Οι περιπέτειες του ΣΥΡΙΖΑ: Από τον Βουδούρη στη Τζάκρη
Από τον Οδυσσέα Βουδούρη στη Θεοδώρα Τζάκρη, με αρκετούς ενδιάμεσους επώνυμους σταθμούς, το τρένο των συμμαχιών του ΣΥΡΙΖΑ αγκομαχάει. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι, όπως φαίνεται τουλάχιστον, ο μηχανοδηγός κάνει ό,τι μπορεί για να επιταχύνει την κίνησή του και να καταφέρει να ανεβάσει σ’ αυτό όσο γίνεται περισσότερους επιβάτες. Γιατί υπάρχουν κι εκείνοι, καθόλου λίγοι, οι οποίοι πιστεύουν –και το λένε φωναχτά– ότι μια τέτοια πορεία οδηγεί σε κατήφορο, κρύβει κινδύνους εκτροχιασμού, και άρα χρειάζονται τα φρένα για να ανακοπεί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 65 (A' Δεκέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Βιβλιοπροτάσεις
Πέλλα Καλογγιανάκη – Κώστας Καρράς «Όταν τα γκράφιτι λένε πολλά με τη σιωπή τους»
«Τα γκράφιτι υπάρχουν και εκφράζουν –με έναν ιδιαίτερο τρόπο– ιδέες, ιδεολογίες, σκέψεις, συναισθήματα, εναντιώσεις, συχνά με διάθεση απορριπτική, ανατρεπτική, φορτισμένη, επιθετική, άλλοτε με διάθεση καλλιτεχνική, άλλοτε με τρόπο δυσνόητο και για πολλούς ανούσιο», δηλώνουν στο Hot Doc οι πανεπιστημιακοί Πέλλα Καλογιαννάκη και Κώστας Καρράς, στο πλαίσιο μιας κοινής τους συνέντευξης για το βιβλίο τους «Η Γλώσσα των Τοίχων»… μυώντας μας στον κόσμο των γκράφιτι…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 65 (A' Δεκέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Doculture
Η επιλογή του 15νθήμερου
Σβετλάνα Ζαχάροβα – Χριστουγεννιάτικο Γκαλά
Η Σβετλάνα Ζαχάροβα γεννήθηκε στην Ουκρανία στις 10 Ιουνίου 1979 και άρχισε τις σπουδές της από την ηλικία των 10 ετών στη Σχολή Χορού του Κιέβου, ενώ στα 17 της βρέθηκε στα Μπαλέτα Μαριίνσκι, όπου πρωτοεμφανίστηκε στο «Σιντριβάνι του Μπαχτσισαράι», σε μουσική του Μπορίς Ασάφιεφ και χορογραφία του Ροστισλάβ Ζαχάροβ. Ο Βλαντίμιρ Βασίλιεφ την προσκάλεσε να χορέψει στα Μπολσόι της Μόσχας το 2003. Στις εθνικές εκλογές της Ρωσίας το 2008 εξελέγη μέλος του Κοινοβουλίου. Αυτό είναι σε συντομία το βιογραφικό της μπαλαρίνας για την οποία οι Financial Times έγραψαν: «Αντιμετωπίζει τις προκλήσεις με χαμόγελο ενώ διαθέτει… πόδια και πειθαρχημένο σώμα με υπέροχες γραμμές. Είναι ένα θαύμα!» Αυτό το θαύμα, λοιπόν, θα έχει για άλλη μία φορά τη δυνατότητα να παρακολουθήσει το αθηναϊκό κοινό στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 11, 12 και 13 Δεκεμβρίου. Ένα εκπληκτικό γκαλά χορού, που συνδυάζει κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο, απ’ όπου δεν λείπουν κομμάτια από σημαντικά έργα του κλασικού μπαλέτου που σφράγισε με την ερμηνεία της η Ζαχάροβα, εκτοξεύοντας τη φήμη της σε όλο τον κόσμο. Μαζί της, οκτώ ακόμη σούπερ σταρ, όπως οι πρώτοι χορευτές των Μπολσόι Μιχαήλ Λομπούχιν, Αντρέι Μερκούριεφ και Αναστασία Στασκέβιτς, ο πρώτος χορευτής και χορογράφος της Nafas Dance Company Πάτρικ ντε Μπάνα και οι μεγάλοι σολίστ του Στανισλάφσκι Άννα Ολ, Σεμιόν Βέλιτσκο, Τατιάνα Μπολότοβα και Ντμίτρι Ζαγκρέμπιν.
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 65 (A' Δεκέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο Αλί υποψήφιος βουλευτής
Γιατί όχι δηλαδή; Καλύτερο είναι Τζέρι Γιακουμάτο, Γιώργο Πάντζα; Αλί πρέπει μπει στη βουλή για να σώσει χώρα.
Γι’ αυτό πήγε και γράφτηκε σε μία κόμμα. Τη μόνη που ταίριαζε στο ιδεολογία του ήταν Χρυσή Αυγή αλλά από το ανάποδη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 65 (A' Δεκέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τoo big to fail εργολαβικές κουτοπονηριές
Κάποιοι εργολάβοι ζήλεψαν τη δόξα των τραπεζών και επιχειρούν να εμφανιστούν και εκείνοι ως «πολύ μεγάλοι για να αφεθούν να καταρρεύσουν»!
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 65 (A' Δεκέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Το ελληνικό κράτος συστηματικός πελάτης του «μαέστρου» της φοροαποφυγής
Κατά τη διάρκεια των ετών που η PriceWaterhouseCoopers (PwC) έβρισκε παραθυράκια ώστε πάνω από 340 πολυεθνικές να φορολογούν τα κέρδη τους στο Λουξεμβούργο ζημιώνοντας τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε., οι ελληνικές κυβερνήσεις της ανέθεταν μια σειρά από μικρά και μεγάλα έργα έναντι αδρών αμοιβών. Το ελληνικό κράτος, κατόπιν έμμεσης υπόδειξης της τρόικας, πληρώνει τον οργανισμό που λειτουργούσε εις βάρος του αλλά και τοποθετεί πρώην στέλεχος του στη νευραλγική θέση του γ.γ. Δημοσίων Εσόδων…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Προκαλεί το Lipitor διαβήτη τύπου 2;
Η πρακτική της Pfizer να ωθεί γιατρούς στην υπερσυνταγογράφηση συγκεκριμένων φαρμάκων δεν είναι καινούρια υπόθεση. Το 2009 ο φαρμακευτικός κολοσσός συμφώνησε να πληρώσει 2,3 δισ. δολάρια για να ξεπεράσει τις κατηγορίες που αφορούσαν σε παράνομες μεθόδους προώθησης μιας σειράς σκευασμάτων με αιχμή το αντιφλεγμονώδες Bextra. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει επιβληθεί σε φαρμακευτική εταιρεία για υπόθεση Αστικού Δικαίου στην ιστορία της αμερικανικής Δικαιοσύνης και μαρτυρά εμφατικά πως η Pfizer παίρνει ρίσκα για να αυξήσει τα κέρδη της…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Μίζες σε 3.000 γιατρούς για να συνταγογραφούν φάρμακα για τη χοληστερίνη
Πάνω από 3.000 έλληνες γιατροί, εισέπρατταν μεγάλα ποσά στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, για να συνταγογραφούν ένα από τα πιο εμπορικά φάρμακα για τη χοληστερίνη, το Lipitor. Η αμερικανική φαρμακοβιομηχανία Pfizer, κάτω από την κάλυψη «στατιστικών μελετών», χρημάτιζε τους γιατρούς οι οποίοι με τη σειρά τους εμφάνιζαν το φάρμακο ως αναγκαίο για την ασφάλεια του ασθενή. Αυτά καταγγέλει με έκθεση και ντοκουμέντα που έχει διαβιβάσει στις αμερικανικές Αρχές, στέλεχος της επιχείρησης στην Ελλάδα. Στη διάθεση του Hot Doc είναι κατάλογοι με τραπεζικούς λογαριασμούς γιατρών, που αποδεικνύουν πως πράγματι έλαβαν ποσά από την εταιρεία. Πέρα όμως από αυτά καθαυτά τα στοιχεία, το γεγονός πως η Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες του κόσμου στην κατανάλωση του προωθημένου φαρμάκου Lipitor, αποδεικνύει ή πως οι Έλληνες είναι καρδιοπαθείς σε μεγάλο βαθμό, ή πως ο εισαγγελέας και στην Ελλάδα πρέπει να εξετάσει ένα από τα πιο βρώμικα σκάνδαλα σε βάρος της υγείας των ασθενών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Στην «πυραμίδα» των Lux Leaks
Ένα φιλέτο στο κέντρο της Αθήνας και η πώλησή του σε επιχειρηματικό κολοσσό ήταν ο λόγος που όλες οι πόρτες, από του πρωθυπουργού έως και του δημάρχου Αθηναίων, άνοιξαν διάπλατα και έγινε ό,τι είναι δυνατόν ώστε ο νέος ιδιοκτήτης να μείνει ευχαριστημένος από τις υπηρεσίες τους. Την ίδια ώρα, τόσο η απόφαση του ΣτΕ όσο και οι κάτοικοι της περιοχής βάζουν εμπόδια και ζητούν να σταματήσει η επένδυση. Μέχρι εδώ, η πάρα πάνω περιγραφή θυμίζει όλες τις ιστορίες ξένων ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες στο πέρασμά τους και με τις ευλογίες της κυβέρνησης και όλων των αρμόδιων φορέων ισοπέδωσαν τη νομοθεσία του κράτους και ό,τι άλλο βρήκαν μπροστά τους, με σκοπό το κέρδος. Άλλωστε αυτός είναι και ο μοναδικός στόχος κάθε επενδυτή – απ’ όπου και αν προέρχεται… Αυτό που κάνει τη διαφορά στη συγκεκριμένη ιστορία είναι ότι η μητρική εταιρεία του επενδυτή, που θέλει να φτιάξει Mall σε μια περιοχή με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, τυχαίνει να έχει έδρα το Λουξεμβούργο, με ό,τι αυτό σημαίνει μετά τις πρόσφατες δημοσιογραφικές αποκαλύψεις.
Ήταν το 2008 όταν η εταιρεία Αrtume S.A. μπήκε επίσημα στη ζωή μας, και πιο συγκεκριμένα, στη ζωή των κατοίκων της περιοχής Ακαδημίας Πλάτωνος. Η εταιρεία είχε αγοράσει το πρώην εργοστάσιο του Μουζάκη με σκοπό την κατασκευή ενός πολυχώρου εμπορίου αναψυχής και ψυχαγωγίας. Έδωσε μάλιστα 37 εκατ. ευρώ σε μετρητά. Η επένδυση θα ονομαζόταν λόγω της περιοχής Academy Garden, συνολικής επιφάνειας 55.000 τ.μ. Όλα αυτά είχαν προβληθεί από την πλευρά της πολιτείας ως μια μεγάλη ευκαιρία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και συνεχίζουν να προβάλλονται με τον ίδιο τρόπο παρ’ όλο που τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Τα εμπόδια που βρήκε μπροστά της η εταιρεία ήταν πολλά, κυρίως από την πλευρά της νομοθεσίας του κράτους, διότι μεταξύ άλλων το νέο Mall θα κατασκευαζόταν σε μία περιοχή με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, καθώς απέχει μόλις 1,4 χλμ. από το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Ωστόσο, όπως όλα έδειξαν, αν υπάρχει καλή διάθεση όλα γίνονται. Όλοι οι αρμόδιοι φορείς έβαλαν την υπογραφή τους, λέγοντας παράλληλα ένα ηχηρό «ναι» ώστε το Μall να γίνει, παρακάμπτοντας ακόμα και απόφαση του ΣτΕ η οποία σταματούσε την έκδοση οποιασδήποτε οικοδομικής άδειας για το οικόπεδο Μουζάκη.
