν μικρός μάθαινα πράγματα μόνο για την πόλη και τη χώρα μου και τώρα ζητάμε προσωπικές ελευθερίες αμερικανικού τύπου, την κοινωνική ισότητα των Σκανδιναβών, βελγική μπίρα και πολλά άλλα δυτικά προνόμια. Η κοινωνία άλλαξε μέσα σε λίγα χρόνια, αλλά το κράτος επί της ουσίας δεν άλλαξε, παρά μόνο οι πρωταγωνιστές, οι ηθοποίοι και οι μαριονέτες. Αντί για την παλιά φρουρά του στρατού, υπάρχει τώρα το κόμμα του Ερντογάν και οι σύμμαχοί του. Οι διαδηλώσεις τύπου Γκεζί μπορούν να επιβραδύνουν αλλά όχι να σταματήσουν τα σχέδια του Ερντογάν. Για πολλούς από εμάς οι διαδηλώσεις έχουν γίνει πια δεύτερη φύση μας και αυτό είναι ένα δείγμα ότι η δημοκρατία μας γίνεται πιο υγιής.
Ότις Αγκαμπέι
Οι δημοτικές εκλογές μετατράπηκαν σε μια ψήφο εμπιστοσύνης του Ερντογάν, αλλά δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Ο Ερντογάν είναι ο βασικός ύποπτος σε μια εγκληματική υπόθεση διαφθοράς. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα πιέσουμε την κοινή γνώμη να στραφεί στην απαίτηση μιας δίκαιης δίκης από μια ανεξάρτητη δικαιοσύνη και όχι από τους μηχανισμούς που υπάρχουν τώρα. Υπό αυτή την έννοια, είναι δύσκολο να προβλέψεις το μέλλον.
Αν λάβει κανείς υπόψη τα απολυταρχικά επιτεύγματα του 20ου αιώνα, νομίζω ότι πολλοί Τούρκοι θα προτιμούσαν να επιστρέψουν στον Μεσαίωνα, όπου η καταπίεση ήταν πιο συγκεκριμένη, κατακερματισμένη όμως και ανοργάνωτη. Η κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει στις επιλογές των πολιτών, αλλά θα πρέπει να σέβεται τη θέληση της μισής κοινωνίας προκειμένου να μην υπάρχει πόλωση. Διαφορετικά, ό,τι και αν αποφασίζει η κυβέρνηση, θα βρίσκει πάντοτε απεναντί της το άλλο μισό.
Ελπίζω να υπάρξουν και άλλες μαζικές διαδηλώσεις στο μέλλον, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι ένα νέο Γκεζί είναι η απάντηση. Η αστυνομία πλέον έχει μελετήσει καλά κάθε κίνησή μας και θα είναι δύσκολο πλέον να οργανωθεί κάτι που θα μπορούσε να εκλειφθεί ως ισχυρό μήνυμα από τις Αρχές.
@radiyogafa
Η τουρκική κυβέρνηση μάταια πολεμά αυτόν τον κόσμο που αλλάζει, γιατί δεν τον καταλαβαίνει, και οι νέοι χρησιμοποιούν τα social media ως το πιο αποτελεσματικό όπλο κατά του Ερντογάν. Γι΄αυτό είναι η αντίσταση που είναι ισχυρότερη τώρα και όχι ο Ερντογάν. Είναι ένας εναντίον εκατομμυρίων. Η εποχή του τελειώνει αργά αλλά σταθερά. Ο Ερντογάν έχει δημιουργήσει εχθρούς στο διαδίκτυο που θέλουν να συνθλίψουν τις απαγορεύσεις του. Και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει τώρα. Δεν μπορεί να σταματήσει τα κύματα του ωκεανού που φθάνουν στην ακτή του…
Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η κατάρρευση μιας εποχής και οι ωδίνες μιας νέας. Όλες οι χώρες αλλάζουν, όλες οι κυβερνήσεις αλλάζουν, όλες οι αντιλήψεις αλλάζουν. Είναι η επανάσταση του διαδικτύου. Υπάρχουν εκατομμύρια που τον υποστηρίζουν, αλλά είναι μόνο η μειοψηφία. Αυτό το 44% των εκλογών δεν τον βοηθά να γίνει σουλτάνος. Υπάρχει το 56% της αντιπολίτευσης. Ακόμη και αν γίνει πρόεδρος ή παραμείνει πρωθυπουργός, το μέλλον του δεν θα αλλάξει. Το σκάνδαλο διαφθοράς είναι πολύ μεγάλο. Η προεδρία μπορεί να τον βοηθήσει να παραμείνει εκτός φυλακής, αλλά σίγουρα το κόμμα του θα χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή, και άμα χάσεις τη βάση τότε πέφτεις και ο ίδιος.
Στην πραγματικότητα το Γκεζί δεν έχει τελειώσει ακόμα. Υπάρχουν ακόμα πολλές διαδηλώσεις σε όλη την Τουρκία. Ό,τι κάνει ή λέει ο Ερντογάν, η αντίδραση των αντιπάλων του μέσω των social media είναι τεράστια. Και αυτό δεν θα τελειώσει πριν τελειώσει και ο ίδιος. Πιστεύω ότι η Πρωτομαγιά που έρχεται θα είναι μια ημέρα κόλασης για τον Ερντογάν.
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #50, τον Απρίλιο του 2014
Extra Hot άρθρο
Τα νέα πρόσωπα της άκρας δεξιάς

Ποια είναι τα νέα πρόσωπα της άκρας δεξιάς στην υφήλιο και πώς έχουν μετεξελιχθεί μέσα στον χρόνο; Από την ακαταμάχητη άνοδο του φλαμανδικού ρατσισμού στο Βέλγιο, τις αναθυμιάσεις του φρανκισμού στην Ισπανία, την ολοένα μεγαλύτερη απομόνωση της Ουγγαρία με το Jobbik –κόμμα που αποτυπώνει τον «ακομπλεξάριστο ρατσισμό», σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές–, το ακροδεξιό κράτος του Ισραήλ, που καταδυναστεύει τους έγχρωμους μετανάστες ενώ παράλληλα προωθεί τη νέα ιδέα «της ανωτερότητας της εβραϊκής φυλής», τον ισλαμοφασιμό των αραβικών κρατών, αλλά και τον μη απολογητικό ινδουιστικό εθνικισμό.
Όλα αυτά, χωρίς να συμπεριλάβουμε το Παρίσι και τη Ρώμη, με τις πιο mainstream ακροδεξιές, όπου όπως και στη Βιέννη κυριαρχεί η ίδια εμμονή: Η μάχη ενάντια στον υποτιθέμενο εξισλαμισμό της Ευρώπης. Χωρίς να επεκταθούμε στο ξενοφοβικό βαυαρικό ροκ στη Γερμανία και στα ρατσιστικά ιαπωνικά μάνγκα που φέρουν πάνω τους το μίσος και τα εγκλήματα πολέμου της σύγχρονης ιστορίας. Χωρίς να συμπεριλάβουμε τον ευρωφοβικό λαϊκισμό του Μπέπε Γκρίλο. Και όλα αυτά μια στιγμή της ευρωπαϊκής ιστορίας που οι ευρωεκλογές, όπως όλα δείχνουν, θα πλημμυρίσουν το ευρωκοινοβούλιο με εχθρούς της Ευρώπης με βασικό επιχείρημα-δόλωμα για ψήφους την «κριτική στη μεταναστευτική πολιτική των κρατών»… Για την ακρίβεια, η ακροδεξιά αναμένεται να συγκροτήσει μια νέα πολιτική ομάδα εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με πυρήνα της τους ευρωβουλευτές του γαλλικού Εθνικού Μετώπου της Λεπέν και του ολλανδικού PVV (Κόμμα της Ελευθερίας) του Βίλντερς, ο οποίος πρόσφατα είχε ρωτήσει ανοιχτά τους υποστηρικτές του αν θέλουν «περισσότερους ή λιγότερους Μαροκινούς» στην πόλη τους και την Ολλανδία.
Η Λεπέν και ο Βίλντερς μαζί με το ευρωσκεπτικιστικό, ξενοφοβικό UKIP του Φάρατζ στη Βρετανία έχουν σοβαρές πιθανότητες να τερματίσουν στις πρώτες θέσεις, παραγκωνίζοντας τα έως τώρα μεγάλα κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς.
Εθνικισμός για όλους
Εν αρχή λοιπόν υπήρξε το φυλετικό μίσος. Μόνο που αλλάζουν τα εξιλα- στήρια θύματα. Από τον αντισημιτισμό με θύματα τους εβραίους στον διωγμό των τσιγγάνων, με στόχο τους ρομά που δεν ζουν όπως εμείς αλλά και τους μουσουλμάνους που απειλούν τον αρμονικό ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό μας. «Το μίσος στρέφεται συχνά πυκνά και εναντίον όμως των φτωχών που εκλαμβάνονται ως υπάνθρωποι, τη στιγμή που λαμβάνει χώρα η μεγαλύτερη έκρηξη ανισοτήτων μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο –η οποία αποτελεί το φυτόχωμα της εξτρεμιστικής δεξιάς–, ελλείψει άλλων εναλλακτικών», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το γαλλικό περιοδικό Monde Diplomatique, που κυκλοφόρησε με εξώφυλλο «Νέα πρόσωπα της άκρας δεξιάς» στο τελευταίο θεματικό του τεύχος. Την ίδια στιγμή όμως ο αραβικός κόσμος δεν πάει πίσω στο παγκόσμιο κατοστάρι του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και του απολυταρχισμού, αφού μετρά έναν αξιοσημείωτο αριθμό δικτατοριών πλαισιωμένο από ταλιμπάν και τρομοκράτες όπως στο Ιράν και στο Αφγανιστάν.
Κι ενώ δυναμώνουν σαν θηρία τα κόμματα εναντίον των Βρυξελλών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της ναζιστικής ιδεολογίας, λανσάροντας μια θεραπεία με κύρια συνταγή την αναζήτηση της χαμένης εθνικής κυριαρχίας, η αύξηση των μεταναστών από την Ασία και την Αφρική στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την άνοδο της ανεργίας, χαρίζει στην ακροδεξιά ανέλπιστους πόντους, ιδίως στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, όπου κυριαρχεί η αίσθηση πως οι επαναστάσεις που ανέτρεψαν τα κομουνιστικά καθεστώτα δεν εκπλήρωσαν τις δεσμεύσεις τους. Σε σημείο που ενδέχεται να καταλάβουν ακόμη και την πρώτη ή τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές.
Εκεί άλλωστε δεν διστάζουν να κατηγορήσουν εξωστρεφώς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την παγκοσμιοποίηση και τους ξένους για τις αποτυχίες τους…
Την ίδια στιγμή θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να αναδείξει ευρωβουλευτές στη Γερμανία το κόμμα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία), το οποίο ζητά την κατάργηση του ευρώ, ενώ αναμένεται να εισέλθει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ακόμα και το νεοναζιστικό κόμμα NPD. Παράλληλα η ευρωπαϊκή ακροδεξιά εμφανίζεται να στηρίζει τη ρωσία και την κυβέρνηση του Βλαντίμιρ Πούτιν. Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Spiegel, το Κρεμλίνο αναζητά συμμάχους στη σύγκρουσή του με τις κυβερνήσεις της Δύσης. Γι’ αυτό και επιδιώκει τη σύσφιξη των σχέσεών της με πολλούς ευρωπαίους ακροδεξιούς πολιτικούς. «Ακροδεξιοί λαϊκιστές που θα κατεβούν στις ευρωεκλογές εκφράζουν ολοένα μεγαλύτερη διάθεση να λειτουργήσουν ως συνήγοροι της ρωσίας στις Βρυξέλλες, εφόσον εκλέγουν», σημειώνει χαρακτηριστικά το Spiegel. Ο εθνικισμός όμως δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό σύμπτωμα, ούτε αραβική αποκλειστικότητα.
Στην Ινδία, τη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, λόγω των αριθμών των πολιτών που προσέρχονται στις κάλπες το ινδουιστικό εθνικιστικό κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) εμφανίζεται να κερδίζει την απόλυτη πλειοψηφία στην ινδική Βουλή, ενώ το κόμμα του Κογκρέσου, του οποίου ηγείτο η οικογένεια Γκάντι, καταγράφει τη χειρότερη επίδοσή του στην ιστορία του, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα, αφού ο εθνικιστής Ναρέντρα Μοντ θα είναι ο εθνικιστής ηγέτης ενός από τα πιο ποικιλόμορφα –σε θρησκευτικό και εθνοτικό επίπεδο– κράτη του κόσμου.
Την ίδια στιγμή στο Ισραήλ δεν είναι μονάχα οι Παλαιστίνιοι που δεν έχουν τα ίδια οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα με τους Ισραηλινούς μη Παλαιστίνιους. Το Λικούντ, η βασική κεντροδεξιά παράταξη –εμπνεόμενη όμως εμφανώς από τις αρχές της ακροδεξιάς–, δεν έχει μπορέσει ποτέ να συλλάβει στην πραγματικότητα την ισότητα μεταξύ των πολιτών. Με αυτή τη λογική, η κυβέρνηση Νετανιάχου οικοδόμησε τα κέντρα κράτησης όπου οι αφρικανοί αιτούντες άσυλο στο Ισραήλ, αντί να αφομοιωθούν, γίνονται δεκτοί και φυλακίζονταν για τρία χρόνια αρχικά και αργότερα για ένα, έπειτα από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δίχως να έχει προηγηθεί δίκη.
Ευρώπη, παραδοσιακά ξενοφοβική
Επιστροφή στη Γηραιά Ήπειρο, όπου ξεχωρίζει το ουγγρικό Jobbik, το οποίο διεκδικεί υψηλά ποσοστά στις ευρωεκλογές ως νοσταλγός της μεγάλης Ουγγαρίας και διώκτης των ρομά και των τσιγγάνων. Εκτός από το ότι είναι και το κατεξοχήν κόμμα εχθρός των εβραίων και δυνάστης των ανέργων, τους οποίους, σύμφωνα με το πρόγραμμά του, αναγκάζει να αποδεχτούν οποιαδήποτε εργασία, την οποία πρέπει να κάνουν με αστυνομική εποπτεία!
Για να μην κάνουμε ταξίδι στον χρόνο, εκεί που χτυπά η καρδιά της Ευρώπης, δηλαδή στο Βέλγιο, όπου, παρόλο που στη Bαλλονία –το γαλλόφωνο τμήμα του Bελγίου– η άκρα δεξιά ήταν παραδοσιακά μάλλον περιθωριακή, το εθνικιστικό κόμμα Φλαμανδικό Mπλοκ είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, καθώς είχε ταχθεί υπέρ της ανεξαρτητοποίησης της Φλάνδρας, με απώτερο σκοπό την προσάρτησή της στην Oλλανδία. Σήμερα το εθνικιστικό κόμμα Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (N-VA), που έχει λάβει τη σκυ- τάλη, συνεχίζει να θέλει να μετατρέψει τις εκλογές σε δημοψήφισμα σχετικά με την ανεξαρτησία της Φλάνδρας. Αν και επιδιώκει να αποτινάξει από πάνω του κάθε ρατσιστική αναφορά, στην πραγματικότητα θέλει πάλι τους Φλαμανδούς εναντίον των Βαλλόνων. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως μέλη του Φλαμανδικού Mπλοκ προέρχονταν από τον χώρο της φασιστικής οργάνωσης Φλαμανδική Pιζοσπαστική Tάξη, που είχε ιδρυθεί μεταπολεμικά από πρώην συνεργάτες των ναζί, για να τεθεί τελικά εκτός νόμου από το βελγικό κράτος στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με την κατηγορία της παράνομης δράσης.
Για να μην κάνουμε συνειρμούς με τη δική μας Χρυσή Αυγή –εγκληματική και παράνομη–, ας κατευθυνθούμε και προς τη Σκανδιναβία, τρία χρόνια μετά τη μεγάλη σφαγή του Άντερς Μπρέιβικ στην Ουτόγια. Προς έκπληξη, το ξενοφοβικό Κόμμα της Προόδου (FrP), δηλαδή το κόμμα που υποστήριζε ο ακροδεξιός τρομοκράτης, μπήκε για πρώτη φορά στη νορβηγική Βουλή τον Σεπτέμβριο του 2013, δυο χρόνια μετά τη μαζική δολοφονία των 69 ανθρώπων. Σήμερα στη Νορβηγία δεν συναντά κανείς εύκολα τους κλασικούς ναζιστές, αλλά ακροδεξιούς από τη μέση τάξη, με έντονο πολιτισμικό συντηρητισμό, φόβο απώλειας της ευρωπαϊκής κουλτούρας και ταυτότητας εξαιτίας της χαλαρής μεταναστευτικής πολιτικής της σκανδιναβικής χώρας. Το πρόσωπο της νορβηγικής ακροδεξιάς είναι λοιπόν φωτογενές και αμιγώς αντιισλαμικό με σοβαρές πιθανότητες να κυοφορήσει ξανά μια νέα σταυροφορία κατά των μουσουλμάνων. Τα ακροδεξιά κόμματα αναζητούν πάντα έναν εσωτερικό εχθρό, είτε είναι οι αλλόθρησκοι, είτε οι μετανάστες, είτε οι οικονομικά ασθενέστεροι, είτε οι τσιγγάνοι, είτε απλά οι διαφορετικοί και οι πρωτοπόροι.
Στην Ισπανία οι αναθυμιάσεις του φρανκισμού είναι αρκετές για να πνίξουν και τις πιο κεκτημένες ελευθερίες. Το Λαϊκό Κόμμα του ραχόι μοιάζει αποφασισμένο να περιορίσει κάθε δικαίωμα σε διαμαρτυρία μέσα από ένα μη δημοκρατικό νομοσχέδιο για την ασφάλεια του πολίτη, ενώ ταυτόχρονα η κυβέρνηση υιοθέτησε έναν νόμο που μειώνει ακόμα περισσότερο τις νόμιμες πιθανότητες και συνεπώς το νόμιμο δικαίωμα στην άμβλωση.
Όσον αφορά την περίφημη αυστριακή περίπτωση και την ιστορική σχέση της με την ακροδεξιά, στο σχετικό άρθρο της Monde Diplomatique ο Πιερ Ντάουμ κάνει λόγο για «τη μετά θάνατον νίκη του Γκέοργκ Χάιντερ». Με άλλα λόγια, η ακροδεξιά συμμετέχει στην Αυστρία με το κεφάλι ψηλά στις ευρωεκλογές. Χωρίς φόβο και πάθος. Σε ελεύθερη μετάφραση: Στη Βιέννη ευδοκιμεί μια επιείκεια απέναντι στον ναζισμό, που θα έπρεπε να ανησυχεί και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Συνοψίζοντας, όλα δείχνουν πως έχει πραγματοποιηθεί η μετάβαση στον ακομπλεξάριστο ρατσισμό, στον δίχως απολογητική διάθεση εθνικισμό. Με άλλα λόγια, έχουμε μεταβεί σε μια απενοχοποιημένη ιδεολογία του μίσους…
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #53, τον Μάιο του 2014
Extra Hot άρθρο
«Παραδικαστικό 1»
Το χρονικό του εγκλήματος κατά της Δικαιοσύνης

