Ο κολοσσός που θέλει να ελέγξει την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων

Παγκόσμιο γενετικό πείραμα; Έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και κατ’ επέκταση ολόκληρης της ανθρωπότητας; Ή απλώς μια πολυεθνική εταιρία που ξέρει να κινείται καλά στις παρυφές της εξουσίας; Η εταιρία παραγωγής γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών Monsanto είναι ίσως από τις λίγες εταιρίες που η δράση τους έχει ξεσηκώσει εκατομμύρια διαμαρτυρίες ανά τον κόσμο.
Μετρώντας ήδη πάνω από 110 χρόνια ζωής, ο αμερικανοεβραϊκός κολοσσός έχει κατορθώσει να κρατά τα ηνία στον χώρο των εταιριών παραγωγής γενετικά τροποποιημένων οργανισμών παγκοσμίως. Με 17.500 και πλέον υπαλλήλους και με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 12 δισ. δολάρια, δείχνει να μην έχει επηρεαστεί διόλου από τη διεθνή οικονομική κρίση.
Η λειτουργία της θυμίζει καλοστημένο σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Με τη μόνη διαφορά ότι το σενάριο περιλαμβάνει τα πάντα: Χρήμα, επιρροή, εξουσία, πολιτικές πιέσεις, διαφθορά, χρηματισμό και μια αίσθηση σιδερένιας πυγμής στις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Η εταιρία διαθέτει ενεργή παρουσία και στη χώρα μας. H δραστηριότητά της αφορά κυρίως τον χώρο του φυτοφαρμάκου, μέσω της διάθεσης και της εμπορίας του ζιζανιοκτόνου Roundup. Πρόκειται για ένα από τα πιο διαδεδομένα ζιζανιοκτόνα, το οποίο χρησιμοποιείται στην ελληνική γη τα τελευταία χρόνια και το οποίο έχει δεχτεί ουκ ολίγες φορές κριτική, αναφορικά με πιθανές παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό.
Αν και η παρουσία της εταιρίας είναι διακριτική, παραμένει πιστή στις επιταγές της μητρικής εταιρίας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Kατά το παρελθόν έχει προσπαθήσει αρκετές φορές να επηρεάσει τη στάση της χώρας σε κρίσιμες ψηφοφορίες στην ΕΕ που αφορούν τα μεταλλαγμένα. Καλά γνωρίζοντες του παρασκηνίου θυμούνται τα στελέχη της Monsanto σε αλλεπάλληλα ραντεβού με υπουργούς, προκειμένου να μεταφέρουν τις επιθυμίες της εταιρίας. Και όσο για τις πιέσεις που ασκούνταν, αυτές χαρακτηρίζονταν ως αφόρητες, καθώς πολλές φορές επιστρατεύονταν υψηλές γνωριμίες και δαιδαλώδεις φιλίες από την αμερικανική πολιτική σκηνή.
Τις στενές επαφές της Monsanto με τα υψηλά κλιμάκια της αμερικανικής πολιτικής ελίτ επιβεβαιώνει ένα περιστατικό που έλαβε χώρα πριν από κάποια χρόνια, όταν επιτετραμμένος της αμερικανικής πρεσβείας στη χώρας μας ήταν ο πρώην πρέσβης Τόμας Μίλερ. Τότε, ανώτατα στελέχη της Monsanto πραγματοποίησαν ταξίδι-αστραπή στο σπίτι του κ. Μίλερ με ιδιωτικό αεροσκάφος, για μία μόνο ημέρα. Το τι ακριβώς συζητήθηκε σε εκείνο το δείπνο είναι κάτι που ουδείς γνωρίζει, ωστόσο το γεγονός ότι η αφρόκρεμα του κολοσσού επισκέφτηκε τον απεσταλμένο των ΗΠΑ στην Ελλάδα δείχνει τη στενή σχέση μεταξύ της εταιρίας και της αμερικανικής κυβέρνησης.
Δούρειος ίππος η μεταλλαγμένη σόγια
Στην Ελλάδα η καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων προϊόντων απαγορεύεται βάσει της ελληνικής νομοθεσίας. Ο δούρειος ίππος ωστόσο για την είσοδο της Monsanto και άλλων εταιριών βιοτεχνολογίας είναι η εισαγωγή κάθε χρόνο χιλιάδων τόνων μεταλλαγμένης σόγιας, η οποία σε πρώτη όψη φαντάζει εντελώς αθώα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, μόνο το 2011 η χώρα μας εισήγαγε περί τους 571.000 τόνους σόγιας. Από αυτούς, το 70%, δηλαδή περί τους 400.000 τόνους, αποτελούσαν μεταλλαγμένη σόγια, της οποίας οι σπόροι ελέγχονται από παγκόσμιους κολοσσούς βιοτεχνολογίας, με τη μερίδα του λέοντος να κατέχει η Monsanto.
Η μεταλλαγμένη σόγια χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην κτηνοτροφία και κυρίως στην εκτροφή πουλερικών και χοιρινών. Λόγω της υψηλής της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, που μπορεί να αγγίξει ακόμη και το 40%, γίνεται ανάρπαστη τόσο από κτηνοτρόφους όσο και από μεγάλες εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων.
Μεγάλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και συσκευασία γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς επίσης και εγχώριες εταιρίες πουλερικών, χρησιμοποιούν, σύμφωνα με στοιχεία της Greenpeace, μεταλλαγμένη σόγια αφειδώς στην εκτροφή των ζωοειδών. Ο κίνδυνος όμως παραμονεύει. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι η Monsanto λειτουργεί αθόρυβα αλλά μεθοδικά, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να δράσει.
Το πρόβλημα είναι διττό και αφορά κυρίως τον έλεγχο της παραγωγής τροφίμων. Κάτι που η μητρική Monsanto προσπαθεί εδώ και δεκαετίες να καταφέρει. Από τη μία, ανυποψίαστοι αγρότες προμηθεύονται μεταλλαγμένους σπόρους για καλλιέργεια από την εταιρία, οι οποίοι υπόσχονται υψηλές αποδόσεις. Ωστόσο, την επόμενη χρονιά, ο αγρότης, εφόσον επιθυμεί να καλλιεργήσει ξανά τον ίδιο σπόρο, θα πρέπει να τον προμηθευτεί αποκλειστικά από την εταιρία, καθώς η διάρκεια ζωής του σπόρου είναι μονοετής εκ κατασκευής του.
Από την άλλη, όταν το σύνολο της κτηνοτροφικής παραγωγής βασίζεται στη μεταλλαγμένη σόγια, τότε δημιουργείται ένας κίνδυνος εξάρτησης από τις εταιρίες βιοτεχνολογίας όπως η Monsanto. Πιο απλά, η εταιρία δεν ελέγχει το τελικό προϊόν, αλλά ελέγχει έμμεσα όλα τα στάδια παραγωγής.
«Τα βασικά προβλήματα είναι διπλής φύσης. Αφενός πριν από λίγο καιρό παρουσιάστηκε στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου μια πρώτη μελέτη, η οποία τεκμηριώνει ότι η χρήση μεταλλαγμένης σόγιας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Αφετέρου, εάν ισχύσει το άνοιγμα στα μεταλλαγμένα, θα υπάρξει ένα ιδιόμορφο πατρονάρισμα των σπόρων. Κάθε αγρότης θα καλείται να αγοράσει νέους σπόρους για την ετήσια σοδειά. Η ανθρώπινη εφευρετικότητα, δηλαδή, αντί να κάνει τους σπόρους να αντέχουν, τους κάνει να πεθαίνουν, στοχεύοντας αποκλειστικά στο κέρδος και εμμέσως στον έλεγχο της παραγωγής των τροφίμων», υπογραμμίζει στο Hot Doc ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης.
Παράλληλα, η εισαγωγή χιλιάδων τόνων μεταλλαγμένης σόγιας κρύβει και μια άλλη πτυχή. Το κόστος για το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας μας είναι τεράστιο, καθώς κάθε χρόνο απαιτείται περί το 1,5 δισ. ευρώ προκειμένου να εισαχθούν οι τεράστιες ποσότητες που απαιτούνται για την ελληνική κτηνοτροφία.
Αντιδράσεις από αγρότες και οικολογικές οργανώσεις
Ενάντια στην εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, είτε ως τρόφιμα είτε ως ζωοτροφές, έχουν ταχθεί στη χώρα μας τόσο οικολογικές οργανώσεις όσο και ο αγροτικός κόσμος της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ με ψήφισμά της έχει ταχθεί ανοιχτά κατά της εξάπλωσης των μεταλλαγμένων οργανισμών από το 2007 και ανθίσταται σε κάθε προσπάθεια εισόδου των μεταλλαγμένων στη χώρα μας.
Και αυτό λόγω «της αβεβαιότητας και της ασάφειας των επιστημονικών πειραμάτων και ερευνών, που μέχρι σήμερα δεν μπορούν να εγγυηθούν την υγιεινή διατροφή των καταναλωτών, ούτε είναι φυσικά δυνατό να ελεγχθεί η χρήση γενετικά τροποποιημένων προϊόντων που δεν προορίζονται για ανθρώπινη χρήση».
Είναι χαρακτηριστικό ότι , τον Φεβρουάριο του 2002, η Αμερικανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών κατέληξε στο συμπέρασμα πως η κυκλοφορία των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην Αμερική διέπεται από ανακολουθίες. Λίγο πιο πριν είχε διαπιστωθεί ότι καλαμπόκι μη εγκεκριμένο για ανθρώπινη χρήση είχε χρησιμοποιηθεί σε πολλά τρόφιμα, με αποτέλεσμα περισσότερες από 300 εταιρίες παραγωγής τροφίμων να αναγκαστούν να αποσύρουν τα είδη τους από τα αμερικανικά καταστήματα λιανικής πώλησης.
Επιπλέον, οικολογικές οργανώσεις, όπως για παράδειγμα η Greenpeace, και χιλιάδες πολίτες έχουν ζητήσει από τις εγχώριες κτηνοτροφικές μονάδες και τις εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων να αλλάξουν πολιτική σε ό,τι αφορά το θέμα της σόγιας και να στραφούν σε εγχώρια προϊόντα, όπως για παράδειγμα το κουκί, το ρεβίθι, το μπιζέλι και το λούπινο. Τα προϊόντα αυτά, εκτός του γεγονότος ότι είναι ελληνικά, έχουν και πολύ χαμηλότερο κόστος σε σχέση με την εισαγόμενη σόγια.
Επιπλέον, αυτό που έχει ζητηθεί είναι όλα τα ζωικά προϊόντα που περιέχουν ίχνη γενετικά μεταλλαγμένης σόγιας να περιέχουν μια ειδική σήμανση AGRO7. Με τη σήμανση αυτή ο καταναλωτής θα μπορεί να αντιληφθεί εάν όντως το προϊόν περιέχει ίχνη γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών. Ωστόσο προς τα παρόν όλες οι εκκλήσεις έχουν μείνει στα λόγια.
Εκτός όμως από τους χιλιάδες τόνους σόγιας που εισάγονται και χρησιμοποιούνται στη ζωική παραγωγή, ίχνη σόγιας περιέχουν χιλιάδες συσκευασμένα προϊόντα στα ράφια των σουπερμάρκετ. Γκοφρέτες, μπισκότα, παιδικές τροφές και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, περιέχουν λεκιθίνη σόγιας. Το αν η τελευταία είναι μεταλλαγμένη ή όχι είναι κάτι το οποίο οφείλεται να αναγράφεται υποχρεωτικά πάνω στη συσκευασία για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Δεν αποκλείεται μελλοντικά η εταιρία να νομιμοποιηθεί, ώστε να πατρονάρει δεκάδες προϊόντα που περιέχουν ίχνη σόγιας, όπως άλλωστε έχει επιχειρήσει και στο εξωτερικό. «Στην Ελλάδα υπάρχει το πρωτόκολλο AGRO7, το οποίο επιτρέπει την εθελοντική σήμανση τροφίμων που έχουν αποκλείσει στην παραγωγική τους διαδικασία τις μεταλλαγμένες ουσίες», τονίζει στο Ηot Doc ο ευρωβουλευτής και προσθέτει ότι «συγκεκριμένα για το καλαμπόκι, υπάρχει ειδική σήμανση των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη, αλλά αντιστέκεται το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ενημέρωση για τα ζωικά προϊόντα με τροφές από μεταλλαγμένα, όπως για παράδειγμα το τυρί, το γάλα ή το βούτυρο».
Η Ελλάδα ανθίσταται σθεναρά Απέναντι στα μεταλλαγμένα η Ελλάδα διαθέτει μια διαχρονική πολιτική άρνησης, παρά τις υψηλές πιέσεις που δέχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Το 2004 η Ελλάδα, εκπροσωπούμενη στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας από τον τότε υπουργό Γεωργίας Σάββα Τσιτουρίδη, ψήφισε αρνητικά μαζί με άλλες πέντε χώρες –Γαλλία, Πορτογαλία, Αυστρία, Δανία, Λουξεμβούργο– αναφορικά με το ζήτημα της έγκρισης άδειας εισαγωγής του γενετικά τροποποιημένου γλυκού καλαμποκιού.
Ωστόσο, σε εκείνη την ψηφοφορία ψήφισαν θετικά έξι χώρες –Ιταλία, Βρετανία, Ολλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία, Φινλανδία–, ενώ από την ψηφοφορία απείχαν η Ισπανία και το Βέλγιο. Με τον τρόπο αυτό το Συμβούλιο των Υπουργών δεν κατέληξε σε καμία απόφαση, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, τον Μάρτιο του 2004, την εισαγωγή του γενετικά τροποποιημένου γλυκού καλαμποκιού (Βt11). Με την απόφαση αυτή καταργήθηκε το μορατόριουμ που είχε επιβληθεί στην ΕΕ για την αναστολή των διαδικασιών έγκρισης των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, το οποίο είχε υιοθετηθεί με πρωτοβουλία της Ελλάδας.
Το 2010 η τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή τάχθηκε κατά της καλλιέργειας της γενετικά μεταλλαγμένης πατάτας τύπου Amflora στη χώρα μας, ενώ παράλληλα η Ελλάδα κατόρθωσε τη δυνατότητα άρνησης των μεταλλαγμένων.
«Είμαστε μέσα στις 8 χώρες που έχουμε απαγορεύσει τα μεταλλαγμένα και έχουν εγκριθεί ότι είναι Ζώνες Ελευθέρας Παραγωγής, δηλαδή όχι για μεταλλαγμένα. Οι χώρες αυτές είχαν ζητήσει να απαλλαχθούν από την υποχρέωση καλλιέργειας μεταλλαγμένων. Πριν 10 χρόνια περίπου, εφόσον απελευθερωνόταν ένα προϊόν από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό ΕΦΕΤ, τότε αυτός ο σπόρος θα έπρεπε να περάσει υποχρεωτικά για καλλιέργεια σε όλα τα κράτη μέλη. Σε όλη τη διαδικασία διαπραγμάτευσης των μεταλλαγμένων μέσα σε αυτά τα πλαίσια κατορθώσαμε να έχουμε τη δυνατότητα άρνησης μεταλλαγμένων και αυτό έχει κατοχυρωθεί», επισημαίνει στο Hot Doc η κυρία Μπατζελή.
Ποια είναι η Monsanto
Η Monsanto ιδρύθηκε το 1901 και έκτοτε έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές όχι μόνο τα φώτα της δημοσιότητας αλλά και τα έδρανα των δικαστηρίων.
Στον μακρύ κατάλογο των προϊόντων της περιλαμβάνονται προϊόντα που θεωρούνται επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, ενώ έχουν χρησιμοποιηθεί από τον αμερικανικό στρατό και σε πολεμικές επιχειρήσεις. Μεταξύ αυτών το PCB (πυραλένιο) ή το ζιζανιοκτόνο Agent Orange, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Από το 1962 έως το 1971 οι αμερικανοί στρατιώτες χρησιμοποιούσαν το Agent Orange προκειμένου να αποψιλώσουν τη βλάστηση της ζούγκλας, η οποία αποτελούσε και τη φυσική προστασία των Βιετκόνγκ, ενώ παράλληλα κατέστρεφε τις σοδειές τους. Η τοξικότητα όμως του Agent Orange ήταν τεράστια, με θύματα ακόμη και τους ίδιους του αμερικανούς στρατιώτες, οι οποίοι λάμβαναν εντολές να τα χρησιμοποιούν δίχως και οι ίδιοι να γνωρίζουν τι ακριβώς είναι.
Πολλά από τα θύματα στράφηκαν στην αμερικανική δικαιοσύνη και έπειτα από μακροχρόνιους αγώνες κατάφεραν να δικαιωθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το 1984, τα δικαστήρια των ΗΠΑ επιδίκασαν σε 250.000 δικαιούχους και τις οικογένειές τους το ποσό των 180 εκατ. δολαρίων. Από αυτά, σχεδόν τα μισά κλήθηκε να καταβάλει η Monsanto, καθώς η δική της παραγωγή διέθετε πολύ υψηλότερες τιμές συγκέντρωσης διοξίνης από την παραγωγή όλων των άλλων εταιριών.
Η Monsanto όμως και τα στελέχη της δεν φάνηκαν να πτοούνται. Λίγα χρόνια μετά η εταιρία αποφασίζει να κάνει το πρώτο της άλμα προς τη βιοτεχνολογία, με την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης για βοοειδή (BGH και BST). Η συγκεκριμένη ορμόνη υποτίθεται ότι θα κατόρθωνε να αυξήσει την παραγωγή γάλακτος στα βοοειδή έως και 20%, εξασφαλίζοντας υπερκέρδη για όσους δραστηριοποιούνται στην κτηνοτροφία. Οι υποσχέσεις όμως αποδείχθηκαν φρούδες. Διάφορες επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι η ορμόνη ήταν άκρως επιβλαβής για την υγεία των βοοειδών, καθώς επίσης και ότι τους προκαλούσε μαστίτιδα. Παράλληλα, μια σειρά από άλλες έρευνες συνέδεσαν το γάλα BGH με την πρόκληση του καρκίνου του προστάτη και του στήθους.
Και όσο για το πώς κατόρθωσε να λάβει την απαραίτητη άδεια από τις ελεγκτικές αρχές; Οι συμπτώσεις σε αυτή την περίπτωση αποδεικνύονται διαβολικές, καθώς στελέχη του FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων) είχαν διατελέσει κατά το παρελθόν δικοί της υπάλληλοι.
Δικό της δημιούργημα επίσης είναι και το παρασιτοκτόνο Roundup, το οποίο κατέχει ίσως τις περισσότερες πωλήσεις ανά τον κόσμο και για το οποίο η Monsanto αναγκάστηκε να αποσύρει, το 1997, διαφημίσεις της που υποστήριζαν ότι είναι «βιοδιασπώμενο» και «φιλικό προς το περιβάλλον».
Η επέλαση των μεταλλαγμένων
Παρά τις καταδίκες όμως και τον σάλο που έχουν προκαλέσει οι παρενέργειες των δημιουργημάτων της, η Monsanto εξακολουθεί να κρατά τα ηνία στον χώρο της βιοτεχνολογίας παγκοσμίως. Αυτή τη στιγμή το 91% των σπόρων γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων παγκοσμίως ανήκει στην ίδια. Το μεγάλο άλμα τόσο για την ίδια όσο και για τις υπόλοιπες εταιρίες παραγωγής και εμπορίας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών συνέβη το 1998.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το New York Times Magazine, στις 28/10/1998, χαρακτήριζε τη Monsanto ως «Microsoft» της βιοτεχνολογίας στη γεωργία. Από τότε η εταιρία έχει ξοδέψει αστρονομικά ποσά σε διαφημιστικές εκστρατείες ανά τον πλανήτη προκειμένου να πείσει ότι η γενετική μηχανική στη γεωργία είναι η λύση στα προβλήματα υποσιτισμού της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, τόσο επιστήμονες όσο και διεθνείς οργανώσεις ανά τον κόσμο έχουν διαφορετική άποψη. Αυτό που υποστηρίζουν είναι ότι ο αμερικανοεβραϊκός κολοσσός κινείται αργά και μεθοδικά όχι για την επίλυση του παγκόσμιου υποσιτισμού, αλλά για τον έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Πιο απλά, για τον έλεγχο ολόκληρης της ανθρωπότητας, κατά το δόγμα του Χένρι Κίσινγκερ.
Οι κινήσεις της εταιρίας μέχρι στιγμής είναι αργές αλλά μεθοδικές. Μπροστά στις αντιδράσεις που συναντά στην εξάπλωση των μεταλλαγμένων χρησιμοποιεί πλάγια μέσα. Δεν είναι λίγες οι καταγγελίες για χρηματισμούς κυβερνητικών στελεχών σε χώρες του εξωτερικού ή και για απόκρυψη ερευνών με αρνητικά αποτελέσματα για τα προϊόντα της. Ωστόσο, όπως έχει αποδείξει η μέχρι σήμερα πορεία του αμερικανοεβραϊκού κολοσσού, το κυριότερο μέσο που επιστρατεύει για την επίτευξη του στόχου της είναι η κατοχύρωση της πατέντας στις αγροτικές καλλιέργειες, μέσω δικαστικών αποφάσεων.
Πατεντάρισμα προϊόντων
Στις αρχές του περασμένου Φλεβάρη κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αίτηση για την εκδίκαση μιας υπόθεσης που πέρασε στα ψιλά των ελληνικών ΜΜΕ. Η οργάνωση «No patents on seeds», η οποία υποστηρίζεται από το γερμανικό τμήμα της Greenpeace, κατέθεσε μήνυση εναντίον της ευρωπαϊκής πατέντας ΕΡ1962578.
Η ευρωπαϊκή Αρχή Πνευματικών Δικαιωμάτων κατοχύρωσε ως ευρεσιτεχνία στον αμερικανικό κολοσσό Monsanto το ινδικό πεπόνι, ένα είδος που έχει φυσική αντίσταση στον ιό CYSDV, ο οποίος πλήττει τις καλλιέργειες πεπονιού σε όλο τον κόσμο. Πιο απλά, τα δικαιώματα καλλιέργειας του εν λόγω πεπονιού ανήκουν αποκλειστικά πλέον στη Monsanto και μόνο. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να καλλιεργήσει το συγκεκριμένο είδος θα πρέπει να λάβει την άδεια της εταιρίας, διαφορετικά θα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ποινής.
Όπως σημείωσε στο Hot Doc o κ. Αρσένης, «Το παράδειγμα της Ινδίας είναι γνωστό σε όλους. Κατόπιν τεράστιας κρατικής προπαγάνδας για καλλιέργεια προϊόντων με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων σπόρων, οι οποίοι θα αύξαναν τα αγροτικά έσοδα, καθώς δεν απαιτούνταν φυτοφάρμακα, άπαντες έσπευσαν να την υιοθετήσουν. Αποτέλεσμα ήταν στη συνέχεια να μην έχουν να αποπληρώσουν τα δάνεια που σύναψαν για να αγοράσουν τους πατενταρισμένους σπόρους και να οδηγηθούν σε μαζικές αυτοκτονίες».
Μία από τις κατηγορίες που προσάπτουν πολλοί στη Monsanto είναι ότι προωθεί την τεχνολογία της παγκοσμίως, απευθυνόμενη πολλές φορές σε κοινό που εκ των πραγμάτων δεν έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει οικονομικά. Σε αυτό της το εγχείρημα δέχεται συνήθως την αμέριστη συμπαράσταση των εκάστοτε κυβερνήσεων, έχοντας όμως εν συνεχεία αποτελέσματα όπως την τραγωδία της Ινδίας, που οι αγρότες, μη έχοντας τους πόρους να εξασφαλίσουν τους ακριβούς αλλά αποδοτικούς σπόρους της, πνίγηκαν στα χρέη και τα δάνεια.
Η μέθοδος της πατέντας φαίνεται ότι είναι κάτι το προσφιλές στην εν λόγω εταιρία. Πριν από ενάμιση χρόνο η εταιρία κατέθεσε αίτηση προκειμένου να κατορθώσει να αποκτήσει τα δικαιώματα πατέντας στη μαργαρίνη και τα μπισκότα.
Το σκεπτικό της ήταν ότι στα προϊόντα αυτά υπάρχουν ίχνη σόγιας, τα οποία έχουν κατοχυρωθεί στην εταιρία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Monsanto ζήτησε να μην επιτρέπεται έλεγχος για ίχνη γενετικά μεταλλαγμένων ουσιών στα προϊόντα που έχει κατοχυρώσει, κάτι που σημαίνει πως, έχοντας πατεντάρει ένα προϊόν σε τελικό στάδιο παραγωγής, θα έχει παράλληλα μονοπωλήσει και όλη τη διαδικασία παραγωγής του. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί να ελέγχει όχι μόνο το προϊόν αλλά και να χρησιμοποιεί γενετικά μεταλλαγμένα είδη στην παραγωγή του, χωρίς να υπόκειται στους ευρωπαϊκούς νόμους που δεν επιτρέπουν την εισαγωγή τους στην Ευρώπη.
Η ευρωπαϊκή Αρχή Πνευματικών Δικαιωμάτων, αν και δεν επιτρέπει την κατοχύρωση της διαδικασίας, επιτρέπει όμως την κατοχύρωση του τελικού προϊόντος. Δίνει δηλαδή το δικαίωμα σε μια τεράστια πολυεθνική να πατεντάρει ένα προϊόν ως ευρεσιτεχνία, αλλά όχι τα στάδια της παραγωγής της. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ισπανική Consejo Superior de Investigationes Cientificas έχει καταφέρει να κατοχυρώσει ως ευρεσιτεχνία το συμβατικό ηλιέλαιο, καθώς και όλα τα προϊόντα που το περιέχουν.
Το 2004 το Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά εξέδωσε μια πρωτοφανή απόφαση που αλλάζει ίσως άρδην τα δεδομένα στον τομέα της καλλιέργειας. Ο Πέρσι Σμάισερ, ένας αγρότης, κλήθηκε να καταβάλει αποζημίωση στη Monsanto. Ο λόγος, σύμφωνα με το δικαστήριο, ήταν το γεγονός ότι ο Σμάισερ παραβίασε τα δικαιώματα πατέντας της Monsanto με το να καλλιεργήσει γενετικά τροποποιημένη ελαιοκράμβη (Round-up Ready Canola) στη γη του. Ο ίδιος ωστόσο ουδέποτε χρησιμοποίησε κανένα σπόρο της εν λόγω εταιρίας, απλώς η σοδειά του μολύνθηκε από τον ιό GM Canola.
H απόφαση του δικαστηρίου στηρίχθηκε σε έναν παλαιότερο νόμο του 1991, σύμφωνα με τον οποίο οι πατέντες έχουν πλεονέκτημα έναντι των δικαιωμάτων των αγροτών. Αυτό σημαίνει ότι, εάν η σοδειά ενός αγρότη επιμολυνθεί από GM σπόρους, τότε ο αγρότης είναι ενδεχομένως υπόχρεος να πληρώσει την εταιρία βιοτεχνολογίας, καθώς σύμφωνα με τη νομοθεσία ωφελήθηκε από την τεχνολογίας της!
«Το παράδειγμα του Καναδά προκαλεί μεγάλη εντύπωση, καθώς αγρότες κλήθηκαν να πληρώσουν εξωπραγματικά πρόστιμα επειδή οι σοδιές τους βρέθηκαν να περιέχουν ίχνη σόγιας, τα οποία είχαν μεταφερθεί από επικονίαση.
Πρόκειται για μια παράλογη και επικίνδυνη διαδικασία», επισημαίνει ο κ. Αρσένης.
Πατέντα και στα γουρούνια
Ο έλεγχος όμως της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων δεν περιορίζεται μόνο στις καλλιέργειες. Το 2005 η Monsanto επεδίωξε να αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα στην αναπαραγωγή των γουρουνιών και των απογόνων τους. Ο οργουελικός της ισχυρισμός περιλάμβανε τη δημιουργία, κατόπιν έρευνας με μεθόδους διασταύρωσης και επιλογής ειδικών χαρακτηριστικών, τεχνητής γονιμοποίησης και άλλων τεχνικών αναπαραγωγής ενός νέου είδους γουρουνιού. Το γουρούνι αυτό αποτελούσε εφεύρεση επειδή δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό αυτών των στοιχείων με σκοπό να επιταχυνθεί ο κύκλος αναπαραγωγής του. Για τον λόγο αυτό η εταιρία κατέθεσε δύο αιτήσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό για τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στη Γενεύη. Απώτερος στόχος ήταν να της δοθούν τα αποκλειστικά δικαιώματα ευρεσιτεχνίας στα γουρούνια σε περισσότερες από 160 χώρες ανά τον κόσμο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όποιος εκτρέφει γουρούνι με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά θα πρέπει πρώτα να λαμβάνει την άδεια της Monsanto, ή πιο απλά να περνά πρώτα από το ταμείο της. Τελικά η αίτηση της εταιρίας έπεσε στο κενό, ωστόσο η Monsanto δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Με ανάλογες μεθόδους η εταιρία προσπάθησε να επεκτείνει τον έλεγχό της και σε άλλα προϊόντα. Λουκάνικα, σαλάμι, ζαμπόν, αβγά, υποπροϊόντα ψαριών είναι μόνο μερικά από τα προϊόντα, και όσο περνά ο χρόνος η λίστα όλο και θα μεγαλώνει. Το επιχείρημά της είναι πως στη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων αυτών χρησιμοποιήθηκε σόγια προκειμένου να ταϊστούν τα ζώα που παρήγαγαν τα προϊόντα αυτά.
Τεχνολογία terminator και ολοκληρωτικός έλεγχος
Την ίδια ώρα η Monsanto διεξάγει μία ακόμη προσπάθεια επιρροής, αυτή τη φορά στους γενετικά τροποποιημένους σπόρους με τη συνδρομή της τεχνολογίας. Πρόκειται για τους λεγόμενους «αυτοκαταστροφικούς σπόρους», ή αλλιώς τεχνολογία Terminator. Οι σπόροι αυτοί έχουν τροποποιηθεί γενετικά και ουσιαστικά πρόκειται για νεκρούς- στείρους σπόρους. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η επανακαλλιέργειά τους έπειτα από τη συγκομιδή της σοδειάς.
Όποιος επιθυμεί δηλαδή να προχωρήσει στην καλλιέργεια με τέτοιου είδους σπόρους θα πρέπει να τους προμηθεύεται αποκλειστικά από τη Monsanto, διαφορετικά η καλλιέργεια θα είναι αδύνατη. Η προσπάθεια αυτή αλλάζει άρδην τα δεδομένα στον χώρο των καλλιεργειών. Γύρω στο 1,4 δισ. ανθρώποι ανά τον κόσμο εξαρτώνται αποκλειστικά από τους σπόρους που επανακαλλιεργούν.
Οι σπόροι φυτεύονται, η σοδειά μαζεύεται και οι σπόροι φυτεύονται εκ νέου τη νέα χρονιά. Οι περισσότεροι αγρότες δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν νέους σπόρους κάθε χρόνο, έτσι η συλλογή και η επανακαλλιέργεια των σπόρων είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους και τον κύκλο της γεωργίας. Με αυτό τον τρόπο καλλιεργείται η τροφή για χιλιάδες χρόνια. Εδώ θα πρέπει να προστεθεί και η διαχρονική προσπάθεια τόσο της Monsanto όσο και άλλων εταιριών παραγωγής για την είσοδο και καλλιέργεια τέτοιου είδους σπόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι πιέσεις προς τις κυβερνήσεις είναι τεράστιες.
Codex Alimentarius
Ραμμένος στα μέτρα και τις προτιμήσεις κολοσσών της παγκόσμιας βιομηχανίας τροφίμων είναι όμως και ο παγκόσμιος διατροφικός κώδικας. Ο τελευταίος φαίνεται ότι σχεδιάζει μόνος του και χωρίς κανέναν έλεγχο τους όρους παραγωγής και κατανάλωσης των γεωργικών προϊόντων σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο Codex Alimentarius φροντίζει για τις διατροφικές συνήθειες και το καθημερινό πιάτο των ανθρώπων από το 1961 και έχει καταφέρει να χαρτογραφήσει πλήρως την ποιότητα και τους τρόπους παραγωγής των προϊόντων. Με το πρόσχημα της προστασίας των καταναλωτών και της ασφάλειας των διακινούμενων αγαθών, προάγει τα συμφέροντα πολυεθνικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της διατροφικής βιομηχανίας. Οι τρόποι που πατεντάρονται τα εκάστοτε προϊόντα, απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε να τα καλλιεργήσει, αποτελούν ένα συγκερασμό της εξέλιξης της γενετικής τεχνολογίας και της τεχνολογίας τροφίμων με μια αρρωστημένη ιδέα παγκόσμιας κυριαρχίας και επισιτιστικής κρίσης. Ένας αγρότης απαγορεύεται να παράγει κάποιο συγκεκριμένο είδος πατάτας, διότι στα λιπάσματα που χρησιμοποίησε υπάρχει γενετικά μεταλλαγμένο στοιχείο, τα δικαιώματα του οποίου έχει κατοχυρώσει μία εταιρία. Αποτέλεσμα είναι η επίμαχη εταιρία να έχει στα χέρια της και το μαχαίρι και το καρπούζι, ζητώντας ό,τι ποσό επιθυμεί για να παραχωρήσει τα δικαιώματα καλλιέργειας.
Τη μερίδα του λέοντος από τα κεκτημένα του Codex Alimentarius απολαμβάνουν εταιρίες όπως η Μosanto, που μέσα από το πατεντάρισμα προϊόντων επιχειρούν να καταστήσουν μονοπώλιο την παραγωγή και εμπορία συγκεκριμένων γεωργικών και ζωικών αγαθών, εφαρμόζοντας στην πλέον ακραία εκδοχή του το δόγμα Κίσινγκερ. Στην ελληνική επικράτεια δραστηριοποιούνται σχεδόν 80 εταιρίες πιστοποίησης προϊόντων, από τις οποίες περισσότερες από 20 κινούν τα νήματα σε όλη τη διαδικασία παραγωγής, μεταφοράς και διάθεσης των προϊόντων, εναρμονισμένες πάντα με τις επιταγές και τους άξονες που έχει χαράξει ο Codex Alimentarius.
Η ΕΤΑΑ χρηματοδοτεί τη Monsanto
Μεγάλη εντύπωση προκαλούν οι στενές σχέσεις της Monsanto με το τραπεζικό σύστημα και οι υψηλές της προσβάσεις διεθνώς. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την εταιρία με 40 εκατομμύρια ευρώ.
Συγκεκριμένα, η τράπεζα αποφάσισε να διαθέσει αυτό το ποσό προκειμένου να συμμετάσχει στο χαρτοφυλάκιο της εταιρίας για τη χρηματοδότηση σπόρων και προϊόντων φυτοπροστασίας σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Σερβία, η Τουρκία και η Ουγγαρία.
Μέσω της χρηματοδότησης αυτής, η εταιρία θα μπορεί να αυξήσει τα όρια του δανεισμού, ώστε χιλιάδες αγρότες να μπορούν να επωφεληθούν από τα προϊόντα της, όπως αναφέρει το project της τράπεζας. Ή, πιο απλά, να μεταφέρει το ρίσκο της επένδυσης η Monsanto στους απλούς αγρότες.
Η ΕΤΑΑ, ωστόσο, δεν είναι μια τυχαία τράπεζα, αλλά μια γιγαντιαία πολυεθνική επενδυτική τράπεζα με μετοχικό κεφάλαιο που έχει συγκεντρωθεί από 60 χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Η λειτουργία της αποσκοπεί στο να πραγματοποιεί επιχειρήσεις μόνο σε ιδιωτικές εταιρίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στις χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη Ρωσία και στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, και ειδικεύεται κυρίως σε θέματα ενέργειας. Το να χρησιμοποιείται δημόσιο χρήμα προκειμένου να διασφαλιστεί ο κίνδυνος της επένδυσης μιας ιδιωτικής εταιρίας με αμφιλεγόμενη λειτουργία είναι κάτι που ξεπερνά κάθε φαντασία και αποκαλύπτει τις υψηλές της διασυνδέσεις ανά τον κόσμο.
Οι αντιδράσεις που ξεσήκωσε η συγκεκριμένη απόφαση ήταν ουκ ολίγες. Το ευρωπαϊκό τμήμα της Greenpeace απέστειλε επιστολή προς την ΕΤΑΑ, στην οποία αναφέρει ότι «δεν πρόκειται να μοιραστούμε το ρίσκο της Monsanto», καθώς επίσης και ότι «δεν είμαστε διατεθειμένοι οι κυβερνήσεις μας να χρησιμοποιούν δημόσιο χρήμα για την κάλυψη των κινδύνων της Monsanto».
Ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποιεί δημόσιο χρήμα ή όχι η εταιρία, ο κίνδυνος παραμονεύει. Το μακροπρόθεσμο σενάριο του ελέγχου της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων ίσως τελικά να μην αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Μένει μόνο να το συνειδητοποιήσουν και οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο.
Εταιρείες μεταλλαγμένων στην Ευρώπη
Εκτός όμως από τη Monsanto, υπάρχουν και άλλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των ΓΤΟ και μάλιστα και ευρωπαϊκές.
Η γερμανική Basf είναι μία από τις πιο γνωστές εταιρίες χημικών και πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει τις πειραματικές καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένης πατάτας σε περιοχές της Ανατολικής Γερμανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας. Λόγω των αντιδράσεων στην Ευρώπη, η εταιρία μετέφερε, τους τελευταίους μήνες, το μεγαλύτερο μέρος των ερευνών της στις ΗΠΑ. Δικά της δημιουργήματα είναι η γενετικά τροποποιημένη πατάτα Amflora, ενώ έχει κάνει πειραματικές καλλιέργειες στην Ευρώπη που αφορούν την πατάτα υψηλού αμύλου Modena και την πατάτα Fortuna.
Η επίσης γερμανική Bayer Cropscience έγινε γνωστή για το μη εγκεκριμένο ΓΤ ρύζι Liberty Link, που το 2006 μόλυνε το αμερικανικό ρύζι και προκάλεσε οικονομική ζημιά στους Aμερικανούς, καθώς οι εξαγωγές τους μειώθηκαν κατά 40%, και για το ΓΤ καλαμπόκι StarLink της θυγατρικής της Aventis CropScience, που ενοχοποιήθηκε για σοβαρές αλλεργίες σε καταναλωτές.
Η ελβετική Syngenta είναι δημιουργός του ΓΤ κτηνοτροφικού καλαμποκιού ΒΤ 176, που αποσύρθηκε από την κυκλοφορία το 2007 και ενοχοποιείται για πτώση παραγωγής γάλακτος και θανάτους αγελάδων, και δημιουργός του ΓΤ γλυκού καλαμποκιού Bt 11, το οποίο προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση και καλλιεργείται ακόμη και σήμερα στη Eυρωπαϊκή Ένωση.
Άλλες εταιρίες είναι η KWS SAAT AG, με έδρα τη Γερμανία που ειδικεύεται στην παραγωγή ΓΤ Ζαχαρότευτλων, καθώς επίσης οι ολλανδικές Renessen LLC και Florigene Ltd, που ειδικεύονται στο ΓΤ καλαμπόκι και στα ΓΤ τροποποιημένα άνθη αντίστοιχα.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 16, Νοέμβριο του 2012
Extra Hot άρθρο
Το «Βατοπέδι» της Δυτικής Αττικής