Τι ήταν όμως αυτό που έκανε υπουργούς, περιφερειάρχες, δημάρχους, πέρα από τη «δίψα» τους για ανάπτυξη να παρακάμπτουν αποφάσεις του ανώτατου δικαστηρίου; Η εταιρεία Artume S.A. δεν είναι μια τυχαία εταιρεία. Μπορεί σε παλαιότερη έρευνα του Hot Doc να είχε αποκαλυφθεί ότι έχει μόνο ένα γραφείο στην Αθήνα για να δηλώνει την ύπαρξή της, ωστόσο πρόκειται για μία θυγατρική της Black Rock. Αυτός είναι κι ο λόγος που όλες οι πόρτες άνοιξαν διάπλατα με σκοπό να «αγκαλιάσουν» την επένδυση του κολοσσού, ο οποίος, να υπενθυμίσουμε, βλέποντας ότι το έργο καθυστερεί γιατί δεν το επιτρέπουν νόμοι και κανόνες της χώρας, έστειλε επιστολή στον Πρωθυπουργό ζητώντας του να βοηθήσει. Και τότε όλα, ως διά μαγείας, λύθηκαν.
Ο Πλάτωνας, το Λουξεμβούργο και οι φοροελαφρύνσεις
Η εταιρεία Macquaire Global Property Advisors (MGPA) ήταν η μητρική εταιρεία της Artume, με μια από τις ενδιάμεσες εταιρείες την Artemis Hermes, οι οποίες, όλες αυτές, εξαγοράστηκαν από τον όμιλο Blackrock. Ωστόσο, πριν ακόμα από την αγοραπωλησία, η συμφωνία για τη φορολογική ελάφρυνση του πολύπλοκου εταιρικού σχήματος είχε λάβει την έγκριση των αρχών του Λουξεμβούργου. Ήταν δηλαδή και αυτή μία από αυτές τις μεγάλες εταιρείες που βρίσκονται στο φορολογικό παράδεισο και χρησιμοποιώντας λογιστικά τρικ αποφεύγουν να πληρώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε φόρους.
Στις φορολογικές συμφωνίες της μητρικής εταιρείας με το Λουξεμβούργο περιλαμβάνονταν εσωτερικός δανεισμός προς τις θυγατρικές της -ένα είδος χορηγήσεων- όπου, αντί να πληρώνουν οι θυγατρικές τόκους στη μητρική εταιρεία για το δάνειο, η μητρική αποκτά ποσοστό επί των κερδών των θυγατρικών. Τα συγκεκριμένα δάνεια ονομάζονταν «χορηγήσεις με συμμετοχή στο κέρδος». Στη φορολογική συμφωνία εμφανιζόταν ότι το ποσοστό της συμμετοχής στα κέρδη της εταιρείας που λαμβάνει το δάνειο κυμαίνεται από 80% έως 100%. Τα κέρδη λοιπόν των εταιρειών που δανείζονταν χρήματα θα επέστρεφαν στο μεγαλύτερο ποσοστό ως τόκοι των δανείων που είχαν λάβει και έτσι δεν θα φορολογούνταν.
Μία ανάλογη περίπτωση είναι και η ελληνική επένδυση. Συγκεκριμένα, η εταιρεία Artemis Hermes είχε χορηγήσει έως το τέλος του 2008 στην ελληνική θυγατρική της εταιρεία Artume δάνειο ύψους σχεδόν 50 εκατ. ευρώ. Το δάνειο, όπως αναφερόταν στις οικονομικές καταστάσεις της λουξεμβουργιανής εταιρείας, θα έπρεπε να αποπληρωθεί έως τα τέλη του 2016. Με αυτό τον τρόπο τα κέρδη της ελληνικής εταιρείας επιστρέφονται ως τόκοι του δανείου με αποτέλεσμα να μην φορολογούνται στη χώρα μας.
Με άλλα λόγια, όλες οι αρμόδιες αρχές του ελληνικού κράτους έδωσαν το πράσινο φως, κλείνοντας παράλληλα το μάτι σε μία «πυραμίδα» εταιρειών οι οποίες δεν πρόκειται ούτε τη φορολογία που τους αναλογεί να πληρώσουν.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Hot Doc # 64, τον Νοέμβρη του 2014
Extra Hot άρθρο
Hot Doculture
Η επιλογή του 15νθήμερου
Ελ Γκρέκο x4 στην Αθήνα
Τετρακόσια χρόνια μετά το θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου οι φιλότεχνοι έχουν την ευκαιρία να επισκεφτούν το Μουσείο Μπενάκη – Κεντρικό Κτίριο, όπου φιλοξενείται η έκθεση «Ο Φιλικός Κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο». Επίσης, στο Κτίριο της Οδού Πειραιώς φιλοξενείται η έκθεση «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Μεταξύ Βενετίας και Ρώμης», που είναι επικεντρωμένη σε δύο έργα της ιταλικής περιόδου του κρητικού ζωγράφου που φυλάσσονται στην πόλη του Ηρακλείου. Πρόκειται για τη «Βάπτιση του Χριστού», που ανήκει στο δήμο Ηρακλείου, και την «Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά», που αγοράστηκε από τα Ιδρύματα Ανδρέα και Μαρίας Καλοκαιρινού το 1991…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η νύφη από την Κορέα
Μια συννεφιασμένη ημέρα του Νοεμβρίου του 1951, το αμερικανικό στρατιωτικό μεταγωγικό πλοίο «Στρατηγός Μ.Μ. Πάτρικ» έμπαινε στο λιμάνι του Σιάτλ. Η μπάντα δεν παιάνιζε για την επιστροφή των στρατιωτών από τον πόλεμο της Κορέας, αλλά έπαιζε την χαρμόσυνη μουσική από το γαμήλιο εμβατήριο «Να, έρχεται η νύφη»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Σάτιρα από την εποχή του Τρικούπη
Δεκαετία του 1880. Τρικούπης και Δηλιγιάννης, ή Δηλιγιάννης και Τρικούπης. Μια μάχη που καθόρισε τις βουλευτικές αναμετρήσεις και αποτέλεσε πρότυπο για την έξαψη των πολιτικών ηθών εντός της βουλής.Εκεί, στις μνημειώδεις κόντρες και τις τραγικές επιλογές τους, μπορεί κανείς να βρει τις ρίζες της σύγχρονης Ελλάδας: κομματοκρατία, φαυλότητα, εναλλαγή στην εξουσία, αντισφαίριση ευθυνών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Χένρι Ζιρού
«Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο από την πολιτική των πανό και των συνθημάτων»
Ο Χένρι Ζιρού είναι ένα από τα πιο καταξιωμένα πρόσωπα της παγκόσμιας πνευματικής κοινότητας. Είναι ο πρόεδρος του Κέντρου Επιστήμης για το Δημόσιο Συμφέρον στο πανεπιστήμιο ΜακΜάστερ του Καναδά, ενώ έχει συγγράψει δεκάδες βιβλία. Μιλά στο Hot Doc για την αυξανόμενη και επικίνδυνη επιρροή του νεοφιλελευθερισμού παγκοσμίως, στην πολιτική, την οικονομία, την κοινωνία, και την παιδεία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Σύνορα η Ευρώπη δεν γνωρίζει…από το Κόσσοβο στην Κριμαία
Η αρχή της μη παραβίασης των συνόρων αρχικά ήταν συμπληρωματική στον κανόνα της εδαφικής ακεραιότητας. Αυτό αναφερόταν στη διακήρυξη του OHΕ του 1970 για τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου που πρέπει να διέπουν τις σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών. Σύμφωνα με αυτό το κείμενο, κάθε κράτος θα πρέπει να αποφεύγει την απειλή βίας ή τη χρήση βίας με σκοπό την παραβίαση των συνόρων άλλου κράτους. Επίσης, η αλλαγή των συνόρων δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσο για την επίλυση των διεθνών διαφορών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τα περίεργα μαθηματικά του ΤΑΙΠΕΔ
Η πώληση του ελληνικού μπήκε στη short list και βρίσκεται ένα βήμα από την ανακήρυξή της στη μεγαλύτερη θεωρία συνωμοσίας που έγινε πράξη τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και όχι μόνον…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Οι «κανόνες απεμπλοκής» και ο … λικβινταρισμός
Η κυνική πίεση που ασκούν οι δανειστές στην κυβέρνηση Σαμαρά έχει δύο στόχους. Πρώτον, να την χειραγωγήσουν ώστε να υλοποιήσει τα προαπαιτούμενα μέχρι το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου, με καρότο την περιβόητη «προληπτική γραμμή πίστωσης». Δεύτερον, στην ουσία κάνουν καραμπόλα για να χτυπήσουν το ΣΥΡΙΖΑ…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Εξοστρακίζουν τα αυτιστικά παιδιά
Λέγεται, πως οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν τα ανάπηρα ή καχεκτικά βρέφη στον Καιάδα, προκειμένου έτσι να διασφαλίσουν την ευγονική της φυλής τους. Σήμερα, στην σύγχρονη Ελλάδα, και με κίνητρα όχι επιστημονικά, κατά την έμμεση παραδοχή του υπουργείου Παιδείας, σχεδιάζεται ο εξοστρακισμός από την εκπαίδευση των αυτιστικών παιδιών με κύριο στόχο την εξοικονόμηση χρημάτων (τα οποία ωστόσο εισπράττει μέσω κοινοτικών κονδυλίων η χώρα μας) και κατ’ επέκταση τη δημιουργία μιας δεξαμενής απολύσεων εκπαιδευτικών…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Απεμπόλησαν ένα μοναδικό εργαλείο ανάπτυξης για χάρη των τραπεζιτών
Πριν από μερικές μέρες ο υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Δένδιας ανακοίνωσε τη δημιουργία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ενός κρατικού φορέα ο οποίος θα παράσχει δάνεια ύψους 4 δισ. ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το δραματικό έλλειμμα ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά. Φαίνεται όμως ότι η Ελλάδα διαθέτει εδώ και πολλά χρόνια ένα τέτοιου είδους αναπτυξιακό εργαλείο. Πρόκειται για το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΚΔ). Το ΤΠΚΔ είναι ένας κρατικός φορέας που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης στα πρότυπα κρατικών φορέων άλλων χωρών, αλλά η κυβέρνηση Παπανδρέου και οι ξένοι δανειστές απεμπόλησαν τη δυνατότητα αυτή…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Επιστροφή στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων
Κανείς από τους συμιακούς σφουγγαράδες, με αρχηγό και καπετάνιο τον Δημήτριο Κοντό, δεν είχε φανταστεί τι μέλλει γενέσθαι, όταν, το 1900, η ηρωική τους προσπάθεια να ανασύρουν από τον βυθό της θάλασσας αγάλματα και άλλα αντικείμενα που είχαν εντοπίσει, ανοιχτά των Αντικυθήρων, απέφερε καρπούς. Η ανέλκυση, από βάθη που αγγίζουν τα 70 μέτρα, των αμέτρητων ευρημάτων αλλά και του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, έμελλε να είναι η πρώτη στην Ιστορία, σηματοδοτώντας παράλληλα τη γέννηση της Υποβρύχιας Αρχαιολογίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ο Πολ Ποτ και οι τζιχαντιστές
Το 1976 ο Πολ Ποτ και οι Ερυθροί Χμερ ανέλαβαν την εξουσία στην Καμπότζη. Πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι σφαγιάστηκαν από το ιδιότυπο κίνημα των Χμερ, για το οποίο η Δύση ήταν και παραμένει απολύτως βέβαιη πως ήταν κομμουνιστικό. Όσα έχουν γραφτεί για την Καμπότζη του Πολ Ποτ, για τα τέσσερα δηλαδή χρόνια της ιστορίας της, δεν έχουν γραφτεί για το σύνολο της ιστορίας της μακρινής χώρας. Αυτή η επιφανειακή γνώση για το κομμάτι αυτό της υφηλίου δεν είναι μια ιστορική αδικία που επέβαλε η σκληρή πραγματικότητα της διακυβέρνησης του Πολ Ποτ και τα εγκλήματά του. Είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό που συνέβαινε και συμβαίνει…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άλλο η φανέλα κι άλλο τα μπουρδέλα