Το «Παραδικαστικό 1» σκάει σαν βόμβα στα τέλη του 2004 προκαλώντας σεισμό στη Δικαιοσύνη και σάλο στη κοινή γνώμη από τις αποκαλύψεις που ακολουθούν επί σειρά ετών. Το πρώτο «μπαμ» έγινε τον Δεκέμβρη του 2004, όταν σε ιδιωτικό κανάλι μικρής εμβέλειας (Seven-x), σε εκπομπή που παρουσίαζε ο Σπύρος Καρατζαφέρης παίζει στον αέρα μια υποκλαπείσα συνομιλία της τότε ανακρίτριας Αθηνών, Αντωνίας Ηλία, με συνεργάτη δικηγορικού γραφείου. Στη συνομιλία παρεμβαίνει κι ένα άλλο πρόσωπο που όπως αποκαλύφτηκε ήταν ο υπεράνω πάσης υποψίας τότε Αρχιμανδρίτης, Ιάκωβος Γιοσάκης…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Καθαρίζοντας»το παραδικαστικό

Για να απονεμηθεί Δικαιοσύνη χρειάζονται νόμοι και δικαστές. Για να συγκαλυφθεί ένα έγκλημα, χρειάζονται ακριβώς τα ίδια πράγματα. Οι νόμοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αυτόν που τους έχει καταπατήσει και οι δικαστές να κάνουν «λάθος» ή να αποφασίσουν κατά την κρίση τους, όπως έχουν δικαίωμα. Η υπόθεση του «Παραδικαστικού Κυκλώματος», που το 2005 εμφανίστηκε ως μια υπόθεση διαφθοράς δικαστών οι οποίοι μέσα από ένα κύκλωμα διασυνδέσεων με δικηγόρους και ανθρώπους της Εκκλησίας καθόριζαν την έκβαση δικών, σήμερα έχει καταλήξει στην αθώωση των περισσότερων από αυτούς που εμφανίστηκαν ως πρωταγωνιστές…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι κάτοικοι εκτεθειμένοι και στον επικίνδυνο αμίαντο

Το οικονομικό και περιβαλλοντικό σκάνδαλο που συντελείται στις Σκουριές της Χαλκιδικής έχει γίνει τα τελευταία δύο χρόνια αντικείμενο συζητήσεων, έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις των κατοίκων της ανατολικής Χαλκιδικής, έχει φέρει στο φως βαρύτατες καταγγελίες για τρομοκράτηση των αντιδρώντων από τις αρχές, έχει προκαλέσει ακόμη και την εισβολή δυνάμεων καταστολής της αστυνομίας σε σχολείο της Ιερισσού και έχει οδηγήσει στον σχηματισμό δικογραφίας η οποία εμφανίζει δεκάδες κατοίκους της ευρύτερης περιοχής ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης. Στη δικογραφία αυτή περιλαμβάνονται ακόμη και συνομιλίες προσώπων με δημοσιογράφους, οι οποίοι επιχείρησαν να ενημερωθούν για τα τεκταινόμενα στην περιοχή…
Extra Hot άρθρο μόνο για συνδρομητές. Γίνε τώρα Συνδρομητής
Ισορροπία του τρόμου για την Άγκυρα

Σε τεντωμένο σχοινί ακροβατεί η Τουρκία, επιχειρώντας να ισορροπήσει και εσωτερική «σταθερότητα» και το διεθνές της στάτους ως επίμαχος παράγοντας στην αντιμετώπιση των τζιχαντιστών του ISIS και να κρατήσει ισορροπίες στις εξελίξεις γύρω από το κουρδικό «ζήτημα» και να αναβαθμίσει τη θέση της στην Ευρώπη. Κι ενώ από ισχυρές πρωτεύουσες οι κινήσεις της παρακολουθούνται επίμονα και πιεστικά, η Άγκυρα ελάχιστα σήματα λαμβάνει πως τα πράγματα θα εξελιχθούν με γνώμονα το δικό της σχεδιασμό. Το εσωτερικό της «βράζει» και στο μαλακό της υπογάστριο, στα σύνορα με τη Συρία, οι Σύροι Κούρδοι που κατάφεραν να συγκρατήσουν στο ηρωικό Κομπάνι πάνοπλους τζιχαντιστές, με ελάχιστα μέσα, κερδίζουν παγκόσμια συγκίνηση και υποχρεώνουν ακόμη και την Ουάσιγκτον, να επανεξετάσει τις συμπάθειες και προτεραιότητές της. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρότι στις μέχρι τώρα επιτυχίες του τού χρεωνόταν -έστω και για λόγους εκλογικών υπολογισμών- η επανέναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με το PKK, εμφανίστηκε να καίει αυτό το χαρτί του, εξομοιώνοντας το PKK με τους τζιχαντιστές…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Κώστας Γάκης

Μουσική, σκηνοθεσία, ή ηθοποιία; Ο Κώστας Γάκης μπορεί να συνδυάζει και τα τρία με έναν ξεχωριστό, δικό του τρόπο. «Για να πετύχεις αυτό που θες χρειάζεσαι καθαρούς στόχους», μας λέει. Το βραβείο «Δημήτρης Χορν» για τον ρόλο του στην «Κατσαρίδα» αλλά και οι εμφανίσεις στο Μέγαρο Μουσικής με την Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, το αποδεικνύουν περίτρανα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Sports

ΠΑΕ κέρδιζαν εκατομμύρια μέσω πλαστών στοιχείων
Χορηγίες ύψους 2,7 εκατ. ευρώ εμφανίζονται να αποκόμισαν από τον ΟΠΑΠ Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρίες, προσκομίζοντας πλαστά φορολογικά ή ασφαλιστικά στοιχεία, όπως προκύπτει από έκθεση της Οικονομικής Αστυνομίας η οποία βρίσκεται ήδη στα χέρια του εισαγγελέα Χάρη Λακαφώση και την αποκάλυψε η τηλεοπτική «Δίκη». Όπως φαίνεται μάλιστα από ένορκη κατάθεση του αντιπροέδρου της ΕΠΟ Αριστείδη Σταθόπουλου, η ΕΠΟ δεχόταν φωτοτυπίες ενημεροτήτων και όχι πρωτότυπες όπως προβλέπει ο νόμος. Ο παράγοντας της ΕΠΟ, αναφέρει στην κατάθεσή του, σύμφωνα πάντα με τη «Δίκη»: «…ορίσθηκα μέλος της Τριμελούς Επιτροπής που σκοπό είχε να βοηθήσει την Επιτροπή Ιδιότητας Μεταγραφών κάνοντας έλεγχο σε όλους τους φακέλους των ΠΑΕ Α΄, Β΄και Γ΄ εθνικής κατηγορίας σχετικά με τις φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες που χρησιμοποιήθηκαν την μεταγραφική περίοδο από 1 έως 31 Ιανουαρίου 2011. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου βρέθηκαν φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες που δεν ήταν πρωτότυπες όπως έπρεπε να είναι, αλλά ήταν φωτοτυπίες […]. Τότε η επιτροπή μας κατ’ εντολή του Δ.Σ. της ΕΠΟ αποφάσισε και έστειλε έγγραφα σε όλες τις ΔΟΥ και ΙΚΑ που υπήρχαν φωτοτυπίες ή ενδείξεις μη ορθότητας του εγγράφου προκειμένου να σταλούν τα πρωτότυπα για να γίνει ο έλεγχος της ορθότητας ή μη των αντίστοιχων φωτοτυπιών. Κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε σε ορισμένες ΠΑΕ ότι δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα οι φωτοτυπίες που υπήρχαν στους φακέλους […]. Αναλόγως με την παραλαβή των εγγράφων από τις αρμόδιες ΔΟΥ και ΙΚΑ και τον σχετικό έλεγχο των αντίστοιχων φωτοτυπιών των φακέλων, παραδίδονταν στην αρμόδια επιτροπή της ΕΠΟ η οποία σε τακτικές συνεδριάσεις αποφάσιζε περί της πλαστότητας ή μη των εγγράφων που της παραδίδαμε». Να σημειωθεί ότι η ΕΠΟ τιμώρησε με υποβιβασμό στη Δ’ εθνική μόνο 11 από τις 27 ομάδες που βαρύνονται με πλαστές ενημερότητες, αθώωσε δύο ΠΑΕ, ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ δεν ασχολήθηκε με τις υπόλοιπες 14 ΠΑΕ που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση της Οικονομικής Αστυνομίας. Για την ίδια υπόθεση τιμωρήθηκαν από την Ομοσπονδία με ποινές αποκλεισμού ενός και δύο ετών, 11 παράγοντες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι κυρώσεις «χτυπάνε» πετρέλαια