Πριν από μερικά χρόνια, η αποκάλυψη του τεράστιου οικονομικού σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου από το Κουτί της Πανδώρας απέδειξε πως η εκκλησία εκτός από «ιερές λειτουργίες» ξέρει πάρα πολύ καλά και από «ιερές» μπίζνες. Αν και σύσσωμη η χώρα παρακολούθησε εμβρόντητη την υπόθεση, οι κάτοικοι της Δυτικής Αττικής φαίνεται να έβρισκαν «οικεία» κάποια στοιχεία της. Το «ιερό» real estate του Μητροπολιτικού Ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, σε Περιστέρι και Πετρούπολη είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες. Από τη μια, «μεγαλοτσιφλικάδες», Μονή και Δημόσιο. Κι από την άλλη, μια έκταση χιλιάδων στρεμμάτων «φιλέτο». Στη μέση, όπως πάντα, οι πολίτες. Μια διαθήκη 100 χρόνων, μια δολοφονία και μια πολυσχιδής αλληλουχία τίτλων ιδιοκτησίας, στο πέρασμα των ετών, συνθέτουν το παζλ μιας μυθιστορηματικής και πολυπλόκαμης υπόθεσης. Σήμερα, η Μονή έχει φτάσει να διεκδικεί 5,6 χιλιάδες στρέμματα, εκ των οποίων κάποια είναι πλατείες και παιδικές χαρές. Γιατί όμως η εκκλησία «τρέχει» δικαστικά τόσα χρόνια Δημόσιο και ιδιώτες; Τι δουλειά έχει ένας ιερός ναός από τη Λαμία να διεκδικεί εκτάσεις γης εντός και εκτός σχεδίου στην Αττική; Τα ερωτήματα είναι εύλογα. Οι απαντήσεις;
Η υπόθεση των διεκδικήσεων του Ι.Ν. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου της Λαμίας για εκτάσεις που βρίσκονται κυρίως στα διοικητικά όρια των δήμων Περιστερίου και Πετρούπολης κρατά δεκαετίες. Μάλιστα, για χάρη της έχουν χυθεί τόνοι μελάνι. Το ζήτημα των «ιερών διεκδικήσεων» έρχεται στην επικαιρότητα κάθε φορά που είναι να διεξαχθεί το δικαστήριο, στο οποίο αντίδικοι είναι η Μονή Λαμίας και το Δημόσιο. Η καθοριστική δίκη, όπως σημειώνουν στο Hot Doc πηγές των δυο δήμων, πρόκειται να εκδικασθεί στις 4 Οκτωβρίου του 2016, έπειτα από την αναβολή που πήρε στις 22 Μαρτίου. Για να καταλάβει, όμως, κάποιος πλήρως την ιστορία, θα πρέπει να ανατρέξει ενάμισι αιώνα πίσω.
Τα «Πεύκα Βέρδη», μια δολοφονία και μια διαθήκη
Στην περίπτωση του Βατοπεδίου είχαμε τα χρυσόβουλα. Δηλαδή, τα επίσημα δημόσια έγγραφα – διατάγματα, με τα οποία παραχωρούνταν εκτάσεις γης συνήθως σε μοναστήρια και μονές. Στην περίπτωση της συγκεκριμένης μονής της Λαμίας, η οποία αποτελεί και το Μητροπολιτικό Ναό της πόλης, είναι μια διαθήκη του 1916.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Οι διεκδικήσεις της Μονής, του Δημοσίου και των διάφορων ιδιωτών αφορούν την έκταση που έχει γίνει γνωστή ως «Πεύκα Βέρδη». Μέρος της εν λόγω έκτασης φέρεται πως ανήκε πριν από ενάμισι αιώνα στον Στάμο Βέρδη.
Ολόκληρο βέβαια το ακίνητο Πεύκα Βέρδη, σύμφωνα με τον υπεύθυνο της Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου Πετρούπολης, δικηγόρο Γιώργο Παπάρα, «όντας άγονη έκταση ανήκε στο Οθωμανικό Κράτος, που μετά την αποχώρησή του τα δικαιώματά του πέρασαν στην κυριότητα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Δηλαδή, έγινε δημόσια δασική έκταση και υπόκειτο στη διαχείριση Αιγάλεω».
Το 1847 και με το υπ’ αριθμ. 702/11- 05-1847 συμβόλαιο διανομής του συμβολαιογράφου Αθηνών Παναγιώτου Πούλου, ο γιος του Στάμου, Παναγιώτης Βέρδης, έπειτα από διανομή της περιοχής μεταξύ του ίδιου της αδερφής του και της ανιψιάς του, κληρονόμησε «έναν αγρό καλλιεργήσιμον και μη καλλιεργήσιμον, με διάφορα εν αυτώ άγρια δένδρα, υπό το όνομα Πεύκα Βέρδη, κατά την θέσιν Βαθύ Ρεύμα, εις την Περιφέρεια των Αθηνών».
Το 1883, η κόρη του, Καλομοίρα, διανέμει την περιουσία της στα τέσσερα παιδιά της (Παναγιώτη, Θεόδωρο, Καλή και Παναγιώτα). Για πρώτη φορά, η έκταση Πεύκα Βέρδη καταγράφεται σε στρέμματα και συγκεκριμένα 1.000. Ο Θεόδωρος πήρε 100 στρ., η Παναγιώτα 10 στρ. και τα υπόλοιπα τα πήρε ο Παναγιώτης, εγγονός του Παναγιώτη Βέρδη, γιου του Στάμου. Η Καλή πήρε χρήματα. Το 1887, ο Παναγιώτης πούλησε στον Χρήστο Αναστασόπουλο 100 στρ. από τα 890 στρ. που κατείχε συνολικά. Εκείνος, το 1889, μεταβίβασε αυτά τα 100 στρ. στον δικηγόρο Γιώργο Ζωντανό, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα ένα σπίτι στα Κάτω Πατήσια.
Στις 22 Οκτωβρίου του 1889, ο Γιώργος Ζωντανός δολοφονήθηκε μέσα στο κτήμα Βέρδη, από την Χαρίκλεια Βέρδη, κόρη του Θεόδωρου-Ασημάκη Βέρδη, εγγονού της Καλομοίρας.
Το 1902, τα αδέλφια Βέρδη, τα οποία ουδέποτε αναγνώρισαν ως κύριο του κτήματος τον Γιώργο Ζωντανό, μοίρασαν ισόποσα την περιουσία μεταξύ τους, η οποία έφτασε να είναι 3.000 στρέμματα, από τα αρχικά 1.000 στρέμματα.
Τον δολοφονηθέντα Ζωντανό, ο οποίος δεν άφησε διαθήκη, τον κληρονόμησαν τα αδέρφια του. Τα δυο εκ των τριών δεν άφησαν διαθήκη και δεν είχαν κανέναν κληρονόμο. Η τρίτη, η Σοφία Ζωντανού, πέθανε το 1919 και με διαθήκη, που είχε κάνει το 1916 στη Λαμία, άφηνε όλη της την περιουσία στον Ι.Ν. Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο οποίος έναν χρόνο πριν είχε εγκαινιασθεί από τον μητροπολίτη Φθιώτιδος, Ιάκωβο Παπαϊωάννου.
Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ.35/28-09-1919 πρακτικό του Πρωτοδικείου Λαμίας, η διαθήκη ανέφερε επί λέξει: «Εγκαθιστώ κληρονόμον μου εφ’ απάσης της περιουσίας μου, κινητής και ακινήτου και χρηματικής ενταύθα κειμένης, εις την περιφέρειαν Μώλου και οπουδήποτε αλλαχού, τον Ιερόν Ναόν της Ευαγγελιστρίας Θεοτόκου και εις αυτόν και μόνον επιθυμώ να περιέλθη άμα τω θανάτω μου άπασα κατ’ αυτόν ευρεθησομένη περιουσία μου και εις ουδένα άλλον».
Όπως αναφέρει στο Hot Doc ο κ. Παπάρας, «κατά τους ισχυρισμούς του ενάγοντος Ιερού Ναού, ολόκληρο το ακίνητο Πεύκα Βέρδη περιήλθε στον ίδιο δυνάμει νόμιμης κληρονομικής διαδοχής της Σοφίας Δ. Ζωντανού».
«Μέσα στη διαθήκη της Ζωντανού δεν αναφέρεται πουθενά συγκεκριμένα το κτήμα Βέρδη. Κατά πάσα πιθανότητα η ίδια αγνοούσε ότι είχε οποιοδήποτε δικαίωμα σε αυτό το κτήμα. Έγγραψε απλώς “αφήνω όλη μου την περιουσία και ιδιαίτερα τα ακίνητα που έχω στο Μώλο στον Ι.Ν. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Μονή Λαμίας”», δήλωσε ο υπεύθυνος της Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου Περιστερίου, Κωνσταντίνος Σιουρούνης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του «μπερδεμένου» της υπόθεσης σχετικά με το τι έκταση ανήκει σε ποιον, είναι μια μαρτυρία ενός παλαιού κατοίκου – που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του – του Δήμου Περιστερίου, στο Hot Doc: «Όταν τη δεκαετία του ’50 ήρθαμε στην περιοχή με την οικογένειά μου, ο πατέρας μου είχε δει κάποια οικόπεδα για να αγοράσει στην περιοχή της Αγίας Τριάδας (Πεύκα Βέρδη). Όπως μου είχε πει, τα πράγματα εκεί ήταν μπερδεμένα και ασαφή σχετικά με τους τίτλους ιδιοκτησίας. Έτσι, αγοράσαμε ένα οικόπεδο σε άλλη περιοχή, όπου ήταν ξεκάθαροι οι τίτλοι».
Οι «ιερές» διεκδικήσεις και η βιομηχανία των αγωγών
Σύμφωνα με τον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ), μόλις το 1929 ο Ιερός Ναός εμφανίζεται και διεκδικεί εκτάσεις στην περιοχή, εμφανιζόμενος ως κληρονόμος της Σοφίας Ζωντανού. «Η τότε διεκδίκηση του», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΑΣΔΑ, «αφορούσε μία έκταση περίπου 300 στρέμματα στην Πετρούπολη και Κηπούπολη».
«Το 1961, ο ναός αναθέτει τη διαχείριση του κτήματος με πλειοδοτικό διαγωνισμό στην εταιρία του Ευάγγελου Πλατή. Στο εργολαβικό συμβόλαιο, ο ναός αναγράφει ότι η επιφάνεια του κτήματος είναι 5.000 στρέμματα (από 300 που ισχυριζόταν το 1929)», συνεχίζει η ανακοίνωση, ενώ επισημαίνεται πως ο Πλατής έστησε μια βιομηχανία αγωγών «για λογαριασμό του ναού σε βάρος διαφόρων, τους οποίους αποκαλούσε καταπατητές του εκκλησιαστικού κτήματος».
Έτσι, λοιπόν, στο Υποθηκοφυλακείο και σε βάρος του ακινήτου που είχαν αγοράσει υπήρχε εγγεγραμμένη διεκδίκηση. Συνεπώς, πολλοί από αυτούς «εξαναγκάστηκαν σε συμβιβασμό» ώστε να αποσυρθούν οι διεκδικητικές αγωγές.
Όπως θυμάται ο επί 60 και πλέον έτη κάτοικος του Περιστερίου, «στις αρχές της δεκαετίας του ’80, επί δημαρχίας Δημήτρη Φωλόπουλου, ο Ιερός Ναός μας πήγε στα δικαστήρια επειδή δεντροφυτέψαμε μια περιοχή, μαζί με το Δήμο, την οποία μετέπειτα μάθαμε ότι διεκδικούσε. Μας ήρθαν χαρτιά τότε για να παραστούμε σε δίκη και αν θυμάμαι καλά η απόφαση που βγήκε τότε από το δικαστήριο ήταν πως τόσο εμείς οι κάτοικοι όσο και ο Δήμος αλλά και η Μονή δεν μπορούν να εισέλθουν στο εν λόγω οικόπεδο. Αυτό μάλιστα έχει μείνει έτσι μέχρι και σήμερα». «Εν τω μεταξύ», συνεχίζει ο κάτοικος, «νωρίτερα, και συγκεκριμένα κάπου στο 1970, επί Χούντας, μπήκαν στο σχέδιο αρκετά στρέμματα στην περιοχή. Εκτός αυτού, έγιναν μάλιστα αρκετές δεντροφυτεύεις, χωρίς κανένας τότε, ούτε η Μονή ούτε κάποιος ιδιώτης, να διεκδικήσει τις εκτάσεις αυτές».
Σημειώνεται ότι το 1995 έγινε το γενικό πολεοδομικό σχέδιο Πετρούπολης, ενώ, όπως είπε στο Hot Doc ο κ. Παπάρας, το 1970 έγινε επέκταση – τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου πόλης με ένταξη 100 στρεμμάτων, χωρίς όμως την προσυπογραφή του Υπουργείου Γεωργίας.
Το «ιερόσημο» και η απόφαση με άρωμα Βατοπεδίου
Την τακτική του να στέλνει «ραβασάκια» σε πολίτες μέσω του Εθνικού Κτηματολογίου, προβάλλοντας την ένστασή του σχετικά με το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου, συνεχίζει μέχρι και σήμερα ο Ιερός Ναός. Οι δηλώσεις του αντιδημάρχου Οικιστικής Ανάπτυξης – Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Περιστερίου, Παναγιώτη Λύκου, στο Hot Doc, «καίνε» το «ιερό» real estate.
«Ο σκοπός της Μονής ήταν να εισπράττει από τους πολίτες. Ανάλογα λοιπόν με το πορτοφόλι σου, θα πλήρωνες και το αντίστοιχο ποσό. Έτσι έλεγαν και έτσι έκαναν». «Υπάρχουν όλες αυτές οι αποδείξεις από το λαό του Περιστερίου. Έδιναν τα λεφτά τους στους παπάδες για να πάρουν μια βεβαίωση, που να λέει ότι η Μονή είναι εντάξει και δεν διεκδικεί τίποτα στο οικόπεδό τους ή το διαμέρισμά τους». Σύμφωνα πάντα με τον κ. Λύκο, «τη Μονή τη συνέφερε να μένει ανοικτό το θέμα των τίτλων ιδιοκτησίας, καθώς έβγαζε λεφτά από αυτήν την ιστορία από τον κόσμο. Με τη διεκδικητική αγωγή, που έχει κάνει στο Κτηματολόγιο, εμφανίζεται να έχει 7,5 χιλιάδες στρέμματα. Αυτές οι διεκδικήσεις είναι εκ του πονηρού, ώστε να παίρνουν χρήματα από τον κόσμο».
Όπως σημειώνει ο υπεύθυνος της Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου Πετρούπολης, το 2000 έγινε το πρωτόκολλο παραλαβής παράδοσης έκτασης 433 στρεμμάτων από το Δασαρχείο Αιγάλεω στην Κτηματική Υπηρεσία Δυτικής Αττικής, ως δημόσια κτήματα. Το 2004, όμως, «το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων & Ανταλλάξιμης Περιουσίας εξέδωσε την υπ’ αριθμ.47/2004 απόφαση, και με το αιτιολογικό ότι το Δημόσιο δεν προέβαλλε δικά του δικαιώματα κυριότητας, αναγνώρισε τον Ι.Ν. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου ως κύριο των 262 στρ. εκ των 433 και τα 171 στρ. τα έθεσε υπό περαιτέρω διερεύνηση».
Πρόεδρος κατά την εν λόγω απόφαση του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ήταν ο Ιωάννης Διονυσόπουλος, ενώ ένας εκ των μελών ήταν ο Στέφανος Δέτσης. Και οι δυο είναι κατηγορούμενοι για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου.
«Η παραπάνω γνωμοδότηση», συνεχίζει ο κ. Παπάρας, «επικυρώθηκε από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών. Δημιουργήθηκε τότε τρομερή κοινωνική αναστάτωση αφού έπρεπε οι ιδιοκτήτες της δομημένης έκτασης να καταβάλουν τον οβολό τους στον Ι.Ν. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου».
Τι έκανε δηλαδή το Δημόσιο; Δεν διεκδίκησε τα εδάφη, που όφειλε, με αποτέλεσμα να περάσουν στην κυριότητα του Ιερού Ναού.
Εξαιτίας όμως των έντονων αντιδράσεων, το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο συνεδρίασε εκ νέου, εκδίδοντας «την υπ’ αριθμ.17Β/2007 απόφαση, με την οποία ανακάλεσε την προηγούμενη υπ’ αριθμ.47/2004 απόφασή του και αποφάσισε τη σύνταξη μιας τεχνικής πραγματογνωμοσύνης από την Τεχνική Υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με την Τεχνική Υπηρεσία της Κτηματικής Υπηρεσίας Δυτικής Αττικής». «Η δε υπ’ αριθμ.17Β/2007 γνωμοδότηση έγινε αποδεκτή με την υπ’ αριθμ.1061155/2161/Α0010/26-5- 2008 απόφαση του γενικού γραμματέα του Υπουργείου Οικονομίας & Οικονομικών», προσθέτει ο κ. Παπάρας. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, από διαχειριστικό έλεγχο, που διεξήχθη από το υπουργείο Οικονομίας, ύστερα από ερώτηση του τότε βουλευτή του Συνασπισμού, Γιάννη Δραγασάκη, το «ιερό» χαράτσι ανερχόταν στο 3% – 7% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Το σήμερα
Οι «ιερές» διεκδικήσεις πρόκειται να εκδικαστούν τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε σε εισήγησή του προς το Δ.Σ. του Δήμου Πετρούπολης ο δήμαρχος Ευάγγελος Σίμος, μια ακόμη πιο επικίνδυνη κατάσταση διαμορφώθηκε μετά την υποβολή δηλώσεων-ενστάσεων από τη Μονή Λαμίας στο Κτηματολόγιο.
«Με το τοπογραφικό, που κατέθεσε η Μονή Λαμίας με τη δήλωσή της, διεκδικεί 7.200 στρέμματα, εκ των οποίων τα 3.200 στρέμματα (αδόμητα και δομημένα) βρίσκονται εντός των ορίων του Δήμου Πετρούπολης και το υπόλοιπο στους ΟΤΑ Ασπροπύργου, Χαϊδαρίου, Περιστερίου και Άνω Λιοσίων. Ο αριθμός των διεκδικούμενων γεωτεμαχίων ανέρχεται σε 417 αδόμητα γεωτεμάχια εντός σχεδίου (ιδιόκτητα οικόπεδα, κοινόχρηστοι χώροι, νησίδες, πλατείες κλπ.) και σε 65 γεωτεμάχια εκτός σχεδίου».
Περίπου 900 κάτοικοι «θίγονται από τις πάρα πάνω ενστάσεις της Μονής», ενώ «με μία μελλοντική δικαστική απόφαση υπέρ της, δύναται να αξιώσει δικαίωμα κυριότητας» στο 1/3 της Πετρούπολης, με τους συνολικούς μοναδικούς δικαιούχους να ανέρχονται σε 13.380. Όπως σημειώνει ο κ. Παπάρας, με την πάροδο των ετών, «τα όρια του εκκλησιαστικού κτήματος παρουσιάζονται συνεχώς μεταβαλλόμενα». «Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της πραγματογνωμοσύνης του τοπογράφου πολιτικού μηχανικού, το εκκλησιαστικό κτήμα Πεύκα Βέρδη εκτιμάται να έχει έκταση 5.599,139 τ.μ. Ωστόσο, στη ένσταση στο Κτηματολόγιο εμφανίζεται μεγαλύτερο». Όπως υπογραμμίζει ο κ. Παπάρας, ο «ίδιος πραγματογνώμονας φαίνεται να είχε διαφορετική τεχνική άποψη για την ίδια έκταση στην υπ’ αριθμ.7636/1996 απόφαση του Εφετείου Αθηνών».
«Αν αυτή η πραγματογνωμοσύνη περάσει, τότε η Μονή θα κατοχυρώσει τίτλο ιδιοκτησίας. Για το Περιστέρι, την Πετρούπολη και το Ποικίλο όρος. Μιλάμε για ένα νέο Βατοπέδι. Δεν είναι απλή υπόθεση», τονίζει ο αντιδήμαρχος Περιστερίου, Παναγιώτης Λύκος. «Θα πρέπει το Δημόσιο να διεκδικήσει τις εκτάσεις του και να συνδράμει στην προσπάθεια των δήμων», συμπληρώνει.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Πετρούπολης σημειώνει: «Πρέπει να δοθεί μια οριστική πολιτική λύση με μια νομοθετική ρύθμιση στα πλαίσια των όσων ορίζει το Σύνταγμα. Επίσης, πρέπει να γίνει δεκτή επιτέλους η μελέτη, που έχει εκπονήσει εδώ και 8 χρόνια ο Δήμος, για την εντός σχεδίου αδόμητη έκταση 100 στρεμμάτων της Αγίας Τριάδας».
Σημειώνεται ότι, εάν περάσει από το ΣΥΠΟΘΑ (Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων) η εν λόγω μελέτη. τα ακίνητα από άρτια και οικοδομήσιμα θα μετατραπούν σε αγροτεμάχια και δεν θα υπάρχει περίπτωση διεκδίκησης αστικών αξιώσεων. Εκτός των άλλων, όπως σημειώνει ο κ. Σίμος, ήδη ο Δήμος έχει στείλει εξώδικο στον γ.γ. του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, και στην Δ/νση Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία καλεί το ελληνικό Δημόσιο να δηλώσει στο Κτηματολόγιο την κυριότητα της έκτασης των 100 στρ. στην Αγία Τριάδα, προκειμένου να υπερασπιστεί το δημόσιο χαρακτήρα της. Το εξώδικο αυτό, όπως τονίζει, εξετάζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Από τη μεριά του, ο δήμαρχος Περιστερίου, Ανδρέας Παχατουρίδης, δήλωσε πως οι διεκδικήσεις αυτές «ξεπερνούν και τα όρια της τρέλας. Στην Ελλάδα της τρέλας, λοιπόν, αυτό δεν πρόκειται να περάσει». Αναφερόμενος στις συναντήσεις που είχαν πρόσφατα οι εμπλεκόμενοι φορείς με τον υπουργό Εσωτερικών, Παναγιώτη Κουρουμπλή, είπε: «Συντασσόμαστε με τον υπουργό Εσωτερικών, που για πρώτη φορά μετά από χρόνια, βλέπουμε το ελληνικό Δημόσιο να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, γιατί μέχρι τώρα σφύριζε και κοίταγε αλλού».
Το Hot Doc επικοινώνησε με τον νομικό εκπρόσωπο του Ναού, κ. Παντελή Κοναξή, ο οποίος, αφού τόνισε πως λυπάται και θλίβεται για την αντιδικία και για το ότι η άλλη πλευρά δεν έρχεται για συζήτηση και συμβιβασμό, είπε: «Η Ιερά Μονή έχει σκοπό να μην καταργήσει ούτε πλατείες, ούτε οικείες. Απλώς, επιθυμεί να αναγνωριστεί η ιδιοκτησία της. Έχει αγνό σκοπό. Η υπόθεση θα κριθεί από τα δικαστήρια».
Όπως και στην περίπτωση της Μονής Βατοπεδίου, έτσι και σε αυτήν του Ι.Ν. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου της Λαμίας η εκκλησία έρχεται να διεκδικήσει τεράστιες εκτάσεις. Μια πολυδαίδαλη υπόθεση, που κρατά έναν αιώνα, έχει μεταμορφώσει, όπως φαίνεται, ρασοφόρους και εκπροσώπους της εκκλησίας σε «ιερούς» μεσίτες και «ιερούς» παίκτες της real estate αγοράς. Το φινάλε της μυθιστορηματικής αυτής υπόθεσης μάλλον θα το ξέρουμε σε λίγους μήνες.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #107, τον Αύγουστο του 2016
Extra Hot άρθρο
Απολογία Βαξεβάνη: «Ζούμε μια λογική και νομική αντίφαση»

«Ζούμε μια λογική και νομική αντίφαση. Ενώ δικάζομαι για μια συκοφαντική δυσφήμηση, την ίδια ώρα ο Ανδρέας Βγενόπουλος διώκεται για πράγματα των οποίων τον πυρήνα έχω δημοσιεύσει». Με τη φράση αυτή ξεκίνησε την απολογία του ενώπιον του τριμελούς Εφετείου Αθηνών ο Κώστας Βαξεβάνης, ο οποίος δικάζεται σε δεύτερο βαθμό μετά από μήνυση του Ανδρέα Βγενόπουλου για συκοφαντική δυσφήμιση, για αποκαλύψεις του περιοδικού του Hot Doc, αναφορικά με τη λειτουργία του τραπεζίτη και της Λαϊκής Τράπεζας, της οποίας ηγείτο, και κατ’ επέκταση την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας. Ο δημοσιογράφος έκανε κατά την απολογία του, τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, έναν συνολικό απολογισμό, υπενθυμίζοντας όσα κατά καιρούς έχει αποκαλύψει η δημοσιογραφική ομάδα του περιοδικού, ενώ εμφατικά σημείωσε ότι «όσα έχουν γραφεί και αρχειοθετήθηκαν, εξετάζονται εκ νέου από την Εισαγγελία Διαφθοράς». Τόνισε παράλληλα ότι, αυτή τη στιγμή, ο Ανδρέας Βγενόπουλος ελέγχεται για φοροδιαφυγή 200 εκατ. ευρώ, οι Αρχές έχουν εισβάλει για έλεγχο στην οικία του, ενώ βρίσκεται στο μικροσκόπιο της Εισαγγελίας για μια σειρά συνομιλιών, στις οποίες εκείνος και συνεργάτες του μιλούν ολοκάθαρα για ξέπλυμα χρήματος.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 108 (A' Σεπτέμβριος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η κατάθεση του ανήλικου Μιχαήλ Λούνγκου στις μολδαβικές Αρχές