Και ξαφνικά η ελληνική πολιτεία ξύπνησε, όταν ο Κώστας Κατσούλης, φίλαθλος του Εθνικού αν έχετε το Θεό σας, δολοφονήθηκε στη Νέα Αλικαρνασσό της Κρήτης. Τότε έγινε ο συνήθης θρήνος, εκτοξεύτηκαν οι συνήθεις κατάρες και ο επί του Αθλητισμού Γιάννης Ανδριανός αποφάσισε και έκλεισε τα γήπεδα για ένα σαββατοκύριακο. Για να έρθει, πριν λίγες μέρες, η δολοφονική επίθεση εναντίον του Χριστόφορου Ζωγράφου, της Επιτροπής Διαιτησίας. Και ο Ανδριανός αποφάσισε να ξανακλείσει τα γήπεδα, να αναβάλει δηλαδή τους αγώνες ποδοσφαίρου, για άλλη μια εβδομάδα. Λες κι έτσι θα λυθεί το πρόβλημα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Όταν ακόμα και οι «χείριστοι» εντυπωσιάζονται από την ‘κακία»
Την περασμένη εβδομάδα είδε το φως της δημοσιότητας η περιγραφή του Timothy Geithner (τ. υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ) της αποφασιστικότητας με την οποία, τον Φεβρουάριο του 2010, οι βορειοευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών σχεδίαζαν να συντρίψουν τους Έλληνες. Όπερ και έπραξαν τον επόμενο Μάιο, με το Μνημόνιο, και συνεχίζουν να πράττουν έως σήμερα με την αγαστή σύμπραξη τριών κυβερνήσεων (Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά). Κάποια στιγμή, σε εκείνη την συνάντηση, ο Geithner τους είπε: «Πατήστε τους (σ.σ. τους Έλληνες) το λαιμό αλλά προσέξτε: κινδυνεύετε να αυτοκαταστραφείτε»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλί αγαπάει τη Βούλτεψη
Βαρβάτση αγαπούσε τη χαβιάρι, Ποπάι αγαπούσε την Όλιβ, Αχιλλέας αγαπούσε την Πάτροκλο, Γιάννη Στουρνάρα με τη ίδιο τρόπο αγαπούσε τις Έλληνες, να μη βρεθεί ένα χριστιανό, μουσουλμάνο, οτιδήποτε, να αγαπάει Βούλτεψη;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 64 (B' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Της Ευρώπης χαμένη γενιά
Τζουλιάνα, Χαβιέ, Ρολάντο, Σεντρίκ, Πατρίσιο, Ντανιέλα. Είναι νέοι πτυχιούχοι από την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γαλλία, τη Ρουμανία, με έτη σπουδών πίσω τους, έτη αβεβαιότητας μπροστά τους και το βλέμμα μόνιμα πια στραμμένο πέρα από τα εθνικά σύνορα. Ανήκουν όλοι τους στην περίφημη «χαμένη γενιά» της μεταπολεμικής Ευρώπης. Έχουν αποδεχτεί να εργάζονται με μειωμένες αποδοχές και υπό καθεστώς διαρκούς ανασφάλειας, έχουν εξασκηθεί στο να μεταμορφώνονται σε overqualifi οικονομικούς μετανάστες που περιπλανώνται στη Γηραιά Ήπειρο, αν όχι στον κόσμο, κάθε φορά που μένουν δίχως δουλειά και εγχώρια όνειρα. Νέοι, μορφωμένοι και κακοπληρωμένοι, λοιπόν. Στην καλύτερη των περιπτώσεων. αν δεν ανήκουν στο 11% της εργατικής ευρωπαϊκής δύναμης που βρίσκεται σε ανεργία. Κοινός παρονομαστής; τα χαμένα όνειρα της πρώτης γνήσιας ψηφιακής γενιάς ή αλλιώς των παιδιών του διαδικτύου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 39 (A' Νοέμβριος 2013)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Έκταση «φιλέτο» με θέα… Σπέτσες και στην αυλή… κεδρόδασος
Ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Πούλιθρα της Νότιας Κυνουρίας. Πρόκειται για ένα παραθαλάσσιο χωριό, χτισμένο στις παρυφές του Πάρνωνα και σε απόσταση μόλις 9 χλμ. από το Λεωνίδιο Αρκαδίας. Το εν λόγω χωριό ξεχωρίζει για τη φυσική του ομορφιά, το πυκνό κεδρόδασος που έχει απομείνει πλέον στα ψηλότερα σημεία των βουνών που το αγκαλιάζουν, αλλά και για την υπέροχη θέα που έχουν οι κάτοικοι προς τη θάλασσα, θέα που σε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις φτάνει ακόμα και μέχρι το νησί των Σπετσών. Μάλιστα, ο σημερινός τσάρος της ελληνικής οικονομίας είναι γνωστό πως δεν έπαψε ποτέ να επισκέπτεται το χωριό του αρκετά συχνά, στο οποίο διατηρεί σε άριστη κατάσταση και το πλήρως ανακαινισμένο πατρικό του σπίτι…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Ο Χαρδούβελης καθάρισε το άγριο κομμάτι»
Το 1966 ο Δημήτρης Ξερακιάς, κάτοικος Πελετών, αγοράζει ένα κτήμα στα Πούλιθρα στη θέση «Κέντρος». Η έκταση σύμφωνα με το συμβόλαιο είναι 20 στρέμματα και περιλαμβάνει ελιές και χαρουπιές καθώς και μια στάνη. Όπως δηλώνει στο Hot Doc η σύζυγος του Δημήτρη Ξερακιά (καθώς ο ίδιος έχει αποβιώσει) «το κτήμα το οποίο δεν είχε ποτέ καμία περίφραξη το νοίκιαζε κατά καιρούς ο άντρας μου σε βοσκούς. Εκείνοι άφηναν τα ζώα να πηγαίνουν προς το βουνό ξεπερνώντας τα 20 στρέμματα που νοίκιαζαν». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η χήρα Ξερακιά οι βοσκοί χρησιμοποιούσαν και τμήμα του βουνού το οποίο όπως διευκρινίζει στο Hot Doc, δεν ανήκε σε κανέναν. Μ’ αυτόν τον τρόπο και με το πέρασμα των χρόνων ο Δημήτρης Ξερακιάς εμφανίζεται το 2006 να ισχυρίζεται ότι είναι ιδιοκτήτης 40 στρεμμάτων εκ των οποίων όμως, μόνο τα 20 είχε αγοράσει το 1966, καθώς τα υπόλοιπα προκύπτουν από καταπάτηση δημόσιας έκτασης…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η απάντηση του Hot Doc
Η κ. Χαρδούβελη επιβεβαίωσε πλήρως τα στοιχεία της έρευνας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η απάντηση της κ. Σούζαν Χαρδούβελη
Εξεπλάγην από το ηλεκτρονικό σας μήνυμα και την απίστευτη και ατεκμηρίωτη κατηγορία σας για «καταπάτηση δημόσιας γης». Προς αποφυγήν παρεξηγήσεως λοιπόν και για την καλύτερη ενημέρωσή σας, επισημαίνω τα παρακάτω..
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ιδιοκτήτες καταπατημένης δημόσιας γης το ζεύγος Χαρδούβελη
Αφήστε το πώς πρέπει να φαίνεται και να είναι η γυναίκα του Καίσαρα και ο Καίσαρας. Η γυναίκα του Τσάρου της ελληνικής Οικονομίας Γκίκα Χαρδούβελη και ο ίδιος ο Τσάρος, οφείλουν να απαντήσουν γιατί κατέχουν Δημόσια καταπατημένη γη η οποία μάλιστα ως πρόσφατα φαίνεται να ήταν δασική. Εν ολίγοις πρέπει να απαντήσουν αν παρότι ειδικοί και οι δύο στον τομέα της αγοράς και των αγοραπωλησιών με αντίστοιχους μάλιστα πανεπιστημιακούς τίτλους, εξαπατήθηκαν από κάποιον αγοράζοντας δημόσια γη ή αν ήταν σε γνώση τους τι συνέβαινε. Αν ισχύει το πρώτο, τότε μάλλον ο Γκίκας Χαρδούβελης δεν μπορεί να είναι υπουργός και μάλιστα της Οικονομίας εξαιτίας της ανικανότητάς του να διεκπεραιώσει μια απλή αγοραπωλησία. Αν ισχύει το δεύτερο, τότε είναι ηθικοί οι λόγοι που πρέπει να οδηγήσουν σήμερα σε παραίτηση. Γεγονός πάντως είναι πως ένας από τους πρώτους νόμους που έχει εξαγγείλει ότι θα δημιουργήσει ο Γκίκας Χαρδούβελης είναι αυτός για την νομιμοποίηση εκτάσεων του Δημοσίου που έχουν καταπατηθεί. Μπορεί να είναι μια ακόμη σύμπτωση…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Στη Γάζα «σκοτώνουν και τους νεκρούς»
Αρχές Οκτώβρη βρεθήκαμε στη Λωρίδα της Γάζας, σε μια ανθρωπιστική αποστολή φαρμάκων που συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα με την συνεργασία του «105,5 Στο Κόκκινο», της Fair Planet, του Κοινωνικού Μητροπολιτικού Ιατρείου Ελληνικού, της Αλληλεγγύης για Όλους και της Ένωσης Παλαιστινίων Εργαζομένων Ελλάδας. Η αποστολή μας διπλή. Παράδοση των φαρμάκων και καταγραφή της καταστροφής της Γάζας και των αναγκών της μετά την ισραηλινή επίθεση που άφησε πίσω της περισσότερους από 2.100 νεκρούς. Το οδοιπορικό στην καταστροφή αναδεικνύει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, τα εγκλήματα πολέμου του Ισραήλ αλλά και τη ζωή στη μεγαλύτερη φυλακή του πλανήτη, όταν τα φώτα της ειδησεογραφίας στρέφονται αλλού, μόλις τα όπλα σιγήσουν…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Επιβράβευσαν αμετάκλητα καταδικασθέντα, με λαμπρή πολιτική καριέρα
Στην Ελλάδα για εκείνους που έχουν τις διασυνδέσεις στο πολιτικό σύστημα ή τις «βάσεις» στο συνδικαλιστικό στερέωμα, ακόμα και μια αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση του Αρείου Πάγου, αντί να τους εμποδίσει μπορεί να τους ωφελήσει ή και να εκτοξεύσει ακόμα την πολιτική τους καριέρα. Το παράδειγμα του επί χρόνια συνδικαλιστή της ΔΑΚΕ στη ΓΣΕΕ, πρώην Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου στον Οργανισμό Διεξαγωγής Ιπποδρομίων Ελλάδας, πρώην Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Υγείας και νυν αντιπεριφερειάρχη Π.Ε Κορινθίας είναι χαρακτηριστικό. Ο Πελοπίδας Καλλίρης έχει εις βάρος του μια αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση για παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση, ωστόσο απολαμβάνει της εμπιστοσύνης και αμέριστης στήριξης του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη, αλλά ιδιαίτερα όλων των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πώς η Τράπεζα Κύπρου ζημίωσε χιλιάδες επενδυτές
Όταν το φθινόπωρο του 2009 η Τράπεζα Κύπρου αποφάσισε την έκδοση και διοχέτευση στο επενδυτικό κοινό μετατρέψιμων αξιογράφων κεφαλαίου αορίστου διάρκειας και το 2011 την έκδοση μετατρέψιμων αξιογράφων ενισχυμένου κεφαλαίου (ΜΑΕΚ), κανένας μικροεπενδυτής δεν μπορούσε να διανοηθεί αυτό που θα ακολουθούσε. Την περίοδο εκείνη, η Τράπεζα Κύπρου εμφανίζεται ισχυρή, στην πραγματικότητα όμως αιθεροβατεί και βασίζεται σε πλασματικά νούμερα, που δυο χρόνια μετά, το 2013, θα οδηγούσαν στην πλήρη κατάρρευσή της. Αυτό ήταν βεβαίως γνωστό στους ιθύνοντες, αποσιωπήθηκε όμως, ώστε να καλυφθεί η τεράστια κεφαλαιακή ανεπάρκεια της τράπεζας, με το υστέρημα των επενδυτών. Έτσι κι έγινε…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Κλειστοί» οι δρόμοι για τους ρώσους τουρίστες
To καλοκαίρι του 2014 χρεοκόπησαν αρκετά μεγάλα ρωσικά τουριστικά πρακτορεία. Έπεσε η ζήτηση τουριστικών πακέτων, υποχώρησε το ρούβλι σε σχέση με το ευρώ και το δολάριο ή ήταν αποτέλεσμα της φυγής κεφαλαίων από τη Ρωσία; Πάντως σε καμιά περίπτωση δεν ήταν τυχαίο γεγονός η πτώχευση καλοκαιριάτικα μερικών εκ των μεγαλύτερων τουριστικών επιχειρήσεων της Ρωσίας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Καλοί μου φιλάνθρωποι!