Τον Σεπτέμβριο ανακοινώθηκαν οι νέες κυρώσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας. Στη λίστα πλέον φιγουράρουν όλες οι ρωσικές τράπεζες, οι οποίες δεν θα μπορούν ούτε να χορηγούν πιστώσεις, ούτε να έχουν πρόσβαση στις δυτικές χρηματαγορές, και επίσης οι μεγαλύτερες ρώσικες πετρελαϊκές εταιρίες, οι κρατικές «Ροσνιέφτ» και «Γκαζπρομνιέφτ», καθώς και οι ιδιωτικές «Λουκόιλ» και «Σουργκουτνιεφτεγκάζ».
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πετρολούκας Χαλκιάς
«Όταν πάμε να φέρουμε το Σύνταγμα στα μέτρα μας, όλα να τα περιμένουμε»

Ο Πετρολούκας Χαλκιάς είναι ένας από τους μεγαλύτερους «μάστορες» του κλαρίνου. Έχοντας μια ζωή στερεοτυπικά ηπειρώτικη –ξενιτεύτηκε για είκοσι χρόνια–, ο Πετρολούκας κατάφερε να διαδώσει την ηπειρώτικη πεντατονία στα πέρατα της Γης και να συγκινεί ανθρώπους από διαφορετικές ηπείρους, συνηθισμένους σε εντελώς διαφορετικά ηχοχρώματα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Εις των βουλευτών Γόρτυνος (μέρος B΄)

Το 1886 ήταν χρονιά μεγάλων αλλαγών. Ο Δηλιγιάννης είχε αποπεμφθεί από τους ξένους και τον βασιλιά. Ο επανακάμψας πρωθυπουργός Τρικούπης, καθιέρωσε την ευρεία περιφέρεια ως εκλογικό σύστημα, μείωσε δηλαδή τους βουλευτές από 245 σε 150, καθιερώνοντας μεγαλύτερες περιφέρειες. Οι εκλογές έγιναν και τις κέρδισε ο Τρικούπης με μεγάλη διαφορά. Και τότε συνέβη κάτι που δεν είχε ξαναγίνει στην Ελλάδα, ούτε και θα ξαναγινόταν εύκολα. Η κυβέρνηση εξάντλησε την τετραετία!
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο ιός Έμπολα και οι αγορές

Η εν υπνώσει διεθνής κοινότητα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, άρχισαν να στρέφουν τα βλέμματά τους προς τις χώρες της Δυτικής Αφρικής, όταν άρχισαν να θορυβούνται με την επιδημία του ιού Έμπολα τα στελέχη της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πρωθυπουργός της καρπαζιάς

Με τους πρωθυπουργούς ισχύει σε όλο τον κόσμο ένας κανόνας: Όταν τους καρπαζώνουν στο εξωτερικό, την πληρώνουν οι υπήκοοί τους στο εσωτερικό. Κανόνας που η ισχύς του αποδείχτηκε τελευταία, και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο, στην περίπτωση της Ελλάδας και του Αντώνη Σαμαρά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ιράν: Από τη Σκύλα στη Χάρυβδη

Το 1979, η ροζ επανάσταση του Ιράν έριξε τη δυναστεία του Σάχη Ρεζά Παχλεβί για να φέρει στη θέση του το ισλαμικό καθεστώς του Αγιατολάχ Χομεϊνί. Η επανάσταση ήρθε έπειτα από τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό νεκρών που χρεωνόταν ο Σάχης, στις προσπάθειές του να καταπλήξει τα κύματα διαδηλώσεων που τον ήθελαν εκτός θρόνου. Αλλά όχι μόνο. Επί των ημερών του, το Ιράν γνώρισε μια τόσο πρωτόγνωρη όσο και βίαιη ανάπτυξη φιλοδυτικού χαρακτήρα, καθώς πίσω από τον «Οίκο του Παγωνιού», όπως ονομαζόταν η δυναστεία, κρυβόταν ο γνωστός Αετός και τα συμφέροντά του…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Ενοχλητικές» ομπρέλες

Στελέχη του φοιτητικού κινήματος που μετέχουν στις διαδηλώσεις του Χονγκ Κονγκ από τα τέλη Σεπτεμβρίου, καλούσαν τους πολίτες να συνεχίσουν τις καταλήψεις, μετά από κυβερνητικές δηλώσεις πως ενδεχόμενες συνομιλίες ήταν «απίθανο να είναι εποικοδομητικές». Η έκκληση του Άλεξ Τσόου, της Ομοσπονδίας Φοιτητών του Χονγκ Κονγκ, έγινε εν μέσω μικρότερων αριθμών διαδηλωτών – μόλις εκατοντάδων, σε σύγκριση με τις δεκάδες χιλιάδες, στο αποκορύφωμα των κινητοποιήσεων έξω από το αρχηγείο της κυβέρνησης, που αποκαλείται πια, η «πλατεία της ομπρέλας»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Δημήτρης Στεφανάκης
«Το καλό μυθιστόρημα δεν ήταν ποτέ mainstream»

«H εποχή μας είναι άκρως αντιμυθιστορηματική, αλλά το καλό μυθιστόρημα δεν ήταν ποτέ mainstream» λέει στο Hot Doc ο Δημήτρης Στεφανάκης, ο έλληνας συγγραφέας που τιμήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες με το παράσημο του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών του Γαλλικού Κράτους. Ο διακεκριμένος λογοτέχνης, ο οποίος έχει ήδη στις αποσκευές του το Διεθνές Βραβείο Καβάφη 2011 και το Prix Méditerranée Étranger 2011, μας μιλά για τα στάδια της συγγραφής, για τη δική του «συγγραφική εμμονή», για το παρόν και το μέλλον του μυθιστορήματος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΑποΤΥΠΟματα
Η τηλεόραση των δανειστών
Πριν δέκα μέρες υλοποιήθηκε, μετά από τέσσερα χρόνια, μια μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Μια υποχρέωση που μπαινόβγαινε κάθε φορά στους μνημονιακούς νόμους για να αποσυρθεί ή την τελευταία στιγμή στη Βουλή ή από κάποιον υπουργό, αφού προηγουμένως είχε λάβει το πράσινο φως από τους κομισάριους της τρόικας. Πρόκειται για την πώληση των συχνοτήτων, της αλλοτινής περιουσίας του δημοσίου, η οποία πέρασε ως ιδιωτική περιουσία στο ΤΑΙΠΕΔ. Η μνημονιακή υποχρέωση του 2010 να πουληθούν οι συχνότητες του λεγόμενου «ψηφιακού μερίσματος» στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, υλοποιήθηκε τελικά τον Οκτώβριο του 2014 με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών να παραδίδει σε Cosmote, Wind και Vodafone τις τηλεοπτικές συχνότητες που απελευθερώνονται εξαιτίας της μετάβασης στην ψηφιακή τηλεόραση. Οι τρεις της κινητής θα πληρώσουν συνολικά 381 εκατ. ευρώ, 155 εκατ. ειδικά για το ψηφιακό μέρισμα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλί-τείες …παίρνει την ψεκαστήρα

Αλί has a dream! Κυβερνήσει ένα μέρα Ελλάδα, το κάνει το καλύτερο χώρα τη κόσμου. Ε! αφού δεν πρόλαβε Γιώργο Παπανδρέου, Αλί ένα μέρα τελειώσει τη έργο της. Που να μαθαίνει τώρα να οδηγεί τανκς, όμως το Πακιστανό! Άσε πιο εύκολο είναι κάνει μία κόμμα και κατέβει εκλογές. Κάθισε, λοιπόν, προχτές και σκέφτηκε πώς καταφέρει τη όνειρό της. Έχει δύο επιλογές. Το μία είναι να τη ψηφίσει το κόσμο. Το δεύτερη είναι να κατεβάσει τη τανκς…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το σύνδρομο Ράλλη και η «κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας»

Το 1979 η Ελλάδα υπογράφει τη συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Στα μέσα το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Γεώργιος Ράλλης. Η χώρα εντάσσεται οργανικά την 1η Ιανουαρίου του 1981 στην ΕΟΚ. Λίγο πριν τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου, ο Ράλλης προκειμένου να αντιμετωπίσει την επέλαση του ΠΑΣΟΚ, μοίρασε στους αγρότες επιταγές με βαρβάτα ποσά. Το γεγονός ήταν πρωτόγνωρο και δημιουργήθηκε μεγάλος ντόρος. Οι επιταγές δεν άλλαξαν τον ρου των πραγμάτων και το ΠΑΣΟΚ κατίσχυσε με το 48,07% των ψήφων και 172 έδρες στη Βουλή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Tech.doc
Βλαστοκύτταρα επαναφέρουν την όραση

Βλαστοκύτταρα επαναφέρουν την όραση
Επιστήμονες από τη Μασαχουσέτη εφήρμοσαν πιλοτική θεραπεία με βλαστοκύτταρα σε τυφλούς ασθενείς που έπασχαν κηλιδώδη εκφυλισμό (εκφύλιση της ωχράς κηλίδας), καταφέρνοντας να επαναφέρουν το μεγαλύτερο μέρος της όρασής τους. Είκοσι δύο μήνες μετά, και οι 18 ασθενείς δεν είχαν σημαντικές αρνητικές συνέπειες από τη μεταμόσχευση, ενώ μόνο τέσσερις ανέπτυξαν καταρράκτη και χειρουργήθηκαν.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το δράμα του ελεγκτή της ΕΚΤ

Φανταστείτε το δράμα του να είσαι έντιμος υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και να σε έχουν στείλει στην Αθήνα να ελέγξεις τα λογιστικά βιβλία των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών. Κατ’ αρχάς, γνωρίζεις πως δεν χρειάζεται να πασχίσεις ιδιαίτερα για να καταλήξεις στο συμπέρασμα πως το πόρισμά σου, αν είναι να πεις την αλήθεια, είναι προδιαγεγραμμένο: τράπεζες με βιβλίο δανείων από τα οποία τουλάχιστον το ένα τρίτο είναι μη εξυπηρετούμενα (κοινώς έχουν σκάσει), έχουν πτωχεύσει. Τελεία και παύλα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Doculture

Η επιλογή του 15νθήμερου
Ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στο οποίο θα παραστούν η Χουλιά Κότσιγιτ και η Τουρκιάν Σοράι, οι δύο μεγάλες του τουρκικού λαϊκού σινεμά, είναι εκ προοιμίου το must be there γεγονός.
Ο λόγος για την Εβδομάδα Τουρκικού Κινηματογράφου, η οποία διοργανώνεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος από τις 23 έως τις 29 Οκτωβρίου.
Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων, θα προβληθούν δεκατέσσερις ταινίες από τις πιο κλασικές του τουρκικού κινηματογράφου που έχουν βραβευτεί σε διεθνή φεστιβάλ, όπως οι: «Gözümün Nuru» (Με τα Μάτια της Ψυχής), «Ben O Değilim» (Εγώ δεν Είμαι Εγώ), «Küf» (Μούχλα), «İklimler» (Κλίματα Αγάπης), «Dedemin İnsanları» (Οι Άνθρωποι του Παππού μου), «Daire» (Κύκλος), «Kelebeğin Rüyası», (Το Όνειρο της Πεταλούδας), καθώς και ταινίες-ορόσημα του κλασικού τουρκικού κινηματογράφου όπως: «Gelin» (Η Νύφη), «Anayurt Oteli», (Ξενοδοχείο Ανάγουρτ), «Selvi Boylum Al Yazmalım» (Το Κορίτσι με την Κόκκινη Μαντίλα) και «Yol» ( Ο Δρόμος)…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η αισθητική του πλαστικού χειρουργού σε μακέτα

Θα κόψουν τον Βοτανικό Κήπο για να κάνουν εκθεσιακούς χώρους. Θα μπαζώσουν τις παραλίες για να τοποθετήσουν τραπέζια από ξύλο τικ, πάνω στα οποία θα καίνε αρωματικά κεριά και θα σερβίρονται παγωμένα κρασιά. Θα γκρεμίσουν το υποβαθμισμένο Αθηναϊκό Κέντρο για να χτίσουν τα εναλλακτικά Mall μιας σύγχρονης εναλλακτικής πόλης, στα οποία ωστόσο θα πληρώνεις με παραδοσιακό χρήμα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 62 (B' Οκτώβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο ιός Γιούνκερ