«Μένω με την μητέρα μου , Βλας Λαρίσα, και την 18χρονη αδερφή μου, Λούνγκου Μιχαέλα.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 108 (A' Σεπτέμβριος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ποινική δίωξη στον Νίκο Γεωργιάδη για σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων

Ο πρώην βουλευτής και σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκη, Νίκος Γεωργιάδης, είναι ένα βήμα πριν το εδώλιο του κατηγορουμένου, για εγκλήματα που σχετίζονται με σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων. Η υπόθεση, την οποία είχε αποκαλύψει τον Ιανουάριο του 2016 το Hot Doc, αποτελεί πλέον μια ποινική υπόθεση, αφού ο αντεισαγγελέας Εφετών, Δημήτρης Πιέρρος, άσκησε δίωξη εναντίον του Γεωργιάδη, κατηγορώντας τον για ασέλγεια σε ανήλικο έναντι αμοιβής, κατά συρροή και εξακολούθηση. Η πορεία όμως προς τη δίωξη, η οποία χρειάστηκε οκτώ μήνες, δεν είναι απαλλαγμένη από περιπέτειες αλλά και ερωτήματα, που συνοδεύουν τη διαδικασία συγκρότησης της ελληνικής δικογραφίας από το Τμήμα Ανηλίκων της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο διενεργούσε την προανάκριση με εντολή του εισαγγελέα Πρωτοδικών Δημήτρη Γκύζη, ο οποίος αρχικώς είχε αρχειοθετήσει την υπόθεση. Από πληροφορίες, φαίνεται πως παρά τη σοβαρότητα της υπόθεσης, που αφορά το πώς ένα πολιτικό πρόσωπο με ρόλο σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Γεωργιάδης, χρησιμοποίησε το ρόλο του για να εκμεταλλευτεί ανήλικα παιδιά, οι ανακριτικές Αρχές στην Ελλάδα δεν ζήτησαν καν δικαστική συνδρομή από τη Μολδαβία για τη δράση του Γεωργιάδη.
Παρότι, με πρωτοβουλία του Hot Doc, έφτασε στην Ελλάδα και κατέθεσε βασικός μάρτυρας της υπόθεσης, η έρευνα περιστράφηκε στο «νομικό» θέμα, για το αν τα αδικήματα είχαν παραγραφεί. Δηλαδή, Αστυνομία και Εισαγγελία Πρωτοδικών δεν έκαναν τον κόπο να ζητήσουν στα πλαίσια της δικαστικής συνδρομής το σύνολο των στοιχείων και να καταθέσουν μάρτυρες-θύματα προκειμένου να φανούν τα αδικήματα, αλλά μετέτρεψαν ένα σοβαρό θέμα, το οποίο έπρεπε να ερευνήσουν, σε επίμονη γραφειοκρατική αναζήτηση των νομικών συνθηκών για τη μη δίωξη του Γεωργιάδη. Το Τμήμα Ανηλίκων αρνήθηκε κατ’ επανάληψη αυτούς τους οκτώ μήνες να μας απαντήσει για την πορεία της υπόθεσης, η οποία ήταν δημοσίου ενδιαφέροντος, παρότι ήμασταν αυτοί που με δημοσιεύματα αλλά και αναφορά προκαλέσαμε τις έρευνες.
Ως κατάληξη αυτής της σιωπής, ο εισαγγελέας Πρωτοδικών, Δημήτρης Γκύζης, ο οποίος είχε την ευθύνη της έρευνας, αρχειοθέτησε την υπόθεση, παρότι εντόπισε αδικήματα, με το επιχείρημα ότι τα αδικήματα έχουν παραγραφεί. Όταν όμως η αναφορά αρχειοθέτησης χρεώθηκε στον αντιεισαγγελέα Εφετών, Δημήτρη Πιέρρο, για να την εγκρίνει ή να την απορρίψει, αυτός εντόπισε πως τα αδικήματα δεν έχουν παραγραφεί. Έτσι άσκησε ποινική δίωξη εναντίον του Νίκου Γεωργιάδη.
Η υπόθεση Γεωργιάδη, η οποία συγκλόνισε την κοινή γνώμη, είναι ίσως μια κλασσική περίπτωση που αποδεικνύει πως οι Αρχές έχουν την ευχέρεια να πάνε σε βάθος μια υπόθεση ή να την κλείσουν, ανάλογα με την πρόθεσή τους, ακόμη και αν υπάρχουν στοιχεία. Το τραγικό είναι πως σε αυτή την ελλιπή προανακριτική διαδικασία και την αρχειοθέτηση φαίνεται πως έχει παίξει ρόλο το Τμήμα Ανηλίκων, το οποίο έπρεπε λόγω της αποστολής του να είναι ευαίσθητο σε θέματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων, όταν μάλιστα οι θύτες έχουν δημόσιο ρόλο τον οποίο χρησιμοποιούν απέναντι στα θύματά τους.
Το Hot Doc δημοσιοποιεί τα νέα στοιχεία που έχει στην κατοχή του, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι καταγραφές που έχουν γίνει επισήμως από τη Μολδαβική Αστυνομία, στις οποίες φαίνεται και αποδεικνύεται η δράση του Γεωργιάδη. Ο λόγος είναι πως θέλουμε να στοιχειοθετήσουμε, με τον ίδιο τρόπο που θα παραθέταμε τα στοιχεία που αποδεικνύουν ένα οικονομικό έγκλημα, και αυτό το έγκλημα, το οποίο είναι ειδεχθέστερο αφού αφορά ανυπεράσπιστα και ανήλικα θύματα. Αν κάποιοι βλέπουν σε αυτό μια «ροζ» διάσταση, για μας είναι η προσπάθεια να γίνει κατανοητή η διάσταση το θέματος και δύσκολη η συγκάλυψή του. Ό,τι δημοσιεύεται και εντυπώνεται στην κοινή γνώμη, δεν μπορεί να κουκουλωθεί ως μη υπάρχον.
Ένα ανατριχιαστικό ιστορικό
Το 2010, η Μολδαβική Αστυνομία, μετά από πίεση οργανώσεων που δραστηριοποιούνταν ενάντια στο trafficking και την παιδοφιλία, αναγκάστηκε να κάνει εκτεταμένη επιχείρηση για να εξαρθρώσει κύκλωμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων, που δρούσε στη Μολδαβία και την Υπερδνειστερία. Η Μολδαβία είχε μετατραπεί, σύμφωνα με τις εκθέσεις των οργανώσεων αλλά και της Αμερικανικής Πρεσβείας, σε παράδεισο για τους παιδόφιλους και αναπτυσσόταν ως χώρα παιδικού σεξοτουρισμού. Η Αστυνομία προχώρησε στη φυσική πα- ρακολούθηση προσώπων, σε καταγραφές τηλεφωνικών συνομιλιών των μελών του κυκλώματος αλλά και σε παγίδευση σπιτιών και χώρων συνάντησης με κάμερες. Οι πληροφορίες της Αστυνομίας μιλούσαν για κάποιον έλληνα πολίτη με το όνομα «Νικ», ο οποίος εκμεταλλεύεται σεξουαλικά τους ανήλικους, οδηγώντας τους στο διαμέρισμά του, στην οδό Petru Movila 23/9 στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας, Κισινάου. Το διαμέρισμα παγιδεύτηκε με κάμερες, όπως και το τηλέφωνο του «Νικ» με αριθμό 060008823.
Από την παρακολούθηση, επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες πως ο έλληνας «Νικ» είχε σχέσεις με ανήλικους, τους οποίους δελέαζε με χρήματα και ακριβά δώρα. Στις 30 Νοεμβρίου του 2011, ο «Νικ» συλλαμβάνεται στο αεροδρόμιο του Κισινάου, αλλά επιδεικνύει διπλωματικό διαβατήριο και αφού επικαλείται διπλωματική ασυλία αφήνεται ελεύθερος. Ο «Νικ» είναι ο Νίκος Γεωργιάδης, ο οποίος ήταν απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ στη Μολδαβία, γι’ αυτό και είχε διπλωματική ασυλία. Τα Μέσα Ενημέρωσης στη Μολδαβία και το Δημοσιογραφικό Ερευνητικό Κέντρο δημοσιοποιούν στοιχεία από τη δράση του Γεωργιάδη. Ένας από τους ανήλικους, ο Μίσα, περιγράφει ιδιαίτερα σκληρή σεξουαλική μεταχείριση από τον Γεωργιάδη και βιασμό.
Η αποκάλυψη της δράσης του κυκλώματος σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων συγκλονίζει τη Μολδαβία. Μέλη του κυκλώματος καταδικάζονται σε πολυετή φυλάκιση, αλλά οι διαδικασίες για δίωξη του «Νικ» – Νίκου Γεωργιάδη μετά τη λήξη της ασυλίας του δεν προχωρούν. Το πολιτικό κατεστημένο στη Μολδαβία δεν θέλει να προχωρήσει η έρευνα, που εκθέτει όχι μόνο το ρόλο του Γεωργιάδη αλλά εμπλέκει και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, και την ΕΕ σε ένα τόσο σοβαρό σκάνδαλο.
Κατηγορητήριο 213 σελίδων
Οι αποκαλύψεις του Hot Doc για την υπόθεση Γεωργιάδη και τη συγκάλυψή της, ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2016. Η διεκδίκηση της προεδρίας της ΝΔ από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος είχε στο πλευρό του ως σύμβουλο τον Νίκο Γεωργιάδη, προκάλεσε την αντίδραση κάποιων, οι οποίοι γνώριζαν την υπόθεση και θεωρούσαν προκλητική την εύνοια και την ανοχή του Μητσοτάκη προς τον Γεωργιάδη. Οι πληροφορίες, που έφτασαν στο Hot Doc, διασταυρώθηκαν, και σε δύο τεύχη (93 και 94) δημοσιεύσαμε στοιχεία για τη δράση του Γεωργιάδη από τα επίσημα δικόγραφα.
Στις 27 Ιανουαρίου του 2016, η δικηγόρος Ναταλία Μπαϊράμ, μέλος της οργάνωσης κατά του trafficking «La Strada», η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη του κυκλώματος, έφτασε από τη Μολδαβία στην Ελλάδα με ευθύνη του Hot Doc και κατέθεσε στο Τμήμα Ανηλίκων. Κατά την προανακριτική διαδικασία, οι δημοσιογράφοι Κώστας Βαξεβάνης, Μαρίνος Γκασιάμης και Άγγελος Προβολισιάνος κατέθεσαν επίσης στοιχεία που προέκυπταν από την έρευνα.
Στις 8 Αυγούστου, ο εισαγγελέας Δ. Γκύζης αρχειοθέτησε την υπόθεση, για να ξανανοίξει τελικώς από τον αντεισαγγελέα Εφετών Δ. Πιέρρο. Στο διάστημα των οκτώ μηνών, που οι έχοντες την ευθύνη της προανάκρισης δεν κατάφεραν να βρουν στοιχεία από τη Μολδαβία για να διώξουν τον Γεωργιάδη, το Hot Doc κατάφερε να εξασφαλίσει το κατηγορητήριο εναντίον του Γεωργιάδη που συνέταξαν οι μολδαβικές Αρχές, που αποτελείται από 213 σελίδες.
Ο φάκελος κατηγορίας έχει αριθμό ποινικής υπόθεσης 2011515083 και έχει ως κατηγορούμενο τον Νικόλαο Γεωργιάδη. Τον συνέταξε το Κέντρο Καταπολέμησης Trafficking του υπουργείου Εσωτερικών της Μολδαβικής Δημοκρατίας. Όπως προκύπτει από το κατηγορητήριο, «το Νοέμβριο του 2010 ο πολίτης της Ελλάδας Νικόλαος Γεωργιάδης, ο οποίος είναι συνδρομητής του αριθμού 060008823, ενήργησε από κοινού με τον Nicolae Canatuie και ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο δεν εντοπίστηκε από τις διωκτικές Αρχές, για σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών.
Στρατολόγησαν ένα παιδί, που ονομάζεται Λούνγκου Μιχαήλ, και δύο άλλα πρόσωπα, τους Αντότσι Βιτάλι και Πούσκας Νικολάε, και πήγαν στην πολυκατοικία του Νικόλαου Γεωργιάδη, διαμέρισμα 21 επί της οδού 23/9 Petru Movila, στο Κισινάου, όπου παρείχαν σεξουαλικές υπηρεσίες».
Την εποχή εκείνη, οι εισαγγελικές Αρχές της Μολδαβίας δείχνουν διατεθειμένες να εντοπίσουν τον Γεωργιάδη στην Ελλάδα και να παρατείνουν την ποινική δίωξη, η οποία έληγε. Στις 24 Αυγούστου 2011, δίνεται εντολή έναρξης ποινικής δίωξης με βάση την αναφορά του Κέντρου Καταπολέμησης Trafficking, βάσει της οποίας, «το Νοέμβριο του 2010, ο Istratii Gheorghii, ενεργώντας από κοινού με τον Νικόλαο Γεωργιάδη, στρατολόγησε τον ανήλικο Demintev Veaceslav, για αποκλίνουσα σεξουαλική εκμετάλλευση και κανόνισε την παρουσία του στον τόπο κατοικίας του Γεωργιάδη, όπου ο ανήλικος παρείχε σεξουαλικές υπηρεσίες».
Στη δικογραφία υπάρχουν αναφορές των εισαγγελικών λειτουργών και των αστυνομικών, οι οποίοι διαβεβαιώνουν πως από τις παρακολουθήσεις προέκυπτε πως ο Νίκος Γεωργιάδης χρησιμοποιούσε ένα πρόσωπο, που ονομάζεται Νικολάε, με αριθμό τηλεφώνου 069567302, για να εξασφαλίζει σεξουαλικές σχέσεις με ανήλικους. Στο φάκελο του κατηγορητηρίου υπάρχουν οι εκθέσεις των ψυχολόγων, που εξέτασαν τα θύματα του Γεωργιάδη, αλλά και καταθέσεις των θυμάτων. Υπάρχει επίσης η αναφορά του αστυνομικού Artur Ciobra, ο οποίος αναφέρει πως ο Γεωργιάδης κρατήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2010, αλλά επέδειξε τα έγγραφά του, σύμφωνα με τα οποία απολάμβανε διπλωματικής ασυλίας και έτσι αφέθηκε ελεύθερος. Η Αστυνομία βεβαιώνει πως ο Γεωργιάδης αναγνωρίστηκε ως δράστης από τον ανήλικο Λούνγκου Μιχαήλ.
Πολιτικές παρεμβάσεις απέτρεψαν τελικώς να μεταφερθεί το αίτημα για δίωξη του Γεωργιάδη στην Ελλάδα. Έτσι συνέχισε να έχει πολιτικό ρόλο, δίπλα στον αρχηγό της ΝΔ και βεβαίως να εμφανίζεται ως μοντέρνος πολιτικός, λάτρης της μουσικής και των τεχνών. Ίσως γι’ αυτό, ή μήπως γιατί πίστευε πως απολαμβάνει ασυλίας από κάποιους, λίγες μέρες μετά τις αποκαλύψεις του Hot Doc, ο Γεωργιάδης εμφανίστηκε στο Μέγαρο Μουσικής να απολαμβάνει μια μουσική βραδιά και να συνομιλεί με άλλους επισκέπτες του Μεγάρου, που μάλλον δεν ενοχλούνταν από όσα αποκαλύπτονταν για τη δράση του.
Πρόσφατες πληροφορίες θέλουν τον Γεωργιάδη να συνεχίζει να επισκέπτεται το γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη και να παίρνει μέρος σε συσκέψεις για το μέλλον του Κυριάκου και της χώρας. Διαψεύστηκαν, όμως, σε επικοινωνία που είχαμε με το γραφείο του αρχηγού της ΝΔ.
Η απάντηση του Γεωργιάδη στο Hot Doc
«Κανένα διάλογο και καμιά εξήγηση δεν έχω να δώσω σε συκοφάντες. Δεν έχω καμία σχέση με αυτή την υπόθεση και θα αποδειχθεί όταν, όπου και όποτε απαιτηθεί. Υπάρχουν στην Ελλάδα δικαστήρια και δικαστές. Η κίτρινη δημοσιογραφία και η κατασκευή σκανδάλων δεν είναι ούτε δίκη ούτε δικαστήριο. Είναι γνωστό ότι το τεκμήριο της αθωότητας ισχύει και εκπορεύεται από το Σύνταγμα της Ελλάδας. Αυτά προς το παρόν και τα υπόλοιπα εκεί που πρέπει».
Στιγμιότυπα από τα DVD των μολδαβικών Αρχών
Το βιντεοσκοπημένο υλικό καταδεικνύει τις σεξουαλικές συνευρέσεις του Νίκου Γεωργιάδη με ανήλικα και νεαρά αγόρια. Η περιγραφή αυτών μεταφέρεται αυτούσια στο κατηγορητήριο που σχηματίστηκε κατά του πρώην συνεργάτη του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η ακριβής μετάφραση ακολουθεί:
Καταγραφή No 499
Διάρκεια DVD: 55 λεπτά και 26 δευτερόλεπτα
Παίζοντας τη βιντεοσκοπημένη συνάντηση του πολίτη Νίκου Γεωργιάδη, γεννημένου στις 23/10/1964, του Canatuie Nicolae, γεννημένου το 1991 και του ανήλικου Demintev Veaceslav (Βατισλάβ Ντέμιντσεβ), γεννημένου το 1993, στις 29 Νοεμβρίου 2010, διαπιστώθηκε πως η συνάντηση έγινε βράδυ στο διαμέρισμα 21 στην οδό Πέτρου Μοβίλα 23/9 στο Κινισάου στη Μολδαβία.
«Στην αρχή του βίντεο, απεικονίζεται ο πολίτης Νίκος Γεωργιάδης ξαπλωμένος. Αργότερα, ο ανήλικος Canatuie Nicolae εμφανίζεται να έχει ξαπλώσει δίπλα στον Νίκο Γεωργιάδη. Στη συνέχεια σηκώνεται και γδύνεται. Βγάζει τα εσώρουχά του, ντύνεται και αποχωρεί από το δωμάτιο. Μετά από αυτό, επιστρέφει στο δωμάτιο, ντυμένος, συζητά με τον Νίκο Γεωργιάδη και βγαίνει έξω. Έπειτα και ο Ν. Γεωργιάδης αποχωρεί από το δωμάτιο.
Στο ίδιο DVD υπάρχουν και βραδινές λήψεις, οι οποίες αποτυπώνουν τον Νίκο Γεωργιάδη να βγάζει τα ρούχα του και να ξαπλώνει στο κρεβάτι με τα εσώρουχά του.
Αργότερα, ο ανήλικος Demintev Veaceslav εμφανίζεται στο κρεβάτι, δίπλα στον Νίκο Γεωργιάδη, να συζητά μαζί του ήσυχα. Τότε, ο Γεωργιάδης με το αριστερό του χέρι χαϊδεύει λάγνα το σώμα του ανήλικου αγοριού, το γδύνει και βγάζει και ο ίδιος το εσώρουχό του.
Έπειτα, ο Ν. Γεωργιάδης χαϊδεύει τον ανήλικο λάγνα διεγείροντας το πέος του με το αριστερό του χέρι. Μετά διεγείρει στοματικά το πέος του ανηλίκου. Ενώ συνεχίζει τις πράξεις αυτές, βάζει δάχτυλο στον πρωκτό του ενώ ο Dementev ερεθίζει περισσότερο το πέος του. Μετά, ο Γεωργιάδης ερεθίζει το πέος του ανηλίκου, όπως και ο ανήλικος το πέος του Γεωργιάδη, φιλώντας ο ένας τον άλλον. Συνεχίζουν μέχρι να εκσπερματώσουν. Μετά σκουπίζονται με πετσέτες και ξαπλώνουν γυμνοί στο κρεβάτι, παρακολουθώντας τηλεόραση. Έπειτα την κλείνουν και πέφτουν για ύπνο».
Καταγραφή No 495
Διάρκεια: 743 λεπτά και 38 δευτερόλεπτα
Στο ντοκουμέντο που καταγράφεται στις 25 Νοεμβρίου 2010, ο Νίκος Γεωργιάδης βρίσκεται στην οικεία του στο Κισινάου μαζί με τον Dementev Veaceslav, ο οποίος – σύμφωνα με τη δικογραφία – είναι γεννημένος το 1993, δηλαδή τότε είναι 17 ετών.
Σε αυτή τη βραδινή καταγραφή που γίνεται υπό το φως της τηλεόρασης και μόνο, ο πρώην στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη εμφανίζεται γυμνός στην κρεβατοκάμαρα μαζί με έναν νεαρό άνδρα, ο οποίος είναι επίσης γυμνός. Από αυτά που ακούγονται – σύμφωνα πάντα με τη δικογραφία – είχαν διαστροφικό σεξ. Μετά από αυτό, ο Γεωργιάδης κλείνει το τηλέφωνο και πηγαίνει για ύπνο.
Καταγραφή No 506
Διάρκεια: 548 λεπτά και 27 δευτερόλεπτα
Ανάμεσα στις καταγραφές των μολδαβικών Αρχών, στις 25 – 26 Νοεμβρίου 2010, η κάμερα εντόπισε γυμνό τον Γεωργιάδη μαζί με ένα ακόμα άτομο στο κρεβάτι, δίχως όμως περαιτέρω λεπτομέρειες.
Καταγραφή No 553
Διάρκεια: 65 λεπτά και 3 δευτερόλεπτα
Σε άλλη βιντεοσκόπηση, που διεξήχθη στις 29 Νοεμβρίου 2010, αρχικά, στο σπίτι του πρώην διπλωμάτη καταγράφονται οι Γεωργιάδης, Canatuie Nicolae (γεννηθείς το 1991) και ο – σύμφωνα με τη δικογραφία – ανήλικος Lungu Mihai, ο οποίος γεννήθηκε το 1993. Οι τρεις τους συζητούσαν κάτι, μετά έβλεπαν τηλεόραση και στη συνέχεια παρακολούθησαν κάτι στο laptop.
Στη συνέχεια, δύο άλλα άτομα εμφανίζονται στην κάμερα, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν ως οι Rachier Vladimir, γεννηθείς το 1991, και Istrati Gheorghii, γεννηθείς το 1982. Αργότερα, οι Γεωργιάδης και Canatuie εμφανίζονται γυμνοί μέχρι τη μέση και ο ανήλικος Lungu Mihail φορά ένα μπουρνούζι. Σύμφωνα με τη δικογραφία, είδαν τηλεόραση και στη συνέχεια κάτι στο laptop, καταλήγοντας πιθανώς στο κρεβάτι.
H ψυχολογική αξιολόγηση του ανηλίκου
Συγκλονιστική είναι η ψυχολογική αξιολόγηση που έγινε στον ανήλικο Μιχαήλ Λούνγκου από την ψυχολόγο του κέντρου προστασίας La Strada για λογαριασμό του Κέντρου Καταπολέμησης Trafficking της Μολδαβίας, στις 29 Νοεμβρίου 2010. Δείχνει πως ο ενήλικος εκμεταλλεύτηκε την οικονομική αδυναμία του ανηλίκου και την ευάλωτη ψυχολογική του κατάσταση. Η κλινική μέθοδος ανάλυσης και προσέγγισης προς το παιδί ήταν η παρατήρηση και ερωτήσεις. Οι παρατηρήσεις που σημειώνει η ψυχολόγος Svetlana Chintea, που υπογράφει, είναι οι εξής:
«Ο ανήλικος ζήτησε να γίνει η συνέντευξη χωρίς την παρουσία των γονιών του καθώς ντρεπόταν να πει την ιστορία του μπροστά σε συγγενείς.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο ανήλικος ήταν πολύ μαζεμένος, δείχνοντας άγχος, δυσπιστία, ντροπή, αίσθημα ενοχής, αυτοσυγκράτηση. Αισθανόταν ταπεινωμένος, αδιάφορος για τον εαυτό του και οτιδήποτε γύρω του.
Ανασφάλεια και αβεβαιότητα, ντροπαλότητα και σημάδια συναισθηματικών εναλλαγών, ως αποτέλεσμα της δυσκολίας να αντεπεξέλθει στην στρεσογόνα κατάσταση.
Κλειστή στάση, εκφράζοντας ότι έχει κατακλυστεί (σ.σ. από τις εξελίξεις).
Η επικοινωνία έδειξε καθαρά ότι ο ανήλικος είχε μειωμένη ικανότητα να αντεπεξέλθει στις δικές του ή άλλων προσώπων ενέργειες. Μειωμένη ικανότητα να καταλάβει τις επιδράσεις και τις επιπτώσεις δικών του ή άλλων προσώπων δράσεις, εκλαμβάνοντας το ενδιαφέρον τους και τις σκέψεις τους ως ειλικρινείς.
Όντας ανίκανος να αντισταθεί σε ορισμένες υποσχέσεις και αποζημιώσεις που προσέφεραν ενήλικες, ο ανήλικος εύκολα έγινε θύμα αυτών που των κακοποίησαν (abused) σεξουαλικά.
Οι αναφορές του ανηλίκου, μας κάνουν να καταλήξουμε στο ότι επιδόθηκε σε σεξουαλικές πράξεις που του επιβλήθηκαν (imposed) από ενήλικο, που συνίσταντο σε χειραγώγηση των γεννητικών οργάνων μέσω στοματικής εισδοχής και διέγερσης.
Tο προφίλ του ανηλίκου
Ο ανήλικος είναι το μικρότερο παιδί μονογονεϊκής οικογένειας. Σπουδάζει σε σχολείο στην πόλη Λεόβα. Οι σχέσεις με την οικογένεια είναι φυσιολογικές αλλά η κοινωνική και οικονομική του κατάσταση είναι αυτή της φτώχιας. Ο ανήλικος δήλωσε πως η μητέρα τους είναι η μόνη που φέρνει χρήματα στην οικογένεια και για αυτό εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία ώστε να αποφεύγει να της ζητά χρήματα.
Ο ανήλικος μας είπε πώς και κάτω από ποιες συνθήκες συναντήθηκε με τον ενήλικο. Παρείχε λεπτομέρειες του διαμερίσματος, των σεξουαλικών σχέσεων και τον τρόπο πληρωμής. Ανέφερε επίσης και άλλον ενήλικο, που χειριζόταν αυτού του είδους τη δραστηριότητα πολλών ανηλίκων που εμπλέκονταν στην παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών σε αλλοδαπούς πολίτες.
Η ψυχολόγος προτείνει να μην θέσουν το θύμα πρόσωπο με πρόσωπο με τον θύτη, καθώς μπορεί να ξανανιώσει θύμα και να επιλέξει να αλλάξει την προηγούμενη κατάθεση ή ακόμα και να αρνηθεί να συνεργαστεί με τις Αρχές φοβούμενος τον θύτη με αποτέλεσμα την επιδείνωση της συναισθηματικής κατάστασης του.
Προτείνει δε μακροχρόνια ψυχολογική υποστήριξη, αποφυγή αντιπαράθεσης με τον θύτη ώστε να αποφευχθεί επανάληψη του τραύματος, αποφυγή επανειλημμένων ανακρίσεων προς αποφυγής τραύματος και η ανάκριση να γίνει με απουσία των γονιών και αντί αυτών να υπάρχει εκπρόσωπος της Διεύθυνσης για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών».
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #108, τον Σεπτέμβρη του 2016
Extra Hot άρθρο
Που πήγαν τα 9 εκατ. ευρω, Μάκη;
«Διευκόλυνση» χωρίς επιστροφή με τα κλεμμένα του Λαυρεντιάδη