Η φιλανθρωπία δεν απαιτεί καλοσύνη. Απαιτεί αδικία και υποκρισία. Η αδικία είναι το υπόβαθρο που θα κάνει ακόμη και την προσφορά σκοπιμότητας να φαίνεται καλοσύνη. Και η υποκρισία το άλλοθι της διαιώνισης του ψέματος πως έτσι γίνεται ο κόσμος και εσύ καλύτερος, ακόμη και αν είσαι υπεύθυνος που γίνεται κάθε μέρα χειρότερος…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Tech.doc
Το «μάτι» του Δία
Όταν οι ερευνητές της NASA κοίταξαν τις τελευταίες φωτογραφίες του Δία που είχε βγάλει το Χαμπλ, είδαν… τον Δία να τους κοιτάει πίσω. Δεν επρόκειτο για κάποιο απόκοσμο τέρας όμως, αλλά για τη σκιά του Γανυμήδη, δορυφόρου του Δία, που εκείνη τη στιγμή περνούσε πάνω από το μάτι της καταιγίδας του πλανήτη…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ιστορίες, κτίρια, νοοτροπίες, ατάκτως ερριμμένα σε μια πλατεία των Αθηνών
Λίγα χρόνια αφότου ελευθερώθηκε, η Αθήνα αναζήτησε έναν τρόπο να επανασυνδεθεί με το ένδοξο παρελθόν της. Η προσπάθεια ήταν καταδικασμένη από την αρχή. Στην κλασική Αθήνα τα κτίρια, τα μνημεία και τα γλυπτά εξυπηρετούσαν υπαρκτές ανάγκες της δημοκρατίας, της θρησκείας και του εμπορίου. Στη νεοκλασική Αθήνα δημιουργήθηκαν, ως συνέχεια των φιλολογικών μεταφράσεων του Πλάτωνα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Άνθρωποι στον Καιάδα της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης»
H επιβολή του ζουρλομανδύα των Μνημονίων θεωρείται για κάποιους καριερίστες της πολιτικής και δημοσιοσχεσίτες, η διάσωση της Ελλάδας. Η «σφαγή» στην υγεία, που περιλαμβάνει κλείσιμο νοσοκομείων, απολύσεις προσωπικού και μετατάξεις, ονομάζεται αναδιάρθρωση. Οι ίδιοι που κλείσανε νοσοκομεία όπως το πρώην Λοιμωδών και τον EOΠYY, εξήγγειλαν το κλείσιμο, μέχρι το 2015, τριών ψυχιατρικών νοσοκομείων: ΨΝΑ – Δαφνί, Δρομοκαΐτειο, ΨΝ Θεσσαλονίκης. Και αυτό το βάφτισαν «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Σημειωτέον, η Ελλάδα είχε συμφωνήσει με τους εταίρους της εδώ και δεκαετίες ότι θα δημιουργούσε τις ανάλογες δομές που θα αντικαθιστούσαν τα ψυχιατρεία. Οι πράξεις τους αποδεικνύουν, δυστυχώς, το αντίθετο.
Το μείζον θέμα δεν είναι το λουκέτο στα ψυχιατρεία της χώρας, αλλά ο παράλογα απότομος, ταχύς, βίαιος, ανεύθυνος και χωρίς ανάλογο σχεδιασμό για μεταβατικές δομές ψυχικής υγείας τρόπος που γίνεται. Δεν υπάρχει κανείς -ψυχίατροι, εργαζόμενοι σε κλινικές και αντίστοιχες δομές, ακόμα και οι οικογένειες των ανθρώπων με ψυχική νόσο- που να μην θέλει την υπαλληλοποίηση. Ωστόσο, οι ψυχίατροι στα δημόσια νοσοκομεία μιλούν για «εξαγωγή» του ψυχιατρείου σε μια κοινότητα χωρίς υποδομές. Οι εργαζόμενοι στις ψυχιατρικές κλινικές και δομές καταγγέλλουν πως δεν πρόκειται για μεταρρύθμιση, αλλά για απορύθμιση, διάλυση και πέταμα των ψυχικά ασθενών στο δρόμο. Στον Συνήγορο του Πολίτη μιλούν για «ξεπέταγμα» των ψυχικά ασθενών και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όσο για τις οικογένειες που ζουν με την σχιζοφρένεια, δηλώνουν εξοργισμένοι και γνωρίζουν πως σύντομα θα είναι παντελώς μόνοι, μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Το τραγελαφικό όμως στην υπόθεση, όπως διαπιστώνουν όλοι όσοι βιώνουν στο πετσί τους τα πραγματικά προβλήματα της ψυχικής υγείας, είναι πως κατά την ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση έχει ολοκληρωθεί!
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση καρκινοβατεί
Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας βρίσκεται σε «αποσύνθεση» και οι αντίστοιχες κλινικές τους υπό διάλυση, καθώς στα χρόνια της οικονομικής κρίσης υπήρξαν πολλές συνταξιοδοτήσεις, χωρίς να ακολουθήσουν οι απαραίτητες, έστω, προσλήψεις. Στο Δρομοκαϊτειο, που μέχρι το τέλος του 2015 δεν θα υπάρχει πια, γίνονται 2.500 εισαγωγές ετησίως, ενώ καταγράφονται περισσότερες από 20.000 επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ανθρώπων που πάσχουν από κάποιας μορφής ψυχική νόσο. Στο ίδιο νοσοκομείο τμήματα λειτουργούν με έναν νοσηλευτή για 30 άτομα. Από το απόγευμα και μετά δεν υπάρχει κάλυψη ούτε από παθολόγο, οπότε και όταν έρχονται μικτά περιστατικά ο εφημερεύων γιατρός δεν μπορεί να κάνει σωστή διάγνωση. Μάλιστα, υπάρχουν και μέρες όπου ένας ειδικευμένος ψυχίατρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει 350 ψυχικά ασθενείς και 100 άτομα σε ξενώνες, διαμερίσματα και οικοτροφεία (κοινότητα). «Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι θα βιώναμε όλα αυτά που προωθούνται από το υπουργείο Υγείας για την ψυχική υγεία τα οποία αποτελούν μια λαθροχειρία, έναν αποπροσανατολισμό από τους πραγματικούς στόχους της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Είναι βέβαιο πως θα περάσουμε από τον εγκλεισμό στην εγκατάλειψη», αναφέρει χαρακτηριστικά στο Hot Doc ο ψυχίατρος Γιώργος Αστρινάκης που έφυγε από το Δρομοκαΐτειο τον περασμένο Αύγουστο, μετά από 31 χρόνια υπηρεσίας.
Ίδια η εικόνα και στα υπόλοιπα γενικά νοσοκομεία που λειτουργούν ψυχιατρικές κλινικές, στις οποίες έχουμε θρηνήσει ακόμα και θύματα. Στον Ευαγγελισμό, η ψυχιατρική κλινική είναι δυναμικότητας 20 κλινών, αλλά φιλοξενούνται 50 ψυχικά ασθενείς, οι οποίοι στοιβάζονται στους διαδρόμους και μεταξύ άλλων κοιμούνται σε ράντζα. Θυμίζουμε εδώ πως πέρυσι μια ψυχικά ασθενής κάηκε ζωντανή στην ψυχιατρική κλινική του εν λόγω νοσοκομείου. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν οι ψυχίατροι, τα προγράμματα αποασυλοποίησης στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν καμία σχέση με ότι επιχειρείται στην Ελλάδα, καθώς στις υπόλοιπες χώρες οι πάσχοντες γίνονται ενεργά μέλη της κοινωνίας, ενώ και οι οικογένειες τους στηρίζονται από αντίστοιχες δομές, ώστε να μπορούν να ζήσουν ομαλότερα με την σχιζοφρένεια. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, επιλέγεται ένα διαφορετικό μοντέλο. Να στριμώχνουμε σε δωμάτια τους ψυχικά ασθενείς και να τους βλέπουμε ακόμα και να μαχαιρώνονται μεταξύ τους, όπως συνέβη πρόσφατα στον ξενώνα εφήβων της Παλλήνης που οργανικά ανήκει στο Σισμανόγλειο, όπου δυο πάσχοντες οδηγήθηκαν εκεί με εισαγγελική εντολή δίχως να έχει προηγηθεί καμία ιατρική εκτίμηση και ένας νοσηλευτής έχασε την ζωή του.
Από τον εγκλεισμό στην εγκατάλειψη
Πως θα μεταφερθούν άραγε οι κλινικές του Δρομοκαΐτειου, του Δαφνίου ή και του ΨΝ Θεσσαλονίκης στα γενικά νοσοκομεία των δυο μεγάλων πόλεων, όταν και οι δομές παρουσιάζουν εικόνα εγκατάλειψης και διάλυσης; «Προσπαθούν να μεταφέρουν τις ψυχιατρικές κλινικές σε γενικά νοσοκομεία, όπως για παράδειγμα στο Αμαλία Φλέμινγκ, αλλά κυρίως αυτοσχεδιάζουν και ό,τι τους κάτσει, ενώ η κα. Παπακώστα αρέσκεται να παίζει στο εσωτερικό επικοινωνιακά παιχνίδια και στο εξωτερικό να διαβεβαιώνει τους πάντες πως θα προχωρήσει το λουκέτο στην ψυχική υγεία με οποιοδήποτε κόστος», σημειώνει ο Δημήτρης Βαρνάβας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα τα όσα συμβαίνουν στην ψυχιατρική κλινική της Θεσσαλονίκης. Από το υπουργείο Υγείας αποφασίστηκε να μεταφερθεί στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της πόλης. Επειδή δεν υπήρχε ο χώρος, επέλεξαν να «κόψουν» την μισή οφθαλμολογική κλινική και να την διαθέσουν ως ψυχιατρική. Η οφθαλμολογική κλινική, όμως βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κτιρίου και σε 10 μέτρα ύψος. Όλα τα προγράμματα γύρω από την ψυχική υγεία επισημαίνουν πως οι ψυχιατρικές κλινικές πρέπει να είναι στο ισόγειο και να έχουν χώρο αυλισμού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως την ανεβάζουν σε ύψος 10 μέτρων που τα ατυχήματα μπορούν να είναι πάντα πιθανά και για ευνόητους λόγους, ενώ ως χώρο αυλισμού για περισσότερους από 20 ψυχικά ασθενείς διαθέτουν τον φωταγωγό του κτιρίου ο οποίος είναι διαστάσεων 2 επί 2.