Ιδιαίτερα εντυπωσιασμένη από τον νέο πρόεδρο της Κομισιόν είναι η διεθνής κοινότητα των συνωμοσιολόγων, αφού ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ καλά καλά δεν πρόλαβε να καθίσει στην καρέκλα και άρχισε τις μπίζνες και μάλιστα τις χοντρές…
Ο νέος ευρωπαίος Χαλίφης, αφού ανακάτεψε τα χαρτοφυλάκια, αποδυναμώνοντας εκείνα που μπορεί χαλάσουν τη «σούπα» στον ίδιο και στους φίλους του, συγχωνεύοντας το Περιβάλλον με τις Θαλάσσιες Υποθέσεις και την Ενέργεια με την Κλιματική Αλλαγή, μπήκε σε πιο βαθιά μονοπάτια, μεταφέροντας αρμοδιότητες από το ένα χαρτοφυλάκιο στο άλλο.
Όπως έλεγε η crème de la crème των συνωμοσιολόγων, η κίνηση ματ του Γιούνκερ, κίνηση που αντιστοιχεί σε δεκάδες δισεκατομμύρια μπικικίνια, είναι η μεταφορά της αρμοδιότητας για τα φάρμακα και τις ιατρικές συσκευές από τον Επίτροπο Υγείας, στον Επίτροπο για την Εσωτερική Αγορά και τη Βιομηχανία!
Η κίνηση αυτή του Γιούνκερ δεν πέρασε απαρατήρητη από 36 ευρωπαϊκές οργανώσεις και φορείς που με επιστολή τους εξέφρασαν την έκπληξη και την ανησυχία τους για αυτή την απόφαση επισημαίνοντας προς τον πρόεδρο της Κομισιόν ότι: «Η βασική κινητήρια δύναμη των πολιτικών της ΕΕ σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα και τις τεχνολογίες της Υγείας θα πρέπει να είναι η προώθηση και η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των ασθενών. Ο Επίτροπος για τη Βιομηχανία και την Εσωτερική Αγορά, όμως, έχει εντολή να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και την ευρωπαϊκή οικονομία. Η διάκριση αυτή είναι σημαντική ιδιαίτερα σε ευαίσθητα θέματα όπως η ενημέρωση των ασθενών και η τιμολόγηση των φαρμάκων, όπου οι ανάγκες των ασθενών μπορεί να είναι σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της βιομηχανίας. Η μετατόπιση που προτείνετε στέλνει το λάθος μήνυμα στους ευρωπαίους πολίτες και τους ασθενείς -δηλαδή ότι τα οικονομικά συμφέροντα είναι πάνω από την υγεία τους».
Ζαν Κλοντ…Ταμιφλού
Το θέμα της μεταφοράς της κρίσιμης για τη δημόσια υγεία αρμοδιότητας έχει βαθύ παρασκήνιο και πιέσεις επί πιέσεων τα τελευταία πέντε χρόνια από τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες που είδαν το 2009 την επιρροή τους να μετριάζεται μετά την αποκάλυψη του μέγα σκανδάλου με τον ιό της νέας γρίπης Η1Ν1 και το Ταμιφλού.
Μέχρι και το 2009 η αρμοδιότητα για τα φάρμακα και τις ιατρικές συσκευές ήταν στον Επίτροπο Βιομηχανίας και μεταφέρθηκαν στον Επίτροπο Υγείας όταν έγινε η μεγάλη παγκόσμια μπάζα με το Ταμιφλού, που θα έσωζε την ανθρωπότητα από την πανδημία της νέας γρίπης. Όπως αποκαλύφθηκε κατόπιν εορτής και αφού τα κράτη είχαν ξεπαραδιαστεί γεμίζοντας τις αποθήκες τους με φάρμακα και εμβόλια, οι φόβοι για πανδημία ήταν στημένοι για να ξεπουλήσουν οι πολυεθνικές του φαρμάκου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Έκθεσή της η Επιτροπή Υγείας του Συμβουλίου της Ευρώπης που ερεύνησε το σκάνδαλο, αποκάλυψε ότι ο χειρισμός της πανδημίας της νέας γρίπης Η1Ν1 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες και τις εθνικές κυβερνήσεις, οδήγησε σε «σπατάλη μεγάλων ποσών δημόσιου χρήματος και αδικαιολόγητο πανικό». Ο συντάκτης της έκθεσης Πολ Φλιν επεσήμανε, μάλιστα, ότι «επρόκειτο για μία πανδημία που δεν υπήρξε ποτέ», περιγράφοντας το πρόγραμμα εμβολιασμού ως «ψευδοφάρμακο μεγάλης κλίμακας». Η Επιτροπή στην έκθεσή της είχε εντοπίσει σοβαρά προβλήματα διαφάνειας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, που οδηγούσαν σε έντονη ανησυχία για το ρόλο των φαρμακευτικών εταιριών στη λήψη των αποφάσεων.
Πέντε χρόνια μετά οι πιέσεις των πολυεθνικών του φαρμάκου απέδωσαν, τα λόμπι θριάμβευσαν και η αρμοδιότητα επέστρεψε στον Επίτροπο Βιομηχανίας, επιβραβεύοντας εκείνους που θεωρούν ότι τα φάρμακα είναι ένας τομέας που πρέπει να συνδέεται με το κέρδος και το παρασκήνιο και όχι με την ελεύθερη πρόσβαση, την ασφάλεια και τη διαφάνεια.
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #60, τον Σεπτέμβριο του 2014
Extra Hot άρθρο
Έξοδος στις αγορές
Τι σημαίνει και γιατί τώρα

Κυβέρνηση και τρόικα πανηγυρίζουν την έξοδο στις αγορές. Την ίδια ώρα μας λένε ότι το δημόσιο έχει σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα, όπερ μεθερμηνευόμενον, δεν έχει λόγο να δανείζεται για μισθούς, συντάξεις, ακόμα και για… προεκλογικό κοινωνικό μέρισμα. Τότε γιατί δανειζόμαστε από τις αγορές πριν καλά-καλά λάβουμε τις τελευταίες δόσεις του Μνημονίου 2;
Ας αρχίσουμε από απλή αριθμητική: Έστω ότι δανειζόμαστε 5 δισ. από τις αγορές, εντός του 2014, με επιτόκιο 5%. Το κόστος για το δημόσιο θα είναι, αρχικά, μεταξύ 50 και 80 εκατομμυρίων προμήθεια για την Goldman Sachs, την Deutsche Bank ή όποιον άλλον οίκο χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση ως ατζέντη. Αυτά με το καλημέρα. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να καταβάλουμε ένα ποσό 276 εκατομμυρίων ετησίως για τόκους από το 2015 έως και το 2020. Το οποίο σημαίνει ότι κάθε χρόνο πάνω από το μισό φετεινό προεκλογικό κοινωνικό μέρισμα θα δίνεται στους αγοραστές των υπό έκδοση ομολόγων.
Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό, το 2015 η χώρα είναι ήδη δεσμευμένη, από το Μνημόνιο 2, να αποπληρώσει 21,9 δισεκατομμύρια στην τρόικα και λοιπούς πιστωτές. Τώρα θα πρέπει να βρει κι άλλα 276 εκατομμύρια μόνο για τους επιπλέον τόκους. Πού θα τα βρει; Αυτό το ποσό αποπληρωμών αντιστοιχεί στο 12,7% του ΑΕΠ του 2015. Προσβλέπει σε τέτοιο πλεόνασμα ο κ. Στουρνάρας; Προφανώς και όχι. Το οποίο σημαίνει ότι οι κυβερνώντες γνωρίζουν άριστα πως το Βερολίνο και η Φρανκφούρτη ετοιμάζουν νέο μνημόνιο, ώστε να μη φανεί ότι η Ελλάδα κάνει στάση πληρωμών. Δεν θα το ονομάσουν Μνημόνιο, αλλά, όπως και να το ονομάσουν, θα είναι η λογική εξέλιξη των Μνημονίων 1 & 2.
Το πρώτο σκέλος του σχεδίου αφορά την επιμήκυνση των αποπληρωμών μας: Αντί να ολοκληρωθούν το 2035 (όπως προβλέπει το Μνημόνιο 2), θα ολοκληρωθούν το 2055 (κάτι που μειώνει τις ετήσιες αποπληρωμές, αλλά αυξάνει το συνολικό χρέος). Η έξοδός μας στις αγορές (δηλαδή η έκδοση ομολόγων) είναι το δεύτερο μέρος αυτού του σχεδίου για το Μνημόνιο 3, όπως εξηγώ πιο κάτω. Από πέρυσι είχαν σκοπό να εκδώσουν ομόλογα, αλλά κατά το Φθινόπωρο. Απλώς τώρα επέσπευσαν την ανακοίνωση της εξόδου μερικούς μήνες, επειδή, υποθέτω, μετά την υπόθεση Μπαλτάκου έπρεπε να ενισχυθεί το ευρω-κόμμα της τρόικα πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Ας επιστρέψουμε όμως στο Μνημόνιο 3 που σχεδιάζεται και στον ρόλο που παίζει σε αυτό η έξοδος στις αγορές.
Όπως είδαμε, μας βγάζουν στις αγορές πτωχευμένους, βυθίζοντας τη χώρα πιο βαθιά στην πτώχευση. Γιατί το κάνουν; Η απάντηση κρύβεται σε μια αντίφαση: Επειδή από τη μία η τρόικα πρέπει να εξασφαλίσει ένα νέο τεράστιο πακέτο δανεικών για την Ελλάδα (καθώς η πτώχευση του δημοσίου μας αυξάνεται εκθετικά), ενώ από την άλλη το Βερολίνο δεν θέλει επ’ ουδενί να πει στον γερμανό πολίτη ότι θα δώσουν κι άλλα δανεικά στο ελληνικό δημόσιο. Πώς γίνεται και να μας επιβάλουν νέο δανεισμό και να πουν στους γερμανούς πολίτες ότι τέρμα τα πακέτα διάσωσης της Ελλάδας; Είναι απλό: Το Μνημόνιο 3 θα χρηματοδοτείται ως επί το πλείστον από τις αγορές. Πώς όμως θα πειστούν οι αγορές να δανείσουν στο πτωχευμένο ελληνικό δημόσιο με αξιοπρεπή επιτόκια; Γιατί να είναι διατεθειμένοι οι ιδιώτες (που δεν είναι βεβαίως κορόιδα για να πιστεύουν τα περί Greek success story) να δανείσουν ένα κράτος με (κοινά αποδεκτό) μη βιώσιμο χρέος; Η απάντηση της κυβέρνησης συνασπισμού του Βερολίνου είναι: Μέσω της επίκλησης του προγράμματος ΟΜΤ της ΕΚΤ!
Τι εστί ΟΜΤ; Το όνομά του είναι καθαρά παραπλανητικό. Σημαίνει «οριστικές νομισματικές συναλλαγές» (outright monetary transactions), κάτι που δεν σημαίνει βεβαίως απολύτως τίποτα. Αυτό που εννοεί η ΕΚΤ με τα αρχικά ΟΜΤ είναι η εξής απειλή-εγγύηση: Η ΕΚΤ εγγυάται (ή καλύτερα απειλεί) πως, αν τα επιτόκια ομολόγων μιας χώρας που υπαχθεί στο ΟΜΤ ανέβουν πάνω από κάποιο επίπεδο (π.χ. 5%), η ΕΚΤ θα παρέμβει, αγοράζοντας όσα τέτοια ομόλογα χρειάζεται για να ρίξει τα επιτόκια κάτω του επίπεδου αυτού. Μια τέτοια εγγύηση- απειλή της ΕΚΤ αρκεί ώστε οι ιδιώτες να είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα, αν και γνωρίζουν ότι το ελληνικό δημόσιο όχι μόνο θα παραμένει πτωχευμένο, αλλά θα γίνεται όλο και πιο πτωχευμένο (με κάθε νέο ομόλογο που εκδίδει).
Να λοιπόν ο σκελετός του Μνημονίου 3: Όπως το Μνημόνιο 2 βασιζόταν σε 130 δισ. νέα δάνεια για να συγκαλυφθεί η αστοχία του Μνημονίου 1 (και η αδυναμία μας να αποπληρώσουμε τα 110 δισ. του Μνημονίου 1), έτσι και το Μνημόνιο 3 θα μας εξασφαλίσει άλλα 200 δισ. (σε βάθος χρόνου) για να συγκαλυφθεί η αστοχία του Μνημονίου 2 (και η πλήρης αδυναμία αποπληρωμής των 240 δισ. των Μνημονίων 1 & 2). Η μόνη διαφορά θα είναι ότι τα 200 αυτά δισ. δεν θα ανακοινωθούν ως τρίτο πακέτο διάσωσης, δεν θα περάσουν από τα κοινοβούλια των κρατών-μελών της ευρωζώνης, δεν θα συζητηθούν καν στα ΜΜΕ. Απλώς θα αντλώνται λίγα-λίγα από τις αγορές υπό τη σιωπηλή καθοδήγη και απειλή- εγγύηση της ΕΚΤ. Παράλληλα, η χώρα θα τελεί υπό πλήρη επιτήρηση, με εξοντωτική λιτότητα, συνεχείς παρεμβάσεις, εκποίηση ό,τι πλούτου έχει διατηρήσει το δημόσιο και μηδενικούς βαθμούς ελευθερίας για όποια κυβέρνηση συναινέσει στο σιωπηλό Μνημόνιο 3.
Γιατί όμως βιάζονται τόσο να εκδώσουν ομόλογα τώρα, πριν καλά-καλά λάβουν τις τελευταίες δόσεις από το Μνημόνιο 2; Οι λόγοι είναι τρεις. Τον πρώτο τον είδαμε: Θέλουν να δώσουν μερικούς πόντους στην κυβέρνηση προεκλογικά, επιτρέποντάς της να πανηγυρίσει την ηρωική έξοδο (ούτε το Μεσολλόγγι να ήταν!). Ο δεύτερος λόγος είναι πιο σημαντικός: Για να εγκριθεί το ΟΜΤ από τη Γερμανία, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι αναγκάστηκε να θέσει ως όρο ενεργοποίησης του ΟΜΤ υπέρ των ομολόγων της χώρας Χ ότι η χώρα Χ βρίσκεται ήδη στις αγορές. Για να μπορέσουν, λοιπόν, να ενεργοποιήσουν το Μνημόνιο 3 είναι απαραίτητο να βγουν στην πασαρέλα των αγορών διακηρρύσσοντας ότι ο αποκλεισμός της χώρας από την αγορά χρήματος τελείωσε. Υπάρχει και τρίτος λόγος: Να βοηθήσουν κι άλλο τους αγαπητούς τους τραπεζίτες!
Πώς βοηθά τους τραπεζίτες η έξοδος στις αγορές; Οι ελληνικές τράπεζες δεν διαθέτουν πλέον ομόλογα του δημοσίου (μετά και την κατ’ ευφημισμόν επαναγορά χρέους του Δεκεμβρίου 2012). Αυτό τους κόβει τα πόδια, καθώς οι τράπεζες χρησιμοποιούν κρατικά ομόλογα ως εχέγγυα για να δανείζονται από την ΕΚΤ. Τώρα, θα δανειστούν η μία από την άλλη, θα αγοράσουν ομόλογα κι έτσι θα βγάλουν κέρδη εις βάρος του έλληνα και ευρωπαίου φορολογούμενου. Πώς; Με δύο τρόπους: (α) Δανείζονται με επιτόκιο λιγότερο του 1% η μία από την άλλη και δανείζουν στο δημόσιο (αγοράζοντας τα νέα ομόλογα) με 5%, και (β) καλύπτουν τα μεταξύ τους δάνεια καταθέτοντας τα ομόλογα αυτά στην ΕΚΤ για να λάβουν ρευστό χρήμα με επιτόκιο 0,25%. Έτσι θα ενταθεί η αλληλεξάρτηση πτωχευμένων τραπεζών και του πτωχευμένου δημόσιου, την ώρα που τράπεζες, τρόικα και κυβέρνηση θα πανηγυρίζουν το Greek success story!
Επίλογος
Τι ήταν αυτό που ανέκαθεν χαρακτήριζε την ελληνική κλεπτοκρατία; Υπερδανεισμός του κράτους (τον οποίο φορτωνόταν ο αδύναμος φορολογούμενος) και κάποια ψίχουλα παροχών (από τα δανεικά) προεκλογικά, ώστε οι εκπρόσωποι της κλεπτοκρατίας να επανεκλέγονται.
Τι χαρακτηρίζει τη νέα, μνημιώδη, μνημονιακή κλεπτοκρατία σήμερα; Νέος δανεισμός του βαθιά πτωχευμένου κράτους από τις αγορές, υπό την αιγίδα και με τη βοήθεια της τροϊκανής τεχνογνωσίας, και κάποια ψίχουλα παροχών (από τα δανεικά) προεκλογικά, ώστε οι εκπρόσωποι της νέας κλεπτοκρατίας να μην καταποντιστούν στις ευρωεκλογές. Υπό αυτή την έννοια, επιστροφή στις αγορές δεν είναι παρά ολική επιστροφή στην παραδοσιακή πρακτική της εγχώριας κλεπτοκρατίας, με τη μεγάλη όμως διαφορά ότι σήμερα το κράτος είναι πιο βαθιά πτωχευμένο από ποτέ, η ελληνική κοινωνία ισχνότατη και στα όρια της εξαθλίωσης και η άρχουσα κλεπτοκρατία δεσμευμένη από τον ξένο παράγοντα περισσότερο απ’ όσο οι μετεμφυλιακές κυβερνήσεις από τον κ. Πιούριφοϊ.
Κλείνοντας με μια περίληψη του τι σημαίνει η έκδοση ομολόγων και η έξοδος στις αγορές, το μόνο που αξίζει να συγκρατήσουμε είναι ότι:
(Α) Επιταχύνει τον ρυθμό αύξησης του ήδη μη βιώσιμου χρέους, και
(Β) Αποτελεί μέρος του σχεδίου για το Μνημόνιο 3, το οποίο θα διαφέρει από τα πρώτα δύο μνημόνια μόνο στο ότι τα νέα, τεράστια, μη βιώσιμα δάνεια θα έρθουν από ιδιώτες με τη διαμεσολάβηση της ΕΚΤ (στο πλαίσιο του προγράμματος ΟΜΤ).
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #50, τον Απρίλιο του 2014
Extra Hot άρθρο
Νοικοκυραίοι βουλευτές