Στη ζούγκλα των χρηματοδοτήσεων από την αμαρτωλή Proton Bank του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος, όχι μόνο φαίνεται πως είχε εμπλοκή, αλλά κατάφερε να εξασφαλίσει ως σήμερα να μην είναι ελεγχόμενος για ένα ποσό 9 εκατομμυρίων ευρώ, που κατέληξαν στα ταμεία της εφημερίδας VETO, της οποίας ήταν εκδότης, λίγο πριν κλείσει. Η ομώνυμη εταιρία, της οποίας ο Τριανταφυλλόπουλος είχε το 51% των μετοχών, χρηματοδοτήθηκε από την εταιρία ΝΕΠ, του αχυράνθρωπου του Λαυρεντιάδη, Πέτρου Κυριακίδη. Τα χρήματα αυτά δεν επεστράφησαν ούτε στη ΝΕΠ ούτε και στο φυσικό πάροχο, δηλαδή την τράπεζα. Πληρώθηκαν προφανώς, όπως και όλες οι «τραπεζικές απώλειες», από τον ελληνικό λαό. Η εταιρία VETO του Τριανταφυλλόπουλου η οποία είναι υπό εκκαθάριση από το 2010, καταγράφει απλώς στους ισολογισμούς της το χρέος ως τη διάλυσή της. Μετά την εκκαθάριση είναι προφανές πως πρακτικά δεν μπορεί να εισπραχθεί τίποτα. Το περίεργο είναι πως, παρότι η ιστορία της χρηματοδότησης της εφημερίδας VETO παρατίθεται αναλυτικά στο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος για το σκάνδαλο της Proton Bank, o Τριανταφυλλόπουλος δεν έχει κληθεί για να δώσει εξηγήσεις. Σύμφωνα με νομικούς, ο Τριανταφυλλόπουλος έπρεπε να ελεγχθεί για ηθική αυτουργία και ενδεχόμενο δόλο, αποτέλεσμα του οποίου ήταν η εταιρία του να εισπράξει 9 εκατομμύρια, τα οποία δεν ήταν περιουσία ούτε του Κυριακίδη, που εμφανιζόταν ως επενδυτής, ούτε του Λαυρεντιάδη. Οι ίδιος ο Τριανταφυλλόπουλος, απαντώντας στο Hot Doc (αφού αρχικώς εξαπέλυσε ύβρεις και απειλές) υποστηρίζει πως τα 9 εκατομμύρια πήγαν σε χρέη στους εργαζόμενους. Αναζητείται λοιπόν τράπεζα να μας δώσει 9 εκατομμύρια για να πληρώσουμε χρέη στους εργαζόμενους και να μην τα πάρει πίσω.
Το Νοέμβριο του 2009, ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος προχώρησε στην έκδοση της εφημερίδας VETO, σε συνεργασία με τον Θανάση Λάλα. Η έκδοση της εφημερίδας ήταν το αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης με τους πρώην συνεκδότες της εφημερίδας Πρώτο Θέμα, Θέμο Αναστασιάδη και Τάσο Καραμήτσο. Το πετυχημένο διαφημιστικό του Πρώτου Θέματος, που εμφάνιζε Τριανταφυλλόπουλο και Αναστασιάδη σε κοινή μπανιέρα, είχε καταλήξει άδοξα, τουλάχιστον για τη συνεργασία. «Μόλις άνοιξε η τάπα», έγραφαν την εποχή εκείνη σχολιαστές, «αποκαλύφθηκε πως στη μπανιέρα δεν υπήρχε ούτε μύρο ούτε νερό αλλά βοθρολύματα». Οι πρώην συνεκδότες πραγματικά πυροδότησαν μια αντιπαράθεση με αλληλοκατηγορίες για μαύρο χρήμα, χρηματισμούς και υπονοούμενα ακόμη και για δολοφονίες.
Με αυτή την έννοια, ήταν λογικό και αναμενόμενο η έκδοσης της εφημερίδας VETO από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο να προκαλέσει το ενδιαφέρον και την περιέργεια για τη συνέχεια της αντιπαράθεσης. Το πρώτο φύλλο της VETO πούλησε 200.000 περίπου φύλλα. Πολύ γρήγορα, όμως, η κυκλοφορία της εφημερίδας άρχισε την πτώση. Τον Ιούνιο του 2010, μετά βίας πουλούσε 30.000 φύλλα, ενώ μετά από ένα χρόνο κυκλοφορίας κατέληξε στις 11.000. Την ίδια περίοδο, οι πρώτες σε κυκλοφορία εφημερίδες ξεπερνούσαν τα 150.000 φύλλα.
Ο… επενδυτής Κυριακίδης και ο Μάκης
Το 2010, ο Πέτρος Κυριακίδης, μέντορας και αχυράνθρωπος του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, χρησιμοποιεί την εκδοτική εταιρία ΝΕΠ για να επενδύσει σε συγκροτήματα Τύπου. Αυτό που στην πραγματικότητα κάνει, είναι να δανειοδοτείται από την Proton Bank του Λαυρεντιάδη για να αγοράζει μετοχές σε διάφορα συγκροτήματα Τύπου και να εξασφαλίζει τη σιωπή των εκδοτών σε όσα κάνει ο Λαυρεντιάδης. Το σύνολο σχεδόν του Τύπου, από τη σκανδαλοθηρική Espresso έως το ΣΚΑΙ, αποκτούν ως εταίρο τη ΝΕΠ του Κυριακίδη, δηλαδή αφανώς τον Λαυρεντιάδη.
Στις 29 Μαρτίου 2010, η εταιρία ΝΕΠ του Κυριακίδη παίρνει δάνειο 10 εκατομμυρίων ευρώ από την Proton Bank φυσικά. Σύμφωνα με το πόρισμα της ΤτΕ, που διενήργησε έλεγχο στην Proton Bank, με προϊστάμενο κλιμακίου ελέγχου τον Λ. Μαυρίδη, υπήρξε «έγκριση νέου Μ/Π δανείου 10 εκατομμυρίων ευρώ, 4ετούς διάρκειας, με σκοπό την εξαγορά του 49% των μετοχών της VETO ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε. και τη χρήση του υπολοίπου ως κεφαλαίου κίνησης μονιμότερου χαρακτήρα». Από αυτά τα 10 εκατομμύρια, τα 2 εκατομμύρια φαίνεται πως δίνονται για την αγορά του 44% της VETO του Τριανταφυλλόπουλου. Ενώ η εταιρία είναι μόλις μερικών μηνών και με δυσμενή οικονομικά στοιχεία, το 44% πουλιέται έναντι 2 εκατομμυρίων ευρώ, αντί 132.000 ευρώ που σύμφωνα με την ΤτΕ είναι η ονομαστική αξία του ποσοστού.
Ας υποθέσουμε, όμως, πως τόσο αποτίμησε ο Κυριακίδης το ποσοστό, με υπερτίμηση 1.188.000 ευρώ. Άλλωστε, απ’ ό,τι αποδείχθηκε, τα λεφτά δεν ήταν δικά του αλλά των καταθετών της Proton.
9 εκατομμύρια σε εφημερίδα που καταρρέει
Κατά τον έλεγχο, όμως, των οικονομικών στοιχείων της ΝΕΠ, του Κυριακίδη, αποδείχθηκε πως όχι μόνο τα δάνεια που πήρε για να «επενδύσει» στα συγκροτήματα Τύπου δεν είχαν καλύψεις, αλλά υπήρχε και μία χρηματοδότηση 9 εκατομμυρίων ευρώ προς την εφημερίδα VETO. Μετά από συνάντηση των ελεγκτών της ΤτΕ με τον Πέτρο Κυριακίδη, παραδέχθηκε πως η χρηματοδότηση αυτή δόθηκε για να εξασφαλιστεί η ρευστότητα της εφημερίδας. Γι’ αυτό και στους ισολογισμούς εμφανίζεται ως χρέος της VETO προς τη ΝΕΠ. Στην πραγματικότητα, βέβαια, είναι χρέος χωρίς επιστροφή και επίσημη δανειοδότηση προς την Proton Bank. Άλλωστε, σε καμία περίπτωση μια νεοσύστατη εταιρία μηνών δεν θα μπορούσε να πάρει δάνειο 9 εκατομμυρίων από τράπεζα. Έτσι η δανειοδότηση έγινε μέσω της ΝΕΠ του Λαυρεντιάδη και υπήρξε χωρίς επιστροφή.
Στο μετέπειτα έλεγχο, που ακολούθησε, το ποσό αντιμετωπίστηκε ως χρέος της ΝΕΠ του Κυριακίδη προς την Proton και όχι του Τριανταφυλλόπουλου.
Το αποτέλεσμα όμως είναι ένα: η VETO πήρε 9 εκατομμύρια για διευκόλυνση από τα ταμεία της Proton και δεν τα έχει επιστρέψει.
Είναι γνωστό και θεμελιωμένο νομικά πως η ΝΕΠ ήταν ένα εταιρικό όχημα με το οποίο ο Λαυρεντιάδης αποσπούσε τα χρήματα των καταθετών και τα διοχέτευε σε επιχειρήσεις συμφερόντων του, χωρίς τραπεζικές εγγυήσεις. Ως σήμερα δεν έχει ελεγχθεί αν τα 9 εκατομμύρια, που δόθηκαν στη VETO, αποτέλεσαν μαύρο χρήμα ή ακόμη και χρήμα χρηματισμών. Πώς είναι δυνατόν να δίνονται 9 εκατομμύρια και 2 ακόμη για τον τίτλο της VETO, μια εφημερίδα λίγων μόνο μηνών και λίγο μάλιστα πριν την κατάρρευσή της; Ποιο επιχειρηματικό κριτήριο ικανοποιείται με αυτή την κίνηση;
Το μεγάλο κόλπο
Στο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται πως στην εταιρία ΝΕΠ «επισημαίνεται ο λογαριασμός “χρεώστες διάφοροι”, όπου ποσό 9 εκατομμυρίων ευρώ περίπου αποτελεί απαίτηση από τη VETO ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε., καθότι επρόκειτο για ταμειακή διευκόλυνση. Η εν λόγω εταιρία είναι υπό εκκαθάριση, και όπως ειπώθηκε στο κλιμάκιο ελέγχου κατά τη συνάντηση, θεωρείται σχεδόν εξ ολοκλήρου επισφάλεια-ζημιά». Η παραδοχή που κάνει η ίδια η ΝΕΠ, πως τα 9 εκατομμύρια που δόθηκαν στη VETO του Τριανταφυλλόπουλου είναι ζημιά, κάνει ακόμη πιο επιτακτικά τα ερωτήματα: πώς δόθηκαν, γιατί δόθηκαν και πού κατέληξαν;
Η εισαγγελική έρευνα και η ανάκριση δεν έχει απαντήσει ως σήμερα σε αυτά τα ερωτήματα, πιθανόν χαμένη μέσα στο λαβύρινθο των κινήσεων των χρημάτων και των αλληλοδιαπλεκόμενων εταιρικών σχημάτων. Ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος, από τη μεριά του, απαντά πως τα χρήματα δόθηκαν σε υποχρεώσεις προς τους εργαζόμενους. Αυτό, ακόμη και αν ισχύει, δεν αναιρεί πως ο Λαυρεντιάδης έδωσε 9 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δεν επιστράφηκαν στη ΝΕΠ και κατ’ επέκταση στην τράπεζα. Δηλαδή πρόκειται για χρήματα που χρωστάει η εταιρία του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου.
Η VETO βρίσκεται σήμερα υπό εκκαθάριση. Στους ισολογισμούς της, ένα ποσό 11 εκατομμυρίων ευρώ εμφανίζεται ως χρέη σε τρίτους. Πρόκειται για το επίμαχο ποσό. Ακόμη και αν η ΝΕΠ του Κυριακίδη έχει εκχωρήσει αυτή την οφειλή της VETO προς την τράπεζα Proton, δηλαδή την Eurobank σήμερα, η τράπεζα δεν μπορεί πρακτικά να πάρει τίποτα από μια εταιρία η οποία δηλώνει «ουκ αν τι λάβετε εκ του μη έχοντος». Το συμπέρασμα είναι πως ένα θαλασσοδάνειο, ειδικής μεθόδευσης, δόθηκε στην εταιρία του Τριανταφυλλόπουλου, η οποία προφανώς δεν θα το επιστρέψει. Αυτός που χρεώνεται δεν είναι ο Λαυρεντιάδης αλλά ο ελληνικός λαός.
Η Δικαιοσύνη οφείλει να αναζητήσει γιατί κανένας δεν έκανε απαιτητά αυτά τα χρήματα στις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν. Πού τελικώς κατέληξαν και αν υπάρχουν πραγματικά παραστατικά που δηλώνουν την κατάληξη.
Επίσης, αν η εταιρία που πήρε τα 9 εκατομμύρια και κατ’ επέκταση ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος είναι αποδέκτες προϊόντων εγκλήματος. Σε αντίστοιχη περίπτωση χρηματοδότησης του εκδότη της εφημερίδας Το Ποντίκι, Αντώνη Δελατόλα, αναγκάστηκε να επιστρέψει 1,5 εκατομμύριο ευρώ, που είχε πάρει από τον Κυριακίδη για αγορά μετοχών της εφημερίδας, για να μην χαρακτηριστεί ως αποδέκτης προϊόντων εγκλήματος. Πρέπει επίσης να εξακριβωθεί αν ο Τριανταφυλλόπουλος γνώριζε για τις άνομες ενέργειες του ζεύγους Λαυρεντιάδη-Κυριακίδη και αν επωφελήθηκε με αυτά τα 9 εκατομμύρια.
Εκτός αν κάνουμε την παραδοχή πως όλα σε αυτή τη χώρα είναι ζούγκλα, με προνομιακό κάτοικο τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο…
Η επίσημη απάντηση της Veto
«Η εταιρία ΝΕΠ κατέστη μέτοχος σε ποσοστό 49% της εταιρίας VETO ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε. Επισημαίνεται ότι η μέτοχος εταιρία ΝΕΠ κατέβαλε με νόμιμες διαδικασίες μέσω τραπεζών σταδιακά και τμηματικά το ποσό των εννέα εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών της εταιρίας VETO ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε., ήτοι προς τους προμηθευτές της εταιρίας, προς το Δημόσιο, τους ασφαλιστικούς φορείς κλπ. και έχουν αποδοθεί όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο που αφορούν τις καταβολές του μετόχου. Με το υπ’ αριθ. 695/2014 αμετάκλητο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών δεκάδες πρόσωπα παραπέμφθηκαν να δικαστούν στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών για την υπόθεση της Τράπεζας Proton Bank.
Φυσικά, μεταξύ των ατόμων αυτών δεν είναι ο Ευθύμιος Τριανταφυλλόπουλος. Αυτοί που έγραψαν το κατάπτυστο άρθρο αναφέρουν ότι στηρίζονται σε πόρισμα ελέγχου της Τράπεζας της Ελλάδος. Επίσης, τονίζουν ότι βάσει αυτού του πορίσματος παραπέμπονται να δικαστούν συγκεκριμένα πρόσωπα. Ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος ούτε κατηγορήθηκε, ούτε παραπέμπεται, για τον απλούστατο λόγο ότι όσα γράφονται σκοπίμως είναι παντελώς ανακριβή, καθώς όλα όσα έχουν σχέση με τη VETO Α.Ε. φέρουν τη σφραγίδα της νομιμότητας.
Συνεπώς, τα χρήματα αυτά ούτε σε «τσέπες» μπήκαν ούτε ο Ευθύμιος Τριανταφυλλόπουλος εξασφάλισε «γερό κομπόδεμα», όπως «σκαρφίστηκαν» συντάκτες και διευθυντές που βρίσκονται σε πανικό για το κύμα αποκαλύψεων».
Η απάντηση του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου
Κανένα ευρώ δεν «έβαλε στην τσέπη του» από τα 9 εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν στη Veto, υποστηρίζει ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος στην απάντηση που δίνει για το ρεπορτάζ του Hot Doc. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, η «υγιής εταιρία ΝΕΠ» του Κυριακίδη μπήκε στη VETO αγοράζοντας το 49% των μετοχών. «Ο μέτοχος έβαλε τα 9 εκατομμύρια ευρώ προς ταμειακή διευκόλυνση προς τρίτους.
Ήταν ταμειακή διευκόλυνση της ΝΕΠ προς τη VETO και όχι κάποιας τράπεζας», σημειώνει χαρακτηριστικά ενώ προσθέτει: «Η VETO δεν είχε καμία σχέση με τράπεζες και συγκεκριμένα την Proton Bank. Η Proton Bank έδωσε στη ΝΕΠ τα χρήματα και όχι στη VETO. Έχει μεγάλη διαφορά. Η ΝΕΠ, που μπήκε στην εφημερίδα, χρωστάει τα εκατομμύρια καθώς εκείνη δανείστηκε και όχι η VETO».
Ο δημοσιογράφος υποστηρίζει επίσης πως τα 9 εκατομμύρια δόθηκαν για να καλυφτούν ανάγκες της εφημερίδας, όπως μισθοί δημοσιογράφων κ.ά., ενώ επισημαίνει πως η εταιρία του Κυριακίδη ήρθε για να επενδύσει στη VETO χωρίς να το ζητήσει η εφημερίδα και χωρίς να γνωρίζει εκ των προτέρων (σ.σ. η εφημερίδα) από πού προερχόντουσαν τα 9 εκατομμύρια ευρώ.
Τέλος, ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος επιβεβαιώνει πως στον ισολογισμό της VETO και συγκεκριμένα στα χρέη προς διάφορους πιστωτές συμπεριλαμβάνονται αυτά τα 9 εκατομμύρια ευρώ.
Η απάντηση του λογιστή της VETO
Τα 9 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν για να καλύψουν ανάγκες και υποχρεώσεις της VETO, όπως προμηθευτές, μισθοδοσία και φόρους, υποστηρίζει ο λογιστής και μέλος του πρώτου Δ.Σ. της εφημερίδας VETO, Νίκος Ξυκομηνός. Μιλώντας στο Hot Doc, υπογραμμίζει πως τα 9 εκατομμύρια οφείλονται ακόμα από τον μέτοχο και όχι από τη VETO. «Η VETO δεν έχει καμία οφειλή προς τράπεζα», προσθέτει.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc# 104, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Ποινική δίωξη για σοβαρά κακουργήματα σε συνεργάτες του Βγενόπουλου

Βαρύτατα κακουργήματα, περιλαμβανομένης της απάτης και της πλαστογραφίας, βαρύνουν επτά νυν και πρώην συνεργάτες του Ανδρέα Βγενόπουλου, οι οποίοι παραπέμπονται να δικαστούν, μετά από μήνυση του επιχειρηματία Απόστολου Βεντούρη, σε μια υπόθεση που αφορά την κοινοπραξία BLUE STAR FERRIES και τη χρήση επιταγών και αποδείξεων στο όνομα άλλης κοινοπραξίας η οποία δεν υφίσταται πια. Στην υπόθεση εμφανίζονται να εμπλέκονται οι Κυριάκος Μάγειρας, γνωστός από την υπόθεση κατάρρευσης της Λαϊκής Τράπεζας, και ακόμη έξι πρόσωπα. Πρόκειται για τους διοικούντες την κοινοπραξία BLUE STAR FERRIES μέχρι το 2013 κι ακόμη δύο πρόσωπα, που σύμφωνα με τη δικογραφία ενεπλάκησαν στην υπόθεση επιταγών οι οποίες χαρακτηρίζονται ως νοθευμένες, επιταγής η οποία φέρει την επωνυμία κοινοπραξίας που δεν υφίσταται και αποδείξεων επίσης με την επωνυμία «φάντασμα» της κοινοπραξίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 106 (B' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι ηχογραφημένες συνομιλίες που «καίνε» τον Βγενόπουλο

Κατωτέρω σημειώνεται η ιδιότητα όσων εκ των προσώπων αναφέρονται στα αρχεία των τηλεφωνικών καταγραφών και κατέστη δυνατόν να επιβεβαιωθεί η θέση τους είτε στον όμιλο της MARFIN POPULAR BANK είτε στον όμιλο της MARFIN INVESTMENT GROUP το έτος 2011 ως εξής:
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 106 (B' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μαύρο χρήμα και ξέπλυμα στο μικροσκόπιο του εισαγγελέα

Νέα εισαγγελική έρευνα, που αναζητά σχέσεις του Ανδρέα Βγενόπουλου με μαύρο χρήμα και κρυφές εταιρίες, τις οποίες έχει χρησιμοποιήσει μάλιστα προκειμένου να αποκτήσει εταιρίες και εταιρικά σχήματα, ερευνά η Εισαγγελία της Αθήνας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 106 (B' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το αόρατο τείχος

Πέρασαν περισσότερα από είκοσι χρόνια από την πτώση του Τείχους και την επανένωση των δύο Γερμανιών. Λίγοι στην Ευρώπη φαίνεται να θυμούνται ότι κάποτε υπήρχε η Ανατολική και η Δυτική Γερμανία. Αρκεί που το θυμούνται ακόμη οι κάτοικοι στα ανατoλικά της χώρας. Γιατί η κατάσταση εκεί παραμένει χειρότερη από τα δυτικά, με αποτέλεσμα κάποιοι να μιλούν για χώρα δύο ταχυτήτων. Όλα αυτά έρχονται και πάλι στο προσκήνιο στην επέτειο της πτώσης του Τείχους, αλλά και με το σκάνδαλο των υποκλοπών που άγγιξε και την καγκελαρία, θυμίζοντας άλλες εποχές, όταν κάποιοι ζούσαν παρακολουθώντας τις ζωές των άλλων.
H υπόθεση των αμερικανικών υποκλοπών υποτίθεται ότι έχει σοκάρει τη γερμανική κοινωνία. Οι Γερμανοί συνεδητοποιούν ξαφνικά πως σε μια τέτοια ιστορία δεν υπάρχουν όρια και πως όταν παρακολουθείται το τηλέφωνο ενός ηγέτη, όπως είναι η καγκελάριος Μέρκελ, τότε οι υποκλοπές είναι πολύ πιο εύκολες για τον απλό λαό. Σοκαρισμένη και ενοχλημένη βέβαια δηλώνει και η ίδια η Μέρκελ και ζητά εξηγήσεις από την Ουάσιγκτον, αλλά και τη συνδρομή του Έντουαρντ Σνόουντεν, του πρώην κατασκόπου της αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας, του ανθρώπου δηλαδή που ευθύνεται γι΄αυτόν τον χείμαρο των αποκαλύψεων που βλέπουμε και διαβάζουμε τον τελευταίο καιρό. Στην πραγματικότητα όμως η Μέρκελ δεν έπεσε από τα σύννεφα ή, για να ακριβολογούμε, δεν ανακάλυψε και την Αμερική! Γνώριζε και γνωρίζει πολύ καλά ότι γίνονται παρακολουθήσεις. Το μόνο ίσως που την ενόχλησε είναι ότι βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το παρελθόν της στην πάλαι ποτέ Ανατολική Γερμανία. Μεγάλα πρακτορεία ειδήσεων, όπως το Reuters, υπενθυμίζουν ότι η καγκελά ριος μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία όταν ο πάστορας πατέρας της αποφάσισε να φύγει από τη δυτική πλευρά και να εγκατασταθεί εκεί με την οικογένειά του. Με άλλα λόγια, η Μέρκελ είχε μάθει να ζει με τις υποκλοπές και τις παρακολουθήσεις της παντοδύναμης τότε Στάζι, ενώ πριν από λίγα χρόνια η ίδια είχε παραδεχθεί ότι είχαν προσπαθήσει την δεκαετία του ’70 να την στρατολογήσουν, χωρίς όμως επιτυχία.
Η Στάζι μέχρι την πτώση του τείχους του Βερολίνου τέτοιες ημέρες, το 1989, είχε τουλάχιστον δύο χιλιάδες πράκτορες στη Δυτική Γερμανία και παρακολουθούσε εκατομμύρια ανατολικογερμανούς.
Τα πρώτα χρόνια στην καγκελαρία η Μέρκελ απέφευγε να μιλήσει για το παρελθόν της, σε αντίθεση με τώρα που έχει γίνει λαλίστατη. Μέχρι και φωτογραφίες της από τα νεανικά της χρόνια έχουν κυκλοφορήσει στον γερμανικό Τύπο, ενώ η ίδια είχε δηλώσει πως ήταν και μέλος του κόμματος γιατί εκείνη την εποχή δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά.
Τι ακριβώς συμβαίνει; Η Μέρκελ αποφάσισε ξαφνικά να γίνει πιο ομιλητική ή όλα αυτά είναι μια προσπάθεια να απενοχοποιηθεί το παρελθόν στα ανατολικά της χώρας και, αν ναι, γιατί κάτι τέτοιο στις μέρες μας είναι δα και τόσο σημα ντικό, τη στιγμή μάλιστα που η Γερμανία κυβερνάται για πρώτη φορά στην ιστορία της από ανατολικογερμανούς, τον πρόε δρο Γκάουκ και τη Μέρκελ; Οι δύο τους μάλιστα τυγχάνουν ευρείας αποδοχής περισσότερο στη δυτική από την ανατολική Γερμανία, με τον διαχωρισμό να μοιάζει να είναι πλέον μόνο γεωγραφiκός. Είναι όμως;
Οι Όσις και οι Βέσις
Έχουν περάσει περισσότερα από είκοσι χρόνια, η νέα γενιά ειδικά δεν φαίνεται να θυμάται ή δεν έχει ζήσει την εποχή του Τείχους και της πτώσης του, αλλά απ΄ό,τι φαίνεται οι προκαταλήψεις και οι διαφορές είναι ακόμη ορατές σε ένα κράτος που θεωρείται, κατά γενική ομολογία, ο κυρίαρχος της Ευρώπης. Όπως σχολιάζει η Deutsche Welle, με το που άνοιξαν τα σύνορα το 1989, χιλιάδες ανατολικογερμανοί έφυγαν αμέσως για τα δυτικά, σαν νέοι άποικοι. Βρέθηκαν από τη στέρηση του ολοκληρωτικού καθεστώτος σε μια καπιταλιστική κοινωνία που είχε τα πάντα. Τέρμα λοιπόν στα πλαστικά μπουφάν και τα ρούχα από φθηνά υλικά, τέρμα και στα βαριά αυτοκίνητα. Μπορούσαν πλέον να αγοράσουν ό,τι ήθελαν και το έκαναν με μια πραγματικά καταναλωτική μανία. Τότε ήταν φυσικό οι δυτικοί να τους βλέπουν κάπως σαν τους πεινασμένους, φτωχούς συγγενείς που χτυπούν ένα απόγευμα την πόρτα για να κάνουν τη λεγόμενη αρμένικη βίζιτα, μόνο που στην προκειμένη περί πτωση και οι δύο πλευρές θα έπρεπε να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι αυτή η επίσκεψη θα ήταν μόνιμη.
Σήμερα εμφανισιακές διαφορές δεν φαίνεται να υπάρχουν, ωστόσο υπάρχουν ακόμη οι προκαταλήψεις. Οι ανατολικογερμανοί (οι Όσις, από το Ost, που σημαίνει Ανατολή) χαρακτηρίζουν τους δυτικογερμανούς (τους Βέσις, από το West, που σημαίνει Δύση) αλαζονικούς, γραφειοκράτες και επιφανειακούς, σύμφωνα με στοιχεία του ερευνητικού Ινστιτούτου Άλενσμπαχ. Βέβαια, οι ειδικοί θεωρούν ότι η αιτία αυτών των προκαταλήψεων βρίσκεται στο γεγονός ότι ακόμη και σήμερα οι συνθήκες ζωής στα ανατολικά είναι πολύ χειρότε ρες απ΄ό,τι στα δυτικά. Δεν φθάνουν τα μεγάλα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην περιοχή. Οι μισθοί παραμένουν αισθητά χαμηλότεροι, ίσως και 20%, απ΄αυτούς των δυτικών. Όπως και οι συντάξεις, είναι περίπου 10% χαμηλότερες. Πολλές εταιρίες μάλιστα στην ανατολική Γερμανία είναι οι βασικοί προμηθευτές εταιριών στη δυτική Γερμανία, με τους εργαζόμενους να έχουν κατά πολύ μικρότερους μισθούς. Έπειτα είναι και η ανεργία. Μπορεί η Γερμανία να έχει συνολικά μικρό ποσοστό, μόλις 6,9%, αλλά οι περισσότεροι από τους σχεδόν τρία εκατομμύρια ανέργους βρίσκονται στα ανατολικά. Η εικόνα θυμίζει ευρωπαϊκό νότο, και είναι αλήθεια οξύμωρο να αντιμετωπίζει η Γερμανία στους κόλπους της μια τέτοια κατάσταση τη στιγμή που επιβάλλει τις σκληρές πολιτικές λιτότητας στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η αλλαγή αυτής της πολιτικής είναι ένα από τα βασικά αιτήματα των σοσιαλδημοκρατών για τον σχηματισμό του λεγόμενου μεγάλου συνασπισμού.
Ενοχλεί η εισφορά αλληλεγγύης
Αμέσως μετά την πτώση του Τείχους η γερμανική κυβέρνηση εφάρμοσε τη λεγόμενη εισφορά αλληλεγγύης, ένα χαράτσι δηλαδή που κατέληξε να γίνει μόνιμο, για τα «αδέρφια» τους, τους ανατολικογερμανούς. Ένα ποσό που οφείλει να πληρώσει ο κάθε Γερμανός, ακόμη και οι ανατολικοί, σε μικρότερο βέβαια επίπεδο, για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν όλοι όσοι ζουν στα ανατολικά. Στην αρχή δεν υπήρξε μεγάλη αντίδραση, καθώς ήταν σαφές πως οι άνθρωποι αυτοί είχαν ανάγκη από ρευστό για να κινηθούν οι επιχειρήσεις, οι εταιρίες, τα εργοστάσια. Τώρα όμως, είκοσι χρόνια και βάλε μετά και σε τέτοιες εποχές, αν υποθέσουμε ότι οι Γερμανοί καταλαβαίνουν, έστω και λίγο, την οικονομική κρίση που μαστίζει την υπόλοιπη Ευρώπη, αρχίζει να υπάρχει μια έντονη ενόχληση και αντίδραση γι΄αυτά τα χρήματα.
Το πρόβλημα είναι, σύμφωνα με την έρευνα που αναφέραμε παραπάνω, ότι και οι Βέσις δεν βλέπουν με καλό μάτι τους Όσις. Τους θεωρούν αχάριστους και καχύποπτους. Άρα γιατί να συντηρούν τέτοιους «συγγενείς»;
Απ΄όλα αυτά γίνεται σαφές ότι φιλίες, τουλάχιστον στην πλειονότητά τους, δεν υπάρχουν πολλές μεταξύ των δύο πλευρών. Ωστόσο η Μέρκελ, αναγκασμένη και από την πολιτική συγκυρία που ζει η χώρα, υποσχέθηκε πρόσφατα, σε εκδήλωση για την πτώση του Τείχους, ότι η κατάσταση θα αλλάξει, θα διορθωθεί. Παραδέχθηκε μάλιστα δημόσια ότι υπάρχουν ακόμη ανισότητες, ειδικά στους μισθούς και στις συντάξεις. Μόνο η τελευταία της φράση έμεινε μετέωρη:
«…απομένει να γίνει ακόμη κάτι». Μόνο που αυτό το κάτι δεν το προσδιόρισε, ούτε καν χρονικά. Αντίθετα, οι πρωθυπουργοί των ανατολικών κρατιδίων, τόσο οι σοσιαλδημοκράτες όσο και οι χριστιανοδημοκράτες, ήταν σαφέστεροι, ίσως γιατί είναι εκείνοι που ζουν από κοντά την κατάσταση. Είπαν πως οι συντάξεις των ανατολικογερμανών θα προσαρμο στούν, δηλαδή θα φθάσουν το επίπεδο των δυτικογερμανών, το αργότερο μέχρι το 2020. Αλλά μέχρι τότε απομένουν άλλα έξι χρόνια.
Το δυστύχημα είναι ότι πολλοί απ΄αυτούς τους ανθρώπους θυμούνται ακόμη τις εξαγγελίες και τις υποσχέσεις του τότε καγκελάριου και μέντορα της Μέρκελ, Χέλμουτ Κολ. Ο καγκελάριος της επανένωσης, όπως έχει μείνει στην ιστορία, είχε πει τότε πως τα πέντε ανατολικά κρατίδια που ενώνονται και πάλι με τη μητέρα Γερμανία θα μπορέσουν να αναπτυχθούν και να ανθίσουν μετά από δεκαετίες κάτω από τον κομμουνιστικό ζυγό.
Αντίθετα, στα χρόνια που ακολούθη σαν τα κρατίδια αυτά χτυπήθηκαν από μια αλυσίδα χρεοκοπιών εταιριών, από υψηλή ανεργία και από ένα τεράστιο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης, κυρίως των νέων που επέλεξαν τη Δύση για μια καλύτερη ζωή.
Αναρωτιούνται λοιπόν, μετά από είκοσι έτη, τι ακριβώς έχει αλλάξει στα ανατολικά; Οι υποσχέσεις του Κολ έγιναν ποτέ πραγματικότητα; Ως ένα πολύ μικρό σημείο, εκτιμά το οικονομικό Ινστιτούτο της Κολωνίας, λέγοντας πως τα ποσοστά ανεργίας στα ανατολικά έχουν αρχίσει να πέφτουν και πως οι εταιρίες έχουν μια πορεία που δεν διαφέρει και πολύ απ΄αυτή της Δύσης. Αρκεί όμως αυτό για να ισχύσει αυτό που λέει η κυβέρνηση, ότι δηλαδή πλέον δεν υπάρχουν διαφο ρές στην ταυτότητα της χώρας;
Είναι σίγουρο πως η Μέρκελ έχει ακόμη πολλά πράγματα να σκεφθεί την ώρα που τρώει το solyanka της, το βραστό κρέας με τα λαχανικά, που συνήθιζε να τρώει τότε στην ανατολική Γερμανία και που παραμένει ακόμη το αγαπημένο της. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό πιάτο των ανατολικογερμανών, για το οποίο η Μέρκελ δεν είχε εκφραστεί ποτέ δημόσια. Πρόσφατα αποκάλυψε και αυτή της τη συνήθεια, μιλώντας σε γερμανικό περιοδικό για τη νοσταλγία των νεανικών της χρόνων, αναγκάζοντας τη Σαμπίν Ρένεφανζ, δημοσιογράφο του Guardian, να σχολιάσει:
«Είκοσι χρόνια μετά την επανένωση η Μέρκελ τολμά να αποκαλύψει ότι λατρεύει το solyanka της. Μιλάμε πραγματικά για επίτευγμα»!
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #39, το Νοέμβριο του 2013
Extra Hot άρθρο
Νίκος Περάκης
Μια μαλακία κάναμε θα την πληρώσουν τα παιδιά μας…