«Αδειάζοντας τα δημόσια ψυχιατρεία, διαδικασία που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, θα τους περισσεύουν μετά και άνθρωποι για να βγάλουν σε διαθεσιμότητα, να απολύσουν και να διευκολύνουν έτσι την όποια δημοσιονομική προσαρμογή που έχουν συμφωνήσει με τους δανειστές μας. Με την κατάργηση αυτών των μονάδων όλες οι θέσεις των εργαζόμενων είναι επισφαλείς και οι μεταθέσεις τους ανά την Ελλάδα, εξίσου βέβαιες», υποστηρίζει ο Γιώργος Αστρινάκης, ο οποίος έζησε από κοντά τις επιπτώσεις της λεγόμενης μεταρρύθμισης. Για παράδειγμα, σήμερα ενώ υπάρχουν διαθέσιμα ασθενοφόρα στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, λόγω των περιορισμένων θέσεων σε οδηγούς ασθενοφόρων, δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης μεταφοράς των ψυχικά ασθενών σε περίπτωση ενός έκτακτου περιστατικού με αποτέλεσμα να μπαίνουν στη σειρά προτεραιότητας του ΕΚΑΒ.
Με οδηγό το «Ψυχαργώς» που…ψυχορραγεί
Το υπουργείο Υγείας, όπως σημειώνουν όλοι, φρόντισε να «τρέξει» μόνο το κομμάτι της αποασυλοποίησης, υπακούοντας τυφλά στις επιταγές της άτακτης δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, αγνοώντας στην ουσία ακόμα και την έκθεση – καταπέλτη που το ίδιο ανέθεσε σε ιδιώτη για το εθνικό σχέδιο δράσης του «Ψυχαργώς 2010 – 2015», πάνω στο οποίο βασίζεται, υποτίθεται, και η μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία. «Μόνο στις δηλώσεις των Υπουργών και των διαδρομιστών του υπουργείου Υγείας υπάρχει πρόοδος στη μεταρρύθμιση. Ψάχνουν «άλλοθι» για να κλείσουν τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και να οδηγήσουν τους ψυχικά πάσχοντες ασθενείς στον ιδιωτικό Τομέα ή στα παγκάκια και τις στάσεις του μετρό», δηλώνει στο Hot Doc ο Πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων Δρομοκαϊτειου και Πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννακός.
Στον χώρο της ψυχικής υγείας, στις δημόσιες και στις ιδιωτικές μονάδες, η καταγραφή γίνεται αποσπασματικά, χωρίς μέθοδο και χωρίς κοινούς δείκτες. Οπότε, ό,τι νούμερα υπάρχουν είναι ή μη αντιπροσωπευτικά ή ελλιπή και έτσι ο καθένας τα ερμηνεύει όπως θέλει. Στην μεθοδολογία καταγραφής δεδομένων είμαστε επίσης ως χώρα αιώνες πίσω και το πρόβλημα είναι ότι οι αριθμοί δεν δείχνουν τις συνθήκες νοσηλείας των ασθενών. Για παράδειγμα, στους θανάτους δεν καταγράφονται σημαντικά στοιχεία, όπως για το πώς πεθαίνουν οι ασθενείς, ή τι γίνεται μετά, που αφορά στο αν υπάρχει διερεύνηση των θανάτων τους και αν αποδίδονται ευθύνες. Επίσης, δεν υπάρχουν δείκτες έκβασης της θεραπείας, δηλαδή, αν βελτιώνονται οι ασθενείς κατά την νοσηλεία τους ή και μετά αφού βγουν και πάνε σε μια δομή αποασυλοποίησης.
Αν ανοίξει κάποιος το χάρτη μονάδων ψυχικής υγείας, που αποτελεί βασικό κομμάτι του «Ψυχαργώς», θα διαπιστώσει εύκολα πως μιλάμε για εταιρίες ιδιωτών που έχουν συσταθεί από διάφορους επαγγελματίες του χώρου και δεκάδες Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις. Πουθενά δεν υπάρχει αναφορά για το που ανήκει η κάθε εταιρία ή για υπηρεσίες που να παρέχονται από κρατικούς φορείς σε συνεργασία με κάποιο γενικό νοσοκομείο ή κάποια ψυχιατρική κλινική. Είναι ένας χάρτης δύσχρηστος και αν κάποιος ψάξει δεν θα μπορέσει αποδεδειγμένα να βοηθηθεί. Επίσης, κανείς δεν ξέρει πόσους ανθρώπους εξυπηρετούν ή ποιες υπηρεσίες παρέχουν. «Μιλάμε και για κοινοτική ψυχιατρική, όταν πουθενά, σε καμιά συζήτηση, δεν υπάρχουν ούτε οι κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων για να μας βοηθήσουν. Ακούμε ότι υπάρχουν υπηρεσίες αλλά εμείς που ζούμε με την σχιζοφρένεια και δεν ακούμε απλά για αυτή, δεν τις βλέπουμε πουθενά», μας δήλωσε η Κατερίνα Αγγελή, Πρόεδρος στο σύλλογο αδελφών ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Αναζητώντας στοιχεία για το εύρος των διαγνώσεων, βρεθήκαμε ξανά μπροστά σε τοίχο καθώς επιδημιολογική έρευνα στην Ελλάδα δεν έχει γίνει, ούτε υπάρχουν Εθνικά δεδομένα. Η καταγραφή γινόταν με διαφορετικά ταξινομικά συστήματα, οπότε δεν υπάρχει εικόνα, ενώ όπως επισημαίνουν οι ψυχίατροι η διάγνωση που σπάει ρεκόρ σε εμφάνιση στους φακέλους των ασθενών είναι η «ψυχωσική συνδρομή». Ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα προκαλεί το γεγονός πως στην ίδια έκθεση που συντάχθηκε από ιδιώτες για το «Ψυχαργώς», αναφέρεται ότι το υπουργείο Υγείας δεν ελέγχει με κανέναν τρόπο την παροχή υπηρεσιών από τις μονάδες ψυχικής υγείας του ιδιωτικού κερδοσκοπικού τομέα. Τα όσα μας ανέφερε ο Χριστόφορος Παπαδάκης, επικεφαλής του Συλλόγου Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία στον Κορυδαλλό, είναι ενδεικτικά της χαώδους κατάστασης που κυριαρχεί: «Στόχος του συστήματος είναι να διώξουν τους πάσχοντες από τα δημόσια ψυχιατρεία γιατί το κόστος είναι μεγάλο. Πάμε ολοταχώς προς την ιδιωτικοποίηση με έμφαση στο βιοϊατρικό μοντέλο και όχι στο κοινωνικό, προκειμένου οι επαγγελματίες του χώρου να μην χαλάσουν τα μαγαζιά τους».
Προς το παρόν πάντως οι περισσότερες εξ αυτών των εταιριών και ΜΚΟ δεν ζητάνε χρήματα, καθώς ισχύει η χρηματοδότηση μέσω κοινοτικών πόρων, η οποία όμως βάση του συμφώνου ADOR που έχει υπογραφεί λήγει στο τέλος του 2014, οπότε και κάνεις δεν ξέρει τι θα γίνει μετά.
Πάσχοντες και από ανθρώπινα δικαιώματα
Χωρίς σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορούμε να μιλάμε για Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Το σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) «δεν υπάρχει υγεία, χωρίς ψυχική υγεία», αποδίδει την αξία της ψυχικής υγείας. Η ψυχική υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα, που συνάγεται τόσο από το Ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 21 παρ. 3) όσο και το Διεθνές Σύμφωνο για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα (Ν. 1532/1985). Παράλληλα, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση υπήρξε υπόθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς το αίσχος της Λέρου και των άλλων ασύλων, δεν ήταν ζήτημα κακής ιατρικής, αλλά παραβίασης βασικών ανθρώπινων αξιών.
Το δικαίωμα στην ψυχική υγεία έχει δύο όψεις. Μια θετική, που περιλαμβάνει το δικαίωμα στην περίθαλψη, στην αποκατάσταση, στην ανεξάρτητη ζωή στην κοινότητα, συμμετοχή στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή, στην εκπαίδευση και την εργασία. Και μια αμυντική, που αφορά το δικαίωμα στην ελευθερία, στην αξιοπρέπεια, στην ισότητα, στην επιλογή της θεραπείας, στην προστασία του απορρήτου και στην έννομη προστασία.
Σήμερα, το δικαίωμα στην ψυχική υγεία προσβάλλεται και στις δύο όψεις του, καθώς σε μια περίοδο κρίσης, ενώ αυξάνονται οι ψυχικές διαταραχές και, συνακόλουθα, οι ανάγκες για υπηρεσίες ψυχικής υγείας, το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται. Οι πόροι περιορίζονται, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μειώνονται και οι υποδομές μαραζώνουν. Αντίστοιχα, ενώ ο Π.Ο.Υ. έχει επισημάνει ότι «το κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων χωρίς κοινοτικές εναλλακτικές είναι εξίσου επικίνδυνο σαν να δημιουργείς κοινοτικές επιλογές χωρίς να κλείνεις τα ψυχιατρικά νοσοκομεία», το υπουργείο Υγείας εφαρμόζει ακριβώς αυτό. «Το κλείσιμο των ειδικών ψυχιατρικών νοσοκομείων, ένας παλιός στόχος, πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην κοινότητα, διαφορετικά δεν θα είναι παρά ένα απλό ξεπέταγμα των ψυχικά ασθενών», τονίζει σε δήλωση του στο Hot Doc o Ευτύχης Φυτράκης, διδάκτωρ νομικής και επιστημονικός συνεργάτης στον Συνήγορο του Πολίτη.
Από την άλλη, η προσβολή των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών προσλαμβάνει σχεδόν ενδημική μορφή. Η αναγκαστική ψυχιατρική νοσηλεία αποφασίζεται και εφαρμόζεται ανεξέλεγκτα. Ψυχιατρικό και δικαστικό σύστημα «κολυμπούν» στην παρανομία, χωρίς κανείς να νοιάζεται. Ακόμα και οι δύο (2) καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Βενιός κατά Ελλάδος, 2011, και Καραμανώφ κατά Ελλάδος, 2011) πέρασαν στο «ντούκου». Οι καθηλώσεις επιβάλλονται χωρίς την τήρηση των αναγκαίων προϋποθέσεων. Οι ακαταλόγιστοι ψυχικά ασθενείς, κατ’ άρθρ. 69 ΠΚ παραμένουν σε ένα ασαφές καθεστώς, συχνά στερούμενοι των δικαιώματων τόσο του ασθενούς όσο και του κρατουμένου. Μάλιστα, η στέρηση δικαιοπρακτικής ικανότητας μέσω της δικαστικής συμπαράστασης σε ψυχικά ασθενείς επιβάλλεται χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και παρακολούθηση. Βέβαια, στο υπουργείο Υγείας το αυτί των διοικούντων δεν ιδρώνει, για αυτό και δρομολογούν με γοργούς ρυθμούς τη δημιουργία δικαστικών ψυχιατρείων, όπου οι ψυχικά ασθενείς, έχοντας διαπράξει κάποιο αδίκημα, πρώτα θα οδηγούνται σε αυτά και στη συνέχεια θα βιώνουν εκτός των άλλων και τις συνθήκες διαβίωσης των φυλακών. Επίσης, προωθείται η εξωνοσοκομειακή υποχρεωτική ιατροφαρμακευτική αγωγή που θα επιβάλλεται από τον εισαγγελέα στην οικογένεια των ψυχικά ασθενών.