Συνηθίζεται να λέγεται πως η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Στην εποχή του μνημονίου, η πολιτική δεν μοιάζει και τόσο με τέχνη, αν και πολλά από τα αποτελέσματά της μοιάζουν αρκετά με την Γκουέρνικα. Ζωγραφίζει ο Σαμαράς, γλύφει (από το γλυπτό η λέξη) ο Βενιζέλος, σολάρει η Βούλτεψη.
Πέρα από μεταφορές και φιλοσοφικές προεκτάσεις, ζούμε την εποχή που η πολιτική σε μεγάλο βαθμό είναι η ιδιοτέλεια του πολιτικού. Σε αυτό που εμφανίζεται ως ιστορικό πεδίο της πολιτικής, οι ανθρώπινες αδυναμίες είχαν μεγαλύτερο ρόλο από αυτόν που υπολογίζει και γνωρίζει το κοινό. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι πολιτικοί δηλαδή, ακόμη και αν δεν αναπτύσσουν την τέχνη της πολιτικής, εκπαιδεύονται και εθίζονται τελικώς στην τέχνη της μετονομασίας. Οι ιδιοτελείς επιλογές βαφτίζονται «έθνος», «σωτηρία», «ανάγκη», άρα όποιος τις αμφισβητήσει, είναι αυτόματα άπατρις, καταστροφέας και δεν κατανοεί τις σύγχρονες αναγκαιότητες.
Από το παραδοσιακό ρουσφέτι, έως την ιστορική ρήση του Αντρέα που κατανοούσε γιατί ένας υπουργός «μπορεί να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του», φαίνεται πως η πολιτική των κυβερνώντων είναι ένα σύνολο ιδιοτελών απόψεων που θεωρητικά ευνοεί το κόμμα, άρα είναι δικαιολογημένη, για να καταλήξει να ευνοεί το πρόσωπο που τελικώς ταυτίζει τον εαυτό του με το κόμμα.
Στη σύγχρονη ελληνική ιστορία δύο μεγάλες πολιτικές μεταβολές δημιουργήθηκαν από εμφανή ιδιοτέλεια και συμφέρον. Η μία ήταν η Αποστασία η οποία έριξε την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου τη δεκαετία του ’60. Η άλλη προέκυψε από τον Αντώνη Σαμαρά ο οποίος έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη το 1993. Αν πιστέψουμε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Στέφανο Μάνο, η κυβέρνηση έπεσε γιατί ο νυν πρωθυπουργός εξυπηρέτησε οικονομικά συμφέροντα που συνδέονταν με τον ΟΤΕ και τις ψηφιακές παροχές.
Υπάρχουν φήμες πως η αγωνία της σημερινής κυβέρνησης να παραμείνει κυβέρνηση και πολύ περισσότερο τα επιχειρηματικά συμφέροντα που φοβούνται μήπως γίνει κάτι διαφορετικό από αυτό που τους καθιστά καθημερινά και πιο πλούσιους, επεξεργάζονται αυτή την ιδιοτελή τάση πρωταγωνιστών της πολιτικής, προκειμένου να εξασφαλίσουν τις 180 ψήφους της προεδρικής εκλογής.
Αν όμως πιστέψουμε αυτές τις φήμες (προσωπικά δεν έχω κανένα λόγο να τις αμφισβητώ), τότε μας διαφεύγει ένα άλλο κίνητρο άσκησης της πολιτικής. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν θα διακινδυνεύουν ενδεχομένως να πάρουν βαλίτσα με χρήμα, αλλά ακολουθούν την πορεία αυτών που θέλουν πολύ να πάρουν ή που παίρνουν. Κάθονται στα ίδια έδρανα, ψηφίζουν τα ίδια καταστροφικά πράγματα, φτάνουν ακόμη και στο ακραίο σημείο να πείσουν τον εαυτό τους πως τους αρέσει ο Βενιζέλος και ο Άδωνις. Συνήθως ιδεολογικοποιούν τις συμπεριφορές τους, δικαιολογούν τη στάση τους και αποδίδουν ρόλο ευθύνης στη δειλία τους.
Πρόκειται για τους φτωχοϊδιοτελείς που ανακάλυψαν στην πολιτική εκτός από την προσωπική τους προβολή και ένα εισόδημα που δεν θέλουν να χάσουν. Πάρτε για παράδειγμα έναν βουλευτή, ας πούμε τον βουλευτή Καλαμαριανό, που βρέθηκε στην πολιτική και του δόθηκε η ευκαιρία να ανακαλύψει τη σημασία της προσωπικής πολιτικής. Να ανακαλύψει πως μπορεί να ρυθμίζει καταστάσεις, αποφάσεις και κυρίως να του αναγνωρίζουν η άλλοι την σπουδαιότητα να το κάνει. Ο βουλευτής Καλαμαριανός λοιπόν, απέκτησε ένα μεγάλο εισόδημα για πρώτη φορά στη ζωή του, τόσο μεγάλο και τόσο πρωτόγνωρο όσο και η σημασία του. Ταυτόχρονα απέκτησε μια άλλη ζωή, ενώ πήρε και μερικά δάνεια που πρέπει να συνεχίσει να πληρώνει. Όταν λοιπόν ο βουλευτής Καλαμαριανός εξακοντίζει στην τηλεόραση τη θεωρητική του μπουρδολογία, μπορεί να σκέφτεται πως έτσι είναι σπουδαίος, αλλά σκέφτεται περισσότερο πως έχει μερικά ανοίγματα και δάνεια που πρέπει να συνεχίζει να πληρώνει. Αυτόματα, η πολιτική γίνεται η τέχνη των εφικτών ελιγμών που μπορούν να διατηρήσουν τα εισοδήματά του.
Ο βουλευτής Καλαμαριανός γίνεται αυτόματα ένας καλλιτέχνης των ανακυβιστήσεων και ένας νοικοκυραίος που δεν έχει πια ιδεολογικά δάνεια από τον Μπακούνιν ή τον Καστοριάδη ή έστω τον Αντρέα Παπανδρέου, αλλά από την Τράπεζα. Και τα δάνεια της Τράπεζας είναι σκληρά. Εκτός αν του τα χαρίσουν και αυτά.
Extra Hot άρθρο
Ανεπίδεκτες Κεντρικές Τράπεζες: Το νέο έγκλημα της Fed και μια ηρωίδα υπάλληλός της