Τo φιλμικό σύμπαν του Νίκου Περάκη βασίζεται στο ιδεατό μοντέλο που θέλει την καλλιτεχνική ποιότητα να σχετίζεται άμεσα με την εμπορική απήχηση. Ταινίες όπως η «Λούφα και παραλλαγή», η«Ψυχραιμία», οι «Σειρήνες στη στεριά» (η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού box office) ή το «Βίος και πολιτεία» είναι μεν φτιαγμένες για το πλατύ κοινό, αλλά από την άλλη διατηρούν ανεξίτηλο το ιδιαίτερο δείγμα γραφής του γεννημένου στην Αλεξάνδρεια δημιουργού τους: Οξυδέρκεια, πολιτικοποιημένη ματιά, ασυμβίβαστες ιδέες, αιρετικό χιούμορ.
Τι χρειάζεται περισσότερο για να γίνει κάποιος καλός σκηνοθέτης; Ταλέντο, επαγγελματισμός ή γερό στομάχι;
Ξεχνάτε ότι το πρώτο μου επάγγελμα είναι σκηνογράφος. Όταν ανεβάσω το production design θα καταλάβετε και γιατί έχω μαζέψει τόση σαβούρα. Στην αρχή είχα γερό στομάχι, ίσως και επαγγελματισμό ως σκηνογράφος, αλλά η πρώτη σκηνοθεσία ήταν θέμα τύχης. Έχω όμως διαπιστώσει ότι για να σκηνοθετήσεις πρέπει να έχεις μάθει και μια άλλη δουλειά. Από τη μεταπολεμική γενιά γερμανών σκηνοθετών οι μισοί ήταν δικηγόροι και από τους υπόλοιπους οι περισσότερο φιλόλογοι. Ο Κluge ήταν με το ένα πόδι στην πολιτική…
Ποια είναι η γνώμη σου για το κίνημα της «Ελιάς», των 58 προσωπικοτήτων της κεντροαριστεράς; Θα έπαιρνες μέρος αν ζητούσαν τη συμμετοχή σου;
Φοβάμαι ότι η συμμετοχή μου θα ανέβαζε μόνο τον ήδη υψηλό ηλικιακό μέσο όρο του κινήματος, πράγμα που σίγουρα δεν επιδιώκει. Φαίνεται ότι οι πολιτικοί μας με την ασχετοσύνη τους κατάφεραν να δυσφημίσουν το επάγγελμα και ν΄απωθήσουν νεότερους και πιο ικανούς. Μόνο ο πρόεδρος του Συνασπισμού, απ΄ό,τι φαίνεται, τα καταφέρνει με τους γέροντες. Το ξέρω γιατί απλώνω την μπουγάδα μου στην Κουμουνδούρου και το μεσημέρι τρώμε όλοι στου Νικήτα… Ξέρεις το ρεφρέν του Σαλονικιού; Πειραιώς και Κουμουνδούρου πάνω κάτω Ντούρου Ντούρου. Ιωάννου, Μαναγκάκης…
«Σ’ αγαπώ» και Νίκος Μαμαγκάκης. Υπάρχει κάποια ιστορία πίσω από τη συνεργασία σας στη «Λούφα και παραλλαγή» και το επαναλανσάρισμα –μέσω της σπαρταριστής σκηνής με την Τάνια Καψάλη– του κλασικού τραγουδιού των 60s;
Δεν ήταν η πρώτη συνεργασία μας. Το 1971 τρεις γερμανοί autoren με έχρισαν συνάδελφό τους για να σκηνοθετήσουμε μαζί μια «Αργοναυτική Εκστρατεία» με πρωταγωνιστές παιδιά. Όταν μοντάραμε την ταινία, αποφασίσαμε να βρούμε έναν έλληνα συνθέτη, αλλά όχι τόσο mainstream σαν τους Χατζηδάκι και Θεοδωράκη. O Reitz, που ήταν και ο παραγωγός της ταινίας, είχε φίλο τον Αnton Riedl, συνθέτη κι εφευρέτη της «ηχητικής ποίησης», κι αυτός πάλι ήξερε από το πειραματικό στούντιο που είχε φτιάξει η Siemens για τον Stockhausen, έναν έλληνα συνθέτη ονόματι Μαμαγκάκη που έγραφε ατονική μουσική. Εγώ είχα στο σπίτι σε βινύλιο το «Bolivar» και την «Εκδρομή», και μας άρεσαν και τα δύο. Έτσι άρχισα να ψάχνω τηλεφωνικά τον Μαμάγκακη στην Αθήνα και τον βρήκα τελικά στο Donaueschingen –κωμόπολη στη νοτιοδυτική Γερμάνια–, γνωστό μόνο από ένα φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής, όπου είχε πάει για να διευθύνει το έργο του «Αναρχία» για σόλο κρουστά, μεγάλη ορχήστρα και χορωδία. Τα γράφω όλα στον ιστότοπο… Πώς πήγα να τον υποδεχτώ στο Hauptbahhof του Μονάχου, όπου τον αναγνώρισα επειδή συνόδευε τη Μαρία Φαραντούρη. Τότε δεν μιλούσε πολύ για τις ταινίες που έκανε με τον Φίνο, ίσως επειδή φοβόταν μην τον θεωρήσουμε ελαφρολαϊκό. Ούτε αργότερα στη Βιέννη, που μου έγραφε τη μουσική για το «Bomber & Paganini». Όταν μάλιστα κουβεντιάζαμε για το πλεϊ μπάκ της Μανουέλας, δεν ήξερα καν ότι το «Σ’αγαπώ» ήταν δικό του. Ομολογώ ότι δεν έχω δει πολύ παλιό καλό ελληνικό κινηματογράφο.
Γράφεις κάπου στο site σου ότι πληγώθηκες από την εμπορική αποτυχία του «Βίος και πολιτεία» και για αυτό έκανες μια δεκαετία να ξαναγυρίσεις ταινία. Λες χαρακτηριστικά: «Πήγα κι εγώ να κάνω αντισυστημική ταινία μεσουρανούντων του κομματικού κράτους και της βιντεοκασέτας». Ύστερα από τόσο καιρό και βλέποντας πιο ψύχραιμα τα πράγματα, τι λες ότι πήγε λάθος με την ταινία αυτή; Αν την γύριζες σήμερα, τι αλλαγές θα έκανες;
Αν μπορεί να το πει κανείς λάθος, μάλλον υπερεκτίμησα τη δεκτικότητα του θεατή προς το θέμα, που σατίριζε το κλίμα πολιτικής ευφορίας που επικρατούσε την πρώτη πασοκική δεκαετία.
Σήμερα το θυμικό μας έχει πιάσει πάτο. Ύστερα στο ΒΙΟS –Basic Input Output System– προϋπόθεση για την πλοκή ήταν η ύπαρξη ενός μοναδικού και κρατικού καναλιού. Σήμερα έχουμε ίσαμε είκοσι ιδιωτικά, ένα κρατικό υπό κατάληψη που εκπέμπει στο διαδίκτυο και ένα αμήχανο δημόσιο που μου θυμίζει αμυδρά το πειραματικό πρόγραμμα της λούφας. Αν έπρεπε να γυρίσω ένα sequel σήμερα, θα μπορούσα να φανταστώ μόνο μια ταινία σκληρής δράσης, με φόντο πλειστηριασμούς κρατικών συχνοτήτων, καταλήψεις καναλιών με ομήρους προσκεκλημένους τροϊκανούς, εφόδους της αντιτρομοκρατικής από αέρος συντονισμένες με υποβρύχιες καταδρομές των ΟΥΚ και ΣΔΟΕ σε θαλαμηγούς εκτός χωρικών υδάτων και σε off shore στις Μπαχάμες… Και το BIOS το ’87 ήταν μια πολύ ακριβή παραγωγή. Έχω αρχίσει την προετοιμασία για μια ταινία που θα γυρίσω, πρώτα ο Θεός, το 2019 με την ανάκαμψη, όπως την υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός. Πιο πριν δεν έχει και νόημα. Προχθές είδα τη φοβερή ταινία «Το Παρελθόν», με άλλους 7 θεατές… Μη με κοιτάς περίεργα. Πριν από δυο εβδομάδες πήγα στο Μόναχο, στην πρεμιέρα μιας τρίωρης ταινίας εποχής του παλιού μου φίλου Edgar Reitz, που τον Νοέμβριο κλείνει τα 81… Ο Μητσοτάκης έκλεισε τα 95! Όλα θέμα διατροφής.
Το δηκτικό χιούμορ ως όπλο αντίστασης απέναντι στη δυσβάσταχτη και δυσοίωνη υπάρχουσα πολιτικοοικονομική κατάσταση είναι παρόν σε όλες τις τελευταίες ταινίες σου. Μας δίνεις την εντύπωση ότι το σοβαρό, δραματικό, φιλμ καταγγελίας δεν σε πολυενδιαφέρει. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Ισχύει, αλλά μου φαίνεται κι αυτό δυσβάστακτο. Στην «Ψυχραιμία», που γύρισα πριν καταλάβουμε τι σημαίνει πτώχευση, μια συνάδελφός σας είχε δυσανασχετήσει και αναρωτηθεί γιατί συνεχίζω να γυρίζω ταινίες τόσο απαισιόδοξες. Ήταν η ταινία όπου ένας γιος μεγαλωμένος με αστακομακαρονάδα πυροβολεί εν ψυχρώ και σκοτώνει τον φαύλο πατέρα του, χρεοκοπημένο βιομήχανο, πριν τον φυγαδέψουν στο Άγιο Όρος. Από τότε φαίνεται ότι είχα αρχίσει να χάνω το χιούμορ μου.
Νέο ελληνικό weird, σύμφωνα με τον Guardian, σινεμά. Ποια η γνώμη σου για τα φιλμ αυτά («Κυνόδοντας», «Attenberg» κ.ά.);
To weird έχει πολλές έννοιες και περισσότερα συνώνυμα. Από περίεργος, αλλόκοτος και μαγευτικός, μέχρι ασαφής και περιττός.
Ο «Κυνόδοντας» ήταν μια καλή ταινία, σίγουρα καλύτερη από το μεξικάνικο μελόδραμα στο οποίο μερικοί συνάδελφοί σας είπαν ότι αναφέρεται. Νομίζω ότι είναι λάθος η κατηγοριοποίηση όλων των ταινιών που ακολούθησαν ως weird. Είδα λίγες καλές και πολλές που δεν θα έβλεπα ως το τέλος αν δεν έπρεπε να ψηφίσω για τα βραβεία της Ακαδημίας Κινηματογράφου. O επιγονισμός δεν προωθεί καμιά τέχνη και στον κινηματογράφο μπορεί να της κάνει και ζημιά, όταν μάλιστα μιλάμε για art cinema.
Κάπου στο site σου λες ότι σήμερα ζούμε τη διάλυση του κράτους. Διαλυθήκαμε ή ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί το… κυβερνητικό έργο; Πώς νομίζεις ότι θα είμαστε σε 5 χρόνια από τώρα;
Στα πρόθυρα της ανάκαμψης, γιατί δεν θυμάμαι ο κύριος Σαμαράς να διευκρίνισε ποια κυβέρνηση θα την φέρει. Το κράτος είχε διαλυθεί καιρό τώρα, γι’ αυτό και ο σοφός λαός ψήφισε κάποιον που υποσχέθηκε ότι θα το επανιδρύσει, αλλά ευτυχώς έχουμε τον δημόσιο τομέα που θα είναι περδίκι όσο πληρώνουμε φόρους και θα μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει ακόμα το κράτος και αντέχει. Το θέμα είναι πόσο θα αντέξουμε εμείς.
Ποια η ευθύνη του έλληνα πολίτη για τη σημερινή κατάσταση;
Τα τελευταία τριάντα χρόνια η συντριπτική πλειονότητα είχε προφανώς τυφλή εμπιστοσύνη στους πολιτικούς που ψήφιζε, ή την κουτοπονηριά να πιστεύει ότι μπορεί ακόμη και να τους εκμεταλλευτεί, όπως το έκαναν τα μεγάλα λαμόγια και οι κομματικές νομενκλατούρες. Τι να κάνουμε τώρα; Να κατηγορήσουμε το 90% των ελλήνων πολιτών –του ΚΚΕ έπαιζαν μεταξύ 4%10%– για μικρόνοια και καιροσκοπία; Μια μαλακία κάναμε, θα την πληρώσουν τα παιδιά μας, όπως λέει και η ρήση.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #39, το Νοέμβριο του 2013
Extra Hot άρθρο
NSA
Nai Sas Akoume

Ο Μάιος του 2013 θα μείνει στην ιστορία ως ο μήνας που επιβεβαίωσε μια από τις μεγαλύτερες θεωρίες συνωμοσίας. Μας παρακολουθούν, όλους. Ο Έντουαρντ Σνόουντεν ξεμπρόστιασε την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και εξέθεσε ανεπανόρθωτα τον Μπαράκ Ομπάμα. Σήμερα, λίγους μήνες μετά, οι αποκαλύψεις πως οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν τους συμμάχους τους και 35 ηγέτες παγκοσμίως έρχονται να ταράξουν τα νερά για μια ακόμη φορά.
H αρχή του κακού ονομάζεται Έντουαρντ Σνόουντεν. Πρόκειται για τον πρώην τεχνικό σύμβουλο της NSA και το νυν μεγαλύτερο βαθύ λαρύγγι στην ιστορία των ΗΠΑ.
Στα τέλη του 2012 κάνει τις πρώτες του επαφές με τον Γκλεν Γκρίνγουολντ, της βρετανικής Guardian. Συνεννοούνται με κρυπτογραφημένα emails, στα οποία ο Σνόουντεν χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Verax. Η πρώτη τους συνάντηση έγινε στις 16 Μαίου 2013, όπου ο Σνόουντεν παρέδωσε τους σκληρούς δίσκους με τις πληροφορίες.
Η χιονοστιβάδα Guardian
Οι αποκαλύψεις ξεκίνησαν. Ο Σνόουντεν, ο οποίος είχε λάβει προσωρινή άδεια απομάκρυνσης από τη θέση του στη Χαβάη, με το πρόσχημα ότι χρειαζόταν θεραπεία για την επιληψία του, αφού παραχώρησε τη διαβόητη συνέντευξη, πετάει για Χονγκ Κονγκ και κρύβεται. Την ίδια ώρα, οι πρώτες πληροφορίες από τα έγγραφα που διέρρευσε δημοσιεύονται.
Ο όγκος πληροφοριών που παρέδωσε ο Σνόουντεν στον Guardian δεν έχει ακόμη υπολογιστεί. Θυμίζει τα εκατοντάδες χιλιάδες έγγραφα που χωρίς δεύτερη σκέψη παρέδωσε ο Μπράντλεϊ Μάνινγκ (οσονούπω Σίρλεϊ Μάνινγκ) στον Τζούλιαν Ασάντζ και τα WikiLeaks. Σε αντίθεση όμως με τον Σνόουντεν, ο Μάνινγκ αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φυλακή και ο Ασάντζ μέσα στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, όπου του έχει παρασχεθεί άσυλο.
Τα στοιχεία που δημοσιεύει ο Guardian προκαλούν τρόμο. Σύμφωνα με τα έγγραφα, η NSA παρακολουθεί και αποθηκεύει τα metadata εκατομμυρίων χρηστών (πληροφορίες που συλλέγονται κατά τη συνδιαλλαγή με οποιοδήποτε ηλεκτρονικό μέσο), σε χρονικό βάθος μέχρι και ενός χρόνου, άσχετα από το αν είναι στόχοι παρακολούθησης ή όχι. Μπορεί απλώς να είναι κάποιος με τον οποίο ο στόχος μίλησε μια – δυο φορές, ή είχε κάποιου είδους εμπορική συναλλαγή. Η NSA χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να δημιουργήσει ένα προφίλμοτίβο ζωής για τους στόχους της.
Το καλύτερο; Τα metadata που απο θηκεύονται περιλαμβάνουν το ιστορικό των browsers, τα μέρη αναζήτησης σε ηλεκτρονικούς χάρτες, ακόμα και συγκεκριμένους κωδικούς από mails ή κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλιζόταν η λεπτομερής καταγραφή του προφίλ ενός ατόμου.
Στις 9 Ιουνίου 2013, κατόπιν αιτήματος του ίδιου, ο Guardian αποκαλύπτει το όνομα του Σνόουντεν. «Δεν έχω σκοπό να κρύβομαι, δεν έχω κάνει τίποτα το κακό», δηλώνει. Την ίδια περίοδο, ο Γκλεν Γκρίνγουολντ δηλώνει πως υπάρχουν σχεδιαγράμματα τα οποία αποκαλύπτουν πώς η NSA πραγματοποιεί τις παρακολουθήσεις και τα οποία δεν έχουν δει ακόμα το φως της δημοσιότητας.
Αυτό γίνεται τον Σεπτέμβριο του 2013, με την αποκάλυψη του προγράμματος αποκωδικοποίησης σημάτων BULLRUN, το οποίο η NSA χρησιμοποιούσε για να σπάει τα επίπεδα ασφαλείας διαδικτυακών τοποθεσιών, αποκτώντας πρόσβαση σε αρχεία και πληροφορίες χρηστών.
Το πρόγραμμα αυτό φαίνεται πως χρησιμοποιήθηκε για την αφαίμαξη πληροφοριών εκατομμυρίων χρηστών από Google, Facebook και Yahoo, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των εταιριών, οι οποίες δήλωσαν πως ουδέποτε είχαν δώσει άδεια στην NSA για να προβεί σε τέτοιες ενέργειες.
Η μεγάλη ένταση όμως προκλήθηκε στις αρχές Οκτωβρίου, όταν ο Guardian αποκάλυψε πως οι ΗΠΑ παρακολουθούν τα τηλέφωνα 35 ηγετών παγκοσμίως και πως τα πλοκάμια της NSA έχουν απλωθεί και παρακολουθούν Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Ισπανία, Βραζιλία, Κίνα και Μεξικό. Με λίγα λόγια, οι ΗΠΑ παρακολουθούν τους συμμάχους τους.
Οι παρακολουθήσεις αυτές δεν είναι προϊόν πρόσφατης εντολής. Τα δημοσιεύματα του Der Spiegel αναφέρουν, π.χ., πως η NSA παρακολουθεί την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ από το 2002. Η αντίδραση του Μπαράκ Ομπάμα ήταν να δηλώσει πλήρη άγνοια του γεγονότος απέναντι σε μια πολύ εκνευρισμένη –και με το δίκιο της– Μέρκελ.
Διπλωματία και παρακολούθηση
Η αντίδραση των χωρών ήταν αναμενόμενη. Ήδη Γερμανία και Βραζιλία έχουν αποστείλει πρόταση ψηφίσματος στα Ηνωμένα Έθνη, που απαγορεύει περαιτέρω παρακολουθήσεις από την NSA. Η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ εξήγγειλε πως θα ληφθούν μέτρα στη διαδικτυακή υποδομή της Βραζιλίας, ώστε οι χρήστες να είναι περισσότερο ασφαλείς.
Η Γερμανία προχώρησε σε απευθείας επαφή με τον Σνόουντεν, μετά το γράμμα που απέστειλε ο ίδιος στην Άνγκελα Μέρκελ, αποκαλύπτοντάς της πως την παρακολουθούσαν επί μία δεκαετία. Μάλιστα, ο Σνόουντεν είναι πρόθυμος να μεταβεί στο γερμανικό κοινοβούλιο, ενώπιον εξεταστικής επιτροπής, και να απαντήσει σε ερωτήματα σχετικά με τις παρακολουθήσεις της NSA. Ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ντέιβιντ Κάμερον, βλέποντας πως η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο, εξήγγειλε πως, σε περίπτωση που ο Guardian συνεχίσει τις αποκαλύψεις, θα ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα και δύναται να κατασχεθούν ή να καταστραφούν οι σκληροί δίσκοι που περιέχουν τις πληροφορίες που έδωσε ο Σνόουντεν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα BULLRUN χρησιμοποιούσαν από κοινού ΗΠΑ, Καναδάς, Αγγλία, Νέα Ζηλανδία και Αυστραλία.
Ίσως η στάση αυτή της κυβέρνησης απέναντι στην αλήθεια να εξώθησε τον δημοσιογράφο που ήρθε πρώτος σε επαφή με τον Σνόουντεν και πρώτος έκανε τις αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων, Γκλεν Γκρίνγουολντ, να αποχωρήσει από τον Guardian. Όπως δήλωσε, πρόκειται να ακολουθήσει μια «μοναδική ευκαιρία στην καριέρα κάποιου, την οποία κανένας δημοσιογράφος δεν θα μπορούσε να αρνηθεί». Αν και δεν έχει επισημοποιηθεί κάτι, εντούτοις το Russia Today αποκάλυψε πως ο Γκρίνγουολντ θα δουλέψει σε ένα μέσο ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, το οποίο χρηματοδοτεί ο δισεκατομμυριούχος δημιουργός του eBay Πιερ Ομιντάρ. Αυτή τη στιγμή ο Έντουαρντ Σνόουντεν βρίσκεται στη Μόσχα, καθώς η Ρωσία του έχει δώσει πολιτικό άσυλο και αρνείται να τον εκδώσει στις ΗΠΑ. Οι τελευταίες πληροφορίες λένε πως έπιασε την πρώτη του δουλειά σε μεγάλο ρωσικό ιστότοπο, του οποίου το όνομα δεν αποκαλύπτεται, για λόγους ασφαλείας.
Τελικά, ποιος παρακολουθεί ποιον; Ναι, έγινε γνωστό ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν όλο τον κόσμο, κυριολεκτικά. Δεν είναι γνωστό όμως εάν οι παρακολουθήσεις είναι μονόδρομες. Το μόνο σίγουρο είναι πως, μέχρι στιγμής, μόνο οι ΗΠΑ πιάστηκαν στα πράσα.
Το γιατί παρακολουθούσαν τους συμμάχους τους είναι απλό: Ήθελαν να ξέρουν αν όντως είναι σύμμαχοι και για πόσο ακόμα θα είναι σύμμαχοι. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγεις δυσάρεστες εκπλήξεις είναι η εκ των προτέρων γνώση. Όπως είχε πει ο λόρδος Πάλμερστον, πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας τον 19ο αιώνα: «Δεν υπάρχουν αιώνιοι σύμμαχοι, ούτε διαρκείς εχθροί. Τα συμφέροντά μας, όμως, είναι και αιώνια και διαρκή, και είναι καθήκον μας να τα εξυπηρετήσουμε».
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #39, το Νοέμβριο του 2013
Extra Hot άρθρο
62 σελίδες καταγγελία για κακοδιαχείριση