Σοκαρισμένες οικογένειες, άστεγοι ψυχικά ασθενείς
Γιώργος Αστρινάκης, Ευτύχης Φυτράκης, Μιχάλης Γιαννακός
Εκείνοι που βιώνουν με τον χειρότερο τρόπο τις βίαιες αλλαγές στην ψυχική υγεία είναι οι ίδιοι οι πάσχοντες και ακολούθως οι οικογένειές τους. Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με το χάος, η ισορροπία χάνεται και οι ψυχικά ασθενείς υποτροπιάζουν. Από εκεί που είχαν μια φροντίδα υγείας, ένα στήριγμα για να ακουμπήσουν, έχοντας μπει σε μια σειρά, αντιμετωπίζουν ξαφνικά διαλυμένες δομές και το επερχόμενο λουκέτο των ψυχιατρικών νοσοκομείων. «Το δράμα το ζούμε καθημερινά και το βλέπουμε να εξελίσσεται μπροστά μας. Αν κάνετε μια βόλτα στους δρόμους της Αθήνας θα δείτε άστεγους σε πλατείες να αναζητούν τροφή ή να τρέχουν στα συσσίτια του δήμου και της Μητρόπολης, ακόμα και να κοιμούνται στα αφύλαχτα γήπεδα της Αττικής. Οι περισσότεροι είναι ψυχικά ασθενείς που δεν τους περιθάλπτουν σωστά ή και καθόλου», σημειώνει ο κ. Χριστόφορος Παπαδάκης.
Ήδη, αρκετές περιπτώσεις οικογενειών βρίσκονται σε οικονομικό τέλμα και απόγνωση. Για παράδειγμα ψυχιατρική κλινική στα Βριλήσσια, που κοστολογούσε προς 1500 ευρώ μηνιαίως τη νοσηλεία ενός ψυχικά ασθενή και ζητούσε συμμετοχή 10%, τώρα ζητά συμμετοχή 40% από τις οικογένειες τους, για να μην οδηγηθεί στο κλείσιμο. Και μιλάμε για περιπτώσεις ψυχικά ασθενών με νοητική στέρηση που δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι τους στην κοινότητα.
Πολλές είναι όμως και οι περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν ήδη την εγκατάλειψη και την παράνοια των αποφάσεων εκείνων που διοικούν και που θεωρητικά έχουν επαφή με τη λογική. Η Μαρία, μια κοπέλα 35 χρονών που ψυχικά νοσεί, ζει μόνη της σε μεγάλο δήμο της Δυτικής Αττικής. Νοσηλευόταν στο Δρομοκαϊτειο και προσφάτως την έδιωξαν από ψυχιατρική κλινική της Πεντέλης. Είναι άστεγη, αναζητεί απελπισμένα κάποιον να την φροντίσει ξανά, ενώ τα βράδια κοιμάται κάτω από την σκάλα ενός σχεδόν ερειπωμένου σπιτιού, χρησιμοποιώντας μια τουαλέτα βρώμικη χωρίς πόρτα και με τα ποντίκια κυριολεκτικά να «βολτάρουν» παντού τριγύρω της. Η ίδια, σιτίζεται από το ΚΑΠΗ του εν λόγω δήμου και το μόνο θετικό είναι πως ακόμα λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή αλλά και αυτό χάρη στις προσπάθειες εθελοντικών φορέων και οργανώσεων.
Δημήτρης Βαρνάβας, Χριστόφορος Παπαδάκης
Ο Άρης, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της σκληρότητας με την οποία αντιμετωπίζονται από το κράτος οι πάσχοντες από ψυχική νόσο. Είναι 28 χρονών και η οικογένεια του αδυνατώντας να κατανοήσει την ψυχασθένεια και να τον στηρίξει, όντας η ίδια αδύναμη οικονομικά και χωρίς καμία υποστήριξη από το αρμόδιο υπουργείο, αναγκάστηκε να τον «αφήσει» σε ένα γηροκομείο της ανατολικής Αττικής. Η θεραπευτική του αγωγή δεν συνεχίζεται, ενώ ο ίδιος έχει χάσει πολλά κιλά, από την στενοχώρια του, αντιλαμβανόμενος πως ζει ανάμεσα σε 80χρονους, όταν θα μπορούσε σε κατάλληλο περιβάλλον να θεραπευτεί. Μάλιστα, σε λίγο καιρό δεν θα μπορούν ούτε εκεί να τον κρατήσουν, ενώ στις εκκλήσεις του ίδιου προς την οικογένειά του δεν βρίσκει καμία θετική ανταπόκριση. Παράλληλα, ο Άρης δεν παρακολουθείται από ψυχίατρο, αλλά από κοινωνική λειτουργό. Μέχρι πρόσφατα μπαινόβγαινε στο Δρομοκαϊτειο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τώρα, γνωρίζει πως για τον ίδιο το να καταλήξει άστεγος είναι μονόδρομος.
Στον χώρο της ψυχικής υγείας, αλλά και της υγείας ευρύτερα, δεν χωράνε πολιτικές και αποχρώσεις. Μοναδικό μέλημα πρέπει να είναι το συμφέρον του ασθενούς, τόσο απλά. Όταν το σύστημα όμως βλέπει τους ψυχικά ασθενείς όχι ως ανθρώπους, αλλά, όπως στη ναζιστική Γερμανία, απόβλητους, βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό που πρέπει να πεταχτούν στον δρόμο για την ικανοποίηση των διεθνών δανειστών και τοκογλύφων, τότε φυσικά και δεν μπορούμε να μιλάμε για μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία. Τα κενά που υπάρχουν είναι τεράστια και τεχνηέντως κρύβονται. Όμως στα χαρτιά, στους νόμους και στις οδηγίες είμαστε Σουηδία…
Το υπουργείο Υγείας απαντά
Δεν θα πάψω να λέω, ότι δεν πρόκειται περί «λουκέτου», όπως πολλοί σπεύδουν να κινδυνολογήσουν επιχειρώντας να σαμποτάρουν την όποια αλλαγή, αλλά για μετάβαση. Πλέον, η ψυχική υγεία εντάσσεται στα νοσοκομεία, για να μπορεί κάποιος απενοχοποιημένα να λάβει υπηρεσίες, όπως θα προσέφευγε για οποιαδήποτε πάθηση, χωρίς κοινωνικό στιγματισμό. Κανένας πόρος δεν θα πάει χαμένος, καμία δομή, κανένας εργαζόμενος. Αντιθέτως, ενόψει του μετασχηματισμού των ψυχιατρικών νοσοκομείων, το Υπουργείο έχει αιτηθεί την πρόσληψη περίπου 1.800 ατόμων για όλη την Ελλάδα, με προτεραιότητα σε 500 από αυτά. Φυσικά, εντοπίζονται προβλήματα στην εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων, αλλά τα παρακολουθούμε στενά και το επόμενο διάστημα, θα προβούμε σε περαιτέρω ενέργειες αποκατάστασης, σεβόμενοι πάνω από όλα τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι τα κόστη ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έχουν μειωθεί κατά 30εκ. ετησίως σε σχέση με το 2012, χωρίς να υπάρχουν απλήρωτοι εργαζόμενοι και χωρίς να γίνονται εκπτώσεις στην ποιότητα. Έχουμε λάβει δε τα εύσημα από την Ε.Ε. για τον τρόπο ελέγχου των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Hot Doc #63 , τον Νοέμβρη του 2014
Extra Hot άρθρο
Πετώντας τα δεσμά του Διαδικτύου
Ο Μεγάλος Αγιατολάχ, Νασέρ Μακαρέμ Σιραζί, το χαρακτήρισε «ανήθικο», «εχθρό του Ισλαμικού Νόμου» και «λάσπη». Εξαιτίας της ελεύθερης χρήσης του, πολίτες-δημοσιογράφοι και ακτιβιστές τιμωρήθηκαν με δεκάδες χρόνια φυλάκισης. Παρόλα αυτά, επτά στους δέκα νέους εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν παρακάμπτοντας τα κυβερνητικά φίλτρα. Το λογοκριμένο ίντερνετ στο Ιράν αποτελεί από το 2009 και μετά, μια «μαύρη» σελίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα κι ένα σύγχρονο πεδίο μαχών για όσους αψηφούν τις επιπτώσεις…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
«Το σώμα σε κρίση»
«Η εξουσία ασκείται πρωτίστως στα σώματα των ανθρώπων», σημείωνε ο γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ, αναφερόμενος στους πειθαρχικούς μηχανισμούς που μετασχηματίζουν το ανθρώπινο σώμα και το κανονικοποιούν. Αν το σώμα ήταν ανέκαθεν ένας «χώρος εκτύλιξης σχέσεων εξουσίας», πλέον βρίσκεται επιπρόσθετα και σε απόλυτη κρίση. Αυτή είναι η διαπίστωση της διεθνούς ψυχαναλυτικής – ψυχιατρικής κοινότητας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Όταν οι ναζί «εκφύλιζαν» την τέχνη και εξόριζαν τους δημιουργούς της
Έως το 1937, η έννοια του εκφυλισμού είχε στεριώσει γερά μέσα στη ναζιστική πολιτική. Στις 30 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς, ο Γκέμπελς έθεσε τον Άντολφ Τσίγκλερ, τον επικεφαλής του Επιμελητηρίου για τις Οπτικές Τέχνες, υπεύθυνο μιας εξαμελούς επιτροπής της οποίας αποστολή ήταν η κατάσχεση, από τα μουσεία και τις συλλογές τέχνης σε ολόκληρο το Ράιχ, οποιουδήποτε έργου τέχνης που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μοντέρνο, εκφυλισμένο, ή υπονομευτικό. Η τέχνη και η κουλτούρα στη Γερμανία είχαν υποταχθεί πλέον στην εξουσία…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Γιώργος Σκούρτης
«Όσο η επανάσταση καταλήγει σε εξουσία, τόσο ο άνθρωπος καταντάει υπάνθρωπος»
«Όσο ο καπιταλισμός αναγκάζεται να γίνει πιο “ανθρώπινος”, τόσο πιο άγρια θέλει να επανακτήσει τα κεκτημένα, και όσο η επανάσταση καταλήγει σε εξουσία, τόσο ο άνθρωπος καταντάει υπάνθρωπος» λέει στο Hot Doc ο Γιώργος Σκούρτης , ο οποίος επέστρεψε στα ελληνικά γράμματα με το «Χειρόγραφο της Αντάρας» και το θεατρικό ρέκβιεμ «ο Σαίξπηρ ζει στο καταφύγιο». ο αντικομφορμιστής βετεράνος θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος είχε πρωτοεμφανισθεί το 1970 με το θεατρικό έργο «οι νταντάδες», ένα έργο-σταθμό της σύγχρονης δραματουργίας μας. Έκτοτε μέσα από τα γραπτά του, καταγγέλλει την πολιτική και την κοινωνία, αναδεικνύοντας παράλληλα τις υπαρξιακές αγωνίες του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου ανθρώπου…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Τι κρύβεται πίσω από τα τεστ αντοχής των τραπεζών
Τα πρόσφατα τεστ αντοχής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) «γιορτάστηκαν» από τα κέντρα εξουσίας ως μια μεγάλη επιτυχία, ως απόδειξη ότι οι τράπεζες της Ευρώπης (μαζί τους και οι ελληνικές) εξυγιάνθηκαν και έπαψαν να αποτελούν μαύρες τρύπες που απειλούν τις κοινωνίες μας. Η αλήθεια, δυστυχώς, διαφέρει εντυπωσιακά…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Η Ελλάς ως κτήμα
Υπουργός παριστάνει τον άνεργο για να φεσώσει τον ασφαλιστικό του φορέα. Υπουργοί διορίζουν στρατιές ημετέρων συμβούλων στα υπουργεία τους. Υπουργοί δίνουν δουλίτσες στην εταιρία της συζύγου τους. Πρώην υπουργοί καταθέτουν ερωτήσεις στη Βουλή καθ’ υπαγόρευση επιχειρηματιών, έναντι αμοιβής. Υψηλά ιστάμενοι του Μαξίμου διορίζουν συγγενείς και φίλους σε υπουργεία φίλων. Πρωθυπουργοί θέτουν υπό τη σκέπη τους τα πρωθυπουργικά τέκνα που συλλαμβάνονται να αντιγράφουν στο σχολείο. Και υπό διωγμό τους καθηγητές που τα έπιασαν στα πράσα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
ΑποΤΥΠΟματα
Η αλυσίδα της διαπλοκής