Πριν έξι φθινόπωρα, το φθινόπωρο του 2008, κατέρρεε η Lehman Brothers και όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα αρχικά της Wall Street και κατόπιν της Δύσης ολόκληρης. Η διάσωση των απανταχού τραπεζών κόστισε μόνο στο αμερικανικό κράτος πάνω από το 200% του ΑΕΠ της Αμερικής. Δεν ήταν μόνο οι δικές τους τράπεζες που «έπρεπε» να διασωθούν από τον άμοιρο τον φορολογούμενο. Ήταν και οι άφρονες ευρωπαίοι τραπεζίτες.
Κοιτάξτε τι είχαν κάνει: Παρασυρμένοι από συμβουλές κυρίως της Goldman Sachs, γερμανοί, γάλλοι και ελβετοί τραπεζίτες (δήθεν συντηρητικοί και λιτοί) δανείζονταν πακτωλούς χρήματος από αμερικανικές τράπεζες όπως η Citi ή η Bank of America για να αγοράσουν τοξικά ομόλογα που παρήγαγε η Goldman Sachs. Απίστευτο κι όμως αληθινό. Κι όταν κατέρρευσε η αξία αυτών των τοξικών χαρτιών, οι ανόητες ευρωπαϊκές τράπεζες δεν είχαν τα χρήματα για να αποπληρώσουν τις αμερικανικές τράπεζες. Έτσι, η Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης, το New York Fed, που είναι υπεύθυνη για την ρύθμιση και λειτουργία του τραπεζικού συστήματος της Wall Street, αναγκάστηκε όχι μόνο να διασώσει τους αμερικανικούς κολοσσούς (Goldman Sachs, Citi, J.P. Morgan, κλπ) αλλά και τους ευρωπαίους τραπεζίτες, ώστε οι τελευταίοι να μην αφήσουν τους αμερικανούς τραπεζίτες στα κρύα του λουτρού. Μύλος, με άλλα λόγια, πολλών τρισεκατομμυρίων.
Μετά από αυτό το στραπάτσο, οι ιθύνοντες στην Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης παραδέχθηκαν ότι έφταιγαν. Ότι «κάτι» τους είχε ξεφύγει. Ότι είχαν αφήσει τους τραπεζίτες ανεξέλεγκτους με αποτέλεσμα την παγκόσμια κρίση που ακόμα ταλανίζει την υφήλιο, και της οποίας η Μνημονιακή Ελλάδα είναι ένα από τα πολλά, θλιβερά αποτελέσματα. Μετά την παραδοχή τους αυτή, οι υπεύθυνοι της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης προσέλαβαν έναν καλό καθηγητή από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, τον David Beim, ο οποίος, αφού μελέτησε την δομή και λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας, έβγαλε το πόρισμά του: Έφταιγε η κουλτούρα της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης και συγκεκριμένα το γεγονός ότι, πρώτον, δεν είχε στην δούλεψή της αρκετούς αδέκαστους υπαλλήλους που να ελέγχουν τους τραπεζίτες και, δεύτερον, ακόμα κι όταν ένας ευσυνείδητος υπάλληλος έκανε καλά την δουλειά του και μετέφερε στους προϊσταμένους του πληροφορίες για παρασπονδίες των τραπεζιτών, εκείνοι, οι προϊστάμενοί του, του έλεγαν ευγενικά να βγάλει τον σκασμό -να πάψει να δημιουργεί προβλήματα. Γιατί; Επειδή οι προϊστάμενοι είτε ήθελαν να δουλέψουν για μια από τις μεγάλες τράπεζες είτε ήταν πρώην διευθυντές αυτών των τραπεζών.
Έτσι, η Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης αποφάσισε το 2009 να αλλάξει την εσωτερική της κουλτούρα. Προσέλαβε λοιπόν πολλούς νέους υπαλλήλους, αδέκαστους, μορφωμένους, που δεν είχαν σχέση με τις τράπεζες, και τους διέταξε να ελέγχουν αυστηρά τους τραπεζίτες, χωρίς να σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Μία εξ αυτών των νέων αδέκαστων υπαλλήλων της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης ήταν η κα Carmen Segarra.
Η κα Segarra, εξέχουσα νομικός, με λαμπρές σπουδές σε κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια και στην Σορβόνη, έπιασε αμέσως δουλειά. Η υπηρεσία της, η Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης, την έστειλε στην Goldman Sachs, την γνωστή τράπεζα-κολοσσό που, όποια πέτρα σκανδάλου και να σηκώσει κανείς παγκοσμίως, θα την βρει από κάτω. Εγκαταστάθηκε λοιπόν στην Goldman Sachs η κα Segarra, σε ειδικό γραφείο, και η δουλειά της ήταν να ελέγχει καθημερινά τι γινόταν εκεί μέσα.
Κάθε εβδομάδα πήγαινε στα γραφεία της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης και έδινε ραπόρτο στους προϊσταμένους της. Πολύ νωρίς κατάλαβε ότι κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Όταν μετέφερε στους προϊσταμένους της τα απίστευτα πράγματα και θάματα που άκουγε και έβλεπε στο εσωτερικό της Goldman Sachs, οι προϊστάμενοί της ξύνιζαν τα μούτρα τους. «Δεν μπορεί να άκουσες κάτι τέτοιο, της έλεγαν». Μια φορά, δυο φορές, τρεις, και η κα Segarra κατάλαβε ότι θα είχε πρόβλημα αν επέμενε. Είχε την επιλογή μεταξύ του να κάνει την χαζή, ώστε η καριέρα της στην Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης να εξελιχθεί καλά, ή να είναι σωστή στην δουλειά της, κάτι που απαιτούσε σύγκρουση τόσο με την Goldman Sachs όσο και με προϊσταμένους της στην Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης.
Η Carmen Segarra επέλεξε την δύσκολη ατραπό, το όλο αγκάθια και πέτρες μονοπάτι. Ένα Σάββατο πήγε σε μαγαζί που πουλά εξειδικευμένα ηλεκτρονικά και αγόρασε μικροσκοπικό μικρόφωνο με το οποίο κατάφερε να καταγράψει 46 ώρες συνομιλιών με στελέχη της Goldman Sachs. «Δεν πιστεύετε ότι λένε αυτά που σας λέω ότι λένε, ιδού τα μαγνητοφωνημένα ντοκουμέντα».
Και τι δεν κατέγραψε το μαγνητοφωνάκι της. Μια μέρα πήγε στο γραφείο μεγαλοστέλεχους της Goldman Sachs με αποδείξεις για παράνομες συναλλαγές εδώ στο Τέξας, απ’ όπου σας γράφω αυτές τις γραμμές. Του έδειξε πως η Goldman Sachs είχε συμβουλέψει μια εταιρία, ας την πούμε Χ, να αγοράσει μετοχές σε μια άλλη εταιρία, έστω Ψ, χωρίς να πει στην εταιρία Χ ότι η ίδια η Goldman Sachs είχε πολλές μετοχές στην εταιρία Ψ -κάτι που είναι καθ’ όλα παράνομο στις ΗΠΑ και γενικά στην υφήλιο. Δεν είναι δυνατόν να πληρώνει κάποιος μια τράπεζα να σε συμβουλεύει, υποτίθεται αντικειμενικά, για το αν θα πρέπει να αγοράσεις «κάτι» χωρίς να γνωρίζεις ότι αυτό το «κάτι», ουσιαστικά, ανήκει στην τράπεζα που σε συμβουλεύει! Είναι ανήκουστο. Είναι ο ορισμός της σύγκρουσης συμφερόντων (conflict of interest).
Όταν το είπε αυτό στο μεγαλοστέλεχος της Goldman Sachs εκείνος χαμογέλασε και της απάντησε με θράσος: «Αν δεν υπάρχει σύγκρουση συμφέροντος, αγαπητή μου, δεν με συμφέρει μια συναλλαγή!» (If there is no conflict, there is no interest!) Κι όταν τον ρώτησε τι προτίθεται να κάνει για να μην επαναληφθούν τέτοιες παρανομίες, της έκλεισε το μάτι λέγοντας: «Απολύτως τίποτα».
Μια και δυο η Carmen Segarra πάει στον προϊσταμένο της, δυο ουρανοξύστες πιο κει, στην Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης. Του είπε τι συνέβη. Εκείνος, άλλη μια φορά, έκανε ότι δεν την πίστεψε. Τότε τον βάζει να ακούσει την μαγνητοφωνημένη συνομιλία. Της απαντά: «Δεν το εννοούσε αυτό που είπε» και την διατάζει να ξεχάσει το θέμα. Εκείνη δεν το βάζει κάτω και γράφει έκθεση με όλες τις λεπτομέρειες. Λίγες μέρες μετά είχε απολυθεί χωρίς αιτιολόγηση. Κι όταν, ως δεινή δικηγόρος που είναι, η Carmen Segarra μήνυσε τόσο την Κεντρική Τράπεζα της Ν. Υόρκης όσο και τους προϊσταμένους της, ο αρμόδιος δικαστής απεφάνθη ότι η υπόθεση αυτή δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου και έβαλε την μήνυση στο αρχείο.
Νομίζω ότι θα έπρεπε, οι απανταχού καλοί κ’ αγαθοί πολίτες, να καθιερώσουν βραβείο για ανθρώπους όπως η Carmen Segarra αλλά και ο Jake Bernstein, ο οποίος κατέγραψε την ιστορία αυτή και την δημοσίευσε στο περιοδικό PROPUBLICA την περασμένη εβδομάδα (26 Σεπτεμβρίου 2014).
Extra Hot άρθρο
Το μαλακό υπογάστριο του δικαιώματος

Τo να υπερασπίζεσαι το δικαίωμά σου είναι κάτι μεγαλειώδες. Δεν υπερασπίζεσαι την ύπαρξή σου και την ελευθερία σου, αλλά είτε το θέλεις είτε όχι υπερασπίζεσαι μια κοινωνία να λειτουργεί με δικαιώματα. Η υπεράσπιση ακόμη και των πιο προσωπικών δικαιωμάτων είναι μια κοινωνική λειτουργία που ξεπερνά τον ιδιωτικό χώρο τον οποίο μπορεί να επιχείρησε να υπερασπίσει. Δεν υπάρχει δικαίωμα που να διεκδικεί ένας, αλλά να αφορά μόνον ένα. Με τον ίδιο τρόπο, κάθε δικαίωμα που χάνει κάποιος, αφαιρείται από την κοινωνία. Αργά ή γρήγορα θα το χάσουν κι άλλοι.
Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, που εμφανίζεται όλο και πιο ευαίσθητος στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων, εμφανίζεται ταυτόχρονα μια αντίφαση. Μια προτεραιότητα δικαιωμάτων. Όλο και συχνότερα τα δικαιώματα αποχωρίζονται από το δίκιο ή το άδικο και καταλήγουν να διεκδικούνται με βάση την επιλογή, το γούστο, ακόμη και την ιδιότυπη μόδα.
Η κοινωνία γεμίζει με ακτιβιστές που είναι έτοιμοι να προωθήσουν ένα συγκεκριμένο δικαίωμα, το οποίο είναι ταυτόχρονα έτοιμοι να αποκόψουν από κάθε άλλο. Το δικαίωμα δεν είναι η ελευθερία που σου ανήκει, αλλά γίνεται ο βαθμός της ελευθερίας που επιλέγεις, στον τομέα που επιλέγεις. Μπορεί κάποιος να υπερασπίζεται το δικαίωμά του στη σεξουαλική του επιλογή, αλλά ταυτόχρονα να αδιαφορεί για το αν σε μια κοινωνία πεθαίνουν άνθρωποι; Πόσο ειλικρινής είναι η ζέση για τα δικαιώματα και ο ακτιβισμός, αν τον περιορίζεις στην περιοχή λίγο πάνω και λίγο κάτω από το μαλακό υπογάστριο;
Ή, για να αντιστρέψω την ερώτηση, σε μια χώρα που τα κοινωνικά δικαιώματα, το δικαίωμα στη μόρφωση ή την υγεία, καταλύονται, ποιο είναι το στοιχείο που εγγυάται πως κάποιο δικαίωμα θα μείνει τελικώς όρθιο;
Ο νεοφιλελευθερισμός προσπαθεί να πείσει πως υπάρχουν επετηρίδες δικαιωμάτων. Δικαιώματα που αξίζει να προασπίζεσαι και άλλα που η υπεράσπισή τους δεν οδηγεί πουθενά. Ο κατακερματισμός των δικαιωμάτων γίνεται για να μη δημιουργείται κοινωνική συνείδηση και δράση. Τα δικαιώματα τοποθετούνται στον ιδιωτικό χώρο, στο δωμάτιο του σπιτιού, εκεί που αναπτύσσονται αυστηρές προσωπικές ανάγκες και συμπεριφορές. Στην κρεβατοκάμαρα, στο απόρρητο του τηλεφώνου, ακόμη και στις ανθρώπινες συμπεριφορές που πρέπει να διακατέχονται από πολιτική ορθότητα και καθωσπρεπισμό.
Κάθε άλλο δικαίωμα και πολύ περισσότερο κάθε άλλη διεκδίκηση του δικαιώματος παρουσιάζεται ως γραφική απαίτηση χωρίς αντικείμενο. Σε μια κοινωνία επιλεκτικών δικαιωμάτων, απαγορεύεται να φωνάζεις και να είσαι κακότροπος στον διπλανό σου, αλλά ταυτόχρονα μπορείς να μη δίνεις σημασία στις κραυγές πόνου μιας κοινωνίας που χάνει τα βασικά της δικαιώματα με πρώτο και κύριο αυτό της επιβίωσης.
Η κοινωνία διαμορφώνεται έτσι με βάση το μοντέλο Καμίνη, ο οποίος την περίοδο των Χριστουγέννων έντυσε για αισθητικούς λόγους τους κορμούς των δέντρων με μάλλινα πουλόβερ. Κάτω από τα δέντρα βέβαια κοιμόντουσαν και πέθαιναν γυμνοί άστεγοι.
Στην απαίτηση του δικαιώματος πρέπει να υπάρχει μια συνειδησιακή απολυτότητα και όχι μια αισθητική επιλεκτική επιλογή. Ή είσαι με τα δικαιώματα ή δεν είσαι. Ή τα υπερασπίζεσαι ή όχι. Η διεκδίκηση του δικαιώματος του ευαίσθητου και προσωπικού πεδίου όχι μόνο είναι υποκριτική, αλλά δεν μπορεί να έχει κανένα αποτέλεσμα. Δυστυχώς τα δικαιώματα είναι σαν το ντόμινο. Την ώρα που θα πέσει το ένα, έχει ξεκινήσει η διαδικασία για να πέσουν όλα. Ακόμη και αυτό που είναι κρυμμένο στην κρεβατοκάμαρα.
Extra Hot άρθρο
ZunZuneo
Μυστικό twitter για την Κούβα