Ένα πρωτοφανές όργιο αυθαιρεσίας, που πραγματοποιείται στο Δήμο της Κεφαλονιάς τα τελευταία χρόνια, σε καιρό οικονομικής κρίσης, με χρήματα του Ελληνικού Δημοσίου να καταλήγουν με αδιαφανείς και παράνομες διαδικασίες σε πολλές περιπτώσεις σε «ημετέρους», με αποφάσεις της δημοτικής αρχής, αποκαλύπτεται μέσα από την 62σέλιδη «επιστολή-καταγγελία» πολιτών της Κεφαλονιάς, που εστάλη στο γραφείο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στις 2 Φεβρουαρίου 2015, στον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και στον υπουργό Επικρατείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Παναγιώτη Νικολούδη. Ενημερωμένος σχετικά με γραπτή αναφορά είναι από τις 25 Οκτωβρίου 2015 και ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γιάννης Μπαλάφας.
Η πολυσέλιδη αποκαλυπτική καταγγελία είχε σταλεί από τις 31 Οκτωβρίου 2014 στον τότε πρωθυπουργό της χώρας, Αντώνη Σαμαρά, στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, στο Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος Πάτρας κλπ. αλλά περιέργως «δεν άνοιξε μύτη» καθώς δεν ακολούθησε καμιά έρευνα για τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής Κεφαλονιάς, στην οποία προΐσταται ο πρώην βουλευτής της ΝΔ και σημερινός δήμαρχος Αλέξανδρος Παρίσης.
Στην καταγγελία, η οποία συνοδεύεται από μεγάλο αριθμό αποφάσεων δημοσιευμένων στη Διαύγεια ως αποδεικτικό υλικό, κατηγορείται η δημοτική αρχή για προκλητική κακοδιαχείριση, αυθαιρεσία και διαφθορά στο Δήμο Κεφαλονιάς τα τελευταία χρόνια. «Η διαχείριση των οικονομικών του Δήμου Κεφαλονιάς από την παρούσα δημοτική αρχή (από το 2011 μέχρι σήμερα), όπως προκύπτει μέσα από τις ανηρτημένες πράξεις στο πρόγραμμα Διαύγεια, οδηγούν σε μια πρωτοφανή και μοναδική εικόνα δημόσιου φορέα, που λειτουργεί ως “κράτος εν κράτει”, με δικούς του νόμους στη διαχείριση (διασπάθιση) του δημόσιου χρήματος και ταυτόχρονα δικό του καθεστώς στη διοίκηση, διορίζοντας προσωπικό κατά βούληση αυθαίρετα, δίχως κανένα έλεγχο και δίχως ασφάλιση», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η αναφορά-καταγγελία των 62 σελίδων
Επιγραμματικά η εικόνα στο Δήμο Κεφαλονιάς, όπως αυτή εμφανίζεται στην πολυσέλιδη καταγγελία, σχετίζεται με :
• αδιαφάνεια και μη δημοσίευση πράξεων στη Διαύγεια,
• ασυδοσία όλων των οργάνων και προκλητική άρνηση ελέγχου,
• απευθείας αναθέσεις, ο κανόνας,
• κατατμήσεις, το σύνηθες,
• καθεστώς προμηθειών, η πρόκληση,
• τα 5χίλιαρα, ο τρόπος αποφυγής του ελέγχου νομιμότητας,
• οι σεισμοί του Ιανουαρίου 2014, το άλλοθι για όργιο αυθαιρεσιών,
• το δημόσιο χρήμα προκλητικά σε λίγους,
• δημοτικοί σύμβουλοι, προνομιακοί προμηθευτές του Δήμου,
• διορισμοί κραυγαλέα παράνομοι και κατά συρροή,
• λειτουργία παράλληλων «ιδιωτικών» επιχειρήσεων στο Δήμο.
Κανόνας οι απευθείας αναθέσεις
Ο Δήμος Κεφαλονιάς εμφανίζεται στην πολυσέλιδη καταγγελία, με βασικά αποδεικτικά στοιχεία τις αποφάσεις μέσα από τη Διαύγεια, να έχει εξαιρετικά μεγάλο για το μέγεθός του αριθμό πράξεων στην κατηγορία «Ανάθεση έργων – προμηθειών – υπηρεσιών – μελετών».
Συγκεκριμένα, ο Δήμος Κεφαλονιάς, με 3.916 ανηρτημένες πράξεις (στις 31/12/2014) στη συγκεκριμένη κατηγορία, κατέχει την τέταρτη (4η) θέση μεταξύ των 325 δήμων της Ελλάδας, αρκετά πάνω από το σύνολο των μεγαλύτερων από αυτόν σε μέγεθος δήμων.
Όπως καταγγέλλεται, όλες σχεδόν οι αποφάσεις απευθείας ανάθεσης εγκρίνονται από τον δήμαρχο Αλέξανδρο Παρίση ή τους νόμιμους αναπληρωτές του, καταστρατηγώντας τη νομοθεσία (ΕΚΠΟΤΑ) που θέλει την απευθείας ανάθεση ως «εξαιρετική διαδικασία» και τον δήμαρχο να υπογράφει μόνο στις προμήθειες χαμηλού ύψους.
Ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός αναθέσεων μέχρι το ποσόν των 5.000 ευρώ αποτελεί τον κανόνα της οικονομικής διαχείρισης στο Δήμο Κεφαλονιάς. Η ερμηνεία πως αυτό δημιουργεί ευελιξία στις συναλλαγές του δήμου με τους προμηθευτές και τους αναδόχους δεν μπορεί να σταθεί, αφενός γιατί μιλάμε για τεράστια ποσά, της τάξης εκατομμυρίων, που διαχειρίζεται η δημοτική αρχή με «πεντοχίλιαρα», και αφετέρου γιατί έτσι δεν υπάρχει κανένας έλεγχος νομιμότητας.
Κι αυτό, γιατί ο έλεγχος νομιμότητας από τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι υποχρεωτικός για πράξεις άνω των 5.000 ευρώ από 1/1/2012, σύμφωνα με το Π.Δ.136/31.12.2011 (ΦΕΚ 267/31.12.2011 τεύχος Α’) περί καθορισμού κατώτατου ύψους των δαπανών που ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Πάρτι απευθείας αναθέσεων με τα καύσιμα και τα ανταλλακτικά οχημάτων
Χαρακτηριστικότερη όλων περίπτωση είναι η προμήθεια καυσίμων, όπου οι 14 προμήθειες άνω των 5.000 ευρώ το 2011 (στις 21 συνολικά δημοσιευμένες πράξεις), το 2012 έγιναν 12 (στις 29 συνολικά δημοσιευμένες πράξεις), το 2013 πήγαν στις 5 (στις 30 συνολικά δημοσιευμένες πράξεις), για να φτάσουμε το 2014, όπου από τις 30 (δημοσιευμένες στη Διαύγεια) απευθείας αναθέσεις καμία (!) δεν υπερβαίνει το ποσόν των 5.000 ευρώ.
Το ίδιο και ακόμα χειρότερο καθεστώς ανεξέλεγκτης διαχείρισης ισχύει και με την προμήθεια ανταλλακτικών αυτοκινήτων και μηχανημάτων, όπου από το σύνολο των 386 απευθείας αναθέσεων τα έτη 2011, 2012, 2013 και 2014, μόνο μία υπερβαίνει το ποσόν των 5.000 και έχει ελεγχθεί για τη νομιμότητά της.
Εγκρίσεις μελετών και… κατατμήσεις έργων
Όπως επίσης αναφέρεται, η παράνομη έγκριση μελετών από τον δήμαρχο Αλέξανδρο Παρίση αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο. Το ίδιο και οι κατατμήσεις έργων. Από την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται γενικά ο επιμερισμός (κατάτμηση) της κατασκευής ενός ενιαίου έργου, μιας προμήθειας ή υπηρεσίας, σε μερικότερα και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεση αυτών χωριστά.
Με αυτό τον τρόπο, και σε συνδυασμό με την κατάτμηση σε επιμέρους έργα δαπάνης μέχρι 5.000 ευρώ, επιτυγχάνεται αφενός η αποφυγή του ελέγχου νομιμότητας από τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αφετέρου η παράκαμψη του κατά περίπτωση ανώτερου ποσού για τις απευθείας αναθέσεις (15.000 ευρώ για τις προμήθειες και 24.600 ευρώ με ΦΠΑ για τις υπηρεσίες και τα έργα ή 10.271,46 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση από τους δήμους για την κατασκευή μικρών έργων και εργασίες συντήρησης) οπότε και αποφεύγεται η διενέργεια διαγωνισμού.
Πάρτι με τα ανταλλακτικά
Το 2011 γίνονται 11 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ανταλλακτικών, συνολικής δαπάνης 12.914 ευρώ, από τρεις κωδικούς.
Το 2012 οι αριθμοί αυξάνουν ξαφνικά ιλιγγιωδώς. Ίσως γιατί από 1/12/2012 καθορίστηκε το ποσόν των 5.000 ευρώ ως το κατώτατο για τον έλεγχο νομιμότητας της δαπάνης από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Γίνονται 174 απευθείας αναθέσεις (αύξηση 1.582%) προμήθειας ανταλλακτικών, συνολικής δαπάνης 185.859,12 ευρώ (αύξηση 1.439 %) από 14 κωδικούς (αύξηση 467 %), όλες κάτω των 5.000 ευρώ.
Το 2013 οι αριθμοί μειώνονται μεν αλλά παραμένουν υψηλοί. Γίνονται 107 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ανταλλακτικών, συνολικής δαπάνης 126.076,7 ευρώ, από 8 κωδικούς.
Το 2014 έχουν γίνει 108 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ανταλλακτικών, συνολικής δαπάνης 85.611,14 ευρώ, από 8 κωδικούς.
Σύνολο δαπάνης τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014: 410.460,96 ευρώ, που κατατμήθηκε σε 400 απευθείας αναθέσεις του δημάρχου…
Από το σύνολο μάλιστα των 400 απευθείας αναθέσεων προμήθειας ανταλλακτικών αυτοκινήτων και μηχανημάτων τα τέσσερα τελευταία χρόνια, μόνο μία (!) δαπάνη, η ΑΔΑ: ΒΙΙ6ΩΕ5-ΕΧΞ, υπερβαίνει το ποσόν των 5.000 ευρώ (11.822,76 ευρώ), οπότε και πήγε για έλεγχο νομιμότητας στον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Δηλαδή, υπάρχουν 399 πράξεις, συνολικής δαπάνης 398.638,20 ευρώ, που δεν έχουν ελεγχθεί για την νομιμότητά τους. Επιπλέον, οι προμήθειες όλα τα χρόνια γίνονται από περιορισμένο αριθμό των ίδιων πάντα προμηθευτών, δίνοντας άλλη διάσταση στην υπόθεση…
Η προμήθεια των καυσίμων έχει επίσης πολύ μεγάλο ενδιαφέρον όσον αφορά την οικονομική διαχείριση στο Δήμο Κεφαλονιάς.
Διαγωνισμοί γίνονται αλλά κηρύσσονται άγονοι συνήθως και στη συνέχεια οι προμήθειες γίνονται με απευθείας αναθέσεις, συνήθως σε συγκεκριμένους προμηθευτές ανά περιοχή και τελευταία σε προκλητικά ύψη, με οσμή σκανδάλου μεγάλων διαστάσεων.
Φάκελος Σεισμοί
Στην καταγγελία ζητείται να ελεγχθεί άμεσα από τις αρμόδιες αρχές ο Δήμος Κεφαλονιάς και να διαταχθεί διαχειριστικός έλεγχος για τα χρήματα που χρησιμοποιήθηκαν μετά τους σεισμούς Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου του 2014.
Συγκεκριμένα ζητείται έλεγχος:
1. Για την τεράστια υλική ανθρωπιστική βοήθεια, που δόθηκε από δεκάδες φορείς, οργανισμούς, συλλόγους και απλούς πολίτες από κάθε άκρο της Ελλάδας και για την οποία πεισματικά, δέκα μήνες μετά, η δημοτική αρχή αρνείται να δημοσιοποιήσει πού και πώς διατέθηκε, αγνοώντας προκλητικά τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης ακόμη και τα σχετικά αιτήματα δημοτικών συμβούλων.
2. Για τις έκτακτες επιχορηγήσεις, που δόθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό και μεταφέρθηκαν στο δήμο για να διατεθούν ως έκτακτο βοήθημα στους πληγέντες από τον σεισμό και οικονομική ενίσχυση για τις οικοσκευές.
3. Για τις αποφάσεις της δημοτικής αρχής για την αποκατάσταση των ζημιών από τους σεισμούς του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου του 2014, η οποία αντιμετωπίστηκε αποκλειστικά με απευθείας αναθέσεις έργων / προμηθειών / υπηρεσιών του δημάρχου Αλέξανδρου Παρίση, με αιτιολογία την κήρυξη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης του Δήμου Κεφαλονιάς.
Συνολικά έχουν εντοπιστεί στη Διαύγεια 127 αναθέσεις, συνολικής δαπάνης 641.176,46 ευρώ, εκ των οποίων μόνο οι 35 ήταν πάνω από 5.000 ευρώ οπότε και ελέγχθηκε η νομιμότητά τους από τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ερωτηματικά με τα αντιπυρικά μέτρα προστασίας
Η επίσημη αντιπυρική περίοδος είναι από 1/5/2014 έως 31/10/2014. Όπως καταγγέλλεται, ο δήμαρχος Αλέξανδρος Παρίσης, λίγες ημέρες πριν τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου, στο διάστημα από 2/10/2014 έως 29/10/2014, ακολουθώντας την πρακτική της κατάτμησης αναθέτει με διαδικασίες απευθείας ανάθεσης δώδεκα (12) έργα «πυροπροστασίας στο οδικό δίκτυο και λοιπούς κοινόχρηστους χώρους», συνολικής δαπάνης 45.336,22 ευρώ με ΦΠΑ. Το αξιοσημείωτο βέβαια δεν είναι μόνο η κατάτμηση ενιαίου έργου, αλλά και το ότι γίνονται αναθέσεις έργων πυροπροστασίας στη λήξη της αντιπυρικής περιόδου, προφανώς δίχως καμία χρησιμότητα…
Έργα πυροπροστασίας το Νοέμβρη!
Επιπλέον των παραπάνω αναθέσεων, στις 10/11/2014, αφού δηλαδή έχει λήξει η επίσημη αντιπυρική περίοδος, με την υπ’ αριθμ.1328/2014 απόφασή του (ΑΔΑ: Ω8ΑΡΩΕ5-72Λ) ο δήμαρχος αναθέτει απευθείας το έργο «εργασίες πυροπροστασίας στο οδικό δίκτυο και στους λοιπούς κοινόχρηστους χώρους Δ.Ε. Παλικής», συνολικής δαπάνης 1.291,50 ευρώ.
Προμηθευτές αιρετοί, πρώην, υποψήφιοι και εν ενεργεία
Μία ιδιαίτερη περίπτωση στην οικονομική διαχείριση του Δήμου, που εκτός των άλλων αποτελεί – όπως αναφέρεται – πρόκληση στην κοινωνία της Κεφαλονιάς, αποτελούν δύο προνομιακοί προμηθευτές του Δήμου Κεφαλονιάς, οι οποίοι μάλιστα παρανόμως – όπως τονίζεται – ήταν υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι με το συνδυασμό του δημάρχου Αλέξανδρου Παρίση στις εκλογές στις 18/25 Μαΐου 2014. Κι αυτό, με βάση το ν.3852/2010, άρθρο 14 «Κωλύματα και ασυμβίβαστα».
Ο Λιγνός Διονύσιος, με την εταιρία Λιγνός Διονύσιος & Σία Ο.Ε. (Α.Φ.Μ. 998593448, ΔΟΥ Αργοστολίου) φέρεται να είναι τακτικός προμηθευτής για την τροφοδοσία των δημοτικών παραλιών Μύρτου και Πλατύ Γιαλού. Το συγκεκριμένο πρόσωπο συμμετείχε – όπως αναφέρεται – στις εκλογές της 18/25 Μαΐου 2014 ως υποψήφιος με το συνδυασμό του δημάρχου Αλέξανδρου Παρίση, κατά παράβαση του ν.3852/2010 αρ. 14 παρ. 2, προφανώς εις γνώση και των δύο ότι δεν μπορεί να είναι υποψήφιος και σήμερα αναπληρωματικός δημοτικός σύμβουλος…
Ο δεύτερος είναι ο Λυκούδης Ιωάννης, δημοτικός σύμβουλος από την 1/9/2014. Κατά παράβαση του νόμου και αυτός, όχι μόνο ήταν υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στις εκλογές στις 18/25 Μαΐου 2014 αλλά σήμερα κατέχει τη θέση του δημοτικού συμβούλου και του μέλους αρκετών νομικών προσώπων του Δήμου Κεφαλονιάς.
Όπως καταγγέλλεται, με την εταιρία Λυκούδης Ιωάννης & Σία Ο.Ε. (Α.Φ.Μ.: 998594887, ΔΟΥ Αργοστολίου) είναι τα τελευταία χρόνια τακτικός προμηθευτής του Δήμου Κεφαλονιάς σε ηλεκτρολογικό υλικό, με προμήθειες άνω του επιτρεπόμενου νόμιμου ορίου των 5.000 ευρώ, και συγκεκριμένα:
Το 2011 πήρε 2 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ηλεκτρολογικών προϊόντων, συνολικής αξίας 5.675 ευρώ (ΑΔΑ: 45Β3ΩΕ5-23Ζ και 45ΨΡΩΕ5-8Λ1).
Το 2012 πήρε 9 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ηλεκτρολογικών προϊόντων συνολικής δαπάνης 17.990 ευρώ (οι 4 εξ αυτών μάλιστα, αξίας 11.864,5 ευρώ, έγιναν την ίδια ημέρα 12/6/2012) και ένα διαγωνισμό 93.040,89 ευρώ. Συνολική αξία συμβάσεων 2012: 111.030,89 ευρώ.
Το 2013 πήρε 18 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ηλεκτρολογικών προϊόντων, συνολικής δαπάνης 41.771,2 ευρώ, και δύο απευθείας αναθέσεις από το νομικό πρόσωπο του δήμου Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο, αξίας 5.520,97 ευρώ. Συνολική αξία συμβάσεων 2013: 47.292,17 ευρώ. Το 2014 πήρε 10 απευθείας αναθέσεις προμήθειας ηλεκτρολογικών προϊόντων, συνολικής αξίας 39.188,12 ευρώ, και μία από το νομικό πρόσωπο του δήμου Εταιρία Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμων Κεφαλονιάς & Ιθάκης, αξίας 2.558,4 ευρώ. Συνολική αξία συμβάσεων 2014: 41.746,52 ευρώ.
Συνολικά, τα τέσσερα τελευταία έτη, ο Λυκούδης Ιωάννης φέρεται να προμήθευσε το δήμο με προϊόντα αξίας 197.665,21 ευρώ, συν 5.520,97 ευρώ στο νομικό του πρόσωπο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και 2.558,4 ευρώ στο νομικό του πρόσωπο Εταιρία Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμων Κεφαλονιάς & Ιθάκης.
Αντιλαμβανόμενος προφανώς ο δήμαρχος Αλέξανδρος Παρίσης ότι υπάρχει νομικό πρόβλημα και παρανομεί με τις συγκεκριμένες αναθέσεις προμηθειών από το Δήμο Κεφαλονιάς στον δημοτικό σύμβουλο, από το Νοέμβριο 2014 η ανάθεση προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού γίνεται στην εταιρία Διάθλαση Ο.Ε., με Α.Φ.Μ. 800592181, ΔΟΥ Αργοστολίου, η οποία εκπροσωπείται νόμιμα από την… σύζυγο του κ. Λυκούδη.
Η απάντηση του δήμαρχου της Κεφαλονιάς, Αλέξανδρου Παρίση, στο hot doc
«Αποτελεί προϊόν κακόβουλων ανυπόστατων και ψευδών συμπερασμάτων, καθώς παρελκυστικά και για τη δημιουργία εντυπώσεων και μόνο, οι συντάκτες της έχουν επιλέξει να αναφερθούν σε μερικά επιλεκτικά στοιχεία ( επίκληση αποφάσεων) τα οποία ωστόσο είναι αποτέλεσμα σύνθετων διαδικασιών, οι οποίες στοιχειοθετούνται από το νομοθετικό καθεστώς που ισχύει για τους ΟΤΑ με την εφαρμογή του Καλλικράτη και έχουν υποστεί τον έλεγχο των ελεγκτικών υπηρεσιών ως προς τη νομιμότητά τους. Λόγω δε του ανυπόστατου των αναφερομένων σε αυτή ήδη κάποιες ελεγκτικές αρχές την έχουν θέσει στο αρχείο τους.
Η παράθεση αποφάσεων ΑΔΑ και λοιπών στοιχείων, όπως τα ονομάζετε, έχουν εκδοθεί ως διοικητικές πράξεις που ευθυγραμμίζονται πλήρως με το θεσμικό και νομικό πλαίσιο λειτουργίας των νησιωτικών δήμων, κάτι το οποίο για να ελεγχθεί από μη εξοικειωμένο σε αυτό το πλαίσιο πρόσωπο είναι εξαιρετικά επισφαλές έως αδύνατον.
Γι’ αυτό άλλωστε οι πράξεις της διοίκησης προετοιμάζονται και συντάσσονται από τους γνώστες του θεσμικού και νομικού πλαισίου, που είναι οι υπάλληλοι με την έγκριση των προϊσταμένων τους και συχνά με τη συνεργασία υπηρεσιών.
Κατ’ αυτό τον τρόπο λειτουργούν και τα αιρετά όργανα. Αποφασίζουν επί εισηγήσεων και σχεδίων αποφάσεων που έχουν συντάξει υπηρεσιακοί παράγοντες ως αρμόδιοι.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι οποιοσδήποτε έχει υπάρξει μέσα σε όργανο ή υπηρεσία των ΟΤΑ πριν τον Καλλικράτη και δεν έχει φροντίσει να επικαιροποιήσει τις γνώσεις του για το νέο νομικό καθεστώς που διέπει τους ΟΤΑ σε όλη τους τη λειτουργία είναι αναμενόμενο να αντιλαμβάνεται εσφαλμένα μια καθόλα σύννομη και σύνθετη διαδικασία, στην οποία προβαίνει η διοίκηση διά των υπηρεσιών της, η οποία καταλήγει στην έκδοση μιας απόφασης από το αιρετό όργανο ως τελικό υπογράφοντα.
Επίσης, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η υιοθέτηση αυθαίρετων συμπερασμάτων και άτοπων ισχυρισμών από μη υπαρκτά πρόσωπα, δηλαδή ανώνυμες καταγγελίες, που είναι εμφανώς ανυπόστατες, υποχρεωτικά γίνονται αντικείμενο έρευνας των αρμοδίων ελεγκτικών αρχών στις οποίες οφείλει να απαντά ο κάθε καταγγελλόμενος (όλες οι ελεγκτικές αρχές, ακόμα και ο δήμος μας, γίνονται αποδέκτης πλήθους ανώνυμων και ανυπόστατων καταγγελιών).
Για ένα μέσο ενημέρωσης που γίνεται και αυτό δέκτης ανώνυμων και ανυπόστατων πληροφοριών – καταγγελιών, χωρίς όμως να το γνωρίζει εκ προοιμίου, από τη στιγμή που ο αποστολέας τους είναι ανύπαρκτο πρόσωπο, ο μόνος δρόμος για αξιοποίηση καταγγελιών είναι καταρχήν η διαπίστωση της αλήθειας όχι από τον καταγγελλόμενο – εμπλεκόμενο, που αναμενόμενα θα τα διαψεύσει ή θα τα αρνηθεί, αλλά από αντικειμενικά μέτρα που στην προκειμένη περίπτωση είναι αυστηρά το θεσμικό και νομικό πλαίσιο της λειτουργίας ΟΤΑ μετά τον Καλλικράτη».
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc# 105, τον Ιούλιο του 2016
Extra Hot άρθρο
«Καθάριζαν» καταχραστές δημοσίου χρήματος με πορίσματα «μαϊμού»

Μια υπόθεση που αποτυπώνει ανάγλυφα τις αιτίες που σε μεγάλο βαθμό οδήγησαν την Ελλάδα στη δίνη της κρίσης και ίσως αποτελεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο που συντελέστηκε την περασμένη δεκαετία στο Υπουργείο Οικονομικών, με εμπλοκή ανώτατων στελεχών και υπαλλήλων, συνεχίζει να λιμνάζει στη Δικαιοσύνη, την ίδια στιγμή που η ανώτερη υπάλληλος, η οποία φρόντισε να προσκομίσει όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας το όργιο της διαπλοκής, διώκεται μέχρι εξοντώσεως από ορισμένους εκ των κατηγορουμένων, με την Εισαγγελία Διαφθοράς να αρνείται να την υπαγάγει στο νόμο των μαρτύρων προστασίας δημοσίου συμφέροντος για καθαρά –κατά τα καταγγελλόμενα– «τυπολατρικούς» λόγους…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 105 (A' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι φόνοι στην Αγ. Νάπα και η δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια

Λένε πως το καλοκαίρι έχει γεγονότα αλλά όχι ειδήσεις. Η 19η Ιουλίου 2010 όμως δεν ήταν μια τέτοια ημέρα. Από τα ξημερώματα εκείνης της Δευτέρας, τηλεοπτικά δίκτυα και ραδιόφωνα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό μιλούσαν σοκαρισμένα για τη στυγερή δολοφονία του δημοσιογράφου Σωκράτη Γκιόλια. Ο Γκιόλιας είχε δολοφονηθεί μόλις πριν από λίγες ώρες από τρεις αγνώστους, οι οποίοι τον πυροβόλησαν 17 φορές στην είσοδο της πολυκατοικίας του στην Ηλιούπολη και μέρες αργότερα εμφανίστηκαν ως «Σέχτα Επαναστατών». Από την ημέρα εκείνη πέρασαν έξι χρόνια, η δολοφονία Γκιόλια όμως παραμένει ανεξιχνίαστη και τα ερωτήματα, που από τότε πλανώνται, αναπάντητα.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 105 (A' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Δέκα φόνοι στην Κύπρο και ένα μυστήριο στην Αθήνα

Η οδός Καταλυμάτων, στην Αγία Νάπα της Κύπρου, είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τουριστικούς δρόμους. Τα καλοκαίρια περιφέρονται τουρίστες με βερμούδες και σανδάλια, αναζητώντας τη μυθοποιημένη ξεγνοιασιά της Μεγαλονήσου. Σίγουρα όχι αίμα και πυροβολισμούς. Από το 2013, η οδός Καταλυμάτων έχει μετατραπεί σε περιοχή όπου αναζητά επιβεβαίωση ένα δολοφονικό μένος: η προσπάθεια δολοφονίας του επιχειρηματία νυκτερινών κέντρων Φάνου Καλοψιδιώτη. Δέκα άνθρωποι πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από πληρωμένους εκτελεστές, σε δύο ενέδρες, στην προσπάθεια να πέσει νεκρός ο Καλοψιδιώτης. Στις 23 Ιουνίου, η δολοφονική επιχείρηση πέτυχε, μαζί με την προσπάθεια κάποιος να δώσει μήνυμα μέσα από ανατριχιαστικούς συμβολισμούς. Η προηγούμενη επιχείρηση να δολοφονηθεί ο κύπριος επιχειρηματίας είχε γίνει ακριβώς 4 χρόνια πριν, στις 23 Ιουνίου 2012,στο ίδιο ακριβώς σημείο, και άφησε πίσω της πέντε νεκρούς, αλλά όχι τον Καλοψιδιώτη. Στις 21 Ιουνίου 2014, σε άλλη ενέδρα, στο Παραλίμνι της Κύπρου, άγνωστοι σκότωσαν τον πατέρα του Καλοψιδιώτη, Γιάννη, 77 χρόνων. Όλα αυτά θα ήταν μια αιματοβαμμένη ιστορία ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, το ίδιο σκληρή και ευφάνταστη με κινηματογραφική ταινία, αν δεν ακουμπούσαν μια μεγάλη και βρώμικη υπόθεση μιας άλλης δολοφονίας: του δημοσιογράφου Σωκράτη Γκιόλια…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 105 (A' Ιούλιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Επιτροπή για την προστασία του Ανταγωνισμού ή των καρτέλ;

Μία απόφαση, που αλλάζει ριζικά τα κριτήρια της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην επιβολή ή μη προστίμων σε εταιρίες που παραβαίνουν τους κανόνες ανταγωνισμού, δημοσιεύτηκε με έξι μήνες καθυστέρηση, με την Επιτροπή να συνεδριάζει λειψή. Ο πρόεδρος, Δημήτρης Κυριτσάκης, όλο αυτό το διάστημα, σε δημόσιες απαντήσεις του παρέλειψε να αναφέρει το γεγονός. Γιατί άραγε;
Στο ΦΕΚ 585 (τεύχος Β) περιλαμβάνεται η απόφαση 616/2015 της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία ελήφθη το Σεπτέμβριο του 2015, αλλά για κάποιο λόγο δημοσιεύτηκε στις 4/3/2016. Σύμφωνα με τις καταγγελίες το γεγονός συνδέεται με την αποχώρηση του στενού συνεργάτη του κ. Κυριτσάκη και αντιπροέδρου της Επιτροπής, Δημήτρη Λουκά, κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα, καθώς δεν έχει εκδοθεί η σχετική διαπιστωτική πράξη από το Υπουργείο Οικονομίας. Ο λόγος που θα έπρεπε να αποχωρήσει ο κ. Λουκάς από την Επιτροπή ήταν η ψήφιση του σχετικού νόμου, που έδινε ένα μήνα διορία για αποχώρηση όποιου στελέχους της Επιτροπής έχει συγγενική σχέση πρώτου βαθμού με πολιτικό πρόσωπο. Έτσι, είτε το στέλεχος της Επιτροπής θα έπρεπε να παραιτηθεί είτε η σύζυγός του, Νίκη Κεραμέως, που έχει την ιδιότητα της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου της Νέας Δημοκρατίας.
Ασυλία στα καρτέλ;
Όπως προαναφέρθηκε, η απόφαση αφορά τον τρόπο αξιολόγησης υποθέσεων παραβατικότητας των κανόνων της αγοράς. Ειδικότερα, τροποποιείται η ποσοτικοποίηση των κριτηρίων μοριοδότησης για την κατά προτεραιότητα εξέταση πιθανολογούμενων παραβάσεων, με κάποια σημεία της απόφασης να χαρακτηρίζονται από… δημιουργική ασάφεια.
Στο 7ο κριτήριο σημειώνεται, με πλήρη αμφισημία, πως «καταγγελίες στις οποίες η Ε.Α. έχει ήδη διαπιστώσει την πιθανολογούμενη παράβαση και έχει επιβάλει σχετικές κυρώσεις, έστω και για διαφορετική χρονική περίοδο, υπό την προϋπόθεση ότι τα υπό εξέταση πραγματικά περιστατικά παρέχουν στην Ε.Α. δικαιολογημένα τη δυνατότητα να θεωρήσει ότι οι συμπεριφορές των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων έχουν παύσει ή μεταβάλλονται προς μια κατεύθυνση που επιλύει τα ενδεχόμενα προβλήματα ανταγωνισμού: μείον τρεις βαθμοί (−3)».
Με τον τρόπο που καταγράφεται το παραπάνω κριτήριο, δεν αποσαφηνίζεται αν η Επιτροπή θα εξετάζει νέες καταγγελίες σχετικά με εταιρίες στις οποίες έχει επιβάλει κυρώσεις κατά το παρελθόν. Δηλαδή, είναι ασαφές αν θα τιμωρήσει μια εταιρία, που έχει δεχτεί κυρώσεις για παραβάσεις λ.χ. από το 2003 έως το 2006, ενώ από το 2007 έως το 2010 συνέχισε να διαπράττει το ίδιο αδίκημα.
Παρακάτω, αναφέρεται: «Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν θα εξετάζει υποθέσεις που συγκεντρώνουν, κατ’ εφαρμογή του συστήματος μοριοδότησης, βαθμολογία κατώτερη ή ίση του τρία. Καταγγελίες που λαμβάνουν χαμηλή βαθμολογία (βαθμολογία κατώτερη ή ίση του τρία) απορρίπτονται με απόφαση του προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού ή του αντιπροέδρου μετά από εξουσιοδότηση, ύστερα από εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού».
Αυτό που συνάγεται είναι ότι η συγκεκριμένη Επιτροπή είτε λαμβάνει πολλές ψευδείς καταγγελίες είτε έχει μεγάλο φόρτο εργασίας και δεν προλαβαίνει να εξετάσει όλες αυτές τις υποθέσεις. Αλήθεια, πόσες είναι αυτές οι υποθέσεις και ποιες εταιρίες αφορούν;
Επίσης, η Επιτροπή αποφάσισε πως δεν θα ασχολείται με όσες υποθέσεις έχει παραγραφεί το δικαίωμα να καταλογίσει πρόστιμο. Οπότε, κρίνει σκόπιμο να μην τις εξετάσει καν. Εκτός πάλι από το ερώτημα τι υποθέσεις είναι αυτές και ποιες εταιρίες αφορούν, προκύπτει και το γιατί δεν εξετάστηκαν. Από την άλλη, αν όντως η καταγγελλόμενη εταιρία δεν παρέβη τους κανόνες μόνο κατά το χρόνο της καταγγελίας, αλλά εξακολουθεί να το κάνει, πώς θα το μάθει η Επιτροπή και μαζί της ολόκληρη η αγορά;
Αξιοσημείωτο είναι πως ο ν.3959/2011 ορίζει μεν ότι η Επιτροπή μετά το πέρας της πενταετίας δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει πρόστιμο, σημειώνεται ρητά δε πως οφείλει να διαπιστώσει τις παρανομίες. Έτσι, το καταναλωτικό κοινό – και όχι μόνο – θα γνωρίζει ποια εταιρία το εξαπάτησε, κερδοσκοπώντας παράνομα.
Απόφαση με… μισή Επιτροπή
Εκτός από το ζήτημα της καθυστέρησης στη δημοσίευση, απορίας άξιο είναι και το γεγονός πως η Επιτροπή για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα συνεδρίασε και αποφάσισε σχεδόν… μισή. Δηλαδή, με 5 από τα 8 συνολικά μέλη.
Στη συνεδρίαση παρέστησαν ο πρόεδρος Δημήτρης Κυριτσάκης, ο αντιπρόεδρος Δημήτριος Λουκάς, και τα μέλη Βικτωρία Μερτικοπούλου, Δημήτριος Δανηλάτος και Ιωάννης Αυγερινός. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, δύο μέλη είχαν παραιτηθεί, ενώ το τρίτο απουσίαζε για λόγους εγκυμοσύνης.
Το Σεπτέμβριο του 2015 ήταν γνωστό πως η κυβέρνηση σκόπευε να προτείνει άμεσα δύο νέα μέλη, με στόχο να αντικατασταθούν οι παραιτηθέντες. Παρ’ όλα αυτά, η Επιτροπή συνεδρίασε και αποφάσισε για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα… κουτσή.
Η «άγνοια» Κυριτσάκη
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Δημήτρης Κυριτσάκης σε δημόσιες απαντήσεις και τοποθετήσεις σε ερώτηση βουλευτή αλλά και κατά την παρουσία του στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στη Βουλή, μήνες μετά τη λήψη της εν λόγω απόφασης, παρέλειψε να αναφέρει το γεγονός.
Πιο συγκεκριμένα, μετά από ερώτηση του βουλευτή της ΝΔ, Νότη Μηταράκη, αναφορικά με τις τιμές της βενζίνης στη Χίο, ο κ. Κυριτσάκης απαντά στις 23/2/2016: «Και αυτό πάντα, κατά τη σειρά προτεραιοτήτων της, όπως αυτές προκύπτουν από την εφαρμογή του συστήματος μοριοδότησης (απόφαση ΕΑ 539/VII/2012)».
Η απάντηση του προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που επικαλείται τον προηγούμενο κώδικα ποσοτικοποίησης των κριτηρίων, δίνεται περίπου δύο βδομάδες πριν τη δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ, η οποία έχει ληφθεί από το Σεπτέμβριο.
Ωστόσο, δεν ξέχασε μόνο τότε την επίμαχη απόφαση ο κ. Κυριτσάκης, αφού στις 12/1/2016, 19/1/2016 και 2/2/2016 έδωσε το «παρών» στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας για να κάνει απολογισμό των έως τότε πεπραγμένων της Επιτροπής.
Αν και λαλίστατος ο πρόεδρος, γνωστοποιώντας πως η Επιτροπή της οποίας είναι επικεφαλής καταβάλλει τεράστια προσπάθεια και γι’ αυτό έχει κατορθώσει να βρίσκεται στην πρώτη θέση στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανταγωνισμού μαζί με την Ισπανία ενώ παράλληλα έχει την 7η θέση στην παγκόσμια κατάταξη, δεν είπε κουβέντα για την απόφαση της αλλαγής κριτηρίων.
Δεν θα έπρεπε να ενημερώσει την Επιτροπή της Βουλής για τις επικείμενες αλλαγές στο σύστημα μοριοδότησης των καταγγελιών;
Τυπικά, αφού η σχετική απόφαση δεν είχε δημοσιευτεί στο ΦΕΚ, ορθώς ο κ. Κυριτσάκης μπορεί να επισημαίνει ότι σωστά δεν την ανέφερε στη Βουλή. Αλλά πέραν της τυπικής διάστασης των πραγμάτων υπάρχει και η ουσιαστική. Δηλαδή, η απόφαση έχει ληφθεί αρκετούς μήνες πριν και αλλάζει ουσιώδη ζητήματα στη λειτουργία της Επιτροπής. Οπότε, γιατί ο κ. Κυριτσάκης δεν κάνει τη σχετική ενημέρωση στα μέλη της Επιτροπής;
Τέλος, δεν είναι η πρώτη φορά που η Επιτροπή απασχολεί το περιοδικό και την κοινή γνώμη. Στο τεύχος 79 σημειωνόταν, μεταξύ άλλων, η τεράστια καθυστέρηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην έκδοση απόφασης σχετικά με την κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης που κατείχε η Αθηναϊκή Ζυθοποΐα Α.Ε. στην αγορά, όπως επίσης η γνωστή υπόθεση των ξενόγλωσσων βιβλίων και η παραβαίνουσα εταιρία στην υπόθεση της βρεφικής πάνας.
Οι απαντήσεις του Δημήτρη Κυριτσάκη
Σχετικά με το γιατί η Επιτροπή Ανταγωνισμού άργησε τόσο πολύ να δημοσιεύσει την απόφαση, η απάντηση ήταν πως οφείλεται στο ότι τότε ολοκληρώθηκε η σύνταξη και υπογραφή της, με τον κ. Κυριτσάκη να υποστηρίζει πως το διάστημα που μεσολάβησε ήταν απολύτως δικαιολογημένο, αφού η Επιτροπή είχε επιβαρυνθεί με μεγάλο φόρτο εργασίας. Για το ποιες και πόσες είναι οι εταιρίες που η Επιτροπή έχει αποφανθεί πως δεν θα ασχοληθεί μαζί τους, όπως επίσης και για το πόσες εταιρίες αφορούν οι υποθέσεις που έχει παραγραφεί το δικαίωμα της Επιτροπής να καταλογίσει πρόστιμο, απάντησε μεταξύ άλλων: «Απολογιστικά στοιχεία περιέχονται στις ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων της Επιτροπής. Περισσότερες πληροφορίες δεν μπορούμε να σας δώσουμε», συμπληρώνοντας το σχετικό εδάφιο που αιτιολογεί την απάντησή του.
ΥΓ.: Ολόκληρες οι απαντήσεις του προέδρου της Επιτροπής θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα koutipandoras.gr.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #104, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
«Κοράκια» πάνω από το ΕΣΥ

Οι ιδιώτες ετοιμάζονται να εισβάλουν στα δημόσια νοσοκομεία βλέποντας τους ασθενείς ως πελάτες!
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Βασίλης Γισδάκης
«Λείπει η διεισδυτική ματιά του Ελύτη, του Ρίτσου, του Γκάτσσου»

Ο τελευταίος τραγουδιστής του Μάνου Χατζιδάκι ακολουθεί με συνέπεια μία καλλιτεχνική πορεία που στόχο έχει να φτάνει στην ψυχή και να γεννά διαχρονικά συναισθήματα. Ο Βασίλης Γισδάκης μας μιλάει για την τελευταία του δισκογραφική δουλειά, τους στίχους που τον συγκινούν και τη διορατικότητα των μεγάλων μας ποιητών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ευάγγελος Μαυρουδής
«Οι ηγέτες χρησιμοποιούν τη συλλογική μνήμη κατά το δοκούν, για να πείθουν»
Βιβλιοπροτάσεις

«Η ανάδειξη ηγετών είναι προαιώνια πολιτισμική ανάγκη. Η διαδικασία στην πολιτική δεν είναι ούτε συνήθης ούτε δεδομένη. Οι ψηφοφορίες στην πράξη επικυρώνουν συνήθως, και σπανιότερα αναδεικνύουν. Κάθε εποχή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Ενώ όμως τα πάντα φαίνονται διαφορετικά, όντας πειστικότερα έτσι, μια και οι άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν λάθη του παρελθόντος, στην πραγματικότητα παραμένουν κατά βάθος ίδια», καταθέτει στο Hot Doc ο Ευάγγελος Μαυρουδής, ο οποίος συνυπέγραψε με τον Κώστα Κουτσομύτη το Κόκκινο Τανγκό. Λίγο πριν ο τελευταίος φύγει από τη ζωή. Δεν πρόλαβε να το δει στα βιβλιοπωλεία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΚΑΘ΄ ΟΔΟΝ ΠΡΟΣ ΝΕΟ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ;
Νατοϊκό Ανακόντα στοχεύει τη Ρωσία

Οι μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου διεξήχθησαν επί ένα δεκαήμερο στη Δυτική Πολωνία. Στην «Επιχείρηση Ανακόντα 2016» συμμετείχαν 30.000 στρατιώτες, 3.000 βαρέα οχήματα, αεροσκάφη και πλοία 24 χωρών. Το σενάριο των ασκήσεων – προσομοίωση ρωσικής επίθεσης στην Πολωνία – περιελάμβανε νυχτερινή επίθεση με ελικόπτερο καθώς και ρίψη αλεξιπτωτιστών που θα έχτιζαν προσωρινή γέφυρα. Η επιχείρηση ήταν ο «προπομπός» της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί στη Βαρσοβία τον Ιούλιο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τα βασανιστήρια του «πατέρα»

«Λοιπόν Μασού, εξακολουθείς να είσαι βλάκας;» «Παραμένω γκολιστής, στρατηγέ μου!» Μια πληρωμένη απάντηση από έναν όμως πιστό οπαδό…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η ΔΙΕΘΝΗΣ
«Εμπρός της γης οι κολασμένοι!»