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι των κυρίαρχων ΜΜΕ που είδαν την «επιτυχία» των ελληνικών Τραπεζών στα πρόσφατα stress tests. Αποκρύπτοντας τα πραγματικά στοιχεία του ελέγχου, τα οποία έτσι κι αλλιώς έγιναν γνωστά μέσα από τα δημοσιεύματα των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων, μετέδωσαν και προέβαλλαν το γεγονός όπως ακριβώς συνέφερε τους πιστωτές τους, δηλαδή τους τραπεζίτες. Η διεθνής ειδησεογραφία, όπως είναι γνωστό, αντιγράφεται σχεδόν επί λέξη από τα ελληνικά Μέσα. Μετά τις τόσες απολύσεις και περικοπές δεν διαθέτουν καν προσωπικό που να μπορεί να εκτιμήσει και να εξάγει συμπεράσματα από τα διεθνή γεγονότα. Έτσι παπαγαλίζουν ό,τι γράφουν και μεταδίδουν τα διεθνή ΜΜΕ. Δεν το έπραξαν στην περίπτωση των stress tests. Εκεί πήραν φωτιά οι τηλεφωνικές συνδέσεις. Φημολογείται πως διευθυντής ειδήσεων μεγάλου καναλιού έφθασε στο σημείο να τηλεφωνήσει απ’ ευθείας στο Μαξίμου για να ρωτήσει αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα διεθνούς πρακτορείου ότι απέτυχαν δυο ελληνικές τράπεζες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Πόση πολιτική αλήθεια αντέχουμε;
Το πόση αλήθεια αντέχουμε ως άτομα και ως κοινωνίες είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Η ψυχανάλυση, η κοινωνική ψυχολογία, η ανθρωπολογία, η ιστορία έχουν επιχειρήσει απαντήσεις. Το θέμα όμως παραμένει ανοιχτό, γιατί το κρυφτό που παίζουμε με την πραγματικότητα καθημερινά είναι η ίδια μας η ζωή, με την αλήθεια του εαυτού μας και την αλήθεια των άλλων· και έτσι χτίζουμε ισορροπίες μέσα στις αυταπάτες και τις φαντασιώσεις μας, κι εμείς κι άλλοι· μέσα σε εικονικές πραγματικότητες…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Sports ΄63
Απάλλαξαν τους υπόλογους για το «έγκλημα» του «Αθήνα ‘97»
Με μια βουλευτική τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε στις 7 Οκτωβρίου 2014, απαλλάχθηκαν οι υπόλογοι των ελλειμμάτων που είχαν προκύψει για τη διοργάνωση του παγκοσμίου πρωταθλήματος στίβου του 1997 στην Αθήνα, αφού όλες οι δαπάνες για τη διοργάνωση νομιμοποιήθηκαν. Αυτό κατήγγειλε δημοσίως η αντιπρόεδρος της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Δέσποινα Κωνσταντάρα κατά διάρκεια συνέντευξης δικαστικών. «Πρόσφατα το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατέληξε σ’ ένα πόρισμα σε σχέση μ’ ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός που διοργάνωσε η χώρα μας. Το παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου. Το πόρισμα εντόπιζε ελλείμματα κατά υπολόγων που είχαν αναλάβει τη διαχείριση του πρωταθλήματος αυτού», ανέφερε η κ. Κωνσταντάρα και συμπλήρωσε με νόημα: «με κατάπληξη, πικρία και απογοήτευση, στις 7 Οκτωβρίου 2014 ψηφίστηκε βουλευτική τροπολογία με την οποία νομιμοποιήθηκαν αυτές οι δαπάνες. Κι αυτό, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο βρισκόταν σε διαδικασία αναζήτησης των ελλειμμάτων από τους υπολόγους»…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Ένας για 10
Ελισάβετ Κωνσταντινίδου
Στην καριέρα της είναι δύσκολο κάποιος να αριθμήσει τόσο τις συμμετοχές της σε θέατρο, τηλεόραση και σινεμά, όσο και τις επιτυχίες της. Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε μέσα από τον ρόλο της Ζουμπουλίας στο «Παρά Πέντε», και η ανοδική της πορεία έκτοτε έχει τοποθετήσει την Ελισάβετ Κωνσταντινίδου ανάμεσα στους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς μας…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Hot Doculture
Πάμε Φεστιβάλ στην Αθήνα…
Το 8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, μια διοργάνωση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, διοργανώνεται από τις 12 έως 23 Νοεμβρίου.
Με αφιερώματα σε εξέχοντες δημιουργούς, διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, εξαιρετικά σημαντικές ειδικές προβολές, οργάνωση παράλληλων εκδηλώσεων (ημερίδα, masterclasses, εικαστικές εκθέσεις), το 8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας ανοίγει αυλαία την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου.
Αναλυτικά τα αφιερώματα…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Αλί το φιλόσοφο
Τη μεγαλύτερο μυστήριο που έχουν τη φίλοι τη Αλί είναι πώς καταφέρνει να ρίξει γκόμενες. Γιατί ωραίο δε τη λες, τη ντύσιμο είναι made in Pakistan, τη πρόσωπο επίσης, για τη πουλί δε… άσ’ τα να πάνε! Από τη σύνορα με το Κίνα. Τη μυστικό, φίλοι, σας τη πει Αλί, μάθετε κι εσείς ρίχνετε κανένα γκόμενο. Αλί είναι φιλόσοφο, λέει φοβερές ατάκες στη φίλες, μπάμ! Πέφτουν αυτές ξεροί…
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Tο δράμα των ζάμπλουτων
Δεν είναι κρίμα κι άδικο, μόλις 85 άνθρωποι να βρίσκονται αντιμέτωποι με 7 δισεκατομμύρια; Να είναι οι δακτυλοδεικτούμενοι του πλανήτη και να απορροφούν όλες τις κατάρες του κόσμου;
Άρθρο από το περιοδικό HOTDOC Τεύχος 63 (A' Νοέμβριος 2014)
για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
Στο «καμίνι» ο Εθνικός Κήπος
«Το πάρκο παραμένει στη μνήμη μου όσο κανένα άλλο πάρκο που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Η πεμπτουσία ενός πάρκου είναι όπως όταν κάποιος κοιτά έναν πίνακα ή ονειρεύεται, να βρίσκεται σε έναν τόπο που όμως δεν μπορεί ποτέ να πάει». Αυτά έγραψε ο αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ για τον εθνικό κήπο το 1939. Από τότε μέχρι σήμερα η εικόνα του ωραιότερου σημείου της Αθήνας έχει αλλοιωθεί. Παρ’ όλα αυτά ένας περίπατος στα στενά χωμάτινα μονοπάτια του κήπου δεν έχασε ποτέ την αξία του και την ικανότητα του να σε ταξιδεύει στα παιδικά σου χρόνια τότε που το τάισμα της πάπιας ήταν μέρος της κυριακάτικης βόλτας με τη γιαγιά.
Ο κήπος έχει πλέον παραμεληθεί -κάποιοι λένε σκόπιμα- η ουσία όμως είναι, ότι την ώρα που φίλοι του κήπου αλλά κυρίως επιστημονικοί φορείς δίνουν μια μάχη για να σωθεί το μοναδικό πράσινο κομμάτι του κέντρου της Αθήνας, ο Δήμος κάνει ότι είναι δυνατόν ώστε ο Εθνικός Κήπος να γίνει ιδιωτικός με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να συντηρηθεί. Η έρευνα του Hot Doc ωστόσο, αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο.
Ο Βασιλικός Κήπος δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα. Έχει χαρακτήρα βοτανικού κήπου περιλαμβάνοντας περίπου 500 διαφορετικά είδη καλλωπιστικών δέντρων. Το συνολικό του μέγεθος είναι 154 στρέμματα. Το 1839 φυτεύτηκαν εκεί 15.000 καλλωπιστικά φυτά που μεταφέρθηκαν από τη Γένοβα. Το ενδιαφέρον της βασίλισσας Αμαλίας για τον κήπο ήταν τέτοιο που λέγεται ότι περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με την φροντίδα του. Το 1842 μάλιστα φύτεψε η ίδια τις ουασινγκτόνιες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην είσοδο της λεωφόρου Αμαλίας. Ο Κήπος μετονομάστηκε σε Εθνικό το 1927 κατά την περίοδο της αβασίλευτης Δημοκρατίας και ξεκίνησε να είναι ανοιχτός για το κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του Ηλίου.
Μέχρι το 2004 τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου είχε η Περιφέρεια Αττικής. Τότε δημιουργήθηκε ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) με στόχο την προστασία του χαρακτήρα του Κήπου. Οι φίλοι και οι θαμώνες του Κήπου υποστηρίζουν ότι εκείνη την εποχή η κατάσταση έμπαινε σιγά σιγά σε μια σειρά. Δίπλα στο ΝΠΔΔ δημιουργήθηκε και η Εταιρία Φίλων Εθνικού Κήπου με σκοπό να βοηθήσει στο έργο του Νομικού Προσώπου κυρίως οικονομικά. Όπως κι έγινε όσες φορές χρειάστηκε.
Εν τω μεταξύ τον Μάρτιο του 2011 το Νομικό Πρόσωπο απευθυνόμενο στο υπουργείο Παιδείας κατάφερε να χαρακτηρίσει τον Εθνικό Κήπο ιστορικό τόπο κάτι που προκάλεσε δυσκολίες στα σχέδια εκείνων που ήθελαν να «παρέμβουν».
Τυχαία ή όχι μετά από έναν χρόνο το Νομικό Πρόσωπο καταργείται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου χωρίς ο λόγος να γίνεται σαφής ούτε καν στο ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε και το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι: «εγκρίνουμε την κατάργηση του ΝΠΔΔ ‘’Δήμος Αθηναίων – Εθνικός Κήπος’’ καθώς με τον νέο οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Αθηναίων έχει συσταθεί το τμήμα Εθνικού Κήπου της Διεύθυνσης Πρασίνου και Περιβάλλοντος με σκοπό την οργάνωση και λειτουργία της δημοτική αυτής υπηρεσίας με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων της Αθήνας». Να σημειωθεί ότι η κατάργηση δεν έγινε για οικονομικούς λόγους καθώς κανένα από τα μέλη του ΔΣ του Νομικού Προσώπου δεν πληρωνόταν. Στη θέση του πάντως δημιουργήθηκε μια συμβουλευτική επιτροπή η οποία δεν λειτούργησε ποτέ.
Αμέσως μετά την απόφαση, τον Εθνικό Κήπο αναλαμβάνει η Διεύθυνση Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων και ο Κήπος μπαίνει στην ίδια μοίρα με την πλατεία Κολωνακίου και με κάθε άλλο πάρκο της Αθήνας .Είναι η στιγμή που ξεκινάει η χειρότερη φάση του Κήπου. Οι εικόνες που εκτυλίσσονταν όπως αναφέρουν και οι φίλοι το κήπου ήταν θλιβερές. Κηπουροί που δεν γνώριζαν πως να φερθούν στα δέντρα κλάδευαν ακόμα και την άνοιξη κλαδιά που πάνω τους είχαν φωλιάσει πουλιά. Τα φυτά εγκαταλείπονταν και όλα έδειχναν ότι ο Εθνικός Κήπος θα θυσιαστεί στο βωμό της κρίσης. Παράλληλα το ήδη λιγοστό προσωπικό είχε αποδεκατιστεί στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων με αποτέλεσμα είτε όλα να γίνονται από τύχη, είτε να μην γίνονται καθόλου.