Δίκτυο ανταλλαγής μηνυμάτων στα πρότυπα του twitter, με στόχο την υπονόμευση της κυβέρνησης της Αβάνας, σχεδίασε και λειτούργησε από το 2009 και για δύο χρόνια η αμερικανική κυβέρνηση, λαμβάνοντας πληθώρα προφυλάξεων για να μην αποκαλυφθεί ο εμπνευστής και χρηματοδότης του. Το δίκτυο Zun Zuneo, σύμφωνα με ντοκουμέντα και συνεντεύξεις μετεχόντων που μετέδωσε το Associated Press στις αρχές Απριλίου, δημιουργήθηκε από την USAID (Αμερικανική Υπηρεσία για τη Διεθνή Ανάπτυξη) μέσω μυστικών εταιριών και χρηματοδοτήθηκε μέσω ξένων τραπεζών. Στο αποκορύφωμα της λειτουργίας του είχε 40.00 συνδρομητές. Το ποσό που δαπανήθηκε για το δίκτυο, περίπου 1,6 εκατομμύρια δολάρια, επισήμως προοριζόταν για κάποιο πρόγραμμα στο Πακιστάν.
Τo πρόγραμμα ξεκίνησε όταν ήρθαν στην κατοχή της Creative Associates International, που έχει την έδρα της στην Ουάσιγκτον, μισό εκατομμύριο αριθμοί κουβανικών κινητών τηλεφώνων.Είναι ασαφές πώς αποκτήθηκαν αυτοί οι αριθμοί, παρόλο που ντοκουμέντα δείχνουν ότι αποκτήθηκαν παράνομα, από σημαντική πηγή στον κρατικό πάροχο στην Αβάνα. Οι οργανωτές του δικτύου χρησιμοποίησαν αυτούς τους αριθμούς ως βάση συνδρομητών.
Αρχικά επιδιώχθηκε να κινηθεί το ενδιαφέρον κυρίως νέων Κουβανών, με ειδήσεις για αθλητικά, μουσική και καιρό. Οι χρήστες του Zun Zuneo (σημαίνει κολιμπρί στα κουβανικά) δεν γνώριζαν ότι ήταν δημιούργημα αμερικανικής υπηρεσίας που συνδέεται με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ούτε πως άτομα και εταιρίες που το στήριξαν συνέλεγαν προσωπικά τους δεδομένα, ελπίζοντας να χρησιμοποιηθούν κάποια στιγμή οι πληροφορίες για πολιτικούς σκοπούς.
Ανάλυση πληροφοριών
Για τις ανάγκες του δικτύου δημιουργήθηκε ιστοσελίδα, που περιείχε και ψεύτικες διαδικτυακές διαφημίσεις, προκειμένου να δοθεί η εντύπωση πως επρόκειτο για πραγματική εταιρία. Ένας Κουβανός, πρώην συνδρομητής, δήλωσε στο BBC πως δεν είχε ιδέα ότι η υπηρεσία χρηματοδοτούταν από την αμερικανική κυβέρνηση, ενώ ανέφερε ότι το Zun Zuneo του έστελνε δωρεάν αθλητικές ειδήσεις. Στις κουίντες του δικτύου, οι υπολογιστές του Zun Zuneo αποθήκευαν και ανέλυαν μηνύματα συνδρομητών και άλλες δημογραφικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων δημογραφικών στοιχείων γένους, ηλικίας, δεκτικότητας και πολιτικών τάσεων. Η USAID πίστευε πως τέτοια στοιχεία θα την βοηθούσαν να φτιάξει χάρτη διαφωνίας στο νησί, που θα ήταν φτιάξει χάρτη διαφωνίας στο νησί, που θα ήταν χρήσιμος σε άλλα προγράμματα για την Κούβα. Στα προσεχώς του δικτύου, ήταν η οργάνωση ξαφνικών διαδηλώσεων, που θα οργανώνονταν μέσα σε μικρό διάστημα μέσω μηνυμάτων, ως πρόδρομων πολιτικών διαδηλώσεων. Το πρόγραμμα προχωρούσε αργά και προσεκτικά, προκειμένου να μη γίνει αντιληπτό από την κουβανική κυβέρνηση.
Εταιρίες σε Ισπανία και Νησιά Κέιμαν
Τόσο η USAID όσο και οι εργολάβοι του προγράμματος μπήκαν σε πολύ κόπο προκειμένου να κρύψουν τους δεσμούς της Ουάσιγκτον με το Zun Zuneo. Δημιούργησαν μάλιστα εταιρίες στην Ισπανία και στα Νησιά Κέιμαν προκειμένου να κρύψουν την προέλευση του χρήματος. «Δεν θα υπάρξει απολύτως καμία αναφορά σε ανάμειξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ», αναφέρει υπηρεσιακό σημείωμα της Mobile Accord Inc, μίας από τους δημιουργούς του δικτύου, το οποίο ξεκίνησε λίγο μετά τη σύλληψη, το 2009, του αμερικανού εργολάβου Άλαν Γκρος στην Κούβα. Ο Γκρος φυλακίστηκε αφού είχε ταξιδέψει επανειλημμένα στην Αβάνα, για διαφορετική μυστική αποστολή της USAID, που αφορούσε την επέκταση της πρόσβασης στο ίντερνετ «με χρήση ευαίσθητης τεχνολογίας που μόνο κυβερνήσεις χρησιμοποιούν».
Ερωτηματικά για τη νομιμότητα
Δεν είναι σαφές αν το σχέδιο ήταν νόμιμο βάσει του αμερικανικού δικαίου, που απαιτεί γραπτή έγκριση των μυστικών ενεργειών από τον Πρόεδρο και ενημέρωση του Κογκρέσου. Αξιωματούχοι της USAID δεν έδωσαν απαντήσεις στα ερωτήματα για το ποιος ενέκρινε το πρόγραμμα και αν ο Λευκός Οίκος το γνώριζε. Ο διευθυντής της υπηρεσίας, Ρατζίβ Σαχ, υποστήριξε πως δεν επρόκειτο για μυστικό πρόγραμμα, αν και παραδέχθηκε ότι τμήματά του υλοποιήθηκαν με διακριτικότητα, για να προστατευτούν οι εμπλεκόμενοι. Σε συνέντευξή του στο MSNBC ο Σαχ δήλωσε πως το Γραφείο Λογοδοσίας της κυβέρνησης βρήκε το πρόγραμμα σύννομο, ο δε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζέι Κάρνεϊ δήλωσε άγνοια για το αν κάποιος στον Λευκό Οίκο το γνώριζε. Πρόσθεσε πάντως ότι ο Πρόεδρος υποστηρίζει τις προσπάθειες επέκτασης των επικοινωνιών στην Κούβα.
Η κουβανική κυβέρνηση αρνήθηκε να σχολιάσει. Σχόλιο στο περιοδικό The Nation ανέφερε πως το λιγότερο που μπορεί να σημειώσει κανείς είναι ότι οι λεπτομέρειες που αποκαλύφθηκαν φαίνεται να θολώνουν τις πολυετείς διαβεβαιώσεις της USAID ότι δεν διεξάγει μυστικές επιχειρήσεις, ενώ οι λεπτομέρειες των αποκαλύψεων μπορεί να υπονομεύσουν την αποστολή της υπηρεσίας για παράδοση βοήθειας σε φτωχές και ευάλωτες περιοχές του κόσμου – «μια προσπάθεια που απαιτεί εμπιστοσύνη και συνεργασία των ξένων κυβερνήσεων». Ο δημοκρατικός γερουσιαστής από το Βερμόντ και πρόεδρος της Επιτροπής Παροχών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της υποεπιτροπής Εξωτερικών Επιχειρήσεων, Πάτρικ Λι, χαρακτήρισε το πρόγραμμα «βλακώδες, βλακώδες, βλακώδες». Δεν το γνώριζε και αν τον είχαν ρωτήσει θα είχε απαντήσει: «Τι στο καλό σκέφτεστε; Αν πρόκειται να πραγματοποιήσετε μυστική επιχείρηση σαν αυτή, για αλλαγή καθεστώτος, υποθέτοντας πως αυτό μοιάζει λογικό, δεν είναι κάτι που πρέπει να γίνει μέσω της USAID». Το ίδιο πιστεύει και ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής από τη Γιούτα Τζέισον Τσάφετζ. «Αν η USAID αρχίσει να μετέχει σε μυστικές, ανατρεπτικές δραστηριότητες, η αξιοπιστία των ΗΠΑ μειώνεται», τόνισε. Ωστόσο ορισμένοι πολιτικοί υποστήριξαν την ενέργεια της αμερικανικής υπηρεσίας. Μάλιστα ο δημοκρατικός γερουσιαστής από το Νιου Τζέρσι Μπομπ Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, είπε πως αξίζουν συγχαρητήρια στην USAID γιατί έδωσε στον λαό της Κούβας μια πλατφόρμα λόγου.
Παύση χορηγίας, τέλος μηνυμάτων
Τον Σεπτέμβριο του 2012 το Zun Zuneo έπαψε να λειτουργεί, όταν σταμάτησε η χορηγία της αμερικανικής κυβέρνησης. Και τα μηνύματα σταμάτησαν. «Τη στιγμή που εξαφανίστηκε, ήταν σαν να δημιουργήθηκε ένα κενό», είπε πρώην συνδρομητής. Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι ούτε η πρώην υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον ούτε ο σημερινός υπουργός Τζον Κέρι γνώριζαν σχετικά με το Zun Zuneo. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι σε ομιλία της στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, το 2011, η Χίλαρι Κλίντον είχε αναφέρει ότι οι ΗΠΑ βοηθούν λαούς σε καταπιεστικά ιντερνετικά περιβάλλοντα. Και αναφερόμενη στον ρόλο της Τυνησίας στην Αραβική Άνοιξη, είχε πει πως ο κόσμος χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να φουντώσει ένα κίνημα που οδήγησε σε επαναστατική αλλαγή.
Canvas Χρωματιστών Επαναστάσεων
Στο μεταξύ, στον ρόλο της Canvas, μιας χρηματοδοτούμενης από τις ΗΠΑ ομάδας εκπαίδευσης στις… χρωματιστές επαναστάσεις, αναφερόταν άρθρο του συγγραφέα Ουίλιαμ Ένγκνταλ στο Global Research. «Οι Ουκρανοί βρήκαν αποδείξεις άμεσης ανάμειξης της εκπαιδευτικής ομάδας, που έχει έδρα το Βελιγράδι και χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ, στις προσεκτικά ενορχηστρωμένες διαδηλώσεις του Κιέβου. Αντίγραφο φυλλαδίου που διένειμαν διαδηλωτές της αντιπολίτευσης στο Κίεβο πριν την αποπομπή του Γιανουκόβιτς είναι λέξη προς λέξη και εικόνα προς εικόνα μεταφράσεις φυλλαδίου που χρησιμοποίησαν οργανωτές της Canvas στις διαδηλώσεις του 2011 στην πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο. Η Canvas, πρώην Otpor, είχε λάβει το 2000 σημαντικά κονδύλια από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για να υλοποιήσει την πρώτη επιτυχή χρωματιστή επανάσταση, κατά του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στην τότε Γιουγκοσλαβία. Από τότε έχει μετατραπεί σε πλήρους απασχόλησης εταιρία συμβούλων των ΗΠΑ περί επαναστάσεων, ενόσω εμφανίζεται ως ομάδα βάσης που υποστηρίζει τη δημοκρατία. Ποιος θα το φανταζόταν ότι μια μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα τη Σερβία θα ήταν προκάλυμμα για αλλαγή καθεστώτος με την υποστήριξη των ΗΠΑ;»
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #52, τον Μάιο του 2014
Extra Hot άρθρο
Αυτές που «καθάρισαν» για όλους μας