Για πάνω από 100 χρόνια είναι το τραγούδι της αντίστασης σε κάθε καταπίεση, είναι η έκκληση για τη ριζική επαναδιατύπωση του κόσμου. Η Διεθνής, δικαιώνοντας πλήρως το όνομα του τίτλου της, μεταφράστηκε σχεδόν σε όλες τις ομιλούσες γλώσσες και παρακίνησε την εργατική τάξη σε κάθε γωνιά του κόσμου σε έναν συνεχή αγώνα. Οι στίχοι της, γραμμένοι μέσα στη φωτιά της επανάστασης, από τον Ποτιέ, αγωνιστή της παρισινής Κομμούνας έμελλε να γίνουν ένα ζωντανό κομμάτι από την παγκόσμια ιστορία της εργατικής τάξης και ένα διαχρονικό σύμβολο για της γης τους κολασμένους…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Νίκος Φίλης
«Μου επιτίθενται στοχευμένα σε βαθμό αστειότητας»

Την ύπαρξη σχεδίου για 20.000 διορισμούς εκπαιδευτικών, το οποίο έχει κατατεθεί προς συζήτηση στους θεσμούς, αποκαλύπτει ο Νίκος Φίλης σε συνέντευξή του στο Hot Doc. Ο υπουργός Παιδείας εμφανίζεται παράλληλα αποφασισμένος να βάλει τέλος στο καθεστώς της αδιοριστίας και προαναγγέλλει χιλιάδες προσλήψεις αναπληρωτών, που θα καλύψουν τα λειτουργικά κενά στην εκπαίδευση, ενώ αναλύει τους τρόπους με τους οποίους τα πανεπιστήμια μπορούν να αντλήσουν επιπλέον πόρους, αποκλείοντας πάντως κατηγορηματικά την επιβολή διδάκτρων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Νίκος Κουρής
«Στις μέρες μας η αλαζονεία παραμένει ατιμώρητη»

Έπειτα από τον συνταρακτικό «Φάουστ», που ερμήνευσε σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου το χειμώνα που πέρασε, ο Νίκος Κουρής πλέον ετοιμάζεται να υποδυθεί τον Αγαμέμνονα στην «Ορέστεια» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, η οποία θα ανέβει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου πριν περιοδεύσει στην Ελλάδα. Φυσικό επόμενο, λοιπόν, ήταν η συζήτηση με τον Νίκο Κουρή να περιστραφεί γύρω από τον σκοτεινό κόσμο των Ατρειδών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένα δίλημμα για τη ΝΔ

Κανένα δίλημμα στην πολιτική δεν έχει μαγικές απαντήσεις, ακόμη κι αν αυτοί που καλούνται να το απαντήσουν το παίζουν μάγοι. Από τη Μεταπολίτευση και τον Παπανδρέου, ως την εποχή του εκσυγχρονισμού (της μίζας φυσικά) του Σημίτη και του success story αλά Σαμαρά, η Ελλάδα απαντά ανεπιτυχώς στα πολιτικά διλήμματα, όπως τουλάχιστον αποδεικνύει η σκληρή πραγματικότητα. Δεν πρόκειται για κακοδαιμονία, για το κακό το ριζικό μας, αλλά προσπάθεια να προσαρμοστούν οι πολιτικές ερωτήσεις σε επιθυμητές απαντήσεις αντί το αντίστροφο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η θερινή πρωτοβουλία Τσίπρα

Είναι άλλο ένα κόλπο τακτικής του Τσίπρα· φοβάται ότι θα χάσει τις εκλογές και γι’ αυτό δυσκολεύει την αυτοδυναμία της ΝΔ· προετοιμάζει τις συνθήκες διαχείρισης της ήττας του. Τέτοια και πολλά παρόμοια συνόδευσαν και συνοδεύουν τη θερινή πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να θέσει επί τάπητος θέμα ριζικής αλλαγής του εκλογικού νόμου και θέσπισης της απλής αναλογικής. Πρωτοβουλία, που, όπως όλα δείχνουν, ο Τσίπρας θα την προχωρήσει άμεσα, αφού βεβαίως ενημερώσει τους αρχηγούς των κομμάτων για τον εκλογικό νόμο τον οποίο σκοπεύει να προτείνει…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι λύκοι της Wall Street ζητάνε και τα ρέστα

Ο Λεονάρντο Ντικάπριο υποχρεώθηκε να καταθέσει σε δικαστήριο για την ταινία «Ο Λύκος της Wall Street». Πρώην στέλεχος της Stratton Oakmont θεωρεί ότι η ταινία του Σκορτσέζε «κατέστρεψε τη φήμη του». Ο Άντριου Γκριν πιστεύει ότι ενέπνευσε τον χαρακτήρα Νίκι Κοσκόφ (στην ταινία τον υποδύεται ο P.J. Byrne) και μήνυσε τις Paramount Pictures, Red Granite Pictures, Sikelia Production και την εταιρία του Ντικάπριο, Appian Way Productions. Κατά το Hollywood Reporter, η αρχική μήνυση του Γκριν για αποζημίωση 15 εκατ. δολαρίων απορρίφθηκε. Αλλά δικαστής του επέτρεψε να τροποποιήσει την υπόθεσή του. Τώρα υποστηρίζει ότι οι δημιουργοί της ταινίας τον παρουσίασαν κακό, με δόλο. Και ο Σκορτσέζε και ο συγγραφέας Τέρενς Γουίντερ έχουν δώσει καταθέσεις…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η «τραγωδία» της Βενεζουέλας

Πώς είναι δυνατόν να ασχολείται ολόκληρος ο πλανήτης με μια σχετικά μικρή, αλλά πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου, χώρα, την ώρα που άλλες καυτές ζώνες του κόσμου, όπως η Ουκρανία, θρηνούν μεν πολύ περισσότερα θύματα αλλά κερδίζουν την ίδια ώρα την Eurovision; Η απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα που αφορά τη Βενεζουέλα έχει δύο βασικές αναγνώσεις: την εξαιρετικά δραματική οικονομική και κοινωνική κατάσταση, αλλά και τους πραγματικούς λόγους που την οδήγησαν ως εκεί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Είναι ο Σουλτάνος γυμνός;»

Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να συμπεριφέρεται ως σύγχρονος σουλτάνος. Το τελευταίο του «φιρμάνι» είναι ότι δεν σκοπεύει να υποχωρήσει, ως προς την κατασκευή «ιστορικού μνημείου» στο πάρκο Γκετζί, τόπο μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων πριν τρία χρόνια. «Ένα από τα ζητήματα στα οποία πρέπει να είμαστε γενναίοι, είναι το πάρκο Γκετζί, στο Ταξίμ… Θα χτίσουμε εκείνο το ιστορικό μνημείο, εκεί», είπε. Το Μάιο και τον Ιούνιο του 2013, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν στο Γκετζί ενάντια στα σχέδια κατασκευής του «οθωμανικού μνημείου» – στην ουσία, μιας αναπαράστασης στρατώνων της οθωμανικής εποχής. Οι διαδηλώσεις, που πνίγηκαν στα δακρυγόνα και κατεστάλησαν βίαια, είχαν ξεκινήσει ως αντιδράσεις στο ξερίζωμα δένδρων του πάρκου και «ανάπτυξης» της περιοχής με κατασκευές. Γρήγορα πήραν έντονο πολιτικό χαρακτήρα, με αιτήματα για δημοκρατικές ελευθερίες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ελληνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό
Παράνομοι διαγωνισμοί, γεύματα με «χρυσά κουτάλια» και προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ

Ήταν Σεπτέμβριος του 2000 όταν ο Μιχάλης Μουρούτσος ανέβηκε στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ. Ήταν ο πρώτος έλληνας αθλητής που κατακτούσε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο άθλημα αλλά και ο πρώτος γενικά αθλητής του ταεκβοντό που κέρδισε χρυσό μετάλλιο στην ιστορία του αθλήματος σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα επόμενα χρόνια, η δημοφιλία του ταεκβοντό στη χώρα μας εκτοξεύθηκε. Χιλιάδες μαθητές προπονούνταν καθημερινά με όνειρο ένα ολυμπιακό μετάλλιο. Όσο «μεγάλωνε» το άθλημα στη χώρα μας, άλλο τόσο «μεγάλωνε» και η Ελληνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό. Ολοένα και περισσότερα χρήματα έπεφταν στο «δισάκι» της και έφτασε στο σημείο να διαχειρίζεται ετησίως δημόσιο χρήμα της τάξεως του ενός εκατομμύριου ευρώ. Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όμως, «καίει» την ΕΛΟΤ, εντοπίζοντας σε αρχικό στάδιο έλλειμμα, το οποίο μπορεί να αγγίζει ή ακόμα και να ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ. Πρώην αλλά και νυν μέλη της ομοσπονδίας, μέσω παράνομων διαγωνισμών και αναθέσεων, έδιναν χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο σε συγκεκριμένο ταξιδιωτικό γραφείο, το οποίο ανήκε σε υπάλληλο της ομοσπονδίας και στον πρώην σύζυγό της. «Χρυσοί» λογαριασμοί για αδικαιολόγητα γεύματα, δαπάνες για μετακινήσεις εντός Αθηνών στελεχών που διέμεναν στην Αθήνα καθώς και προσλήψεις υπαλλήλων εκτός ΑΣΕΠ, συνθέτουν το παζλ μιας πολυετούς κακοδιαχείρισης από τα Δ.Σ. της ΕΛΟΤ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
MIG – Grant Thornton: Όταν ο ελεγκτής συναλλάσσεται με τον ελεγχόμενο

Οσμή σκανδάλου αναδύει η σχέση της Marfin Investment Group (MIG), του Ανδρέα Βγενόπουλου, με τη διεθνούς φήμης ελεγκτική εταιρία Grant Thornton, η οποία εδώ και χρόνια αναλαμβάνει τον έλεγχο των οικονομικών πεπραγμένων τόσο του Ομίλου MIG όσο και άλλων θυγατρικών και συγγενικών εταιριών του…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 104 (B' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ
και η ριζοσπαστική παιδαγωγική του Φρενέ

Με αυτό τον προκλητικό τίτλο o Ζαν-Πολ λε Σανουά φτιάχνει μια ταινία με θέμα μια πρωτοποριακή μέθοδο διδασκαλίας. Ωστόσο δεν είναι απλά μια ιστορία για έναν καλό δάσκαλο. Το Σκασιαρχείο είναι στην ουσία μια αναφορά στον παιδαγωγό Σελεστέν Φρενέ με τις ριζοσπαστικές ιδέες, μια ταινία που μέσα από την ασπρόμαυρη ποιητική φωτογραφία της μας υπενθυμίζει άλλο ένα ξεχασμένο αυτονόητο: Ότι μπορεί η εκπαίδευση από μόνη της να μην είναι ικανή να αλλάξει την κοινωνία, αλλά ούτε η κοινωνία μπορεί να αλλάξει χωρίς αυτή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μαρία Μητροσύλη
«Η παιδεία καταργεί τον στιγματισμό»
Βιβλιοπροτάσεις

Ποια είναι η πραγματικότητα γύρω από τη «μετέωρη» ψυχιατρική μεταρρύθμιση και το Ψυχιατρείο της Λέρου; Η Μαρία Μητροσύλη, νομικός με εξειδίκευση στο Δίκαιο της Υγείας και στην Κοινωνιολογία του Δικαίου, εξηγεί στο Hot Doc πως «η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν απέτυχε. Παραμένει ανολοκλήρωτη. Όποια κριτική και αν ασκήσουμε, κάτι μετακινήθηκε, συμβολικά και πραγματικά, προς την κοινοτική ψυχική υγεία και άφησε μνημονικά ίχνη στο σύστημα ψυχικής υγείας και στην κοινωνία των πολιτών»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Κορίνα Λεγάκη
«Δεν σκοπεύουμε να γίνουμε χαμένη γενιά»

Η Κορίνα Λεγάκη διατρανώνει και με την τέταρτη προσωπική της δουλειά, «Mosaic», την πεποίθηση που είχαμε διαμορφώσει από την αρχή της καριέρας της: ερμηνεύει μόνο τα τραγούδια που την αφορούν και την συγκινούν…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Αντύπας ραπίσας Κυριακού εφονεύθη αμυνομένου…»

Υπήρξε μια εποχή στην Ελλάδα, όπου «Έλληνες αδελφοί μας, γυμνοί και κάτισχνοι, εφ’ ων τα οστά μόνον και η επιδερμίς προσκολλώνται, χρησιμεύουσιν ως τα φορτηγά ζώα των ημεδαπών τυράννων». Ήταν η εποχή που έζησε ο Μαρίνος Αντύπας. Η εποχή, από την οποία εμάς τους ιστορικούς μας ενδιαφέρει να μιλάμε κυρίως για τις κυβερνήσεις, τους πρωθυπουργούς, τους πολέμους, τις ήττες και τις νίκες. Μια εποχή, όμως, και μια χώρα, που πρωτίστως πρέπει να ιστορηθούν ως σημεία μαρτυρίου για την πλειοψηφία του λαού…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Κίκα Γεωργίου
«Ακολουθώ το ένστικτό μου, το οποίο μέχρι στιγμής, ευτυχώς, δεν με έχει προδώσει»

Πολυτάλαντη (έχει σπουδάσει υποκριτική, μουσική και χορό στις ΗΠΑ), χαμογελαστή και με πηγαία αίσθηση του χιούμορ, η κυπριακής καταγωγής Κίκα Γεωργίου έπεσε σαν κομήτης από το πουθενά στην εγχώρια κινηματογραφική σκηνή πριν από 4 χρόνια, όταν με την πρώτη της σημαντική εμφάνιση στο σινεμά, την «Πόλη των παιδιών» του Γιώργου Γκικαπέππα κέρδισε το βραβείο της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για το 2012 από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Στην ταινία αυτή υποδύθηκε μια μετανάστρια από το Ιράκ, που αναγκάζεται να γεννήσει μόνη της σε ένα άδειο αθηναϊκό διαμέρισμα. Φέτος, παραλίγο να κάνει το… repeat με έναν εξίσου δύσκολο κι απαιτητικό ρόλο. Ως σοπράνο Διδώ που χάνει τη φωνή της, στο «Silent», ήταν και πάλι υποψήφια για την καλύτερη γυναικεία ερμηνεία από τα μέλη της Ακαδημίας. Ας την… ακούσουμε.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Σιωπή, η Βρετανία ψηφίζει

Ο Ντέιβιντ Κάμερον, γνωρίζοντας πως παίζεται και το πολιτικό του μέλλον στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου αν η κάλπη αποφανθεί υπέρ του Brexit, είχε διαμηνύσει στους ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες κρατών, να μην προβούν σε οιαδήποτε δήλωση υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ. Στο αενάως ευρωσκεπτικιστικό βασίλειο, αποδεικνύεται πως οποιαδήποτε «αταξία» ως προς αυτό έχει βαρύτητα. Ακόμη και ο λαλίστατος Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ συνεμορφώθη προς την υπόδειξη Κάμερον, εκτός κι αν, όπως σημείωσε το Spiegel, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις γείρουν υπέρ της αποχώρησης. Τότε, θα ομιλήσει, μη θέλοντας να περάσει στην ιστορία ως ο πρώτος πρόεδρος της Κομισιόν που άφησε σημαντικό κράτος-μέλος να την αποχαιρετίσει ενώ ο ίδιος απλώς κουνούσε μαντήλι. Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ το προσπάθησε, αλλά η παρόρμηση την ξεπέρασε. Και οι μέρες κυλούν προς το δημοψήφισμα, με τον βρετανό πρωθυπουργό να βαδίζει στις… μύτες των ποδιών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Euro σε κόκκινο συναγερμό

Το Euro 2016 κάνει σέντρα στο Παρίσι στις 10/6, με το ματς Γαλλία-Ρουμανία, όμως για αρκετό κόσμο το ποδόσφαιρο περνά σε δεύτερο πλάνο.
Οι υπολογισμοί προκαλούν ίλιγγο. Οι ξένοι επισκέπτες, που αναμένονται στη Γαλλία για τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική διοργάνωση του καλοκαιριού, το Euro 2016, αναμένεται σύμφωνα με την UEFA να ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο. Στα 10 γήπεδα σε όλη την επικράτεια της χώρας, που θα φιλοξενήσουν αγώνες του τουρνουά, οι επισκέπτες θα αγγίξουν τα 2,5 εκατομμύρια. Για πρώτη φορά φέτος στη διοργάνωση θα πάρουν μέρος 24 ομάδες, εφαρμόζοντας το νέο σύστημα της UEFA. Πώς ακριβώς μπορούν οι Αρχές της χώρας να εξασφαλίσουν την ασφάλεια, όταν τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε Γαλλία και Βέλγιο είναι τόσο νωπά; Μάλλον, δεν μπορούν.
Όπως μετέφερε στο Hot Doc γάλλος πολιτικός δημοσιογράφος, ανώτερο στέλεχος της κυβέρνησης είπε σε συζήτησή του με υπουργούς πως «δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι για τίποτα. Πρέπει να προσευχηθούμε». Το State Department, στην ενημέρωσή του προς τους αμερικανούς πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη, έγραψε: «Η Γαλλία θα διοργανώσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου από τις 10 Ιουνίου μέχρι τις 10 Ιουλίου. Τα γήπεδα, οι ζώνες για τους φιλάθλους καθώς και κέντρα, που θα προβάλλουν τους αγώνες του τουρνουά στη Γαλλία και την Ευρώπη, αποτελούν πιθανούς στόχους για τους τρομοκράτες, όπως και άλλες μεγάλου εύρους αθλητικές διοργανώσεις και δημόσια σημεία συνάντησης στην Ευρώπη. Η Γαλλία έχει επεκτείνει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 26 Ιουλίου, προκειμένου να καλυφθεί η περίοδος του Euro, καθώς και ο ποδηλατικός γύρος, που θα διεξαχθεί από τις 2 μέχρι τις 24 Ιουλίου».
Αστυνομία και στρατός
Δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ. Ο διευθυντής της Europol, Ρομπ Γουέινραϊτ τόνισε: «Δεν έχω αμφιβολία πως το Euro είναι στην πιθανή λίστα στόχων του Ισλαμικού Κράτους για προφανείς λόγους. Η απειλή είναι υψηλή, νομίζω. Το ρίσκο όμως δεν είναι απαραίτητα το ίδιο υψηλό, γιατί βλέπω μια τεράστια προετοιμασία ασφαλείας από της γαλλικές Αρχές με έξτρα αστυνομία και στρατό». Ο αριθμός των δυνάμεων που θα παραταχθούν στη χώρα, κατά τη διάρκεια του τουρνουά, μοιάζει βγαλμένος από εμπόλεμη ζώνη. Συνολικά 42.000 αστυνομικοί και 30.000 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων ανδρών των ειδικών δυνάμεων, θα τεθούν από την κυβέρνηση για την ασφάλεια, ενώ οι διοργανωτές έχουν μισθώσει και 10.000 άτομα από ιδιωτικές εταιρίες.
Περίπου 200 αξιωματικοί από ξένες υπηρεσίες θα συνδράμουν τους Γάλλους και οι fan zones, οι οποίες θα αποτελούν σημεία συνάντησης των φιλάθλων, τα αεροδρόμια και οι σταθμοί θα φυλάσσονται 24 ώρες το 24ωρο. Οι δυνάμεις της αστυνομίας δεν θα έχουν ρεπό ούτε άδειες και όλες οι προγραμματισμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες έχουν ανασταλεί, προκειμένου όλη η δύναμη να είναι επικεντρωμένη στο Euro. Κάθε εθνική ομάδα θα έχει στη διάθεσή της 17 αξιωματικούς και δύο πράκτορες από τις ειδικές δυνάμεις στις βάσεις της, ειδικά εκπαιδευμένους στην αντιτρομοκρατία. «Στόχος μας είναι το Euro να αποτελέσει μια μεγάλη γιορτή, αλλά πρέπει να πούμε στον κόσμο την αλήθεια. Η μη λήψη μέτρων αποτελεί 100% ρίσκο, όμως και τα μέτρα δεν εξασφαλίζουν 100% ότι δεν θα υπάρχει κίνδυνος», τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών, Μπερνάντ Σαζενοβό.
Ο τελικός Κυπέλλου
Στις 21 Μαΐου, στο Stade de France του Παρισιού, το οποίο θα φιλοξενήσει το εναρκτήριο ματς του Euro καθώς και τον τελικό, διεξήχθη ο τελικός του Κυπέλλου Γαλλίας ανάμεσα στην Μαρσέιγ και την Παρί Σεν Ζερμέν. Υποτίθεται πως η αναμέτρηση θα αποτελούσε ένα τεστ για τους ελέγχους και τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στη μεγάλη διοργάνωση. Όμως οπαδοί κατάφεραν να περάσουν απαγορευμένα αντικείμενα, όπως καπνογόνα και φωτοβολίδες, ενώ έγιναν και αναταραχές στους περιβάλλοντες χώρους.
«Αυτό δείχνει πως οι προσωπικοί έλεγχοι δεν δούλεψαν όπως αναμενόταν», δήλωσε ο Φιλίπ Γκαλί, δήμαρχος της περιοχής, που βρίσκεται το γήπεδο. «Οι τρομοκράτες πιθανότατα θα αποφύγουν τα μέρη με πολύ υψηλή ασφάλεια. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος εκτός των γηπέδων παρά εντός», είπε από την πλευρά του ο Γιοργκ Τραουμπότ, πρώην συνταγματάρχης του γερμανικού στρατού και νυν σύμβουλος σε ζητήματα ασφαλείας.
Τεχνολογία αντι-drone και φόβος για τις fan zones
Στο πλαίσιο των μέτρων ασφαλείας, οι αρχές της Γαλλίας απαγόρευσαν κάθε πτήση μη επανδρωμένου πάνω από τα 10 γήπεδα, που θα φιλοξενήσουν αγώνες, καθώς και από τα προπονητικά κέντρα. Ο Ζιαντ Κουρί, επικεφαλής ασφαλείας, τόνισε ότι με την τεχνολογία που έχουν εγκαταστήσει μπορούν να πάρουν τον έλεγχο σε drones, που είναι πιθανόν να ανιχνευτούν στον εναέριο χώρο. Θεωρούν πως υπάρχει ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν ως χημικά ή βιολογικά όπλα σε χώρους όπου θα είναι συγκεντρωμένα μεγάλα πλήθη. Ο Κουρί πρόσθεσε πως η τεχνολογία «είναι ένα αποτρεπτικό μέτρο, που δεν υπήρχε στις προηγούμενες αθλητικές διοργανώσεις».
Με επιστολή του προς τον Σαζενοβό, ο αρχηγός της αστυνομίας, Μισέλ Σαντό, υπογράμμισε την εξάντληση των δυνάμεων της αστυνομίας, όπως μετέδωσε χαρακτηριστικά το AFP. Η μεγάλη fan zone στο Παρίσι, ο χώρος δηλαδή που θα συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες οι οπαδοί των ομάδων και θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα παιχνίδια από γιγαντοοθόνες σε ένα τεράστιο ποδοσφαιρικό πάρτι, είναι για τον Σαντό ένας από τα πλέον επικίνδυνα μέρη. Ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς τόνισε πως όλες οι ζώνες φιλάθλων στις 10 πόλεις, που θα φιλοξενήσουν αγώνες, θα λειτουργήσουν κανονικά, εκτός αν υπάρξει συγκεκριμένη απειλή, όμως ο Σαντό πρότεινε οι οθόνες να μείνουν σβηστές κατά τη διάρκεια των 12 αγώνων στα δύο γήπεδα του Παρισιού. Μόνο για την περιφρούρηση των ζωνών αυτών, η γαλλική κυβέρνηση έχει ξοδέψει 8 εκατ. ευρώ. Εκπαιδευμένα σκυλιά, ανιχνευτές μετάλλων, καθώς και 400 εκπαιδευμένοι υπάλληλοι που θα παρακολουθούν από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης όλες τις κινήσεις. Η fan zone στον Πύργο του Άιφελ μπορεί να συγκεντρώσει μέχρι και 100.000 κόσμου.
Ανησυχία και για τους χούλιγκαν
Προφανώς, το ζήτημα της ασφάλειας όσον αφορά την τρομοκρατία, αλλά και τους σεσημασμένους χούλιγκαν, δεν αφορά μόνο τη Γαλλία. Οι Γερμανοί, προκειμένου να μειώσουν τις πιθανότητες παρείσφρησης, ανακοίνωσαν πως θα διεξάγουν ελέγχους στα σύνορα με τη Γαλλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Ο Ρόι Κάρολ, πρώην τερματοφύλακας του Ολυμπιακού και μέλος της αποστολής στην ομάδα της Βορείου Ιρλανδίας, ξεκαθάρισε στο Hot Doc πως οι παίκτες σκέφτονται μόνο το αθλητικό κομμάτι της διοργάνωσης και δεν συζητούν καθόλου για την ασφάλεια. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τα στελέχη των ομάδων, αφού οι συζητήσεις μεταξύ των Ομοσπονδιών και των Αρχών είναι συνεχείς.
Με όλη τη συζήτηση και ανησυχία για το φόβο τρομοκρατικής επίθεσης, έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα, τουλάχιστον όσον αφορά τα ΜΜΕ, η απειλή των κρουσμάτων χουλιγκανισμού. Στις 11 Ιουνίου η Ρωσία υποδέχεται την Αγγλία σε ένα από τα ματς με την υψηλότερη επικινδυνότητα. Μέσω αναρτήσεων σε social media, ένας από τους «ηγέτες» των ρώσων ακροδεξιών χούλιγκαν έδειξε σκηνές από την εκπαίδευσή τους σε δάση, προκειμένου να είναι έτοιμοι για μάχες με τους αντιπάλους τους. Το ματς θα γίνει στη Μασσαλία, ο αραβικός πληθυσμός της οποίας έχει ιστορία με τους Άγγλους από το Μουντιάλ του 1998. Το παλιό λιμάνι και η διπλανή παραλία είχε γίνει τότε πεδίο μάχης. Αναμετρήσεις όπως αυτή της Τουρκίας με την Κροατία, η οποία έχει γεωπολιτική αντιπαλότητα και επίσης ιστορικό επεισοδίων με τους Μουσουλμάνους της Βοσνίας, ή της Γερμανίας με την Πολωνία, είναι επίσης υψηλής επικινδυνότητας. «Στους σεσημασμένους θα απαγορευτεί η έξοδος από τη χώρα τους, ενώ έχουμε συλλέξει πληροφορίες για πιθανά ρίσκα και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε κατά τη διάρκεια του τουρνουά», δήλωσε ο Αντουάν Μπουτονέ, επικεφαλής του τμήματος οπαδικής βίας της γαλλικής αστυνομίας.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 103, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Ιστοσελίδες φτιαγμένες από χρυσάφι

Χορός εκατομμυρίων ευρώ και πολλά αναπάντητα ερωτήματα κρύβονται πίσω την προσπάθεια πολλών Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού σε όλη τη χώρα να εκσυγχρονιστούν ηλεκτρονικά, προς όφελος – όπως ισχυρίζονται – των πολιτών. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι τεράστια χρηματικά ποσά, κυρίως από Ευρωπαϊκά Προγράμματα, ξοδεύονται με συνοπτικές διαδικασίες και πολλές φορές κάτω από περίεργες συνθήκες, με το πρόσχημα της υλοποίησης αμφιβόλου χρησιμότητας και ποιότητας προγραμμάτων, για την κατασκευή ιστοσελίδων ή άλλων ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών μέσω ίντερνετ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μπορεί η Τουρκία να κουνάει το δάχτυλο στην Γερμανία;

Η κ. Μέρκελ μπορεί να εθεωρείτο περίπου «όμηρος» στις απαιτήσεις του νεο-σουλτάνου της Τουρκίας, ωστόσο η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από το γερμανικό Κοινοβούλιο ήταν ένα σαφές μήνυμα δυσαρέσκειας. Η γερμανίδα καγκελάριος αντιμετώπιζε στο εσωτερικό, εκτός της πίεσης από την κρίση προσφύγων, και απαξίωση για τις ηχηρές υποχωρήσεις της που άπτονταν και ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων. Διπλωμάτες των δύο χωρών προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλούς τους τόνους, αλλά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζεται για άλλη μια φορά προκλητικός και ανεξέλεγκτος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένα δείπνο στο Κρεμλίνο…

Ένα καλό γεύμα, πολύ κρασί και διάθεση για κουβέντα και κάπως έτσι σώζεται ο κόσμος. Καλοκαίρι του 1942, με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να βρίσκεται στο κρισιμότερο σημείο, ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ φθάνει στη Μόσχα για να συναντήσει τον σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο συναντήσεις, η μία σε πολύ καλό κλίμα, η δεύτερη ωστόσο έκανε τον Τσώρτσιλ να αναθεωρήσει, καθώς ο Στάλιν ήταν τελείως διαφορετικός. Δεν είχε διάθεση για κουβέντα. και κυρίως δεν είχε καμία διάθεση για συνεννόηση με τον παλαίμαχο βρετανό πολιτικό. Γι’ αυτό ο Τσώρτσιλ επένδυε πολλά σ’ αυτό το τρίτο ραντεβού. Κανόνισε λοιπόν μια κατ’ ιδίαν συνάντηση για να αλλάξει το κλίμα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι «Παραιτηθείτε» και ο μικροαστικός κινηματισμός

Ξαφνικά στην Ελλάδα δημιουργείται ένα νέο κίνημα, που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ κινήματος κατσαρόλας και μπουρζουάδικης αλληλεγγύης. Άνθρωποι οι οποίοι θεωρούσαν μέχρι πρότινος τη διαμαρτυρία κάτι σαν ποινικό αδίκημα και όχι συνταγματικό δικαίωμα, συσπειρώνονται για να αντιμετωπίσουν την καταστροφή, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από την κατοχή της εξουσίας από κάποιον που δεν είναι οι ίδιοι.
Αυτοί, που θεωρούσαν τις κινητοποιήσεις ως πλήγμα στον τουρισμό και μαχαιριά στην επιχειρηματικότητα, ανακαλύπτουν τις πορείες και τα συνθήματα, την αγανάκτηση και την απαίτηση. Θεωρητικά δεν έχει αλλάξει κάτι στην Ελλάδα.
Μέτρα υπήρχαν και υπάρχουν, μείναμε τελικώς Ευρώπη και μάλλον η πολιτική τους επιλογή ήταν να υπάρξουν ακόμη χειρότερα και κυρίως «με κάθε θυσία». Πρακτικά, αυτό που άλλαξε είναι πως δεν διαθέτουν πια την εξουσία, αλλά την κατέχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι που γεννά τη διαμαρτυρία.
Είναι εντυπωσιακό, που τύποι οι οποίοι μετέφραζαν ως κοινή συμπόρευση και αντιμετώπιση των προβλημάτων τη συμμετοχή σε TEDx, άντε και σε καμία εκστρατεία αφαίρεσης κολλημένων τσιχλών από τα καθίσματα στο Ηρώδειο, ανακάλυψαν δειλά-δειλά το πεζοδρόμιο. Στην αρχή ως Μενουευρώπηδες, με τη συνοδεία κρασιού και selfies και στη συνέχεια ως Παραιτηθείτε.
Η αγωνία τους να διοργανώσουν μια τεχνητή εικόνα λαϊκού αποτροπιασμού δεν είναι πολιτική αλλά δεν μπορεί και να ευνοήσει κανέναν από τους διοργανωτές πολιτικά. Δεν νομίζω πως υπάρχει ακόμη και δυσαρεστημένος πολίτης, ο οποίος θα διαμορφώσει εικόνα και απόφαση πολιτική επειδή η Μύκονος μετακόμισε στο Σύνταγμα και επειδή ο Άδωνις Γεωργιάδης με τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη στέλνουν φωτογραφίες από το λαϊκό ξεσηκωμό.
Η πληρωμένη διοργάνωση μπορεί μόνο να ικανοποιήσει μόνο τη μωροφιλοδοξία και τη διάθεση αυτών που θέλουν να νοιώσουν σε απόσταση αναπνοής από την εξουσία ενώ η πραγματικότητα τους κρατά απελπιστικά μακριά.
Οι κυβερνήσεις δεν πέφτουν γιατί οι αστοί αλληλέγγυοι θα φορέσουν τα συνολάκια τους για να τους τραβήξει η κάμερα, ούτε επειδή θα πιστέψουν πως το μίσος τους για τον Τσίπρα, που τους αφαίρεσε την ιδιοκτησία της εξουσίας, είναι καθολική αντίδραση. Οι κυβερνήσεις πέφτουν όταν οι κυβερνώντες δεν μπορούν να κυβερνήσουν ενώ ταυτόχρονα εμφανίζονται στον ορίζοντα αυτοί που ενδεχομένως μπορούν να το κάνουν αποτελεσματικά. Ή τουλάχιστον όταν έτσι πιστεύει ο κόσμος.
Οι Μενουερώπηδες, ή οι Παραιτηθειτολάγνοι, ή όπως θα αλλιώς θα μετασχηματιστούν ως μπράντα με όρους διαφήμισης αλλά σίγουρα όχι πολιτικής, ικανοποιούν μια εσωτερική ανάγκη. Να πιστέψουν τον εαυτό τους και την αυτοπαγίδευσή τους. Πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια παρένθεση που θα κλείσει, πως η εξουσία είναι το οικόπεδο που θα πάρουν πάλι πίσω.
Ο μικροαστικός κινηματισμός θα λάμψει όπως οι διαμαρτυρίες για τις ταυτότητες και τον 666, και θα διασπαστεί στη μοναξιά και την απογοήτευση του καθενός κακομαθημένου της εξουσίας. Για να το γράψω διαφορετικά. Όλη αυτή η αγχώδης έξαρση θα έχει πάρει πολιτική υπόσταση, όταν οι φωτογραφίες από τη διαμαρτυρία, που αναρτούν στο Facebook, δεν θα υπάρχει πιθανότητα να τις εκλάβεις ως εικόνες από απογευματινό clubbing.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 103, τον Ιούνιο του 2016
Extra Hot άρθρο
Είναι ο Τσίπρας αναλώσιμος;