Το παράδοξο είναι ότι, όπως τα νούμερα δείχνουν, η εγκατάλειψη του Κήπου δεν προέκυψε λόγω έλλειψης ρευστότητας καθώς εν μέσω κρίσης τα κονδύλια γι’ αυτόν άγγιζαν τα 2 εκάτ. ευρώ. Συγκεκριμένα σε έγγραφο του Δημοτικού Συμβουλίου το οποίο αποφασίζει κατά πλειοψηφία για τον απολογισμό Εσόδων-Εξόδων του οικονομικού έτους 2011 αναφέρεται ότι τα έσοδα του κήπου είναι 760.687 ευρώ και τα έξοδα 278.920 ευρώ (αφορούν λειτουργικές δαπάνες, ενώ κατά καιρούς κάλυπταν και τις μισθοδοσίες του έκτακτου προσωπικού) ενώ το ταμειακό υπόλοιπο που αναγράφεται στο έγγραφο του Δημοτικού Συμβουλίου είναι 481.766 ευρώ.
Εν τω μεταξύ το 2012 το υπουργείο Εσωτερικών προσφέρει τακτική επιχορήγηση μόνο για δαπάνες μισθοδοσίας των υπαλλήλων του Εθνικού Κήπου 936.600 ευρώ και για δαπάνες συντήρησης φύλαξης και διαχείρισης του Εθνικού Κήπου 239.400 ευρώ. Το πόσο παραμένει μεγάλο και την επόμενη χρονιά με τις δαπάνες μισθοδοσίας που χορηγήθηκαν, να φτάνουν τις 612.000 ευρώ κι εκείνες για τη φύλαξη, διαχείριση και συντήρηση να αγγίζουν τις 216.000.
Η ουσία είναι ότι τη στιγμή που μελή του ΝΠΔΔ αναφέρουν ότι το προσωπικό που απασχολείται στο Εθνικό Κήπο μετριέται στα δάχτυλα του ενός χεριού -πράγμα που φαίνεται άλλωστε και από την εικόνα εγκατάλειψης που έχει ο Κήπος- ο Δήμος Αθηναίων έχει πάρει μέσα σε δυο χρόνια από το κράτος περίπου 1,5 εκατ. ευρώ μόνο για την μισθοδοσία και 450.000 για τη φύλαξη, τη διαχείριση και τη συντήρηση. Στο ετήσιο πρόγραμμα δράσης για το 2012 το Νομικό Πρόσωπο είχε αναφέρει ότι υπάρχει σοβαρή έλλειψη προσωπικού τόσο στο κομμάτι της συντήρησης του πρασίνου όσο και στη φύλαξη αλλά και στη συντήρηση του εξοπλίσου του Κήπου. Είναι επομένως άξιο απορίας, πόσοι εργαζόμενοι υπάγονται στις μισθοδοσίεςτου Εθνικού Κήπου.
Ο ΝΕΟΝ κήπος
Έναν χρόνο μετά την κατάργηση του ΝΠΔΔ, τον Σεπτεμβρίο του 2013 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων εγκρίνει πρόταση του οργανισμού ΝΕΟΝ με ιδρυτή τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο και με τίτλο «Ανακαλύπτοντας τον Κήπο».
Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ με ημερομηνία 19 Οκτωβρίου 2004, ο Εθνικός Κήπος παραχωρήθηκε «δωρεάν κατά χρήση, για διάρκεια 90 ετών στον Δήμο Αθηναίων μαζί με την περίφραξη και τις υπάρχουσες σε αυτόν κάθε είδους εγκαταστάσεις». Το ΦΕΚ της παραχώρησης αναφέρει ότι «ο Δήμος Αθηναίων υποχρεούται, με ευθύνη του, να συντηρεί και να βελτιώνει τη βλάστηση, να διοικεί, διαχειρίζεται, εκμεταλλεύεται και φυλάσσει και γενικά να προστατεύει τον παραχωρούμενο Εθνικό Κήπο, ο οποίος θα διατηρεί στο ακέραιο τον δασικό του χαρακτήρα και προορισμό και θα εξακολουθεί να διέπεται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας». Η παραχώρηση έγινε με τις επιπλέον υποχρεώσεις οι κάθε είδους μελέτες παρεμβάσεων να υποβάλλονται υποχρεωτικά προς έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και οι κάθε είδους εργασίες α εκτελούνται ύστερα από έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού (Γ’ ΕΚΠΑ) και υπό την επίβλεψη εκπροσώπου της, επειδή ο Εθνικός Κήπος είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος.
Αυτές είναι οι δεσμεύσεις του Δήμου Αθηναίων όπως ορίζει ο νόμος όσον αφορά τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου. Ωστόσο, μετά την έγκριση της πρότασης του οργανισμού ΝΕΟΝ από το Δημοτικό Συμβούλιο (κατά την ψηφοφορία υπέρ τάχθηκαν 20 μέλη και κατά 14), ο δήμαρχος παραχώρησε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ με σκοπό να παρουσιάσουν στους δημοσιογράφους τις παρεμβάσεις που προτείνει ο Οργανισμός. Η πρόταση του Οργανισμού δεν προέκυψε μετά από προκήρυξη του Δήμου, αλλά μετά από προσωπικό ενδιαφέρον του ΝΕΟΝ για τη «σωτηρία του Κήπου». Οι αλλαγές που προτάθηκαν, αφορούσαν παρεμβάσεις σε οκτώ σημεία του Κήπου και πρόγραμμα εκθέσεων σύγχρονης τέχνης επί δύο μήνες ανά διετία. Παράλληλα προτάθηκαν η αφαίρεση των φοινικόδεντρων που ο Δήμος είχε αναλάβει να διασώσει, η αφαίρεση αυτοφυών δέντρων και μιας συκιάς στην περιοχή της λίμνης και η φύτευση νέων στο δωμάτιο των γλυσινών. Μια από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις σύμφωνα με την μελέτη του ΝΕΟΝ ήταν να επανέλθει η οπτική επαφή που υπήρχε στο μακρινό παρελθόν με την Ακρόπολη γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να κοπούν δέντρα και ενδεχομένως όπως αναφέρουν στο Hot Doc γεωπόνοι να χρειαστεί να γκρεμιστούν ακόμα και κτίρια ώστε το όραμα του γάλλου αρχιτέκτονα τοπίου Λουί Μπενέκ, στενού συνεργάτη του ΝΕΟΝ να γίνει πραγματικότητα.
Με λίγα λόγια η μελέτη χαρακτηρίζεται από μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Εργοληπτών Γεωπόνων ουτοπική και υπερκοστολογημένη όπως και το ίδιο έργο. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι σύμφωνα με τις αντικειμενικές τιμές έργων πρασίνου του Δημοσίου, η κατασκευή του έργου συνολικά δεν γίνεται να ξεπεράσει τις 60.000 ευρώ όταν αυτό υπολογίζεται από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ ότι θα φτάσει στα 1,5 εκατομμύρια. Μπορεί το κόστος αυτό να αφορά αποκλειστικά τον κ. Δασκαλόπουλο ωστόσο όπως αναφέρουν γεωπόνοι «έχει υπερκοστολογήσει αυτά που θα προσφέρει».
Οι αντιδράσεις
Η συγκεκριμένη παραχώρηση όπως ήταν αναμενόμενο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις από τον επιστημονικό κόσμο με πρώτη την Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων η οποία καταδικάζει τέτοιου είδους παρεμβάσεις λέγοντας ότι «ο Εθνικός Κήπος αδιαμφισβήτητα χρειάζεται επειγόντως φυτοτεχνικά έργα συντήρησης και προστασίας. Τα έργα αυτά όμως για να είναι αποτελεσματικά πρέπει να σχεδιαστούν και υλοποιηθούν από ειδικούς επιστήμονες με σεβασμό των αρχών της φυτοτεχνίας και όχι ως ‘’εικαστικές παρεμβάσεις’’ κάποιων μη ειδικών, οι οποίοι σχεδιάζουν την κοπή μεγάλων κωνοφόρων για την αποκατάσταση της ‘’οπτικής επαφής με την Ακρόπολη και με το κτίριο της Βουλής’’, φυτεύσεις για τις ανάγκες της Μπιενάλε, την κίνηση βαρέων οχημάτων μέσα στον Κήπο για τις μεταφορές των εκθεμάτων και την κατασκευή έργων προβολής τους». Σοβαρή ανησυχία για τις προτεινόμενες παρεμβάσεις στον Εθνικό Κήπο εξέφρασε σε ανακοίνωσή του και το ελληνικό τμήμα του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών). «Οι επεμβάσεις θα αλλοιώσουν όχι μόνο την ιστορική μορφή, φυσιογνωμία και βοτανική σύνθεση του Κήπου, αλλά παράλληλα θα επηρεάσουν δυσμενώς τη βιοκλιματική συμπεριφορά του στον άμεσο περιβάλλοντα αστικό χώρο», αναφέρει μεταξύ άλλων το ICOMOS. Παράλληλα το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, σε επιστολή του προς τον Γιώργο Καμίνη με ημερομηνία 3 Ιανουαρίου 2014, επισημαίνει τη φυσική, χωροταξική και ιστορική βαρύτητα του Κήπου για την Αθήνα και υπογραμμίζει ότι η οποιαδήποτε ανάπλαση θα πρέπει να εξασφαλίζει τη διατήρηση του δασικού χαρακτήρα και την ανάδειξη του υφιστάμενου κηποτεχνικού ρυθμού.
Αρχιτέκτονες τοπίου που έχουν μεγάλη εμπειρία από τον Εθνικό Κήπο αναφέρουν στο Hot Doc ότι κινδυνεύει ακόμη και ο δημόσιος χαρακτήρας του Κήπου, καθώς κανένας δεν μπορεί να δεσμευτεί ότι μόλις τοποθετηθούν τα έργα τέχνης θα επιτρέπεται η είσοδος σε παιδιά. Με λίγα λόγια τα παιδιά που μέχρι τώρα έπαιζαν ανέμελα στον Κήπο με την παρουσία των έργων θα βρίσκονται υπό αυστηρή επίβλεψη. Παράλληλα ο φωτισμός των έργων μοντέρνας τέχνης όταν ο Κήπος κλείνει με τη δύση του ήλιου ώστε να ηρεμεί η φύση, διαταράσσει την οικολογική ισορροπία των ζώων και των πουλιών που φιλοξενεί.
Σοβαρό πρόβλημα προκύπτει και από το είδος των εγκαταστάσεων, καθώς ο Εθνικός Κήπος, στο υπέδαφος του οποίου βρίσκονται ίχνη του αρχαίου Λυκείου του Απόλλωνα, το αρχαίο υδραγωγείο του Πεισίστρατου και το υδραγωγείο του Υμηττού, είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, με αποτέλεσμα, τόσο οι εγκαταστάσεις όπου θα τοποθετηθούν τα έργα τέχνης, όσο και τα φορτηγά που ήδη μετακινούνται στα χωμάτινα μονοπάτια του Κήπου, να αποτελούν μεγάλο κίνδυνο.
Εν τω μεταξύ αίτηση ακύρωσης και αναστολής της απόφασης του Δήμου Αθηναίων βάσει της οποίας αλλάζει πρόσωπο ο Εθνικός Κήπος υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας η Εταιρεία Φίλων του Εθνικού Κήπου και δέκα πολίτες. Η απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη ωστόσο ακόμα και να μην γίνει δεκτή, για να ξεκινήσουν τα έργα «σωτηρίας» του Κήπου θα πρέπει πρώτα ο ΝΕΟΝ να λάβει ειδική αδειοδότηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, το Δασαρχείο και τη Γενική Γραμματεία Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Περιφέρειας. Αν όλες αυτές οι υπηρεσίες δεχτούν να γίνει ο Εθνικός Κήπος γκαλερί τότε το καλύτερο «οικόπεδο» της Αθήνας θα αποκτήσει ιδιοκτήτη.
Στείλαμε τα ερωτήματα που προκύπτουν από την έρευνα μας στο Δήμο Αθηναίων ωστόσο δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση.
το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Hot Doc #62, τον Οκτώβριο του 2014
Extra Hot άρθρο