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2013, 595 καθαρίστριες κοιμήθηκαν εργαζόμενες και ξύπνησαν άνεργες. «Είναι ένα συναίσθημα που δεν μπορείς εύκολα να περιγράψεις. Σε ισοπεδώνει ως άνθρωπο. Δύο πράγματα μπορεί να συμβούν τότε. Να κάτσεις σπίτι σου στον καναπέ σου ή να πεις ότι, όχι, εγώ δεν θα το κάνω αυτό, θα βγω, θα παλέψω και θα διεκδικήσω να πάρω πίσω τη δουλειά μου». Οι καθαρίστριες έκαναν το δεύτερο λοιπόν. Βγήκαν έξω δειλά-δειλά, φοβισμένες γυναίκες, και έγιναν από τη μια στιγμή στην άλλη εκείνες που «καθάρισαν» για όλους μας.
Δήμητρα Μανώλη 52 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Βόλου
«Στους 9 μήνες των κινητοποιήσεών μας έχουμε έρθει πολλές φορές σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ. Έχουν γεμίσει τα κορμιά μας πληγές και οι ψυχές μας μαζί. Το πόδι μου θα γίνει καλά, όπως και οι μελανιές των κοριτσιών, και δεν υπάρχει ούτε μία μας που αν της σηκώσεις τα μανίκια της δεν θα την βρεις γεμάτη μελανιές από τα χτυπήματα. Αυτό που μας ανησυχεί όμως είναι οι πληγές στην ψυχή μας. Δεν ξέρω τι σόι δημοκρατία είναι αυτή που όπου γυρίσω το κεφάλι μου, όπου πάει η ματιά μου, βλέπω κλούβες και αστυνομικούς. Αν αυτό δεν είναι χούντα, τι είναι χούντα; Ας μας απαντήσει κάποιος», αναρωτιέται η κυρία Μανώλη. Καθώς κάθεται σε αναπηρικό καροτσάκι, λόγω των χτυπημάτων που έχει δεχτεί από τα ΜΑΤ, τονίζει και προειδοποιεί πως ακόμα και μετά την απόφαση του Άρειου Πάγου εκείνες θα παραμείνουν στις θέσεις τους.
«Η προσωπική μου ιστορία είναι σαν τις περισσότερες. Δεν έχει κάτι διαφορετικό. Είμαι παντρεμένη με έναν άνθρωπο που όλη του τη ζωή ήταν εργάτης. Τα τελευταία χρόνια έχει προβλήματα με την υγεία του και έχει μία αναπηρική σύνταξη της τάξεως των 400 και κάτι ευρώ. Έχω δύο παιδιά. Μία κόρη που είναι άνεργη, καθώς ήταν από τα πρώτα θύματα της κρίσης, όταν έχασε τη δουλειά της πριν 4 χρόνια. Ενώ είχε φύγει από το σπίτι, ξαφνικά αναγκάστηκε να επιστρέψει. Και έχω και έναν γιο που έχει ένα μαγαζάκι, το οποίο προσπαθεί να το κρατήσει με νύχια και με δόντια ανοιχτό. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι αυτός ο μισθός των 500 ευρώ είναι εντελώς απαραίτητος για να επιζήσει αυτή η οικογένεια». Η κυρία Μανώλη περιγράφει επίσης πως όλος σχεδόν ο οικογενειακός της περίγυρος είναι γεμάτος από ανέργους και ζητά από τους συμπολίτες της να πάψουν να κλείνονται στο σπίτι τους, να βγουν έξω, να φωνάξουν, να διεκδικήσουν.
Ευαγγελία Αλεξάκη 57 ετών, απολυμένη καθαρίστρια του ΣΔΟΕ Ιονίων Νήσων Κέρκυρας
«Αυτή τη δουλειά την έκανα πάρα πολλά χρόνια. Περίπου 20 χρόνια στο υπουργείο Οικονομικών και ήμουν εργάτρια σε κλωστοϋφαντουργία πάρα πολλά χρόνια. Δουλεύω από τα 14 μου. Από 14 ετών κολλάω ένσημα. Με αυτή τη δουλειά έκανα οικογένεια, μεγάλωσα δύο παιδιά, αγόρια. Με αυτή τη δουλειά τα μεγάλωσα, τα σπούδασα, έβγαλαν πανεπιστήμιο και τώρα ζουν με συμβάσεις τρίμηνες, τετράμηνες». Η κυρία Αλεξάκη περιγράφει πως πλέον κανείς σε αυτήν την οικογένεια δεν ονειρεύεται και περιγράφει μία κατάσταση πολύ κοινή για την μέση ελληνική οικογένεια στην Ελλάδα του success story. «Εγώ είχα πάρει και ένα δάνειο. Όνειρο ζωής να κάνω ένα δικό μου σπίτι, να το φτιάξουμε και να το βρουν τα παιδιά. Δεν είναι δα και κανένα μεγάλο όνειρο να κάνεις ένα σπίτι 85 τετραγωνικών! Τώρα γι’ αυτό το σπίτι θα γίνει κόκκινο το δάνειο, γιατί δεν μπορεί να πληρωθεί, και θα το πάρει η τράπεζα. Αν έρθει εκείνη η στιγμή που θα αναγκαστώ να μην μπορώ να πληρώσω το δάνειο και θα έρθει η στιγμή να το πάρει η τράπεζα, εγώ έχω κάνει όρκο ότι αυτό το σπίτι θα το κάψω μόνη μου και θα βάλω σε ένα φορτηγό επάνω τα αποκαΐδια και θα τα αδειάσω μπροστά στην τράπεζα. Δεν φταίω σε τίποτα ούτε εγώ ούτε οι συναδέλφισσές μου για αυτό που έγινε σε αυτή τη χώρα, για να πληρώνουμε εμείς οι γυναίκες των 600 και των 500 ευρώ αυτό το τίμημα. Εμείς δεν είχαμε ούτε offshore, ούτε ΜΚΟ, ούτε στο εξωτερικό χρήματα και βέβαια δεν καρπωθήκαμε μίζες της SIEMENS, για να πληρώσουμε όλο αυτό που συνέβη στη χώρα».
Δέσποινα Κωστοπούλου 52 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Ν. Ιωνίας
«Παντρεύτηκα στα 21 μου, έκανα δύο παιδιά, δύο κορίτσια. Στα 27 μου χώρισα και έκτοτε μεγάλωσα τις δυο μου κόρες μόνη. Είμαστε ουσιαστικά μονογονεϊκή οικογένεια, με δύο παιδιά που σήμερα είναι 29 και 30 ετών αντίστοιχα και άνεργα. Το λέω αυτό γιατί από εδώ και στο εξής είμαστε ουσιαστικά σε μία οικογένεια τρεις γυναίκες άνεργες. Δύσκολα χρόνια, δύσκολη ζωή. Πολλές δουλειές… Δούλευα δύο και τρεις δουλειές για να μεγαλώσω και να σπουδάσω τα παιδιά μου. Δεν παραπονιέμαι όμως. Καλά είμαστε μέχρι εδώ. Με τη σκούπα και τη σφουγγαρίστρα ουσιαστικά τα τελευταία σχεδόν 22 χρόνια μεγάλωσα και εγώ και τα παιδιά μου. Μαζί μεγαλώσαμε και νιώθω υπερήφανη για αυτό». Η κυρία Κωστοπούλου συνεχίζει να εμπιστεύεται την ελληνική Δικαιοσύνη, όπως τονίζει, παρά την απόφαση του Άρειου Πάγου σε βάρος τους, όμως επισημαίνει πως αυτό που περιμένει είναι η κυβέρνηση να δει καθαρά και να δώσει μία πολιτική λύση.
Φωτεινή Νικηταρά 45 ετών, απολυμένη καθαρίστρια του υπ. Οικονομικών
«Έχω 3 παιδιά και ένα εγγόνι. Δουλεύω από 12 ετών, παντρεύτηκα στα 16 μου, μεγάλωσα τρία παιδιά και έφτασα στα 45 μου να μην έχω δουλειά, να μην έχω να δώσω ένα ευρώ στα παιδιά μου, γιατί τα δύο παιδιά μου, τα δύο κορίτσια μου, ζουν μαζί μου επειδή είναι άνεργα, που είναι 25 και 20 χρονών, και η παντρεμένη κόρη μου, η μεγάλη, που είναι 26 ετών, είναι με τον άντρα της. Καλούμαστε να πληρώσουμε νοίκι, λογαριασμούς, χωρίς εισόδημα. Δεν χρωστούσα ούτε ένα ευρώ πουθενά. Αυτή τη στιγμή χρωστάω 1.500 ευρώ στη ΔΕΗ, 200 ευρώ στο νερό, 600 ευρώ νοίκι, γιατί έχουν μαζευτεί δύο μηνιάτικα, επειδή τα πληρώνω λίγα-λίγα με ό,τι έχω». Η κυρία Νικηταρά, η οποία μάλιστα είναι εκείνη που δέχτηκε τη γροθιά στο κεφάλι από τον αστυνομικό που τέθηκε σε διαθεσιμότητα, μιλάει με παράπονο για τις τραγικές αλλαγές που βιώνει στη ζωή της, όμως είναι αποφασισμένη να αγωνιστεί, όπως έπραττε πάντα. «Αν μας βλέπετε καμιά φορά στην κάμερα να κλαίμε, δεν κλαίμε από φόβο και από πόνο. Καμιά φορά κλαίω και απλά γιατί ένας άνθρωπος που ήρθε με έπιασε και με ρώτησε “κοπέλα μου χτύπησες;”. Δεν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα αυτά. Έχω αγαπήσει τις συναδέλφισσές μου που δεν τις ήξερα, έχουμε αγαπηθεί και έχουμε γίνει ένα και κλαίμε μαζί για όλα όσα ζούμε και ειδικά αυτά που ζούμε εδώ και 40 ημέρες. Αυτούς τους 9 μήνες δεν τους αλλάζω για τίποτε, για οτιδήποτε…»
Χριστίνα Θεοδοσοπούλου 42 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΙΓ ΔΟΥ Αθηνών
«Είμαι παντρεμένη, έχω δύο παιδιά 8,5 και 10,5 ετών, δύο αγόρια. Αυτή όλη την κατάσταση, την αδικία που έγινε σε βάρος μας, τη βιώνουν και τα παιδιά. Ο σύζυγός μου είναι στο πλευρό μας και ειδικά σε εμένα που μου δίνει δύναμη και κουράγιο για να προχωρήσω και να μην σταματήσω αυτό που ξεκίνησα. Ο σύζυγος είναι ο μόνος που εργάζεται αυτή τη στιγμή, όμως δεν αρκεί, δεν φτάνει. Υπάρχουν έξοδα. Υπάρχει το ρεύμα, το νερό, τα τηλέφωνα, το ενοίκιο, τα έξοδα των παιδιών… Είναι πάρα πολλά, άρα ένας μισθός σίγουρα δεν αρκεί». Η κυρία Θεοδοσοπούλου περιγράφει την υποστήριξη που εισπράττουν από τον κόσμο που τις πεισμώνει κι άλλο, όμως στέκεται σε όσα εισπράττει από τους δύο γιους της. «Ο μικρός έχει εν μέρει καταλάβει τι συμβαίνει, όμως ο μεγάλος ξέρει και στενοχωριέται. Αυτή η ψυχούλα καταλαβαίνει και κουβεντιάζουμε και μου λέει “Μαμά θα συνεχίσεις! Θα συνεχίσεις για εμάς, για όλους! Εμείς είμαστε δίπλα σου”… Και τους ευχαριστώ πάρα πολύ!».
Άννα Χρυσικοπούλου 44 ετών, απολυμένη καθαρίστρια της ΔΟΥ Ελευσίνας
«Ζω μόνη μου, με το κοριτσάκι μου μαζί, που είναι 14 ετών. Είμαι χωρισμένη. Το κοριτσάκι μου είναι σε δύσκολη ηλικία, με τα αγγλικά, με τα φροντιστήρια. Φέτος είπα να την σταματήσω και είναι στο proficiency, αλλά ο καθηγητής της δέχτηκε να το κάνει δωρεάν. Έπαιρνα μόλις 500 ευρώ και τα έξοδά μας… Μόνο για το πρωινό του παιδιού, το φαγητό, το ρεύμα, το νερό, ακόμα και τα σαμπουάν, δεν έφταναν καν τα 500 ευρώ. Δεν υπήρχε περίπτωση εάν δεν πήγαινα να δουλέψω και αλλού, που αν τολμούσα να το πω στη δουλειά μου θα έχανα και το μεροκάματο που έπαιρνα. Αν δεν το έκανα, θα έπρεπε και εμείς να ψάχνουμε φαγητό στον κάδο, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν το καταδέχομαι και δουλεύω όπου μπορώ». Η κυρία Χρυσικοπούλου περιγράφει τον αγώνα των γυναικών αυτών για επιβίωση, που ενώθηκαν και γνωρίστηκαν μεταξύ τους από μία μεγάλη αδικία και έτσι, όπως λέει, ανακάλυψαν πως λίγο πολύ έχουν παράλληλους βίους, κοινά βιώματα και προβλήματα. «Όλες εμείς που είμαστε μονογονεϊκές οικογένειες δεν έχουμε δικαίωμα να δουλέψουμε, όταν σε άλλα κράτη δίνουν και σχετικά επιδόματα και εδώ σου αφαιρούν ακόμα και αυτή τη δουλίτσα με αυτό το μεροκάματο. Το παιδάκι μου περίμενε μετά την απόφαση του δικαστηρίου που βγήκε, πως ίσως να δικαιωνόμασταν και μετά την απόφαση του Άρειου Πάγου, ξέσπασε σε κλάματα το πρωί και με πίεσε κι εμένα. Ξέσπασε και μου είπε “μανούλα βαρέθηκα να είμαι μόνη, γύρνα σε παρακαλώ”. Και όταν είδε τα επεισόδια και εμένα χτυπημένη στο φορείο ξέσπασε και μου είπε “Ως εδώ, γύρνα πίσω!” Της είπα όχι, γιατί μετά δεν θα σπουδάσεις! Στα 44 χρόνια μας τι δουλειά θα βρούμε; Ένα κορίτσι 38 χρονών το χτύπησαν οι αστυνομικοί πάρα πολύ βάναυσα και το κορίτσι έχει καρκίνο στο στομάχι. Εμένα με χτύπησαν ενώ δεν χτύπησα κανέναν, πήγα απλά να διαμαρτυρηθώ και του λέω του αστυνομικού μην με χτυπήσεις σε παρακαλώ στο πόδι γιατί έχω πρόβλημα και με χτύπησε με δύναμη ακριβώς εκεί. Δεν μπορούν να χτυπούν γροθιές στο κεφάλι… Δεν τους νοιάζει αν βλέπουν μία γυναίκα 55 ετών μπροστά τους, που είναι ευαίσθητα τα κόκκαλά της. Της δίνουν μία να της τα κάνουν κομμάτια. Ποιον χτυπάνε; Έναν άνθρωπο που διεκδικεί τη δουλειά του… Έλεος! Και αυτοί εργαζόμενοι είναι.»
το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #55, τον Ιούνιο του 2014
Extra Hot άρθρο