Κάνουν ένα λάθος η μέτρια Δεξιά, η πολύ Δεξιά, η πολύ Αριστερά, και η λίγο-πολύ Κεντροαριστερά. Πιστεύουν –και στηρίζουν ολόκληρη τη στρατηγική τους σ’ αυτό– ότι ο Τσίπρας είναι αναλώσιμος. Ότι με τη συμφωνία, που υποχρεώθηκε να υπογράψει και τώρα εφαρμόζει, και με την επίθεση κατεδάφισης, που δέχεται καθημερινά από τη γνωστή συστοιχία των μέσων ενημέρωσης, θα τελειώσει γρήγορα. Θα φθαρεί μέχρι τελικής εξαφανίσεως. Θα ξεκουμπιστεί, σύμφωνα με την οργίλη δεξιά πρόβλεψη. Θα φύγει νύχτα, αν πιστέψουμε την αγανακτισμένη αριστερή πρόβλεψη. Δεν θα τον χωράει ο τόπος, κατά τους κεντροαριστερούς προφήτες. Κι έτσι θα απαλλαγούμε όλοι από το «τσογλάνι»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η πρόταση του Αλί για τη Συνταγματική Αναθεώρηση

Αλί Μπούρμπα χαιρετίζει το πρωτοβουλία κο Τσίπρα για συνταγματικό αναθεώρηση. Θα ερχόταν μάλιστα, σίγουρα στο 24 Ιουλίου που πρωθυπουργό κάνει επίσημες ανακοινώσεις, αλλά δυστυχώς έχει κανονίσει μία ραντεβού με φίλη στο Μύκονο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το χρονικό των επιθέσεων με άνθρακα στις ΗΠΑ

11 Σεπτεμβρίου 2001
Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άνθρακας
Όταν μια πανάρχαια απειλή μεταμορφώνεται σε θανατηφόρο βιολογικό όπλο

Είναι το νούμερο ένα βιολογικό όπλο μαζικής καταστροφής και όχι τυχαία. Δυο γραμμάρια άνθρακα που περιέχουν το καθένα από ένα τρισεκατομμύριο σπόρους του βακίλου του άνθρακα μπορούν να σκοτώσουν μέσα σε λίγες ημέρες 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Μιλάμε περίπου για τον πληθυσμό της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας μαζί. Ολόκληρες χώρες δηλαδή μπορούν να αφανιστούν μέσα σε μια βδομάδα εάν κάποιος επιλέξει να «φορτώσει» ένα αεροπλάνο με τους θανατηφόρους σπόρους και να τους ψεκάσει στην ατμόσφαιρα. Το θανατηφόρο σύννεφο που θα δημιουργεί υπό κατάλληλες καιρικές συνθήκες δεν θα έχει ούτε μυρωδιά ούτε χρώμα και θα είναι αόρατο. Θα σκορπίσει το θάνατο τόσο στους ανθρώπους που θα είναι έξω όσο και αυτούς που θα είναι κλεισμένοι μέσα στα σπίτια τους. Οι σπόροι του άνθρακα θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στο φαγητό, στο νερό αλλά και σε διάφορα προϊόντα όπως σκόνες, σπρέι κ.α. Επιζούν κάτω από αντίξοες συνθήκες στο έδαφος για περισσότερα από ογδόντα χρόνια ενώ μπορούν εύκολα να παραχθούν σε εργαστήρια. Αυτά είναι τα κυριότερα στοιχεία που έχουν μεταμορφώσει μια πανάρχαια απειλή σε νούμερο ένα θανατηφόρο βιολογικό όπλο μαζικής καταστροφής. Πριν τη δεκαετία του 2000, οι περισσότεροι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο δεν είχαν καν ακούσει για την ασθένεια του άνθρακα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άγγελος Χατζάκης
Πλούσιο βιογραφικό και ποινικό μητρώο

Το πλούσιο βιογραφικό του εν αργία καθηγητή Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής δίνει την εικόνα πως ο Άγγελος Χατζάκης σίγουρα αποτελεί πολυπράγμον άτομο. Εκτός από τις ακαδημαϊκές και ερευνητικές του δραστηριότητες, είχε μία ταραχώδη θητεία στο ΚΕΕΛΠΝΟ, ενώ το όνομά του εντοπίζεται και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πήγασος Εκδοτική, από τις 24 Δεκεμβρίου του 2003. Υπήρξε, επίσης, διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με παρουσία και στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Ρετροϊών. Ο κ. Χατζάκης είναι πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του φορέα της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρίας Έρευνας AIDS, όπως επίσης και ιδρυτής της ΜΚΟ Hepatitis B & C Public Policy Association, με έδρα το Λουξεμβούργο…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Βάκιλος του άνθρακα σε ελληνικό εργαστήριο

Βάκιλος του άνθρακα, ο οποίος θεωρείται ως βιολογικό μέσο μαζικής καταστροφής, εντοπίστηκε πριν από επτά μήνες σε εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ο βάκιλος εντοπίστηκε και αφαιρέθηκε από το εργαστήριο με επιχείρηση ειδικών του Πυρηνικού, Βιολογικού και Χημικού Πολέμου του Ελληνικού Στρατού, με πλήρη μυστικότητα, και θεωρητικά απομακρύνθηκε ο κίνδυνος από την ουσία, η οποία είχε προκαλέσει πριν μερικά χρόνια υστερία στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Αυτό όμως είναι η μία πλευρά της ύποπτης υπόθεσης. Κάτοχος του άνθρακα εμφανίζεται, σύμφωνα με καταθέσεις στην Αντιτρομοκρατική, ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Άγγελος Χατζάκης. Κανένας δεν γνωρίζει τι ποσότητες άνθρακα έχουν παραχθεί από τον καθηγητή, ο οποίος είχε στην κατοχή του το βάκιλο επί 15 σχεδόν χρόνια, και ποιοι έχουν πιθανώς γίνει κάτοχοι του άνθρακα. Η Αντιτρομοκρατική ελέγχει τις σχέσεις του καθηγητή Άγγελου Χατζάκη με τη Μέση Ανατολή και με εντολή του αντεισαγγελέα Πρωτοδικών, Γιώργου Πέτρου, προσπαθεί να συνθέσει την ιστορία της πορείας του βακίλου, η οποία σχετίζεται, σύμφωνα με καταθέσεις, με μια περίεργη αποστολή στρατιωτικού σκάφους στην Κύπρο. Γι’ αυτή την αποστολή δεν υπάρχουν επίσημα έγραφα ή πρωτόκολλα, όπως και για την πορεία τα επόμενα χρόνια…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 103 (A' Ιούνιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μια «ανελεύθερη» δημοκρατία

Διασχίζοντας τα νότια σύνορα της Ουγγαρίας, στο σημείο που τα όρια της χώρας εφάπτονται με τη Σερβία, συναντάς στο δρόμο δεκάδες εξαθλιωμένους μετανάστες, κυρίως από τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, αλλά και μεγάλου μεγέθους πινακίδες, οι οποίες στέλνουν μερικά άκρως απειλητικά μηνύματα. «Εάν έρθεις στην Ουγγαρία, δεν μπορείς να πάρεις τις δουλειές των Ούγγρων», λέει μια αφίσα. «Εάν έρθεις στην Ουγγαρία, θα σέβεσαι την κουλτούρα μας», αναφέρεται σε μια άλλη. Όλες φέρουν την υπογραφή του Εθνικού Συμβουλίου Μετανάστευσης και Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας, κι αποτελούν μέρος μιας μεγάλης καμπάνιας του κυβερνώντος κόμματος Fidesz – Ουγγρική Συμμαχία των Πολιτών, του πρωθυπουργού της χώρας, Βίκτορ Όρμπαν.
«Πολλοί ρωτούν εάν η διακυβέρνηση Όρμπαν εξελίσσεται σε ένα καθεστώς.
Αυτό το οποίο μπορώ να πω με σιγουριά, είναι ότι διαθέτει πολλά από εκείνα τα στοιχεία που ο πρωθυπουργός περιέγραψε σε μια ομιλία του με τις λέξεις “ανελεύθερη δημοκρατία”», σχολιάζει η δημοσιογράφος Μαρία Ν. – η οποία προτίμησε να μιλήσει στο Hot Doc με ψευδώνυμο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με τη δουλειά της.
Τι μπορεί να σημαίνει μια «ανελεύθερη δημοκρατία»
Το ζήτημα του μεταναστευτικού αποτελεί για την κυβέρνηση Όρμπαν τη μεγαλύτερη πρόκληση κι ένα μέσο πολιτικού επαναπατρισμού άκρως συντηρητικών στοιχείων της ουγγρικής κοινωνίας, τα οποία ελκύουν ακόμη πιο ακραίες πολιτικές δυνάμεις. Το κόμμα του δηλώνει φιλοευρωπαϊκό και πιστό στις δομές και τους κανόνες της ΕΕ, κι ο ίδιος ο ούγγρος πρωθυπουργός τονίζει σε κάθε Σύνοδο Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών ότι δεν συνιστά κανένα κίνδυνο για την ευρωπαϊκή συνέχεια της χώρας.
Όμως, σύμφωνα με την Μαρία Ν. τα πράγματα κάποιες φορές αλλάζουν ανάλογα με το ακροατήριο. «Όταν ο Βίκτορ Όρμπαν πάει στις Βρυξέλλες λέει εντελώς διαφορετικά πράγματα από αυτά που λέει αν πάει, για παράδειγμα, στη Ρουμανία. Μοιάζει με έναν άνθρωπο, ο οποίος αναφέρει μόνο αυτά που ο συνομιλητής του θέλει να ακούσει», τονίζει, καταδεικνύοντας μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του ούγγρου πρωθυπουργού στην ομιλία του στην ετήσια συγκέντρωση του κόμματός του στη γειτονική Ρουμανία.
«Τα φιλελεύθερα δημοκρατικά κράτη δεν είναι ικανά να αντεπεξέλθουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό», είπε ο Όρμπαν τον Ιούλιο του 2014, όπως κατέγραψε το Bloomberg. «Δεν πιστεύω ότι η συμμετοχή μας στην ΕΕ μπορεί να μας αποκλείσει από τη δημιουργία μιας νέας, ανελεύθερης πολιτείας, που θα βασίζεται στις εθνικές μας παραδόσεις», υποστήριξε ο ούγγρος πρωθυπουργός, σύμφωνα με ένα βίντεο που ανέβηκε στο ίντερνετ. Στην ίδια ομιλία, ο Βίκτορ Όρμπαν χαρακτήρισε χώρες όπως η Τουρκία, η Ρωσία και η Κίνα ως «επιτυχημένα έθνη», μερικά από τα οποία, όπως είπε, «δεν είναι καν φιλελεύθερα ενώ κάποια δεν είναι καν δημοκρατικά».
«Κανείς δεν κατάλαβε τι ακριβώς εννοούσε. Ίσως ότι θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί η χώρα μια δημοκρατία, αλλά να έχει ορισμένους περιορισμούς. Δεν υπάρχει όμως κάποιος, που να έχει την παραμικρή ιδέα τι ακριβώς θέλει να κάνει με αυτήν την “ανελεύθερη δημοκρατία”, πέρα από τον ίδιο», σχολιάζει η Μαρία, ενώ θυμάται την επίσκεψη της γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, στη χώρα, το Φεβρουάριο, και την άγνοιά της για το τι μπορεί να σημαίνει αυτή η «ανελεύθερη δημοκρατία» που επικαλέστηκε ο ούγγρος πρωθυπουργός, δηλώνοντας ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ΕΕ.
Η μετανάστευση βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας Όρμπαν Η στόχευση του πρωθυπουργού Όρμπαν στα αντιμεταναστευτικά ένστικτα μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας, ξεδιπλώνεται με πολύ μεγάλη επιτυχία το τελευταίο διάστημα. Οι πινακίδες με τα μηνύματα προς τους μετανάστες βρίσκονται σε αρκετές πόλεις, ενώ ο ούγγρος πρωθυπουργός κατάφερε να «γυρίσει» την τάση των δημοσκοπήσεων, μετά την ανακοίνωση της δημιουργίας ενός τεράστιου φράχτη στα νότια σύνορα της χώρας με τη Σερβία, μήκους 175 χιλιομέτρων και ύψους 4 μέτρων. «Στο άκουσμα της ανακοίνωσης του φράχτη, υπήρξαν δύο διαφορετικές αντιδράσεις. Ο κόσμος που θεωρείται υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, κυρίως στη Βουδαπέστη, το θεώρησε απαράδεκτο. Τρελό. Όμως αποδείχτηκε ότι ήταν ένα πολύ μικρό ποσοστό της κοινωνίας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, ίσως ακόμη και το 80%, θεωρεί ότι ο φράχτης είναι μια πολύ καλή ιδέα. Αυτό δεν είναι κάποιο επίσημο νούμερο, αλλά αποτελεί δική μου αίσθηση, με βάση όλες τις αντιδράσεις του κόσμου», σχολιάζει η Μαρία Ν.
Στα μέσα ενημέρωσης, αλλά και στην επίσημη ιστοσελίδα της ουγγρικής κυβέρνησης, οι εικόνες και οι ειδήσεις που αφορούν το φράχτη βρίσκονται ανάμεσα στα πρώτα θέματα, ενώ τα κυβερνητικά μηνύματα για τον «κίνδυνο» της μετανάστευσης κάνουν επίσης διακριτή την εμφάνισή τους. Μάλιστα, μέρος της πανεθνικής καμπάνιας για το ζήτημα της μετανάστευσης ήταν η αποστολή ενός ερωτηματολογίου σε κάθε πολίτη της χώρας. Όμως οι περισσότερες από τις 12 συνολικά ερωτήσεις, που περιείχε, ήταν εξαιρετικά διφορούμενες, δίνοντας τη δυνατότητα πολλαπλών ερμηνειών ανάλογα με τις προθέσεις της κυβέρνησης.
«Μια ερώτηση λέει: “Συμφωνείτε με την κυβέρνηση, ότι αντί για τους μετανάστες θα πρέπει να στηρίζονται οι ουγγρικές οικογένειες και τα παιδιά;”. Μια άλλη ρωτάει: “Ακούγονται πολλές απόψεις για τη μετανάστευση. Κάποιοι λένε ότι οι παράνομοι μετανάστες συνιστούν κίνδυνο για τις θέσεις εργασίας και τον τρόπο ζωής των Ούγγρων. Συμφωνείτε με αυτό;”. Τι απάντηση μπορεί να δώσεις ένας μέσος Ούγγρος σε κάτι τέτοιο;
Πώς μπορεί ο κόσμος να ερωτάται εάν συμφωνεί να “επαναπροωθούνται όλοι οι παράνομοι μετανάστες πίσω στις χώρες τους, όσο το δυνατόν συντομότερα”; Πρόκειται για εντελώς προκατειλημμένα ερωτήματα».
Οι «περίεργες σχέσεις» με την ΕΕ
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Ρίγα, τον περασμένο Μάιο, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έδειξε με έναν άκρως αφελή τρόπο το πώς η ηγεσία της ΕΕ προσλαμβάνει τις αμφιλεγόμενες πολιτικές του Βίκτορ Όρμπαν, όταν την ώρα που τον υποδεχόταν του είπε «χαίρε, δικτάτορα»! Η αμηχανία του Όρμπαν κρύφτηκε πίσω από ένα χαμόγελο και την ανταπάντηση «χαίρε Μεγάλε Δούκα». Όμως αυτή η αντιμετώπιση δεν έτυχε θετικής απήχησης στους κόλπους της ουγγρικής κυβέρνησης. Κάτι παρόμοιο συνέβη και στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για τη μετανάστευση, στα τέλη Ιουνίου, εκεί όπου ο ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, άφησε σαφείς αιχμές για συγκεκριμένες χώρες –μεταξύ αυτών και η Ουγγαρία– επειδή έδειξαν παντελή αδιαφορία για το τρομακτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως η Ιταλία και η Ελλάδα. «Αν αυτή είναι η γνώμη σας για το τί σημαίνει Ευρώπη, μπορείτε να την κρατήσετε. Ή υπάρχει αλληλεγγύη ή μην σπαταλάτε το χρόνο μας», φέρεται να είπε ο ιταλός πρωθυπουργός, την ώρα που ο Βίκτορ Όρμπαν εξασφάλιζε την εξαίρεση της χώρας του από το πρόγραμμα ανακατανομής ενός μικρού αριθμού μεταναστών από τον ευρωπαϊκό Νότο προς το Βορρά.
«Μετά από εκείνη τη Σύνοδο Κορυφής, όπου ο Ματέο Ρέντσι επιτέθηκε και στην Ουγγαρία για την αδιαλλαξία της στο μεταναστευτικό, ο Όρμπαν έδωσε μια έμμεση απάντηση στον ιταλό ομόλογό του σχολιάζοντας το γεγονός και λέγοντας: “Έχω μια επιλογή, κι αυτή η επιλογή ήταν να το καταπιώ”. Κάπου εκεί το επεισόδιο έληξε».
Η κυβερνητική ρητορική για τη μετανάστευση, όπως λέει η Μαρία Ν., είναι κάτι που έχει μπει για τα καλά στο μυαλό πολλών Ούγγρων. «Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η προπαγάνδα κάνει τον κόσμο να πιστέψει πραγματικά ότι όλοι οι μετανάστες είναι επικίνδυνοι. Για παράδειγμα, πριν μερικές μέρες ταξίδευα με το λεωφορείο. Δίπλα μου ήταν κάποιες κυρίες μεγάλης ηλικίας, που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, κι άρχισαν την κουβέντα περιμένοντας να ξεκινήσουν. Αυτό τις άκουσα να λένε: “Αυτοί οι μετανάστες, είναι επικίνδυνοι. Έρχονται εδώ για να σε φάνε, να σε σφάξουν με μαχαίρι”. Αυτό συμβαίνει εκεί έξω. Η προπαγάνδα λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά».
Η μάχη με την Άκρα Δεξιά για τις ψήφους
Η επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα και η αναγνώριση του μεταναστευτικού ζητήματος με όρους εθνικιστικούς, δεν ήρθε τυχαία. Η σκληρή πόλωση στις περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες έφερε τεράστια άνοδο των ρατσιστικών κομμάτων. Κι αυτό δεν άφησε την Ουγγαρία ανεπηρέαστη. Το ακροδεξιό και ξενοφοβικό κόμμα Jobbik (Κίνημα για μια καλύτερη Ουγγαρία), κερδίζει το τελευταίο διάστημα όλο και μεγαλύτερη δημοφιλία, με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις να το φέρνουν στη δεύτερη θέση πίσω από το Fidesz.
«Το Fidesz φοβάται πολύ αυτήν την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος», υποστηρίζει η Μαρία Ν. «Κι έτσι προσπαθεί να πάει πολύ πιο κοντά στις δικές του πολιτικές, για να αντλήσει ψήφους από την Ακροδεξιά».
Το «ψάρεμα» ψηφοφόρων από την Άκρα Δεξιά είναι πάντοτε πολύ επικίνδυνο. Κι αυτό, γιατί ήδη υπάρχουν υπόνοιες διασύνδεσης του Jobbik με μια νεοναζιστική ομάδα κρούσης, με την ονομασία Betyársereg. Μάλιστα, σε μια συνέντευξη που έδωσε ο ηγέτης αυτής της οργάνωσης, είπε ότι ένας από τους πιο στενούς του φίλους είναι ο ηγέτης του Jobbik. Κάτι το οποίο, όμως, επισήμως δεν έχει επιβεβαιωθεί από καμία πλευρά. «Το Jobbik, ως κόμμα, δεν είναι νεοναζί. Δεν έχει επίσημες ομάδες κρούσης. Έχει όμως κόσμο που το ακολουθεί και κάνει αυτή τη δουλειά», λέει η Μαρία Ν.
Μια από τις πρακτικές, που ακολουθούν οι ομάδες κρούσης των νεοναζί, είναι να παριστάνουν τους «καλούς Σαμαρείτες». Εάν, δηλαδή, κάποιος έχει «πρόβλημα» με μετανάστες, ή κυρίως με Ρομά, οι οποίοι αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της Ουγγαρίας και συνιστούν τεράστιο «πονοκέφαλο» για την κυβέρνηση, καλούν μέσω τηλεφώνου ή facebook για «βοήθεια». Οι ομάδες αυτές στέλνουν κόσμο στο σημείο που τους ζητήθηκε και παριστάνουν τους φρουρούς. «Απλώς κάνουν περιπολίες ή στέκονται απειλητικά στο σημείο, προσπαθώντας να τους τρομάξουν. Μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι δείχνουν πολύ απειλητικοί. Με ξυρισμένα κεφάλια, γυμνασμένοι, με στρατιωτικές στολές. Κι αυτό που κάνουν είναι να πηγαίνουν, για παράδειγμα, σε κάποιο χωριό, να στέκονται μπροστά από ένα σπίτι Ρομά, να τους φωνάζουν να φύγουν από τη χώρα και γενικά να τους εκφοβίζουν».
Τα κοινωνικά δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα
Το ζήτημα των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, μετά από κάποιες ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Όρμπαν, έχει προκαλέσει διεθνείς παρεμβάσεις και από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ αλλά και από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρήθηκε η κρατική παρέμβαση σε μη κυβερνητικές οργανώσεις για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, μετά από μια εισβολή της αστυνομίας με την πρόφαση ότι υπήρχαν υποψίες για οικονομικές ατασθαλίες. Οι συγκεκριμένες ΜΚΟ λαμβάνουν κυρίως χρήματα από την κυβέρνηση της Νορβηγίας, και ο Βίκτορ Όρμπαν θεωρεί ότι οι οργανώσεις αυτές δεν επιτελούν κοινωνικό έργο, αλλά, όπως λέει, «αποτελούν πολιτικούς ακτιβιστές, οι οποίοι εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα».
«Αυτό είναι πολύ διφορούμενο, γιατί είμαστε μέλη της ΕΕ, έχουμε δημοκρατία», λέει η Μαρία. «Αλλά η κυβέρνηση μέσω του υπουργείου Εξωτερικών έχει ξεκινήσει πρόσφατα ένα πρόγραμμα με την ονομασία “Άνοιγμα προς Ανατολάς”. Αφορά τις οικονομικές συνεργασίας της Ουγγαρίας με Ρωσία, Κίνα, αραβικές χώρες. Αυτό το οποίο προσπαθούν, είναι να ενισχύσουν τις σχέσεις με αυτές τις χώρες αλλά και με τη Λατινική Αμερική».
Η αμφιλεγόμενη στάση του Βίκτορ Όρμπαν, ιδιαίτερα μετά τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο, του έδωσε τη δυνατότητα να εξασφαλίσει την ενισχυμένη πλειοψηφία στις εκλογές του Απριλίου του 2014, παρότι στην ουσία απώλεσε δυνάμεις σε σχέση με τις εκλογές του 2010. Κι αυτό, γιατί η ενίσχυση του πρώτου κόμματος σε έδρες, στις περιφέρειες που υπήρχαν μεγάλες εκλογικές διαφορές, έδωσε στο Fidesz 44% στην κάλπη, και 66% στο κοινοβούλιο.
Επιπλέον, το πεδίο και στα μέσα ενημέρωσης είναι αποκαρδιωτικό. Η ιδρυθείσα το 2010 Κρατική Αρχή Μέσων Ενημέρωσης βρίσκεται υπό τον έλεγχο του κράτους, και τα τρία δημόσια κανάλια κατηγορούνται από την αντιπολίτευση ότι λειτουργούν ως κυβερνητικοί βραχίονες. Αυτό τόνισε και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, όπου ο πορτογάλος συντονιστής της ομάδας παρατηρητών, Αντάο Σίλβα, δήλωσε ότι «μια περιοριστική νομοθεσία για την προεκλογική εκστρατεία, μια μεροληπτική κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης και προεκλογικές δραστηριότητες, που θόλωναν τον διαχωρισμό ανάμεσα στο πολιτικό κόμμα και το κράτος, παρείχαν ένα ανάρμοστο πλεονέκτημα στο κύριο κόμμα στην εξουσία».
Βαθιές σχέσεις πολιτικής και οικονομικής ελίτ
Οι σχέσεις του πρωθυπουργού Όρμπαν με τους ισχυρούς της ουγγρικής οικονομίας παραμένει προνομιακή, παρότι πρόσφατα έχασε έναν από τους μεγαλύτερους συμμάχους του: τον –μεταξύ άλλων– μιντιάρχη και «εθνικό εργολάβο», Λάγιος Σιμίτσκα, ο οποίος είναι και ιδιοκτήτης ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού, εφημερίδας και ραδιοφώνου.
Έως το 2014, ο Σιμίτσκα ήταν στενός συνεργάτης του Όρμπαν, με πολλές συνεργασίες των επιχειρήσεων του με το Δημόσιο. Στο παρελθόν, μάλιστα, υπήρξε και επικεφαλής των φορολογικών αρχών της χώρας. Όμως τα σχέδια του ούγγρου πρωθυπουργού να επιβάλει οριζόντια φορολόγηση 5% στις διαφημίσεις, τον μετέτρεψαν σε έναν από τους πιο ορκισμένους εχθρούς του. Μια απόφαση, που στην πορεία προκάλεσε την αντίδραση της Κομισιόν και την απόσυρσή της, αλλά αποτέλεσε ένα μικρό δείγμα του πώς λειτουργεί το καθεστώς δούναι και λαβείν σε πολλά στρώματα του πολιτικού κι επιχειρηματικού status quo της χώρας.
Άλλωστε, οι καταγγελίες για ύποπτες συναλλαγές ενέπλεξαν ακόμη και τον γαμπρό του Όρμπαν και σύζυγο της μεγαλύτερης κόρης του, Ίστβαν Τίμπορς. Ο Τίμπορς φέρεται να ανέλαβε μια σειρά από έργα, που αφορούσαν κυρίως εργασίες δημόσιου φωτισμού, καθώς, όπως αναφέρουν ουγγρικά μέσα ενημέρωσης, 33 δημοτικές αρχές της χώρας έλαβαν μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια για να μεταβούν σε νέες τεχνολογίες φωτισμού κι η επιχείρησή του ανέλαβε να διεκπεραιώσει το 71% των έργων αυτών. Όπως, μάλιστα, ανέφερε σε δημοσίευμά της στις αρχές Ιουλίου η ουγγρική ιστοσελίδα sztarklikk.hu, οι ευρωπαϊκές αρχές καταπολέμησης της διαφθοράς (OLAF) έχουν ήδη ξεκινήσει τη διεξαγωγή έρευνας, που αφορά την εταιρία που μέχρι πρότινος ανήκε στον γαμπρό του ούγγρου πρωθυπουργού, και δεν έχει να κάνει μόνο με το καθεστώς των αναθέσεων αλλά και με πιθανές υπερτιμολογήσεις. Κι αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές περιπτώσεις, που απασχολούν ήδη τις ευρωπαϊκές αρχές από το 2014, όπως έδειξε η ετήσια έρευνα της OLAF. Στη λίστα της OLAF, η Ρουμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση με έρευνες για 36 περιπτώσεις διαφθοράς, ενώ δεύτερη έρχεται η Ουγγαρία με 13 περιστατικά.
άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Hot Doc #83, το Σεπτέμβριο του 2015
Extra Hot άρθρο
Η μαφία του ΚΕΕΛΠΝΟ
Έδιναν χορηγία ακόμη και στον Κοτσώνη του ναρκόπλoιου NOOR ONE

Ένας δημόσιος οργανισμός, που μοιάζει περισσότερο με άνδρο μαφίας παρά με οργανισμό κοινωνικής προσφοράς – έτσι σκιαγραφείται καθημερινά το ΚΕΕΛΠΝΟ, με βάση τα στοιχεία που αποκαλύπτονται καθημερινά. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, όπως έχει αποκαλύψει με επανειλημμένα δημοσιεύματα το Hot Doc, είχε μετατραπεί σε ένα «μαγαζάκι του τρόμου», που παρήγαγε φόβο για λιμούς, καταποντισμούς και πάσα νόσο, για τα οποία αναλάμβανε να ενημερώσει υποτίθεται τον κόσμο, μοιράζοντας φυσικά εκατομμύρια για επικοινωνία και διαφήμιση. Η βιομηχανία της επικοινωνίας για «το κοινό που κινδύνευε» μοίραζε χρήμα σε συγκροτήματα Τύπου και δημοσιογράφους, οι οποίοι, αντιγυρίζοντας την προσφορά, φαίνεται πως κρατούσαν πλήρη σιωπή για όσα άλλα συνέβαιναν στο Κέντρο. Το ΚΕΕΛΠΝΟ μετατράπηκε επιμελώς σε νησίδα αυθαιρεσίας, αρχικώς με νομικές ρυθμίσεις που το εξαιρούσαν από το ΑΣΕΠ ή άλλες απαιτήσεις που αφορούν στο Δημόσιο, ενώ στη συνέχεια στεγανοποιήθηκε ως το μαγαζί κάποιων που έκαναν ό,τι επέλεγαν, πέρα από διαφάνεια, αξιοκρατία και κυρίως λογαριασμό για το δημόσιο χρήμα. Από το ξεκίνημα των ερευνών μας, το 2013, είχαμε δεχθεί καταγγελίες πως το ΚΕΕΛΠΝΟ στην ουσία κατασκευάστηκε για να κινείται το χρήμα που δόθηκε με τη σύμφωνη γνώμη των πολιτικών στους ίδιους τους πολιτικούς ως μαύρο χρήμα. Οι καταγγελίες αυτές στάθηκε δύσκολο να στοιχειοθετηθούν, αλλά η συμπεριφορά των υπουργών και όσων είχαν την ευθύνη του ελέγχου του ΚΕΕΛΠΝΟ ή των νομικών ρυθμίσεων, που το μετέτρεπαν σε βολική εξαίρεση του Δημοσίου , δημιουργεί ερωτήματα. Γιατί το εξαίρεσαν και το μετέτρεψαν σε χώρο όπου οι προσλήψεις, η δια- κίνηση του χρήματος και όλες οι διαδικασίες ήταν χωρίς κανένα κανόνα;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 102 (B' Μάιος 2016)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.